December 30, 2022 | Author: Anonymous | Category: N/A
KİMYASAL RİSK FAKTÖRLERİ
CHEMICAL RISK RISK FACTORS
Öğr.. Gör. Gökçe SÖNMEZ, Öğr SÖNMEZ, Mak Müh, MSc., MBA, PhDc, İGU
[email protected]
@isgkulturu
#146 https://youtu.be/0uNHeRGEbvs https://youtu.be/0uNHeRGEbvs https://vimeo.com/4717116 https://vimeo.com/471711634 34
Kimyasal Risk Etmenleri
●
●
Her yıl dün dünyad yada, a, tar tarım ımda da kul kullan lanıla ılan n kim kimyas yasal al maddeler, gıda katkı maddeleri, ilaçlar, yakıtlar,, kimyasal tüketim maddeleri, vb. dahil yakıtlar en az 400 milyon ton kimyasal madde üretilmektedir. 80 80.0 .000 00 – 1 100 00.0 .000 00 çe çeşi şitt kim kimya yasa sall mad madde de bulunmaktadır.
-
Chemical Risk Factors ●
Each Each yea yearr in tthe he w wor orld ld,, at leas leastt 40 400 0 mi millllio ion n tonnes of chemicals which use in agriculture, food additives, pharmaceuticals, fuels, chemical consumer goods etc. are produced.
●
There are 80.000 – 100.000 types of chemicals. chemicals.
The dose makes the poison poison - İlacı zehirden ayıran dozudur dozudur ● nothing All All thi thing ngs are are pois popoison, ison on,, a and nd iss without the dosage alone makes it so a thing is not a poison ● Her Her mad madde de zeh zehir irdi dirr. Zeh Zehir ir olmayan madde yoktur; Zehir İle İlacı Ayıran Dozdur
Paracelsus (1493 – 1541)
Kimyasallara maruziyet – Exposure to chemicals Entrance to body - Vücuda giriş
Kimyasallardan kaynaklanan riskler
-
Chemical risks
● S○AĞM LIeKsl sle ek hast sta alıkları ○ İş kazaları ● GÜVENLİK
● H○EAO LTDH’s ○ Occ ccup upa atio tiona nall ac acci cide den nts ● Safety
○ İş kazaları ○ Yangın ○ Parlama ○ Patlama ● ÇEVRE ○ Çevre kirliliği
○ Occ ccup upa atio tiona nall ac acci cide den nts ○ Fire ○ Flash ○ Explosion ● Environment ○ Pollution
he consolidated version of the Regulation (EC) No 1272/2008 on the classification, labelling and packaging of substances and mixtures
REACH, kimyasalların kaydı,
Registration, Registration, Evaluation,
değerlendirilmesi, izni izni ve kısıtlanmasını kısıtlanmasını
Authorisation and Restriction of Restriction of
öngören yeni bir Avrupa Birliği mevzuatıdır.
Chemicals (REACH)
?
GBF
-
SDS
Güvenlik bilgi formu, güvenlik bilgi formu (GBF) veya ürün güvenlik bilgi formu, çeşitli maddelerin ve ürünlerin kullanımı için
A safety data sheet (SDS),material safety data sheet (MSDS), or product safety data sheet (PSDS) are documents that list
iş güvenliği ve sağlığına ilişkin bilgileri listeleyen
information relating to occupational safety and health for the use of various substances and products.
belgelerdir.
● Bir örnek ● an example
● GBF GBF içe içeri riği ğind nde e ha hang ngii bi bilg lgililer er yer yer almalıdır? ● What hat iinf nfor orm mat atio ion n ssho houl uld d be be included in the SDS?
#139 https://youtu.be/EVWuYx5zJN8 https://youtu.be/EVWuYx5zJN8 https://vimeo.com/4717082 https://vimeo.com/471708231 31
Tehlike Piktogramları
-
Hazard Pictograms
Zararlı
-
Harmful Tahriş Edici
-
Irritan Irritantt
#140 https://youtu.be/y9l0LMIGyjg https://youtu.be/y9l0LMIGyjg https://vimeo.com/471708285 https://vimeo.com/471708285
#141 https://youtu.be/PqStnEe8aEQ https://youtu.be/PqStnEe8aEQ https://vimeo.com/471708389 https://vimeo.com/471708389
Alevlenir
-
Flammable
#142 https://youtu.be/hlnIX4szZFw https://youtu.be/hlnIX4szZFw https://vimeo.com/471708461 https://vimeo.com/471708461
Parlama Noktası -
Flash Point
flash point ~50 C
#458 https://youtu.be/fq0S4NLpxlM https://vimeo.com/5065098 https://vimeo.com/506509804 04
Aşındırıcı -
Corrosive
#143 https://youtu.be/i-X2jfUgpQU https://youtu.be/i-X2jfUgpQU https://vimeo.com/471708518 https://vimeo.com/471708518
Toksi oksikk
-
Toxic oxic
#144 https://youtu.be/WWTZKUhVAyc https://youtu.be/WWTZKUhVAyc https://vimeo.com/471708567 https://vimeo.com/471708567
Sağlık tehlikesi
-
Health Hazard •Kanserojen / Carcinogenicity •Mutajen / Mutagenic •Solunum tehlikesi / Respiratory hazard
#144 https://youtu.be/WWTZKUhVAyc https://youtu.be/WWTZKUhVAyc https://vimeo.com/471708567
Çevre için Tehlikeli
-
Hazardous to the environment
#145 https://youtu.be/hNCoX5QRx6k https://youtu.be/hNCoX5QRx6k https://vimeo.com/471708685 https://vimeo.com/471708685
Oksitleyici
-
Oxidising
Patlayıcı
-
Explosive
Basınçlı gaz tüpleri
-
Gas under pressure
#138 https://youtu.be/E9-TF_kui2U https://youtu.be/E9-TF_kui2U https://vimeo.com/471708198 https://vimeo.com/471708198
Basınçlı gaz tüpleri -
Gas under pressure
#255 https://youtu.be/k5COHxg1E4A https://vimeo.com/5027726 //vimeo.com/502772673 73 https:
#328 https://youtu.be/3Xl4cQ_iGSw https://vimeo.com/5028101 //vimeo.com/502810131 31 https:
#404 https://youtu.be/Vmx9i_mdcC4 https://vimeo.com/504097278 https://vimeo.com/504097278
#403 https://youtu.be/UXuCG0mqzsY https://vimeo.com/504097217 https://vimeo.com/504097217
#406 https://youtu.be/T_iHA_GBvgA https://vimeo.com/504097446 https://vimeo.com/504097446
#405 https://youtu.be/8ywKl7mt4To https://vimeo.com/504097371 https://vimeo.com/504097371
#408 https://youtu.be/k_909HzsUjk https://vimeo.com/504097579 https://vimeo.com/504097579
#407 https://youtu.be/SWdpa6KvCsw https://vimeo.com/504097522 https://vimeo.com/504097522
#359 https://youtu.be/giTGM_eDV8Y https://vimeo.com/5028101 https://vimeo.com/502810131 31
Tehlike Piktogramları
-
Hazard Pictograms
#354 https://youtu.be/zJ8cOZHW_dI https://vimeo.com/504091567 https://vimeo.com/504091567
NPFA 704
Bir örnek
-
An example
KKD’ler - PPE’s
● Eldi Eldive ven n giy giyme mezzsek sek ne ne o olu lur? r? ● What hat ifif we we don don’t’t use use glo glove ves? s?
● Lab abo oratuvarda ka kap palı ayakkabı giymezsek ne olur? ● What hat if we don' don'tt wear wear the appropriate shoes for the lab work?
● Önlük nlük gi giym ymez ezssek ne olur olur? ? ● What hat if we don' don'tt wear wear the appropriate clothes for the lab work?
● Göz Koruy oruyuc ucu u gi giym ymez ezse sekk Ne Olur ? ● W hat if we don't wear googles?
● Dust Mask ● Toz Maskesi
● Cartridge M Ma ask ● Kartuşlu Ma Maske
Tehlikeli Atıklar – Hazardous Waste
Tehlikeli Atıklar – Hazardous Waste
Laboratuva Laboratuvar veARSLANKAYA Güvenli Çalışma Sn. Doç.r Atıkları Dr. Ertan https://www.youtube.com/watch?v=Us-iDqFdOB4 https://www.youtube.com/watch?v=Us-iDqFdOB4
Dökülme ve saçılma -
Spill
Havalandırma
-
Ventilation
Havalandırma
-
Ventilation
Emin değilsen karıştırma BLEACH
AMMONIA
Don't mix if you're not sure
Kimyasal Depolama Matrisi -
Chemical Storage Matrix
Kimyasal Depolama Matrisi -
Chemical Storage Matrix
Kimyasal Depolama Matrisi -
#299 https://youtu.be/UQhStyueYas https://vimeo.com/5027905 s://vimeo.com/502790548 48 http
Chemical Storage Matrix
#298 https://youtu.be/7cg3WJcEldw https://vimeo.com/5027900 s://vimeo.com/502790075 75 http
Kıvılcım güvenliği – EX-PROOF
Statik elektrik – Static electricity
#316 https://youtu.be/ydqkRgY0uQM
#315 https://youtu.be/mSVLrfM2On4
https:://vimeo.com/50279553 https //vimeo.com/502795534 4
Acil durumlar
https:://vimeo.com/50279530 //vimeo.com/502795300 0 https
-
Emergencies
5S
Ayıklama
Uygun Yerleştirme Yerleştirme
Temizlik
Standartlaşma
Disiplin
Find de unsafe acts/conditions -
Güvensiz durum ve davranışları bulun
10 Golden Rules
-
10 Altın kural
● Be su sure re you you ccan an re read ad th the e llab abel elss and follow the instructions for use. ● Use Use pr prot otec ectitive ve clo cloth thin ing g pr prov ovid ided ed.. ● Don' Don'tt mix mix ch chem emic ical alss. M Mix ixin ing g chemicals can kill. ● Neve Neverr pu putt che hemi mica cals ls into into
● Et Etik iket etle leri ri o oku kuya yabi bild ldiğ iğin iniz izde den n ve kullanma talimatlarına uyfuğunuzdan emin olun. ● Sa Sağl ğlan anan an ko koru ruyu yucu cu kıya kıyafe fetltler erii kullanın. ● Ki Kimy myas asal alla ları rı karı karışt ştır ırma mayı yın. n. Kimyasalları karıştırmak
unmarked containers. ● Neve Neverr p put ut ch chem emic ical alss iint nto ob bot ottltles es or containers that have other
öldürebilir. ● Ki Kimy myas asal alla ları rı a asl sla a et etik iket etle lenm nmem emiş iş kaplara koymayın.
uses, for example, eating or drinking.
10 Golden Rules
● Ki Kimy myas asal alla ları rı asla asla kullanımları yeme yemekk ve veya yaolan içmek gibi başka şişelere veya kaplara koymayın.
-
10 Altın kural
● Be su sure re you you kkno now ww wha hatt ffir irst st aid aid treatment is required if you accidentally spill chemicals on
● Ka Kaza zara ra kimy kimyas asal alla ları rı kend kendin iniz ize e veya başkalarına dökerseniz hangi ilk yardım uygulamalarını
● yourself Stor Store e all all or chem chothers. emic ical alss sa safe fely ly.. ● Repo Report rt any any d dam amag aged ed co cont ntai aine ners rs,, spills or faulty containers to a
bildiğinizden emin olun. ● Tü Tüm m kim kimya yasa sall llar arıı g güv üven enlili saklayın. ● Ha Hasa sarl rlıı vve e hat hatal alıı kkap apla larr iile le
supervisor. ● Alwa Always ys fo follllow ow the the ssaf afet etyy rrul ules es an and d develop safe working practices in
dökülmeleri amirinize bildirin. ● He Herr zzam aman an gü güve venl nlik ik ku kura rallllar arın ına a uyun ve işyerinde güvenli çalışma
workplace. ● the Report anything wrong to your supervisor.
uygulamaları geliştirin. ● Sü Süpe perv rviz izör örün ünüz üze e yyan anlılışş o ola lan nh her er şeyi bildirin.
Bhopal (1984)
#126 (Özet) htt s:// outu.be/PkLR
RDHII
#277 https://youtu.be/3kshPdMFNJY https://vimeo.com/502781410 https://vimeo.com/502781410
#454 https://youtu.be/S0hla6Qpp_s https://vimeo.com/506512680 https://vimeo.com/506512680
#146 https://youtu.be/0uNHeRGEbvs https://youtu.be/0uNHeRGEbvs
https://streamable.com/wfizn1 https://streamable.com/wfiz n1
•Çeker ocaklar depo değildir. •Baş bölgesi kesinlikllıdır. e çeker ocağın içine sokulmama sokulmamalıdır. •Mümkün olduğunda iç
çalışılır. kısımda •Havalandırma kapatılmamasına dikkat edilir. boşluklarını •Ocak önünden geçiş yapan n kişi sayısı minimuma indirilir. •KKD kullanımı zorunludur. •Cam daima kapalı tutulmalıdır. •Klima ve benzeri HVAC ekipmanları ocağa direk hava vermemelidir. Acil durdurma butonlarının nerede • Acil olduğu bilinmelidir. •Çalışma öncesi havalandırma sisteminin çalışıp çalışmadığı kontrol
Çeker Ocaklar
edilmelidir.
Genel Uyarılar •Laboratuarda çalışırken mutlaka önlük ve v e kapalı ayakkabı giyilmesi zorunludur. zorunludur. •Laboratuar önlüğü daima kapalı olmalıdır. Önü aç açık önlükle çalışmak
tehl te hlike ikelili ve yasaktır.
•Çalışma sırasında eldiven ve çalışmanın özelliğine göre gerektiğinde koruyucu gözlük
kullanılmalıdır. •Laboratuar içerisinde
kullanılan
malzemeler
çıkılmamalıdır.
ile
(önlük,
eldiven
vb.)
dışarı
•Laboratuarda bir şeyler yiyip içmek, gıda maddelerini bulundurmak ve laboratuarda
bulunan malzemeleri bu amaçla kullanmak yasaktır yasaktır.. •Laboratuar ortamında sigara içilmesi yasaktır.
•Uzun saçlar, sallantılı takılarsaçlar ve bol elbiseler laboratuar ortamında tehlikeye bol yol açacaklarından dolayı; uzun arkada toplanmalı, sallantılı takılar çıkarılmalı,
elbise giyilmemelidir giyilmemelidir..
Genel Uyarılar Palto, çanta, kitap gibi eşyalar çalışma masasının üzerine konmamalıdır konmamalıdır.. Çalışmaya başlamadan önce çalışma masası temiz ve düzenli olmalıdır. olmalıdır. Kişi ve çalışmanın güvenliği açısından cam malzemelerin kırık ya da çat çatlak lak olm olmama amasın sına a öze özen n göst gösteri erilme lmelidi lidirr. Deney malzemelerini tutmak için gerektiğinde pens, maşa, eldiven kullanılmalıdır. Deri yoluyla hastalıkların bulaşma riski olduğundan dolayı mut utla laka ka aç açıık ya yara rala ları rın n üz üzer erii kap apat atılılm mal alııdı dırr. Deneysel çalışma bittikten sonra kullanılan malzemelerin, deney düzeneğinin ve deney tezgahının temizliği gereken özenle
yapılmalıdır. • Ağızla Ağızla pipetleme kesinlikle yapılmaz
Genel Uyarılar Mikroskop kullanımı gerektiren çalışmada mikroskop ayarınızı kontrol ediniz ve temizliğine önem gösteriniz. Bisturi ve jilet gibi çok kesici aletleridışarıya kullanırken çok dikkatli olunuz. materyal çıkarmayınız. •Laboratuardan Laboratuarda bulunan tüm kimyasal maddeler
tehlikeli
olabileceğinden ötürü koklanmamalı çalışırken ağız yoluylabakılmamalıdır sıvı çekilmemeli, hiçbir kimyasal madde ve tadına bakılmamalıdır. . •Kimyasal madde içeren tüm kaplar üzerinde mutlaka o kimyasalı
tanımlayan özelliklerin bulunmalıdır saklanmalıdır
kimyvaesaöl zetüllriüklnee gtöarreihinöyzeerl alddığoılapeltaikredtaler ve
Genel Uyarılar Kimyasal şişelerden kullanılmakü küzzere alınan maddeler asla orijinal şişelerine tekrardan konulmamalıdır konulmamalıdır.. Bir çözeltiyi almak için kullanılan bir pipet asla başka bir çözelti içine daldırılmamalıdır. Asit ile suyu karıştırırken asla asidin üstüne su dökülmemeli, asitle asi tlerr suy suya a aza azarr aza azarr ila ilave ve edi edilme lmelidi lidirr. Deney sonucunda ortaya çıkan kimyasal atıklar lavabolara ve başka yerlere kesinlikle dökülmemelidir dökülmemelidir.. •Çıkan atıklar kimyasal ya da tıbbı atık depolarına gönderilmelidir .
Genel Uyarılar Cam eşyaların ani kırılmalarına dikkat etmek gerekir. Özellikle aşırı kuvvet uygulamamalı ve kesinlikle eldiven giyilmelidir giyilmelidir.. Kullanımdan distile su ile mutlaka yıkanmalıdır. önce ve sonra cam eşyalar di •Deney tüpüne asla tepeden bakmayınız. Çalışma öncesi ve sonrası cihazların temizliğine özen gösterilmelidir. gösterilmelidir. •Etüv gibi cihazların sıcaklık ayarları kesinlikle değiştirilmemelidir değiştirilmemelidir..
Yanıcı kimyasal maddeler kullanılırken bunların bek alevi, elektrikli ısıtıcı vb. gibi aletlerden uzak yerde tutulmaları ve kullanılmaları gerekmektedir.
