10. Sınıf Biyoloji Soru Bankası

1.

fasikül

ÜREMEnme ölü Mitoz B Üreme Eşeysiz

ÖĞRETEN TEST

1

ÜREME Mitoz Bölünme

1.

Mitoz bölünme geçiren bir hücrede aşağıdaki olaylardan hangisi dördüncü sırada gerçekleşir?

İnterfaz evresinde,

A) DNA’nın eşlenmesi

– Protein sentezi – Enzim sentezi

B) Sitoplazma bölünmesinin başlaması

– RNA sentezi

C) Sentriollerin arasında iğ ipliklerinin oluşması

– ATP sentezi

D) Kardeş kromatitlerin ayrılması

– DNA sentezi (Replikasyon)

E) Kromozomların hücrenin merkezinde dizilmesi

– Hücrenin büyümesi olayları gerçekleşir.

2.

Aşağıdaki olaylardan hangisi bir hücrenin bölüneceğini kesin olarak kanıtlar? A) DNA’nın kendini eşlemesi B) Protein sentezinin artması C) mRNA sentezinin artması

Mitoz bölünme,

D) ATP tüketiminin artması

– Bir hücrelilerde üremede,

E) Enzim sentezinin artması

– Çok hücreli canlıların bir kısmında üreme, bir kısmında ise büyüme, gelişme ve onarımı (rejenerasyon) sağlar.

3.

Mitoz bölünme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Kromozom sayısı değişmez. B) Kalıtsal çeşitlilik oluşmaz. C) Sadece 2n kromozomlu hücrelerde gerçekleşir.

BİYOLOJİ

D) Bir hücreden iki yeni hücre meydana gelir.

10

E) Bazı canlılarda gamet oluşumunu sağlar.

2

4.

Mitoz bölünme sırasında gerçekleşen,



I. kardeş kromatitlerin ayrılması,

Hücre bölünmesi sırasında sentrozomun



II. sentrioller arasında iğ ipliklerinin oluşması,

(sentrioller) görev alması ve sitoplazma-



III. kromozom sayısının sabit kalması,

nın boğumlanması hayvan hücrelerinde



IV. sitoplazmanın boğumlanarak bölünmesi

gerçekleşir. Bitki hücrelerinde sentrozom



olaylarından hangileri mitoz bölünme geçiren hücrelerin tamamında

orta lamel oluşur.

görülür?

A) Yalnız III



B) I ve II C) I ve III

D) II ve IV

E) I, III ve IV

ünite

yoktur, sitoplazma bölünmesi sırasında

ÜREME

Mitoz Bölünme

5.

1

ÖĞRETEN TEST

Mitoz bölünme sırasında gerçekleşen;



I. kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması,



II. iğ ipliklerinin kaybolması,

aynen oğul döllere aktarılmasını sağlar.



III. kromatin ağın kromozoma dönüşmesi

Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrele-



olaylarının gerçekleştiği evreler aşağıdakilerden hangisinde doğru

Mitoz bölünme kazanılan özelliklerin

olarak verilmiştir? I

II

III

A)

Profaz

Metafaz

Telofaz

B)

Anafaz

Telofaz

Profaz

C)

Metafaz

Telofaz

Anafaz

D)

Anafaz

Telofaz

Metafaz

E)

Metafaz

Anafaz

Profaz

rin organel sayıları, hacimleri, sitoplazma miktarları, protein miktarları, enzim miktarları, RNA miktarları gibi özellikleri farklı olabilir.

Mitoz bölünmede,

6.

Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerde aşağıda verilen özelliklerden hangisi farklı olabilir? A) Kromozom sayısı B) Gen çeşidi C) Çekirdekteki DNA miktarı D) Protein sentezleme mekanizması E) Organel sayısı

7.

– DNA eşlenmesi, kromozomların oluşması, iğ ipliklerinin oluşması, kromatitlerin zıt kutuplara çekilmesi, çekirdek bölünmesi, sitoplazma bölünmesi gibi olaylar gerçekleşir. – Cross-over, tetrat oluşumu, sinapsis ve homolog kromozomların zıt kutuplara çekilmesi gibi olaylar mayoz bölünmeye özgüdür.

Aşağıda verilenlerden hangisi mitoz bölünme sonucu oluşmaz? A) Bitkilerde büyüme B) Memeli hayvanlarda sperm oluşumu C) Kertenkelede kopan kuyruğun yerine yenisinin oluşması

3

D) Bir hücrelilerde çoğalma E) İnsan embriyosunun gelişmesi

Hücrenin hayat devrinde sırasıyla interfaz, karyokinez (profaz, metafaz, anafaz, telofaz) ve sitokinez evreleri gerçekleşir.

8.

Mitoz bölünme geçiren bir hücrede aşağıdakilerden hangisi interfaz

– DNA eşlenmesi interfazda

evresinde gerçekleşir?

– İğ ipliklerinin oluşması profazda

A) Orta lamelin oluşması

– Kromozomların ekvatoral düzlemde

B) Kromatitlerin ayrılması

1

sıralanması metafazda – Kromatitlerin ayrılması anafazda

C) DNA’nın eşlenmesi

– İğ ipliklerinin kaybolması telofazda

D) İğ ipliklerinin oluşması

– Sitoplazma

E) Çekirdek zarının oluşması

gerçekleşir.

bölünmesi

sitokinezde

KONU TESTİ

1.

ÜREME

1

Mitoz Bölünme

Hayvansal bir hücrede mitoz bölünme sırasında ger-

4.

Çok hücreli canlıların tamamında mitoz bölünme sırasında,

çekleşen,



I. bir hücreden iki hücre oluşması,



I. DNA eşlenmesi,



II. sentriollerin kendini eşlemesi,



II. sentromer bölünmesi,



III. sitokinezin boğumlanma ile gerçekleşmesi,



III. kromatitlerin ayrılması,



IV. kromozom sayısının korunması



IV. ara lamel oluşumu



olaylarından hangileri bitki hücrelerinde de gerçekle-



olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleşir?

şir?



A) Yalnız I



A) Yalnız IV



2.

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve IV



B) I ve III

D) I, III ve IV



C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

E) I, II ve IV

Aşağıda mitoz bölünme geçiren bir hücrede DNA miktarındaki değişim verilmiştir.

5.

•

Çekirdek zarı erir.



•

İğ iplikleri oluşur.

Bu hücrede,



•

Kromozomlar oluşur.

a. Kromatitlerin ayrıldığı,



•

Çekirdekçik kaybolur.



Mitoz bölünme sırasında yukarıdaki olaylar hangi ev-



b. Replikasyonun gerçekleştiği,

rede gerçekleşir?

c. Sitokinezin gerçekleştiği



zaman aralıkları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

BİYOLOJİ

10

a

b

c

I

II

III

B)

I

III

II

C)

II

I

III

D)

II

III

I

E)

III

II

I

A)

4

3.

Mitoz bölünme geçiren bir hücrede aşağıdakilerden hangisi en son gerçekleşir? A) Kromozomların belirginleşmesi

A) İnterfaz

B) Profaz

C) Metafaz

D) Anafaz



6.

E) Telofaz

Mitoz bölünmenin anafaz evresinde,



I. Kinetokora bağlı iğ ipliklerinin boyunun kısalması ile kardeş kromatitler zıt kutuplara ayrılır.



II. Kinetokora bağlı olmayan iğ ipliklerinin hareketi ile hücrenin boyu uzar.

B) DNA’nın eşlenmesi



III. Kardeş kromatitlerin etrafında çekirdek zarı oluşur.

C) Kromatitlerin ayrılması



olaylarından hangileri gerçekleşir?

D) Çekirdek zarının kaybolması



A) Yalnız I

E) İğ ipliklerinin kaybolması



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

ünite



ÜREME

Mitoz Bölünme

7.

1

KONU TESTİ

10. Mitoz bölünme ile ilgili aşağıda verilen açıklamalardan

Bir hücre bölünmesinin interfaz evresinde,



I. protein sentezi,

hangisi doğru değildir?



II. ATP sentezi,

A) Diploit (2n) ve haploit (n) hücrelerde görülebilir.



III. DNA replikasyonu

B) İki kez karyokinez iki kez de sitokinez gerçekleşir.



IV. RNA sentezi

C) Kalıtsal varyasyonlara neden olmaz.

olaylarından hangileri gerçekleşir?

D) Bölünmenin temel olayı kardeş kromatitlerin ayrılma-



A) Yalnız III



8.

B) I ve II

D) I, II ve III

C) III ve IV

sıdır. E) Yıpranmış dokuların onarımını sağlar.

E) I, II, III ve IV

Normal bir mitoz bölünme ile oluşan iki hücrede,



I. mitokondri sayısı,



II. kromozom sayısı,



III. sentrozom sayısı,



IV. çekirdekteki DNA miktarı

Yıldızlı Soru 1

niceliklerinden hangileri farklı olabilir?

A) Yalnız I



9.

B) I ve III

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) I, III ve IV

������ ����������� ��������� ���������������� �������� ��������� ����������

�������

���� ����� ���������� ����� ������� ����������



II. mitokondri, III. lizozom

������ ����������� ������� ���������������� �������� ��������� ���������� ���� �����

hücresinde;

I. ribozom,

Aşağıda amiplerle yapılan bir deney verilmiştir.

������

İnterfaz evresindeki bir hayvan

organellerinden hangilerinin faaliyetinde artma meydana gelir? A) Yalnız I

�

B) Yalnız II

D) I ve III

��

� ���

C) I ve II

E) II ve III

5

Yukarıdaki deneyden aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılabilir? A) Çekirdeği olan her hücre bölünebilir. B) Bölünme emri verildikten sonra hücrenin hacmi küçülürse bölünemez. C) Çekirdeği olmayan hücre kendini onarabilir ama bölünemez. D) Hücrelerin bölünmesi için belirli büyüklüğe ulaşması

1

gerekir. E) Amiplerde büyüme ve gelişme ikiye bölünerek gerçekleşir.

11. İnsanda aşağıda verilen hücrelerden hangisi bölünemez? A) Karaciğer hücresi B) Epitel doku hücresi C) Olgun alyuvar hücresi D) Kemik hücresi E) Bağ doku hücresi

KONU TESTİ

1.

ÜREME

2

Mitoz Bölünme

Mitoz bölünme ile ilgili aşağıda verilen açıklamalardan

4.

hangisi doğru değildir?

mitoz bölünme sırasında aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?

A) Eşeysiz ve eşeyli üreyen canlılarda görülür.

A) Homolog kromozomların sinapsis yapması

B) Oluşan hücrelerin kalıtsal yapıları birbiri ile aynıdır.

B) Cross-over ile genetik çeşitlilik sağlanması

C) Yeni özelliklerin kazanılmasında etkili değildir.

C) Ara lamel oluşması

D) Prokaryot canlılarda üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar.

D) Sitoplazmik proteinlerin iğ ipliklerini oluşturması

E) Omurgalı hayvanlarda gelişme ve onarımı sağlar.

2.

I. DNA’nın eşlenme mekanizması,



II. sitoplazmanın bölünme şekli,



III. iğ ipliklerinin oluşmasında etkili yapılar,



IV. kromatitlerin ayrılma biçimi



olaylarından hangileri farklılık gösterir?



A) I ve II

B) I ve IV

D) III ve IV

2n = 28 kromozom ve 8.10–12 mg DNA içeren bir vücut hücresi 4 kez mitoz bölünme geçiriyor.

Bitki ve hayvan hücrelerinde gerçekleşen mitoz bölünmede,

BİYOLOJİ

E) Kardeş kromatitlerin zıt kutuplara çekilmesi

5.



Sitokinezi boğumlanma ile gerçekleşen bir hücrede



Buna göre,



nicelikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak ve-

I. bölünmeler tamamlandığında oluşan hücre sayısı, II. birinci bölünmenin profaz evresindeki DNA miktarı, III. bölünme sonucu oluşan hücrelerdeki kromozom sayısı

rilmiştir?



C) II ve III

I

E) I, II ve III

10

II

III

A)

8

4.10–12

14

B)

12

8.10–12

14

C)

8

16.10–12

28

16

8.10

–12

28

16

16.10

–12

28

D) E)

6

6.

Kromozomların kimyasal yapısında,



I. DNA,



II. protein,



III. glikoz,



IV. yağ moleküllerinden hangileri bulunur?



A) Yalnız I



Hücre bölünmesi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir? A) Bölünme hızı, farklı canlılarda farklılık gösterir. B) Bölünme evrelerinin süreleri farklılık gösterir. C) Çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve onarım gibi

B) I ve II

D) II ve III

olaylar mitoz bölünme ile sağlanır. C) I ve IV

E) I, II ve IV

D) Bir canlının tüm dokularında bölünme hızı aynıdır. E) Bitkilerde büyümeyi sağlayan meristem hücrelerinde bölünme hayat boyu devam eder.

ünite

3.

ÜREME

7.

Mitoz bölünme geçiren bir hayvan hücresinde,



III. kardeş kromatitlerin zıt kutuplara çekilmesi



olaylarının gerçekleştiği evreler hangi seçenekte doğ-

10.

I. sentrozomlar arasında iğ ipliklerinin oluşması, II. sitoplazmanın boğumlanmaya başlaması,

ru olarak verilmiştir?

8.

KONU TESTİ

2

Mitoz Bölünme

(Mitoz Bölünme Geçiren Bitki Hücrelerinin Mikroskobik Görünümü)

I

II

III

A)

Profaz

Telofaz

Anafaz

B)

İnterfaz

Sitokinez

Metafaz

C)

İnterfaz

Telofaz

Metafaz

D)

İnterfaz

Telofaz

Anafaz

E)

Profaz

Anafaz

Metafaz



Mitoz bölünme ile ilgili aşağıda verilen açıklamalardan hangisi doğru değildir? A) Çok hücreli canlıların tümünde üremeyi sağlar. B) Ana hücredeki kalıtsal bilginin yavru hücrelere aynen aktarılmasını sağlar. C) Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücre ile aynıdır. D) İnsanda dokuların oluşumunda görev alır.

Mitoz bölünme yeteneği olan ve DNA miktarı 4x olan

E) Tek hücreli canlılarda çoğalmayı sağlar.

bir hücrenin interfaz (I), karyokinez (II) ve sitokinez (III)

Yıldızlı Soru 2

evrelerindeki DNA miktarı aşağıdaki grafiklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



��

��

�����������

�� �� �� �� �

��

�����������

Aşağıda hücre bölünmeleri sıras ında gerçekleşen bazı olaylarla ilgili grafikler verilmiştir.

�� �� �� �� ��

���

DNA miktarı

�

�������

�� �� �� ��

���

�������

�����������

�

��

���

�

��

���

�������

�����������

1



II

��

���

�������

Mitoz bölünme geçiren bitkisel bir hücrede, I. bölünme plağının oluşması, II. kromozomların hücrenin merkezinden sıralanması, III. kardeş kromatitlerin ayrılması,

zaman

11. Kanserle ilgili,

I. Kanserli hücrelerin anormal beslenmesi dokunun normal hücrelerinin beslenmesini engeller.



II. Kanserli doku bulunduğu dokunun yapısını bozarak görevini yapamaz hâle getirir.

IV. iğ ipliklerinin oluşması



olaylarının gerçekleşme sırası hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?



yargılarından hangileri doğrudur?

A) I, II, III, IV



A) Yalnız I



III

zaman

7 �



zaman

Buna göre bir bölünme sonucu ndaki değişimler dikkate alındığında hangileri mito z bölünmede gözlenir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

�� �� �� ��

9.

1 I

�������

��

2n

a

�� �� �� ��

Hücre sayısı 4

2a

��

�����������

��

Kromozom sayısı

4a

B) II, III, I, IV

D) IV, II, III, I

C) II, III, IV, I

E) IV, III, II, I

III. Erken teşhis fonksiyon bozukluğu ortaya çıkmadan konulduğu için hayat kurtarır.



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

KONU TESTİ

1.

ÜREME

3

Mitoz Bölünme

Bölünmekte olan soğan kökü hücresinde aşağıdaki

4.

olaylardan hangisi gerçekleşmez?



I. kromozom sayıları,

A) DNA replikasyonu



II. sitoplazma miktarları,

B) Sentromer ayrılması



III. organel sayıları,

C) Kardeş kromatit ayrılması



IV. çekirdek DNA’sının miktarı

D) Homolog kromozom ayrılması



niceliklerinden hangileri kesinlikle aynıdır?

E) İğ ipliklerinin oluşması



A) Yalnız I

Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin;



5. 2.

I. eşeysiz üreme,



II. büyüme,



III. kalıtsal çeşitlilik



olaylarından hangilerini sağlar?



A) Yalnız I



D) I, II ve IV

C) II ve III

E) II, III ve IV

Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısının ana hücre ile aynı olmasını sağlayan olay

Bir hücreli canlılarda mitoz bölünme,



B) I ve IV

aşağıdakilerden hangisidir? A) Homolog kromozomların zıt kutuplara çekilmesi B) DNA’nın eşlenmesi ve homolog kromozomların ayrılması

B) Yalnız III

D) II ve III

C) DNA’nın eşlenmesi ve kardeş kromatitlerin ayrılması C) I ve II

D) Çekirdek bölünmesini sitoplazma bölünmesinin izlemesi

E) I, II ve III

E) Kromozomlar arasında parça değişiminin gerçekleşmemesi

10

8

6. 3.

Mitoz bölünme sırasında gerçekleşen;



I. kromozomların kinetekor bölgelerinden iğ ipliklerine tutunması,



II. kromozomların ekvatoral düzlemde dizilmesi,



III. sitoplazmanın boğumlanarak bölünmesi



olaylarından hangileri bu hücrenin hayvan hücresi olduğunu kanıtlar?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

Mitoz bölünmede,



I. replikasyon,



II. iğ ipliklerinin oluşması,



III. sentromerlerin ayrılması,



IV. kardeş kromatitlerin ayrılması,



V. kromozomların kromatin ağı haline dönüşmesi



olaylarının gerçekleşme sırası hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) I, II, III, IV, V

B) I, III, II, IV, V

C) I, II, V, III, IV

D) I, III, II, V, IV



E) II, I, V, IV, III

ünite

BİYOLOJİ

ÜREME

3

Mitoz Bölünme

7.

Aşağıdaki grafikte 2n = 36 kromozomlu bir canlıda mitoz,

10. Aşağıda verilenlerden hangisi ökaryot tek hücreli can-

mayoz ve döllenme olaylarına bağlı olarak kromozom sa-

lılardaki mitoz bölünmenin omurgalı hayvanlardaki

yılarında görülen değişimler verilmiştir.

mitoz bölünmeden farklı bir özelliğidir?

���������������

A) Bölünme sonucu oluşan hücre sayısı

��

B) Bölünmenin çoğalmayı sağlaması C) Bölünme sırasında iğ ipliklerinin oluşması

��



�

��

���

��

D) Bölünme sonucu oluşan hücrelerde kromozom sayısı-

�������

nın ana hücre ile aynı olması

Yukarıdaki grafikte mitoz bölünmenin gerçekleştiği

E) Bölünme sırasında çekirdek ve sitoplazmanın bölün-

aşamalar hangi numaralarla gösterilmiştir?

KONU TESTİ

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve IV

mesi

C) Yalnız III

E) II ve III

Yıldızlı Soru 3 8.

Bir hücrenin yaşam döngüsünd

e;

Omurgalı hayvanlarda,

I. DNA → mRNA



I. yıpranan dokuların onarılması,



II. zigotun gelişmesi,



III. sperm ve yumurtanın oluşması,



IV. büyüme

reaksiyonlarından hangileri sad ece bir kez gerçekleşir?



olaylarından hangileri mitoz bölünme ile gerçekleşir?

A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

II. DNA → DNA III. mRNA → Protein

C) I ve IV



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

E) I, II ve IV



9

11. Normal 9.

1

bir hücrenin bölünme programının bozulması ile

anormal bölünen kanser hücreleri meydana gelir. Bir hücrenin bölünme hızını,





I. bulunduğu canlının yaşı,



II. bulunduğu dokunun türü,



III. çeşitli hormonların miktarı,



IV. DNA eşlenmesinin mekanizması



durumlarından hangileri etkiler?



A) Yalnız I



I. Yapı ve fonksiyonlarında değişmeler meydana gelir. II. Çekirdekleri büyüktür, kromozomlarında sayıca farklılıklar ve bozulmalar görülür.

B) I ve III

D) I, II ve III

Kanser hücreleri ile ilgili,

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

III. Anormal bölünme ve beslenme bozuklukları görülür.



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

KONU TESTİ

1.

ÜREME

4

Mitoz Bölünme

4.

Mitoz bölünme sırasında gerçekleşen;

Mitoz bölünmenin karyokinez evresinde aşağıdaki



I. DNA replikasyonu,

olaylardan hangisi gerçekleşmez?



II. sitoplazma bölünmesi,

A) Sentrozomların zıt kutuplara çekilmesi



III. kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması

B) Kromozomların ekvatoral düzlemde dizilmesi



olaylarının meydana geliş sırası aşağıdakilerden han-

C) DNA’nın kendini eşlemesi

gisinde doğru olarak verilmiştir?

D) Çekirdek zarının yeniden oluşması



A) I - II - III



B) I - III - II

D) III - I - II

C) II - III - I

E) İğ ipliklerinin oluşması

E) III - II - I

5.

n = 2 kromozomlu bir hücrenin mitozu sırasında gerçekleşen bazı evreler aşağıdaki gibidir.

2.

Mitoz bölünme ile ilgili;



I. Bölünme sonucu iki yeni hücre oluşur.



II. Kromozom sayısı değişmez.



III. Bir hücreli canlılarda eşeysiz üremeyi sağlar.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



BİYOLOJİ

B) Yalnız II

D) II ve III



Buna göre bu evrelerin gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

C) I ve III

E) I, II ve III



A) I - II - III



B) I - III - II

D) III - I - II

C) II - III - I

E) III - II - I

10

10

6.

Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünme ile ilgili yanlış bir ifadedir? A) n, 2n, 3n kromozomlu hücrelerde görülür.

Aşağıdaki olaylardan hangisi mitoz bölünme geçir-

B) Tek hücrelilerde üremeye neden olur.

mekte olan bir hücrede kesinlikle gözlenemez?

C) Kalıtsal varyasyonlara neden olmaz.

A) DNA’nın kendini eşlemesi

D) Oluşan hücrelerin sitoplazma ve DNA miktarları aynı-

B) Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması C) Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında gen alış verişi D) İğ ipliklerinin oluşması E) Sitoplazma bölünmesi sırasında ara lamel oluşması

dır.



E)

Zigottan ölüme kadar devam eder.

ünite

3.

ÜREME

Mitoz Bölünme

7.

Aşağıdaki hücre bölünmesine ait evrelerden hangisi

me geçirebilir?

nin anafaz safhasına aittir? ��

KONU TESTİ

10. İnsana ait aşağıdaki hücrelerden hangisi mitoz bölün-

mitoz geçirmekte olan 2n = 6 kromozomlu bir hücre-



4

A) Sinir hücresi

��

B) Olgunlaşmış alyuvar hücresi

��

C) Sperm hücresi D) Epitel hücresi ��

8.

E) Yumurta hücresi

��

Yıldızlı Soru 4

Aşağıdaki şekilde mitoz bölünme şematize edilmiştir.



2n

A hücresi

Aşağıdaki hücre bölünmesine

2n 2n



ait evrelerden hangisi 2n = 4 kromozomlu bir hücreni n mitoz bölünmesine ait olabilir?

B hücresi

Buna göre A ve B hücrelerinin;

��



I. kromozom sayısı,



II. sitoplazma miktarı,



III. organel sayısı



niceliklerinden hangileri kesinlikle aynıdır?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

��

��

��

��

C) I ve II

E) II ve III

11

11. Mitoz bölünme ile, 9.



Mitoz bölünme sırasında gerçekleşen;

oluşturması,



I. kardeş kromatitlerin ayrılması,



II. kromatin ağın kromozoma dönüşmesi,



III. sitokinez sırasında orta lamelin oluşması



olaylarından hangileri bu hücrenin bitki hücresi olduğunu kanıtlar?

1



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

I. bakterilerin olumsuz çevre koşullarında endospor

C) I ve II

E) I, II ve III



II. deniz yıldızının kopan kolundan yeni bir deniz yıldızının oluşması,



III. insanlarda yaralanan kısımların onarılması



olaylarından hangileri gerçekleşmez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

ÖĞRETEN TEST

2

ÜREME

Eşeysiz Üreme

1.

Eşeysiz üremeyle ilgili,



I. Evrime katkı sağlar.

dığından dolayı sabit çevre koşullarında



II. Mayoz bölünme ve döllenme görülür.

bireylerin hayatta kalma şansı yüksektir.



III. Değişen ortam şartlarına karşı uyum yetenekleri düşük bireyler olu-

Eşeysiz üremede kalıtsal çeşitlilik olma-

şur.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



Eşeysiz üremede, mayoz bölünme ve

2.

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

Aşağıdaki eşeysiz üreme çeşitleri ve görüldükleri canlılarla ilgili yapılan eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

döllenme olayları görülmez.

A) Sporla → Eğrelti otu B) Tomurcuklanma → Bira mayası C) Bölünerek → Öglena D) Vejetatif → Çilek E) Rejenerasyonla üreme → Kertenkele Eşeysiz üremede kalıtsal çeşitlilik meydana gelmediği için evrime katkı sağla-

3.

Bir bitkinin vejetatif üremesi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?

maz.

A) Mitoz bölünme B) Farklılaşma C) Döllenme

BİYOLOJİ

D) DNA replikasyonu

10

E) Hücre sayısında artma

12

4.

Aşağıdaki yapılandırılmış gridde canlılarda görülen üreme tipleri verilmiştir. 1



İkiye Bölünme

3 Tomurcuklanma

Üreme

Eşeysiz üreme sonucunda oluşan bireylerde kalıtsal çeşitliliğin görülmesi mutas-

Rejenerasyonla

yonla açıklanabilir.

Üreme



2 Tohumla

4

5 Konjugasyon

6 Partenogenez

Buna göre numaralandırılan üreme tiplerinin hangilerinde kalıtsal



A) 1, 3 ve 4



B) 1, 4 ve 5

D) 2, 4 ve 6

C) 2, 4 ve 6

E) 3, 5 ve 6

ünite

çeşitlilik meydana gelmez?

ÜREME

Eşeysiz Üreme

5.

2

ÖĞRETEN TEST

Amibin ikiye bölünmeyle üremesi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?

Eşeysiz üreme mitoz bölünme ile gerçek-

A) Homolog kromozomların ayrılması

leşirken, eşeyli üreme genetik çeşitliliği

B) Kardeş kromatitlerin ayrılması

artıran mayoz bölünme ile gerçekleşir.

C) DNA replikasyonu D) Sitoplazma bölünmesi E) Çekirdek zarının erimesi

6.



Aşağıda bazı eşeysiz üreme tipleri verilmiştir. •

Bölünerek üreme

•

Rejenerasyon ile üreme

•

Tomurcuklanma ile üreme

•

Vejetatatif üreme

Eşeysiz üreme eşeyli üremeye göre hızlı bir üreme şeklidir. Kısa zamanda çok sayıda birey oluşumu sağlar.

Buna göre aşağıdaki canlılar yukarıdaki üreme şekilleri ile eşleştirildiğinde hangisi eşleşmez? A) Paramesyum

B) Deniz yıldızı

C) Bira mayası

D) Lale



7.

E) Arı

Aşağıdakilerden hangisi bir eşeysiz üreme şekli değildir? A) Gözyaşı bitkisinde yaprakcıklardan yeni gözyaşı bitkisinin meydana

Hayvanlarda, gelişmişlik düzeyi arttıkça rejenerasyon yeteneği azalır.

gelmesi B) Çilekte sürünücü gövdeden yeni çilek bitkilerinin oluşması C) Cam güzeli bitkisinin kopan dal parçasından yeni bir cam güzelinin yetişmesi D) Kayısı çekirdeğinden yeni bir kayısı bitkisinin oluşması

13

E) Menekşe bitkisinde kopan yapraktan yeni bir menekşenin oluşması

8.

1

Bir bitkiden aynı kalıtsal yapıda yeni bir bitki elde edilirken,



I. mayoz bölünme,

Tarımda genellikle eşeysiz üremeden



II. eşeysiz üreme,

faydalanılır. Çünkü tohumla üremede ka-



III. mitoz bölünme,



IV. eşeyli üreme



olaylarından hangileri gerçekleşmelidir?



A) I ve II



lıtsal çeşitlilik vardır.

B) I ve III

D) II ve III

C) I ve IV

E) III ve IV

KONU TESTİ

1.

ÜREME

5

Eşeysiz Üreme

Aşağıdaki şekilde bira mayasının tomurcuklanmayla üre-

4.

Aşağıdaki eşeysiz üreme çeşidi ve bu üremenin görüldüğü canlı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

mesi gösterilmiştir.

A) Patates → Vejetatif



B) Planarya → Rejenerasyonla üreme C) Bakteri → Tomurcuklanma



D) Amip → Bölünerek

Bu olay sırasında,



I. döllenme,



II. gamet oluşumu,



III. mitoz bölünme



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız I



E) Hidra → Tomurcuklanma

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

5. 2.

Aşağıda bir bitkiden alınan bir dal parçasından yeni bir bitkinin oluşması gösterilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi eşeysiz üremenin özelliklerinden biri değildir? A) Kısa zamanda çok sayıda birey oluşumunu sağlar.



Buna göre yeni bir bitkinin oluşumu sırasında;

B) Temelini mayoz ve döllenme olayları oluşturur.



C) Kalıtsal çeşitlilik yoktur. D) Oluşan bireylerin sabit çevre koşullarında yaşama şansı yüksektir. E) Evrimsel sürece katkı sağlamaz.

II. mayoz,



III. farklılaşma



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız I



10

BİYOLOJİ

I. mitoz,

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

14

Rejenerasyon yeteneği;

6.



I. Dokular arasında farklılık gösterir.



II. Gelişmişlik düzeyi ile ters orantılıdır.



III. Bazı canlılarda eşeysiz üremeyi sağlar.



ifadalerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

Aşağıdaki canlılardan hangisinde rejenerasyonla üreme görülmez? A) Kertenkele B) Deniz yıldızı C) Toprak solucanı

C) I ve II

E) I, II ve III

D) Planarya E) Halkalı solucan

ünite

3.

ÜREME

Eşeysiz Üreme

7.

İkiye bölünme ve tomurcuklanma olaylarında,

5

KONU TESTİ

10. Aşağıdaki bitki üreme şekillerinden hangisi, vejetatif



I. önce sitoplazmanın sonra çekirdeğin bölünmesi,

üremeye örnek olarak verilemez?



II. genetik yönden aynı hücrelerin oluşması,

A) Mısır tohumundan mısır bitkisinin oluşması



III. oluşan hücrelerin organel sayılarının aynı olması

B) Çilek bitkisinin sürünücü gövdesinden yeni bir bitki



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

oluşması C) Patates yumrusundan yeni bir bitki oluşması

C) Yalnız III

D) Zambak bitkisinin toprak altı gövdesinden yeni bir bit-

E) II ve III

kinin oluşması E) Söğütün genç dallarından yeni bir bitki oluşması

Yıldızlı Soru 5

Aşağıdaki şekilde planaryanın rejenerasyonla üremesi gösterilmiştir.

8.

Eşeysiz üreme ile çoğalan bir bakteride, oluşan bireyler arasında genetik farklılıklar görülmesi, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Cross-over

B) Adaptasyon

C) Mutasyon

D) Mitoz bölünme





E) Mayoz bölünme

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Oluşan bireyler kalıtsal yönden birbirinin aynısıdır. B) Mayoz bölünme görülmez. C) Döllenme gerçekleşmez. D) Evrime katkı sağlamaz. E) Değişen ortam şartlarına uyum yetenekleri yüksektir.

15

11. Bir bitkiden alınan yaprağın, saksıya dikilmesiyle yeni 9.

1

bir bitkinin meydana gelmesi sırasında,

Sporla üreme,



I. mantarlar,



II. plazmodyum,



III. eğrelti otları,



IV. tohumlu bitkiler,



V. karayosunları



canlılarından hangisinde görülemez? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V



I. döllenme,



II. tohum oluşumu,



III. DNA replikasyonu,



IV. farklılaşma



olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi gerekir?



A) I ve II



B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

2.

fasikül

ÜREMElünme Bö Mayoz reme Eşeyli Ü

ÖĞRETEN TEST

ÜREME

1

Mayoz Bölünme

1.

Aşağıdakilerden hangisi mayoz bölünmenin özelliklerinden değildir?

Cross-over olayı, homolog kromozomla-

A) Dokuları onarmak

rın kardeş olmayan kromatitleri arasında

B) Kalıtsal çeşitliliği sağlamak

gerçekleşir.

C) Yumurta ve sperm oluşturmak D) Kromozom sayısını yarıya indirmek E) Türün kromozom sayısının sabit kalmasına yardımcı olmak

��������

��������� ������������

��������

�

�

�������������

��

�

�

�

2.

Mayoz bölünmede aşağıdakilerden hangisi en son gerçekleşir? A) DNA’nın eşlenmesi B) İki haploit hücrenin oluşması C) Tetratların oluşması D) Homolog kromozomların ayrılması

�

E) Kardeş kromatitlerin ayrılması �

�

�

�

��������

10

3.

zilmesi aşağıdaki safhaların hangisinde gerçekleşir?

2

Mayoz bölünmede homolog kromozomların ekvator düzleminde di-

A) Metafaz-I



B) Anafaz-I

D) Telofaz-I

C) Profaz-II

E) Anafaz-II

Mayoz bölünme sadece 2n kromozomlu canlılarda gerçekleşir.

4.

Memeli bir hayvan türünün erkek bireylerinde üreme hücreleri oluşurken aşağıdakilerden hangisi meydana gelmez? A) Diploit hücrelerin oluşması B) Sitokinez sırasında boğumlanma olması

Mayoz bölünme kalıtsal çeşitliliğe neden olur.

C) Homolog kromozomların ayrılması D) Sentrozomların iğ ipliklerini oluşturması E) İğ ipliklerinin kinetokora bağlanması

ünite

BİYOLOJİ

ÜREME

Mayoz Bölünme

5.

1

ÖĞRETEN TEST

Aşağıdaki evrelerden hangisi mayoz bölünme sırasında sadece bir kez gerçekleşir? A) Karyokinez

B) Anafaz evresi

C) İnterfaz

D) Telofaz evresi



E) Sitokinez

Memeli hayvanlarda üreme hücreleri mayoz bölünme ile oluşur ve üreme ana hücrelerinin kromozom sayısı yarıya indirilir.

6.

I. Sinir hücresi



II. Sperm hücresi



III. Kemik hücresi



IV. Yumurta hücresi

Tetrat, sinapsis, cross-over olayları ma-



Yukarıdaki hücrelerden hangileri, ilgili canlının kalıtım materyalinin

leşmez.

yoz I’de gerçekleşir. Mayoz II’de gerçek-

yarıya indirmesini sağlayan bölünme olayı sonucu oluşmamıştır?

A) I ve II



7.

B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

Mayoz bölünme sırasında meydana gelen,



I. kromatitlerin birbirinden ayrılması,



II. iki haploit hücrenin oluşması,



III. homolog kromozomların birbirinden ayrılması,



IV. dört haploit hücrenin oluşması



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru

Bir canlının kalıtım materyalini yarıya indirmesini sağlayan olay mayoz bölünme olup sonucunda gametler oluşur.

olarak verilmiştir?

A) I - III - II - IV



B) II - IV - III - I

D) III - II - I - IV

C) III - I - IV - II

E) I - II - III - IV

3

DNA kendini eşledikten sonra bir kromo-

1

zom iki kromatitli hale gelir. Mayoz-I de

8.

I. Üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar.



II. Eşeysiz üremenin bir aşamasıdır.



III. Canlıların evrimleşmesine katkı sağlar.



IV. Embriyonik gelişme sırasında gerçekleşir.



V. Oluşan hücreler genetik yönden farklıdır.



Yukarıda verilenlerden hangileri mayoz bölünme için doğrudur?



A) I, II ve III



B) I, II ve IV

D) I, III ve V

homolog kromozomlar ayrılırken, Mayoz-II de kardeş kromatitler birbirinden

C) I, III ve IV

E) II, III ve V

ayrılır. ��������������

���������������

KONU TESTİ

1.

ÜREME

1

Mayoz Bölünme

Aşağıdakilerden hangisi mayoz bölünmenin özellikle-

4.

Aşağıdaki olaylardan hangisi mayoz I ve mayoz II de

rinden biridir?

ortak olarak gerçekleşir?

A) Kromozom sayısı yarıya iner.

A) DNA’nın eşlenmesi

B) Büyüme ve gelişme için gereklidir.

B) Homolog kromozomlar arasında gen alışverişi

C) Vücut hücrelerinde gerçekleşir.

C) Kardeş kromatitlerin ayrılması

D) Bir hücreden iki yavru hücre oluşur.

D) Homolog kromozomların ayrılması

E) Yalnızca kardeş kromatitlerin ayrılması görülür.

E) İğ ipliklerinin kinetokorlara bağlanması

5.

Herbirinde 21 kromozom olan sperm ve yumurta hücrelerinin birleşmesinden aşağıdakilerden hangisi meydana gelemez? A) 42 kromozomlu zigot B) 40 + XX formüllü zigot

2.

C) 21 çift otozomlu zigot

Mayoz bölünmede kardeş kromatitlerin kutuplara çe-

D) 40 + XY formüllü zigot

kilmesi aşağıdaki safhalardan hangisinde olur? A) Metafaz-II

B) Anafaz-II

C) Profaz-I

D) Telofaz-II



BİYOLOJİ

E) 2 gonozomlu zigot

E) Anafaz-I

10 6.

4

Aşağıdaki grafik bir hücrenin mayoz bölünmesi sırasındaki DNA değişimini göstermektedir.

I. Hasar gören dokuların tamiri



II. Kertenkelenin kopan kuyruğunu yenilemesi



III. Çiçekli bir bitkide polen hücresinin oluşumu



Yukarıdaki olayların hangileri mayoz bölünme ile olu-



A) Yalnız II



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Buna göre hangi numaralar ile gösterilen aşamalarda çekirdek bölünmesi gerçekleşmektedir?

şur?

Evreler





A) I ve II



B) I ve III

D) III ve V

E) IV ve V

C) II ve IV

ünite

3.

ÜREME

1

Mayoz Bölünme

7.

Mayoz bölünmeyi özetleyen

10. Mayoz bölünmenin mayoz II evresinde,



yandaki şemaya göre hangi



hücrelerin DNA miktarı birbiri



ile aynıdır? 



I. çekirdek bölünmesi,



II. sitoplazma bölünmesi,



III. kardeş kromatitlerin ayrılması,



IV. 2n kromozomlu hücreden n kromozomlu hücrelerin oluşması,





A) I ve II



B) I ve III

D) II ve III

V. homolog kromozomlar arasında parça değişimi görül-



C) I ve IV

mesi

E) II ve IV



olaylarından hangileri gerçekleşmez?



A) I ve II



8.

KONU TESTİ

B) III ve IV

D) I, III ve IV

C) IV ve V

E) II, IV ve V

Çiçekli bir bitkinin ovaryumunda yer alan yumurta ana hücresinde mayoz bölünme sırasında 10 tetrat olduğu tespit edilmiştir.



Yıldızlı Soru 1

Buna göre; mayoz bölünmenin profaz I evresindeki kromatit sayısı kaçtır? A) 10

B) 20

C) 30

D) 40

E) 80

Mayoz bölünme sırasında aşağ ıda verilen homolog kromozom çiftlerinden hangisi nde cross-over gerçekleşmesine rağmen kalıtsal çeşitlilik artmaz?

A)

B)

A

A

A

A

B

B

B

B

D

D

d

C)

A

d

A

b

b

a

a

B

B

A

A

a

a

b

b

b

b

d

d

d

d

a

a

a

b

b

b

d

d

d

d

9. D)

a b

E) A

A

a

a

B

B

b

b

5

(Hücre Bölünmesi Resmi)



Mayoz bölünme sonucunda oluşan hücrelerdeki kromozom sayısı, aşağıdakilerden hangisi bilinirse hesaplanabilir? A) Ana hücrenin DNA miktarı B) Gametlerin gonozom sayısı

1

C) Mayoz I de oluşan hücre sayısı D) Mayoz II de oluşan hücre sayısı E) Gametlerin otozom sayısı

11. 2n

= 16 kromozomlu bir hücrenin, mayoz-I sonunda

oluşan hücrelerinin her birindeki kromozom sayısı kaçtır? A) 4

B) 6

C) 8

D) 16

E) 64

KONU TESTİ

1.

ÜREME

2

Mayoz Bölünme

Aşağıdaki hücrelerin hangisinde mayoz bölünme gö-

4.

rülür?



I. homolog kromozomların birbirinden rastgele ayrılması,

Mayoz bölünmede;

A) Kas hücresi

B) Sperm hücresi



II. cross-over olayının gerçekleşmesi,

C) Yumurta ana hücresi

D) Deri hücresi



III. DNA’nın kendini eşlemesi



olaylarından hangileri kalıtsal çeşitliliğe neden olur?



A) Yalnız II



E) Gamet



2.

5.

Mayoz bölünme ile ilgili,



I. Döllenme ile birlikte eşeyli üremenin temelini oluşturur.



II. Sinapsis ve tetrat oluşumu gözlenir.



III. Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı yarıya iner.



IV. Sadece diploit hücrelerde görülür.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) I ve III



BİYOLOJİ

B) I ve IV

D) II, III ve IV

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Mayoz bölünmenin profaz I evresinde gerçekleşen;



I. çekirdek zarının parçalanması,



II. tetrat oluşumu,



III. cross-over



olaylarından hangileri profaz II evresinde de gerçekleşir?

C) I, III ve IV

A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

10

6

Mayoz I sonucu oluşan hücrelerde aşağıdaki nicelik-

6.

geçirmesi sonucu oluşan hücrelerin otozom sayısı ne

lerden hangilerinin sayısı birbirine eşittir?

olur?

A) Kromozom sayısı – Kromatit sayısı B) Otozom sayısı – Kromozom sayısı C) Kromozom sayısı – Sentromer sayısı D) Gonozom sayısı – Otozom sayısı E) Sentrozom sayısı – Kromozom sayısı

2n kromozomlu bir hücrenin bir defa mayoz bölünme



A) 2n



B) n + 1

D) n – 1

C) 2n - 2

E) n – 2

ünite

3.

ÜREME

2

Mayoz Bölünme

7.

Aşağıda bir hücrenin kromozom durumu şematize edil-

10. Mayoz

bölünmeye ait aşağıdaki şekillerden hangisi

oluşum sırasına konduğunda 4. sırada yer alır?

miştir.



1 2

A

3 4

��

A

a

B

B

b

b

C

C

c

c

D

D

d

d

��

��

a

5 6



KONU TESTİ

7 8

E

E

e

e

h

h

H

H

��

Buna göre aşağıda verilen hangi iki kromatit arasında

��



cross-over gerçekleşebilir?

A) 1 ve 5



B) 5 ve 8

D) 2 ve 7

C) 3 ve 6

E) 7 ve 8

Yıldızlı Soru 2 8.

Mayoz bölünmede gerçekleşen cross-over olayı ile ilgili;



Üreme ana hücrelerinde meydana gelen mayoz bölünme aşağıdaki şekilde şematize edilm iştir.

I. Kalıtsal çeşitliliği sağlar.



I

II İnterfaz

II. Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri

Ma

yoz

yoz



III. Mayoz II’de gerçekleşir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

I Ma

arasında gerçekleşir.



IV

III

C) Yalnız III

E) II ve III

II

Buna göre numaralandırılan hüc relerin DNA miktarlarıyla ilgili bağıntı aşağıdak ilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I > II = III > IV B) I = III > II = IV C) II > I = III > IV D) II > I > IV > III E) III > II > IV > I

7

9.

1

Mayoz bölünme,



I. mısır tohumlarının çimlenmesi,



II. deniz yıldızının kopan kolunun tamir edilmesi,



III. öglenanın bölünerek üremesi,



IV. tavuklarda yumurta oluşması



olaylarından hangileri için gerekli değildir?



A) I ve II



B) I ve III

D) I , II ve III

C) II ve IV

E) I , III ve IV

11. Bir canlının sperm hücresinde kromozom sayısı 18 ise, vücut hücresinin otozomal kromozom sayısı kaçtır? A) 9

B) 34

C) 36

D) 48

E) 54

1.

ÜREME

3

KONU TESTİ

Mayoz Bölünme

Mayoz bölünmede haploit hücrelerin oluşması, aşağı-

4.

dakilerden hangisinin gerçekleşmesinin bir sonucu-

lenemez?

dur?

A) Diploit (2n) kromozomlu her hücrede görülebilir.

A) İnterfazda DNA nın eşlenmesi

B) Cross-over ve homolog kromozomların rastgele ayrıl-

B) Mayoz I de gen alışverişi

ması kalıtsal çeşitliliği sağlar.

C) Mayoz II de kardeş kromatitlerin ayrılması

C) Hayvanlarda gamet oluşumunu sağlar.

D) Mayoz I de homolog kromozomların ayrılması

D) Bölünme sonucu oluşan hücreler haploittir.

E) Sitokinezin gerçekleşmesi

2.

Mayoz bölünme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-

E) Bitkilerde polen oluşumu sırasında gerçekleşir.

Aşağıda bir hücrenin geçirdiği bölünme aşaması verilmiştir.

5.





II. Kardeş kromotitlerin ayrılması

I. 2n = 4 kromozomlu hücrede mitoz,



II. 2n = 2 kromozomlu hücrede mayoz-I,



I

II

A)

Profaz I

Profaz II

III. 2n = 4 kromozomlu hücrede mayoz-II

B)

Metafaz I

Metafaz II

şeklindeki aşamalardan hangileri olabilir?

C)

Anafaz I

Anafaz II

D)

Anafaz I

Metafaz I

E)

Telofaz I

Telofaz II

10

3.

olaylarının gerçekleştiği evreler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I , II ve III

İnsana ait bir hücre incelendiğinde aşağıdaki veriler elde ediliyor.



•

2n kromozomludur.



•

Bölünme sonucu gamet hücreleri oluşur.



•

İki çeşit gonozomal kromozom taşır.



Buna göre bu hücre aşağıdakilerden hangisinde veril-

6.

Kromozom sayısı 40 olan bir hücre sırasıyla 2 mitoz ve 1 mayoz bölünme geçirirse, oluşan hücre sayısı ve hücrelerin kromozom sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

miştir?

A) 4 hücre ve 20 kromozom

A) Olgun alyuvar hücresi

B) 2 hücre ve 40 kromozom

B) Karaciğer hücresi C) Sinir hücresi D) Yumurta ana hücresi E) Sperm ana hücresi

C) 8 hücre ve 40 kromozom D) 8 hücre ve 20 kromozom E) 16 hücre ve 20 kromozom

ünite

8

I. Homolog kromozomların ayrılması

Bu bölünme,



BİYOLOJİ





Mayoz bölünme sırasında gerçekleşen;

ÜREME

3

Mayoz Bölünme

7.

Bitkilerde diploit hücrelerden haploit hücrelerin oluş-

KONU TESTİ

10. Aşağıdakilerden hangisi mayoz bölünme gerçekleşti-

tuğu bölünmelerde aşağıdakilerden hangisi gerçek-

rebilecek bir hücre örneğidir?

leşmez? A) Çekirdek zarının kaybolması B) Kromozomların hücrenin ortasında dizilmesi

A) Zigot

B) Eşey ana hücresi

C) Yumurta hücresi

D) Polen hücresi



E) Embriyo

C) Sentriollerin kutuplara doğru gitmesi D) Kalıtım materyalinin iki katına çıkması E) Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması

8.

Yandaki şekil bir hücre bölünmesinin belli bir aşamasına aittir.



Yıldızlı Soru 3

Bu şekille ilgili olarak,



I. mitoz bölünme,



II. mayoz I,



III. mayoz II



aşamalarından hangilerine ait olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



Aşağıdaki şekilde mayoz I ve may

oz II’ye ait bazı özel-

likler verilmiştir.

B) Yalnız II

D) I ve III

No

C) Yalnız III

I

E) I, II ve III

Özellikler

Mayoz I

Homolog kromozomların ayrılması

II

Tetrat oluşumu

III

Kardeş kromatitlerin ayrılması Cross-overin gerçekleşmesi

IV

Mayoz II

+

_

+ _

_ +

_

+

Buna göre verilenlerden hangile

ri yanlıştır?

A) Yalnız I

9.



2n = 24 kromozomlu bir hücre önce iki mitoz bölünme ar-

B) Yalnız IV

D) II ve IV

C) II ve III

E) I, III ve IV

dından bir mayoz bölünme geçiriyor.



9

Oluşan hücrelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Mayoz bölünme tamamlandığında 16 haploit hücre oluşmuştur. B) Mitoz bölünme tamamlandığında 4 haploit hücre oluşmuştur. C) Mayoz bölünme tamamlandığında oluşan hücrelerde

11. Sperm ana hücresinde 12 kromozom bulunan bir canlının mayoz bölünme sırasında tetrat sayısı ve gamet-

12 kromozom vardır.

lerindeki kromozom sayısı kaçtır?

D) Mitoz bölünme tamamlandığında oluşan hücrelerde

1

12 çift kromozom vardır. E) Mayoz bölünme tamamlandığında oluşan hücrelerde 11 otozom kromozom vardır.



A) 24-12



B) 12-12

D) 6-6

C) 12-6

E ) 6-3

ÖĞRETEN TEST

2

ÜREME

Eşeyli Üreme

1. Eşeyli üremenin temel olayları mayoz bölünme ve döllenmedir. Mayoz bölünme ile farklı kalıtsal yapıda gametler

Eşeyli üreyen çok hücreli canlılarda,



I. mayoz bölünme sırasında cross-overin gerçekleşmesi,



II. gelişme sürecinde mitoz bölünmenin gerçekleşmesi,



III. gametler oluşurken homolog kromozomların rastgele kutuplara çekilmesi,

oluşur ve kromozom sayısı yarıya iner. Döllenme ile zigot oluşur ve kromozom sayısı tekrar iki katına çıkar. Bu iki olay kalıtsal varyasyonlara olanak sağlar.



IV. zigot oluşurken gametlerin şansa bağlı olarak döllenmesi



olaylarından hangileri farklı kalıtsal özellikte bireylerin oluşmasına neden olur?



A) Yalnız I



2.

B) I ve III

D) II ve III

C) I ve IV

E) I, III ve IV

Aşağıdaki çoğalma olaylarının hangisinde homolog kromozom ayrılması gerçekleşir? A) Deniz yıldızının kopan kolundan yeni bir deniz yıldızının meydana gelmesi B) Bakterinin enine bölünmesi C) Hidranın tomurcuklanması

Bakterilerde kalıtsal çeşitlilik konjugas-

D) Kraliçe arının erkek arı oluşturması

yon olayı ile gerçekleşir. Bakteriler hap-

E) Menekşe yaprağından yeni bir menekşe oluşması

loit olduklarından mayoz bölünme geçiremezler.

BİYOLOJİ

10

10



I. kromozom sayıları,



II. DNA’daki nükleotit dizilimleri,



III. sitoplazma miktarları



özelliklerinden hangileri aynıdır?



A) Yalnız I



Karınca ve arı gibi bazı böcek türlerinde

Spermatogenez sonucu oluşan tüm hücrelerin;

4.





B) Yalnız II

D) I ve III

E) I , II ve III

Dişi üreme sisteminde;

dişiler diploit (2n) erkekler haploit (n) kro-



I. yumurtalık,

mozomludur. Kraliçenin mayoz bölünme



II. fallopi tüpü,



III. epididimis



yapılarından hangileri bulunmaz?



A) Yalnız I

ile oluşturduğu yumurtalar döllenirse dişi bireyler, döllenmeden gelişirse erkek bireyler oluşur (partenogenez).



C) I ve II





B) Yalnız III

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

ünite

3.

ÜREME

Eşeyli Üreme

5.

ÖĞRETEN TEST

Eşeyli üreme özelliğine sahip,



I. arı,

Dişi üreme sisteminde yumurta hücre-



II. bakteri,

sinin oluşumu yumurtalıkta döllenme ve



III. paramesyum



canlılarının hangilerinde konjugasyon görülür?



A) Yalnız I



6.





döllenmiş yumurtanın ilk bölünmeleri yu-

B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

Dişi ve erkek bireyde gametlerin oluştuğu üreme organları aşağıda-

Dişi

7.

A)

Yumurtalık

Testis

B)

Yumurtalık

Vas deferens

C)

Yumurta kanalı

Skrotum

D)

Yumurta kanalı

Testis

E)

Uterus

Vas deferens

de gerçekleşir. Ancak seminifer tüpcüklerde oluşan sperm hücrelerinin dölleme ve hareket yetenekleri yoktur. Spermlerin olgunlaştığı, hareketi ve dölleme yeteneğini kazandığı yer epididimistir.

Paramesyumun eşeyli üremesi sırasında gerçekleşen ana olaylar: Çeşitli canlılarda gerçekleşen,

– İki paramesyum yan yana gelir.

I. erselik bir canlının oluşturduğu sperm ve yumurtanın döllenmesi,



II. bir paramesyumun ikiye bölünmesi,



III. ayrı eşeyli iki canlının oluşturduğu gametlerin döllenmesi



sonucunda oluşan bireylerin kalıtsal çeşitliliğinin az olandan çok olana doğru sırası hangi seçenekte verilmiştir? A) I, II, III



8.

Erkek üreme sisteminde sperm oluşumu testislerde bulunan seminifer tüpcükler-

Erkek





murta kanalında olur.

C) I ve II

kilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

B) I, III, II

D) II, III, I

C) II, I, III

E) III, II, I

Bir karınca türünden dişi bireyin oluşturduğu yumurtanın döllenme olmadan mitoz bölünme ile gelişerek yeni bir bireyi oluşturması aşağıdaki üreme şekillerinden hangisine örnektir?

1

2

A) Konjugasyon

B) Partenogenez

C) Hermafroditlik

D) Tomurcuklanma



E) Vejetatif

– Küçük çekirdekler mayoz bölünme geçirir. Oluşan çekirdeklerden üçer tanesi eriyerek kaybolur. – Haploit küçük çekirdekler mitoz geçirir ve çekirdeklerden birer tanesi değiştirilir. – Paramesyumlar ayrılır ve bölünmeye devam ederler. – Sonuçta iki paramesyumdan sekiz paramesyum oluşur.

Oogenez sonucu döllenme yeteneğine sahip bir hücre oluşurken spermatogenez sonucu dölleme yeteneğine sahip dört hücre oluşur.

11

KONU TESTİ

1.

ÜREME

4

Eşeyli Üreme

4.

Paramesyumun konjugasyonunda;

Spermatogenez sonucu oluşan tüm hücrelerin,



I. hücre sayısında artma,



I. DNA’daki nükleotit dizilimleri,



II. mayoz bölünme,



II. organel sayıları,



III. döllenme



III. gonozom çeşitleri,



olaylarından hangileri gerçekleşir?



IV. kromozom sayıları



A) Yalnız I



özelliklerinden hangileri aynıdır?



A) Yalnız IV







B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III



5.

2.

Erkek üreme sisteminde spermlerin olgunlaşıp dölleme yeteneği kazandığı organ aşağıdakilerden hangisidir?



B) I ve II

D) I, II ve IV

C) III ve IV

E) II, III ve IV

İnsanda dişi üreme sistemi,



I. yumurta hücresi oluşturma,



II. eşey hormanlarını üretme,



III. embriyonun gelişimi için uygun ortam sağlama



görevlerinden hangilerini gerçekleştirir?



A) Yalnız I







B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

A) Seminifer tüpcükler B) Epididimis

6.

C) Testisler



I. FSH,

D) Skrotum



II. LH,



III. östrojen,



IV. progesteron



hormonlarından hangileri yumurtalıktan sentezlenir?



A) I ve II

E) Vas deferens

10



12

3.

7. I. Korpus luteumdan çok miktarda progesteron az mik-



II. Kanda LH miktarının maksimuma ulaşmasıyla ovulasyon gerçekleşir.



III. FSH yumurtalıkta folikülü uyarır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I







B) Yalnız III

D) II ve III

B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, II, III ve IV

Aşağıdaki yapılandırılmış gridde canlılarda görülen bazı üreme tipleri verilmiştir.

Menstruasyon döngüsü ile ilgili, tarda östrojen salgılanır.







1 Partenogenez

2 Vejetatif üreme

3 Rejenerasyonla

üreme 4 5 6 Tomurcuklanma Konjugasyon İkiye bölünme

Buna göre numaralandırılan üreme tiplerinin hangileri evrime katkı sağlar? C) I ve II

E) I, II ve III



A) 1 ve 2



B) 2 ve 4

D) 3 ve 5

E) 5 ve 6

C) 1 ve 5

ünite

BİYOLOJİ

Dişi bireyde menstruasyon döngüsünü düzenleyen;

ÜREME

4

Eşeyli Üreme

KONU TESTİ

10. Paramesyumda konjugasyon sırasında,

8.





I. cross-over,



II. mitoz bölünme,



III. çekirdek aktarımı



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız I



(Bakteri Konjugasyonu)

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Bakterilerin konjugasyonu sırasında,

Yıldızlı Soru 4

I. mayoz bölünme,



II. plazmit aktarımı,



III. gamet oluşumu



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Aşağıdaki grafikte menstruasyon döngüsünde görev yapan yumurtalık hormonlarının döngü boyunca kandaki düzeyi verilmiştir.

C) I ve II

E) I, II ve III

Yumurtalık hormonlarının kandaki düzeyi

Kandaki konsantrasyonu



II

Yumurtalıktan salgılanan hormonlar

I

14

28 Gün

Buna göre I ve II numaralı horm onlar aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştiri lmiştir?

9.

Aşağıdaki şemada bir hayvanda gerçekleşen hücre bölünmesi özetlenmiştir. 









 









 





I

II

A)

FSH

Testosteron

B)

Östrojen

Progesteron

C)

Progesteron

Östrojen

D)

LH

FSH

E)

FSH

Östrojen



13



Bu şemaya göre,



I. I. olay sonrasında kromozom sayısı değişmez.



II. II. olay sonrasında her bir hücrede iki kromatit vardır.



III. III. olay sonrasında her hücrede iki kromozom vardır.



IV. Bölünme tamamlandıktan sonra oluşan hücrelerin kromozom sayısı, ana hücrenin kromozom sayısı kadardır.

1



yargılarından hangileri doğrudur?



A) I ve II



B) I ve III

D) II ve IV

11. Aşağıdakilerden hangisi bal arılarının üremeleri ile ilgili doğru bir ifade değildir? A) Kraliçe arı yumurta üretirken sitoplazma boğumlanır. B) Erkek arılar sperm oluştururken kardeş kromatitler birbirinden ayrılır. C) İşçi arılar yumurta üretirken cross-over gerçekleşir.

C) II ve III

E) III ve IV

D) Kraliçe arının bazı yumurtaları döllenmez. E) Döllenen yumurtalardan dişi arılar oluşur.

KONU TESTİ

1.

ÜREME

5

Eşeyli Üreme

4.

İnsan üreme sisteminde bulunan,



I. fallopi tüpü,



II. uterus,



III. seminifer tüpçük



yapılarından hangileri dişi bireye ait değildir?



A) Yalnız I









miyle ilgili hormonlar verilmiştir. 1 LTH



Östrojen

C) I ve II

FSH



3 Progesteron

5 Oksitosin

6 LH

Buna göre numaralandırılmış hormonlardan oogenezi başlatan ve ovulasyonu sağlayan hormonlar aşağıda-

E) II ve III

kilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?

2.

2

4

B) Yalnız III

D) I ve III

Aşağıdaki yapılandırılmış gridde insanların üreme siste-

İnsanda dişi üreme sistemi ile ilgili olarak,

Oogenezi başlatan _______________

Ovulasyonu sağlayan _________________

A)

1

3

B)

2

5

C)

3

4

D)

4

6

E)

5

6

I. LH hormonunun maksimum seviyeye ulaşması ovulasyonu sağlar.



II. Döllenme uterusta gerçekleşir.



III. Döllenmiş yumurtanın ilk mitozu yumurtalıkta gerçekleşir.



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız I





BİYOLOJİ

10



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5.

Erkek bireylerde üreme hücreleri oluşurken,



I. birincil spermatosit,



II. ikincil spermatosit,



III. spermatit



yapılarından hangileri meydana gelirken yeni gen kombinasyonları oluşabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

14

Eşeyli üreme ile ilgili,

6.

İnsanda,



I. Kalıtsal çeşitlilik meydana gelir.





I. FSH salgılanması,

II. Evrime katkı sağlar.





II. homolog kromozomların ayrılması,

III. Değişen ortam koşullarına uyum yetenekleri yüksek



III. LTH salgılanması



olaylarından hangileri hem erkek hem dişi bireylerde

canlılar oluşur.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I







B) Yalnız III

D) II ve III

ortak olarak görülür? C) I ve II

E) I, II ve III



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

ünite

3.

ÜREME

7.

Döllenmemiş yumurtadan normal bir bireyin gelişmesi

10. İnsanda kalıtsal çeşitliliği,

şeklinde gerçekleşen üremeye partenogenezle üreme



I. gamet oluşumu,



II. döllenme,



III. büyüme

denir. Bal arılarında erkek arının üremesi partenogenezle gerçekleşir.



Buna göre,



I. Erkek arıların hepsi aynı kalıtsal özelliğe sahiptir.



olaylarından hangileri sağlar?



II. Erkek arılarda gamet oluşumu gözlenmez.



A) Yalnız I



III. Erkek arılar ve dişi arıların kromozom sayıları birbirin-



B) Yalnız III

D) II ve III

KONU TESTİ

5

Eşeyli Üreme

C) I ve II

E) I, II ve III

den farklıdır.

IV. Erkek arıların vücut ve üreme hücreleri aynı kromo-

Yıldızlı Soru 5

zom sayısına sahiptir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) I ve II



B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve IV

E) I, III ve IV

Dişi bireyde menstruasyon döng üsünü düzenleyen hipofiz hormonlarının döngü gerçekle şirken kandaki değişimi aşağıdaki gibidir.

8.

Dişi üreme sisteminde,



• Döllenmenin gerçekleştiği



• Segmentasyonun başladığı



yapı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril-

Kandaki konsantrasyonu

Hipofiiz hormonlarının kandaki düzeyi

Hipofizden salgılanan hormonlar K

0

L

Gün 14

Buna göre, I. K hormonu FSH, L hormonu LH’t

II. 14. günde ovulasyon gerçekle şir.

miştir? A) Fallopi tüpü B) Folikül

ır.

III. K hormonu yumurtalıktaki folik üller

i uyarır.

ifadelerinden hangileri doğrudu

A) Yalnız I

C) Uterus

28

r?

B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

D) Yumurtalık E) Serviks

9.

Bakterilerde konjugasyonla kalıtsal çeşitliliğin sağlanması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? –

11. Aşağıda verilen hücrelerden hangisi kromozom sayısı yönünden diğerlerinden farklıdır?

A) F → F ’ye doğru tek yönlü gen aktarımı gerçekleşir.

A) Yumurta

B) Sitoplazmik köprünün kurulmasında piluslar görev ya-

B) Birincil spermatosit

+

par. C) Plazmit DNA aracılığı ile gen aktarımı sağlanır.

1

15

D) Bakteriler antibiyotiklere karşı dirençli hale gelebilir. E) Konjugasyonda mayoz bölünme kalıtsal çeşitliliğe katkı sağlar.

C) Spermatit D) Sperm E) İkincil spermatosit

3.

fasikül

ÜREMEe Gelişme ev Büyüm estleri Ünite T

ÖĞRETEN TEST

1

ÜREME

Büyüme ve Gelişme

1. Zigotun art arda çok sayıda mitoz bölünme geçirdiği evreye segmentasyon denir. Segmentasyon safhasında hücre büyümesi olmaz. Zigot madde miktarını



I. farklılaşma,



II. hücre göçü,



III. bölünme



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

artırmadan gittikçe küçülen hücrelere bölünür.

Embriyonun gelişimi sırasında,



A) I - II - III



Segmentasyon sonucu oluşan blastomerlerin oluşturduğu dut görünümündeki

2.

B) I - III - II

D) III - I - II

C) II - I - III

E) III - II -I

İnsanın embriyolojik gelişim süreci ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

hücre topluluğuna morula denir.

A) Segmentasyon safhasında hücre büyümesi olmaz.

Morulayı oluşturan hücrelerin büyüklük-

B) Gastrula evresindeki hücrelerin kalıtsal özellikleri birbirinden farklıdır.

leri ve genetik özellikleri birbiriyle aynı-

C) Blastula evresindeki hücreler birbiriyle aynı kalıtsal özelliğe sahiptir.

dır.

D) Morula evresindeki hücreler şekil ve büyüklük bakımından aynıdır. E) Gastrula boşluğunun dışa açılan kısmına blastopor denir.

10 3.

2

İnsanda döllenme ve gelişme sırasında oluşan yapıların tanımları yapılmıştır.

Morula evresindeki embriyo çok sayıda hücreden oluşmasına rağmen blastomerlerdeki toplam madde miktarı zigot-

•

Segmentasyon sonucu oluşan hücreler

•

Birbiriyle aynı büyüklük ve genetik özelliğe sahip hücrelerin oluşturduğu dut görünümündeki hücre topluluğu

tan daha azdır.

•

Döllenmiş yumurta hücresi

•

Hücrelerin kenarlara doğru göç etmesiyle oluşan içi boş tüp şeklindeki yapı



Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisi tanımlanmamıştır?



A) Blastula



B) Zigot

D) Gastrula

C) Morula

E) Blastomer

ünite

BİYOLOJİ

ÜREME

Büyüme ve Gelişme

4.

1

ÖĞRETEN TEST

Zigottan ergin birey oluşumu sırasında gerçekleşen bazı olaylar aşağıda verilmiştir.

Embriyonun kütlesi, döl yatağına (uterus)

Zigot → Morula → Blastula → Gastrula I II III

tutunduktan sonra artmaya başlar.

Buna göre numaralandırılan olaylarda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez? A) DNA replikasyonu B) Protein sentezi C) Mitoz bölünme

Blastula evresindeki boşluğa blastula boşluğu (blastosöl) ilk karın boşluğu

D) Hücre sayısında artma

denir ve geçici bir boşluktur. Gastrula

E) Mayoz bölünme

evresindeki boşluğa gastrula boşluğu (gastrosöl) ilk bağırsak boşluğu denir ve gelişmenin daha sonraki evrelerinde sindirim kanalı haline gelir.

5.

İnsanda embriyonik gelişim sürecinde aşağıdakilerden hangisi en son oluşur? A) Zigot

B) Gastrula

C) Morula

D) Blastula



E) Blastomer

Gastrula evresinde embriyo ektoderm, endoderm ve mezoderm olmak üzere üç embriyonik tabakadan meydana gelir. Bu embriyonik tabakaların meydana geliş sırası ektoderm, endoderm, mezoderm şeklindedir.

3

6.

Embriyonik gelişim sürecinde segmentasyonla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Hücreler büyüdükçe bölünür. B) Oluşan hücreler zigottan küçüktür.

1

C) Bölünme mitoz ile sağlanır. D) Oluşan hücrelerin kalıtsal özellikleri aynıdır. E) Oluşan hücrelere blastomer denir.

İnsanda embriyonik dönemde solunum, sindirim ve boşaltım sistemleri inaktiftir.

KONU TESTİ

1.

ÜREME

1

Büyüme ve Gelişme

4.

İnsanın üremesinde;



I. gamet oluşumu,



II. döllenme,



III. farklılaşma



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangi-

Gastrula evresindeki embriyonun şekli aşağıdaki gibidir. IV



V

III I

sinde doğru olarak verilmiştir?

A) I - II - III



B) I - III - II

D) II - III - I

II C) II - I - III

E) III - II - I



Buna göre numaralandırılmış kısımlar aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? A) I → Endoderm B) II → Mezoderm C) III → Blastopor D) IV → Gastrula boşluğu E) V → Ektoderm

İnsanların embriyonik döneminde;



I. dolaşım,



II. sindirim,



III. solunum,



IV. boşaltım



sistemlerinin hangileri inaktiftir?



A) I ve II



5.

riyolarında kromozom bozukluklarının görülme ihtimali yüksektir. Bu yüzden bu bireylerin amniyon sıvılarından

B) II ve III

D) I, II ve III

enjektörle sıvı çekilir ve bu sıvı içerisindeki hücreler kültür ortamına alınarak öncelikle mitoz bölünmeyi uyaran

C) III ve IV

bir ilaç birkaç gün sonrada mitozu durduran bir ilaç verilir.

E) II, III ve IV

Kromozomlar fotoğraflanarak karyotip belirlenir.



BİYOLOJİ

40 yaşın üzerinde anne olmak isteyen bireylerin emb-

10

Buna göre karyotip belirleme mitoz bölünmenin hangi evresinde gerçekleşir?



A) Profaz



4

6. 3.

Zigottan morula evresindeki embriyonun oluşumu sı-

B) Metafaz

D) Telofaz

C) Anafaz

E) İnterfaz

Genetik hastalıkların teşhisinde kullanılan amniyosentez yöntemi ile;

rasında aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?



I. kromozom sayısı,

A) DNA replikasyonu



II. kromozomdan parça eksilmesi (delesyon),

B) Homolog kromozom ayrılması



III. gendeki yanlış nükleotit eşleşmesi

C) Kardeş kromatit ayrılması



olaylarından hangileri saptanabilir?



A) Yalnız I

D) Çekirdek bölünmesi E) Sitoplazma bölünmesi



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

ünite

2.

ÜREME

1

Büyüme ve Gelişme

7.

10. İnsanın büyüyüp gelişmesinde en son aşağıdaki sis-

Embriyonun gelişim sürecinde annenin;



I. sigara kullanması,

temlerden hangisi aktifleşir?



II. radyasyona maruz kalması,

A) Endokrin sistem



III. folik asit ilaçlarını kullanması,

B) Üreme sistemi



IV. alkol kullanması

C) Dolaşım sistemi



durumlarından hangileri embriyoda kromozom bozuk-

D) Sindirim sistemi

luklarına neden olur?

E) Solunum sistemi



A) Yalnız III



B) I ve II

D) I, II ve IV

KONU TESTİ

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

8.

Embriyonun gelişim sürecinde genetik hastalıkların teşhisinde;

Yıldızlı Soru 1



I. ultrasonografi,



II. 3’lü tarama testi,



III. amniyosentez



yöntemlerinden hangileri kullanılabilir?



A) Yalnız I



9.

B) Yalnız III

D) II ve III

Morula evresindeki embriyo zigo

C) I ve II

I. morula evresinde hücre sayı sının zigottan daha fazla olması,

E) I, II ve III

II. morula oluşurken mitoz bölü nme için gerekli olan enerjinin sitoplazmadaki besinlerd en karşılanması, III. morulanın zigottan çok sayı da mitoz bölünme ile oluşması

Aşağıdaki şemada bir K canlısından meydana gelen iki

özelliklerinden hangileri ile açık

yavru gösterilmiştir. ������� � �������



1

��� �����

ttan daha hafiftir.

Bu durum;

A) Yalnız II

����� �����

��������

�����

��������



lanabilir?

B) Yalnız III

D) I ve III

E) I, II ve III

5 �������

�����

11. Blastula evresindeki embriyo için;

Buna göre, 1. ve 2. canlılarda,



I. Hücrelerin her biri çevreyle temas halindedir.



II. Morula evresindeki hücrelerin kenarlara doğru göç



I. kromozom sayısı,



II. cinsiyet,



III. göz rengi,



IV. üreme şekli



özelliklerinden hangilerinin farklı olması beklene-



ifadelerinden hangileri doğrudur?

mez?



A) Yalnız I



A) I ve II



C) I ve II

ederek oluşturdukları içi boş top şeklindeki yapıdır.



III. Birinci karın boşluğu adı verilen geçici bir boşluğa sahiptir.

B) I ve IV

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

1.

ÜREME

1

ÜNİTE TESTİ

Dişi bireyde menstruasyon döngüsünü düzenleyen;

4.

Aşağıda deniz yıldızının kopan bir kolundan yeni deniz yıldızının oluşumu gösterilmiştir.



I. FSH,



II. östrojen,



III. LH,



IV. progesteron



hormonlarından hangileri yumurtalıktan hangileri hi-



pofizden salgılanır?

2.

Yumurtalık

Hipofiz

A)

I ve II

III ve IV

B)

I ve III

II ve IV

C)

I ve IV

II ve III

D)

II ve III

I ve IV

E)

II ve IV

I ve III



rasında;



I. mitoz bölünme,



II. döllenme,



III. dokulaşma,



IV. mayoz bölünme

Aşağıdaki grafikte dişi üreme sisteminde görev yapan hi-



olaylarından hangileri gerçekleşir?

pofiz hormonları verilmiştir.



A) Yalnız I

hipofiz hormonlarının kandaki düzeyi

Kandaki konsantrasyonu





LH

FSH

5. Gün II

III 14

IV

V

BİYOLOJİ

E) II, III ve IV

C) III

D) IV

Bal arılarının üremeleri ile ilgili aşağıda verilenlerden

A) Erkek arılarda sperm oluşumu mitoz bölünme ile gerçekleşir.

nin döllenme şansı daha yüksektir? B) II

D) I, II ve III

C) II ve IV

hangisi doğru değildir?

28

Buna göre hangi zaman aralığında yumurta hücresi-

A) I

B) I ve III

Hipofizden salgılanan hormonlar

0 I



Buna göre deniz yıldızının rejenarasyonla üremesi sı-

B) Kraliçe arının mayoz bölünme ile oluşturduğu yumur-

E) V

taların döllenmesi ile dişi arılar oluşur.

10

C) İşçi arılar haploid (n) kromozomlu olup üreme yetenekleri yoktur. D) Döllenmemiş yumurta gelişerek erkek arıyı oluşturur.

6

E) Yumurta ve sperm oluşumu farklı bireylerin üreme or-

3.

ganlarında gerçekleşir.

Aşağıdakilerden hangisi 2n = 4 kromozomlu bir hücrenin mayoz bölünmesi sırasında gözlenemez? ��

��

��

6.

Aşağıda verilen üreme olaylarından hangisi gerçekleşirken cross-over gerçekleşme olasılığı yoktur? A) Eğrelti otunda sporların oluşması B) Partenogenezle oluşmuş bireyde gametlerin oluşması

��

��

C) Hermafrodit olan tenyada gametlerin oluşması D) Memeli bir hayvanda yumurtanın oluşması E) Kurbağalarda spermlerin oluşması

ünite



ÜREME 7.

Eşeysiz üreyen bakterilerde kalıtsal çeşitlilik;



I. konjugasyon,



II. mutasyon,



III. döllenme



olaylarından hangileri ile sağlanır?



A) Yalnız I



1

ÜNİTE TESTİ

11. Mitoz bölünme sırasında meydana gelen;

I. kromatin ağın kısalıp kalınlaşarak kromozoma dönüşmesi,

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III



II. sitoplazmanın bölünmesi,



III. kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması,



IV. kromozomların ekvatoral düzlemde dizilmesi



olayların doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) I - II - III - IV B) I - IV - III - II

8.

Mayoz bölünmede yeni gen kombinasyonlarını oluş-

C) III - IV - I - II

turarak kalıtsal çeşitliliği artıran olay aşağıdakilerden

D) III - I - IV - II

hangisidir?

E) IV - I - III - II

A) Tetrat B) Sinapsis C) Cross-over

12. Aşağıda mayoz bölünmenin evreleri şematize edilmiştir.

D) Kardeş kromatit ayrılması



E) Homolog kromozom ayrılması

2n Mayoz I 1 Mayoz II 2

9.

Memeli bir hayvanda yumurta hücresinin oluşumu sırasında aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez? A) Orta lamel oluşumu B) DNA replikasyonu C) Sentromer ayrılması D) Tetrat oluşumu E) Cross-over

1



1 ve 2 nolu hücrelerin;



I. kromozom sayıları,



II. DNA miktarları,



III. organel sayıları



niceliklerinden hangileri farklı olabilir?



A) Yalnız I



10. Bir planaryanın rejenerasyon ile çoğalması sırasında,



I. mitoz bölünme,

B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

13. Aşağıdakilerden hangisi mitoz ve mayoz bölünmelerde ortak olarak gerçekleşemez? A) DNA’nın iki katına çıkması

II. farklılaşma, III. mayoz bölünme

B) Sitoplazmanın bölünme şekli

olaylarından hangileri gerçekleşir?

C) Kromozom sayısının yarıya inmesi

A) Yalnız I



C) I ve II

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

D) Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması E) Mikrotübüllerin kinetokorlara tutunması

7

4.

Mayoz bölünme ile ilgili;

dörtlü kromatit şeklinde oluşturduğu yapı



I. Kalıtsal çeşitlilik meydana gelir.



II. Evrime katkı sağlar.



III. Sadece 2n kromozomlu canlılarda meydana gelir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız II



B) Yalnız III

D) I ve III

I. Eşlenmiş homolog kromozomların bir araya gelerek



II. Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitlerinin birbiriyle temas etmesi



III. Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında parça değişimi

C) I ve II



yukarıdaki tanımlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?

E) I, II ve III

Cross-over

Tetrat

Sinapsis

I

II

III

A)

2.

Amibin bölünerek üremesi sırasında gerçekleşen;

B)

I

III

II

C)

II

I

III



I. kromatin ipliğin kromozom halinde belirginleşmesi,

D)

III

I

II



II. DNA replikasyonu,

E)

III

II

I



III. kromozomların ekvatoral düzleme dizilmesi,



IV. çekirdek zarı ve çekirdeğin eriyerek kaybolması



olaylarından hangileri bakterinin bölünerek üremesi

5.

Aşağıdaki grafikte bir canlı türünün üreme gelişme evrelerindeki kromozom durumu verilmiştir. ���������������

sırasında da gerçekleşir?

A) Yalnız II



B) I ve II

D) I, III ve IV

��

C) II ve IV

�

E) I, II, III ve IV

3.

Sperm ana hücresinde meydana gelen mayoz bölünme aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

BİYOLOJİ

İnterfaz II

Mayoz I III

8

Mayoz II IV



II numaralı hücrenin DNA miktarı 8 x 10–9 mg olduğuna göre I, III ve IV numaralı hücrelerin DNA miktarları kaçtır? I A)

III

16 x 10–9 –9

���

��

�

�������

Yukarıdaki grafikte verilen IV. olay ile ilgili,



I. Cross-over olayına olanak sağlayarak evrime yardımII. Gametlerin oluşmasını sağlar.



III. Zigot oluşmasını sağlar.



IV. Homolog kromozomların bir araya gelmesini sağlar.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



6.

IV

4 x 10–9

2 x 10–9

–9

2 x 10–9

4 x 10



E) I, II ve IV

A) Karaciğer hücresi

C)

4 x 10–9

4 x 10–9

2 x 10–9

B) Epitel hücresi

D)

8 x 10–9

8 x 10–9

4 x 10–9

C) Sinir hücresi

E)

–9

–9

–9

4 x 10

C) I ve II

Aşağıdaki hücrelerden hangisi mayoz bölünme geçirebilir?

8 x 10

8 x 10

B) Yalnız III

D) III ve IV

B)

4 x 10

��

cı olur.

I

10



�

D) Yumurta hücresi E) Sperm ana hücresi

ünite

1.

ÜREME

2

ÜNİTE TESTİ

ÜREME 7.

2n = 6 kromozomlu bir hücrenin mayoz bölünmesi

11. Aşağıdaki

gisi yanlıştır?

şemada bal arılarında görülen üreme olayları

����������� ����



������� ��� ��������� ���

Metafaz I ������� ���

������� ��������

���� ������ ����

����� ���

Aşağıdaki şekilde bazı hücre bölünmeleri şematize edil-



miştir.



n

II. 2n

2n

III. 2n

n

B) Bir arının oluşturduğu tüm spermler kalıtsal olarak birbirinin aynısıdır.

Buna göre numaralandırılan olaylardan hangileri mey-

A) Yalnız I



Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

erkek arı döllenmemiş yumurtadan oluşur.

C) Erkek arıların tamamı aynı kalıtsal yapıya sahiptir.

dana gelirken sitoplazma iki kez bölünür?

����������� ����

A) Kraliçe ve işçi arılar döllenmiş yumurtadan oluşurken,

I. n



�������� ���� ������������ ��������

��������� ���

8.

ÜNİTE TESTİ

şematize edilmiştir.

sırasında gerçekleşen evreler ve bu evrelerin kromozom durumu ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden han-

2

B) Yalnız III

D) I ve III

D) Dişi arılardan kraliçe ve işçi arı oluşmasının nedeni

C) I ve II

sadece beslenmedir.

E) II ve III

E) Yumurtalar mayoz bölünme ile oluşturulurken, spermler mitoz bölünme ile oluşur.

9.

Mayoz bölünme sırasında gerçekleşen;



olayları aşağıdaki evrelerle eşleştirildiğinde hangi evre eşleşmez?



A) Profaz I

I. tetrat oluşumu, II. tetratların ekvatoral düzleme dizilmesi, III. kardeş kromatitlerin ayrılması, IV. homolog kromozomların ayrılması



B) Metafaz I

D) Profaz II

E) Anafaz II

10. Paramesyum ve bakterilerdeki eşeyli üremede (konjugasyon),

1

IV. üreme sonucu iki bireyden sekiz birey oluşması



olaylarından hangileri ortak değildir?



A) Yalnız IV

I. kalıtsal varyasyonların artırılması, II. plazmit DNA aktarılması, III. küçük çekirdeklerin mayoz bölünme geçirmesi,

B) I ve II

D) III ve IV

12. Bir anne ve babadan doğmuş biri kız diğeri erkek iki kardeş için,





9

C) Anafaz I

C) I ve III

E) II, III ve IV



III. otozomal kromozom sayısı



özelliklerinden hangilerinin ortak olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

I. gonozomların çeşidi, II. mayozla oluşturdukları gamet sayısı,



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

ÜNİTE TESTİ

1.

ÜREME

3

5.

Mitoz ve mayoz bölünmede;

renin mayoz-I evresi sonunda oluşmuş hücrelerinden



I. hücre sayısının artması,



II. çekirdek bölünmesi,



III. homolog kromozomların ayrılması



olaylarından hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



2.

birine aittir? ��

B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

I. Genetik yapıları aynıdır.



II. Kromozom sayıları aynıdır.



III. Sperm hücrelerini mayoz ile oluştururlar.



ifadelerinden hangileri doğru değildir?



A) Yalnız I

3.

��

B) Yalnız II

��

��





D) I ve II

��

C) I ve II

Bir kovanda bulunan erkek arılar için,



Aşağıdakilerden hangisi 2n = 6 kromozomlu bir hüc-

6.

Rejenerasyon yapabilen canlılarda, gelişmişlik düzeyi ile yenilenme yeteneği arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

C) Yalnız III

��

E) I ve III

Paramesyumlardaki eşeyli üreme (konjugasyon) ile ilgili,



I. Üremeyi küçük çekirdek denetler.



II. Göçücü çekirdekler aracılığı ile kalıtsal bilgi aktarımı

��

������������ ��������

������������ ��������

�����������

��

�����������

��

������������ ��������

������������ ��������

gerçekleşir.



III. Konjugasyonu bölünme izlediği için çoğalma gerçekleşir.



IV. Üreme sonucu oluşan bireyler ata bireylerden farklı

10

özelliklere sahiptir. açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız IV



10

��

B) I ve III

D) III ve IV

������������ ��������

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV

�����������

7. 4.

�����������

Mayoz bölünmenin profaz-I ve profaz-II evrelerinde aşağıdakilerden hangisi ortaktır? A) DNA’nın eşlenmesi B) Tetratların oluşması C) Cross-overin gerçekleşmesi D) Çekirdek zarının erimesi E) Homolog kromozomların yanyana gelmesi

Bakterilerdeki konjugasyon ile ilgili,



I. İki bakteri arasında plazmit DNA aracılığı ile genetik bilgi aktarımı gerçekleşir.



II. Kalıtsal varyasyonlara olanak sağlar.



III. Adaptasyon yeteneği yüksek bakterilerin oluşmasına olanak sağlayabilir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

ünite

BİYOLOJİ

�����������

ÜREME 8.

Aşağıdaki şemada eğrelti otunun döl almaşı ile üremesi şematize edilmiştir.



Sporofit (2n)

V

I

Spor(n)

Yumurta sperm



II



Gametofit (n)

III

ÜNİTE TESTİ

kromozomlu hücrelerin

oluşması,

Zigot (2n) IV

10. Mayoz II hücre bölünmesinde, I. karyokinezin gerçekleşmesi, II. 2n kromozomlu hücreden n

3

III. kardeş kromatitlerin ayrılması, IV. sitokinezin gerçekleşmesi, V. homolog kromozomların rastgele kutuplara çekilmesi olaylarından hangileri gerçekleşir?

Buna göre numaralandırılan olaylarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) I, II ve III

B) I, III ve IV

C) I, IV ve V



D) II, III ve IV

D) I, II, IV ve V

11. Aşağıdaki

şemada bal arılarının gelişiminin bir bölümü

A) III nolu olay sırasında cross-over gerçekleşebilir. B) II nolu olay sırasında kardeş kromatitler birbirinden ayrılır.

gösterilmiştir.

C) I nolu olay sırasında tetrat oluşumu gerçekleşir. D) IV nolu olay sonucunda oluşan hücrede homolog kro-



��

�����

�

��������� �������

mozomlar bir arada bulunur. E) V nolu olay mitoz bölünme ile sağlanır.

��

��� ����

��

��������� �������

9.

Diploit bir hücre önce bir mitoz bölünme ardından bir ma-



A) I ve II numaralı canlılar aynı genetik yapıda olurlar.

yoz bölünme geçiriyor. Oluşan hücrelerden biri dölleniyor. Oluşan zigot ise bir mitoz geçiriyor.



B) I numaralı canlı, kısır olur.

Buna göre tek bir ana hücreden başlayarak kromozom

C) II numaralı canlı, mayoz bölünme yapabilir.

sayısında meydana gelen değişimleri gösteren grafik

D) Her iki canlı da dişi olur.

aşağıdakilerden hangisidir? ��

��

���������������

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

E) Her iki canlı da diploit yapılı olur.

���������������

11

12. Memeli ����

��

sında 24 kromatit sayılmıştır.

����

��

���������������

���������������

bir hayvana ait karaciğer hücresinde mitoz sıra-



Buna göre, bu hayvanın spermlerindeki otozom kromozom sayısı ve mayoz sırasında oluşturduğu tetrat sayısı kaçtır?

����

��

1



����

���������������

����

Otozom sayısı

Tetrat sayısı

A)

23

12

B)

5

6

C)

12

20

D)

6

12

E)

22

20

ÜNİTE TESTİ

1.

ÜREME

4

Eşeyli yolla üreyen bir türde bireyler arasındaki kalıt-

4.

sal farklılıklarda,

Bir mayoz bölünmenin anafaz-I evresi ile metafaz-II evreleri arasında aşağıdakilerden hangisi gerçekleş-



I. zigotun farklı embriyonik aşamalardan geçmesi,

mez?



II. gametlerin mayoz ile oluşması,

A) Sitoplazmanın bölünmesi



III. mayozda homolog kromozomların şansa bağlı dağıl-

B) Çekirdek zarının erimesi

ması

C) Kromozomların çekirdek zarı ile çevrilmesi



olaylarından hangileri etkilidir?



A) Yalnız I



D) İğ ipliklerinin kinetokorlara bağlanması

B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) DNA’nın eşlenmesi

E) I, II ve III

5.

Aşağıdaki şemada bal arılarında üreme şekli özetlenmiştir. �����������

2.

Sperm ana hücresi

I

I

��

yumurta

III



bölünme ile gerçekleşir? A) Yalnız II





B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

E) I, II ve III Somatik hücrelerinin kromozom formülü 14 + XX olan çok hücreli bir organizmanın, bir gametindeki otozom

10

3.

A) I ve II

sayısı aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki şekilde farklı kromozom sayısına sahip iki hüc-

A) 6

B) 7

C) 13

D) 14

E) 15

re gösterilmiştir. �



�

B hücresi, A nın normal bölünmesiyle oluştuğuna göre,

7.

Eşeyli üreyen canlılarda,



I. farklılaşma,



II. döllenme,



I. B hücresi, diploit kromozomludur.



III. büyüme,



II. A hücresi, bir karaciğer hücresi olabilir.



IV. mayoz bölünme



III. A hücresi, mayoz bölünme geçirmiştir.



olaylarından hangileri birbirini izlediğinde, nesiller bo-



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

yunca kromozom sayısının değişmemesi sağlanır? C) Yalnız III

E) II ve III



A) I ve II



B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

ünite

12

������� ���

Şemada numaralanmış olaylardan hangileri mitoz bö-



6.

BİYOLOJİ

���� ���

lünme ile gerçekleşir?

Buna göre numaralandırılan olayların hangileri mitoz



�����



Embriyo

����� ���

����� ���

II zigot



�������

�������

Yumurta ana hücresi

sperm

��

�

Hayvanlarda üreme aşağıdaki şekilde şematize edilmiştir.



���������

ÜREME 8.

Aşağıdaki grafik bir hücre bölünmesindeki DNA miktarı

4

ÜNİTE TESTİ

11. Aşağıdaki şekilde mayoz bölünmenin üç ayrı evresi göste-

değişimini göstermektedir.

rilmiştir.

����������� � � �



�

��

���

��

����

�

Bu grafikle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru



�

��

���

Bu evrelerin gerçekleşme sırası, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

değildir? A) II. evrede homolog kromozomlar ayrılır. B) IV. evrede tetrat oluşumu görülür.

A) I – III – II

B) II – III – I

C) III – I – II

D) III – II – I



C) I. evrede kalıtım maddesi eşlenir.

E) II – I – III

D) III. evrede sitoplazma bölünür. E) V. evrede dört haploit hücre oluşur.

12. Diploit canlılarda,

9.

Aşağıda verilen üremelerden hangisi sonucu oluşan bireylerin farklı ortamlara uyum sağlama şansı daha azdır? A) Bakterilerde konjugasyon ile



I. somatik hücre,



II. sperm ana hücresi,



III. yumurta hücresi,



IV. zigot



hücrelerinden hangilerinde, homolog kromozom çiftleri bulunmaz?

B) Yaprak bitlerinde partenogenez ile C) Hermafrodit bireyin kendi kendini döllemesi ile



A) Yalnız III



B) I ve II

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

D) Paramesyumda konjugasyon ile E) Öglenanın ikiye bölünmesi ile

13

13. Bir hücrede, 10. Mayoz

bölünme geçirmekte olan bir hücrenin bitki

hücresi olup olmadığı,

1



I. cross-over,



II. replikasyon,



I. sitoplazma bölünme şekli,



III. sitokinez,



II. iğ ipliklerinin oluşum şekli,



IV. kardeş kromatitlerin ayrılması



III. kromozomların ayrılma şekli



olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi hücrenin ma-



özelliklerinden hangilerine bakılarak anlaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

yoz bölünme geçirdiğini kanıtlar?

A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve IV

E) I, II ve IV

ÜNİTE TESTİ

1.

ÜREME

5

Aşağıda verilen üreme şekillerinden hangisinde, kalıt-

4.

Aşağıda verilen üreme şekillerinden hangisi sonucu

sal varyasyonların daha fazla olması beklenir?

oluşan bireyler ata bireyle aynı kalıtsal yapıdadır?

A) Bira mayasının tomurcuklanması

A) Çift cinsiyetli bir canlının kendi kendini döllemesi

B) Bir çiçeğin polenlerinin kendi yumurtalarını döllemesi

B) Paramesyumlarda konjugasyon

C) İki toprak solucanının karşılıklı olarak döllenme yap-

C) Çift cinsiyetli iki canlı arasındaki döllenme

ması

D) Hidrada tomurcuklanma

D) Bir hermafrodit canlının kendi kendini döllemesi

E) Bal arılarında yumurtanın döllenmeden mitozla geliş-

E) Bir amibin ikiye bölünmesi

2.

mesi

Aşağıda mayoz bölünme geçiren bir hücrenin evrelerinden biri gösterilmiştir.

5.

Aşağıdaki şekilde omurgalı bir hayvanda gerçekleşen üreme verilmiştir.

���������

����������

�����������

�

�� �������



�����

��� �����

Bu hücre ve bölünme evresi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

��

A) Dört eşlenmiş kromozomu vardır.



B) Anafaz-II evresindedir.



I

D) Homolog kromozomları ayrılmaktadır. E) 2n = 4 kromozomlu bir ana hücreden oluşmuştur.

14

10

3.

Aşağıda bal arılarında üreme şematize edilmiştir.

�������

��

�����

��

���������



Mitoz

Döllenme

Mayoz

B)

Mayoz

Mayoz

Döllenme

Mitoz

C)

Mayoz

Mitoz

Mayoz

Mitoz

D)

Mitoz

Mayoz

Döllenme

Mayoz

E)

Mayoz

Mayoz

Mitoz

Mitoz

B) Yalnız 2

6.

Aşağıda verilen üreme şekillerinden hangisi ile oluşan

B) Mantarlarda eşeyli üreme

larından hangilerinde mayoz bölünme gerçekleşir?

D) 1, 3 ve 5

Mitoz

A) Eğrelti otunda metagenez

Yukarıda 1, 2, 3, 4 ve 5 numaraları ile gösterilen aşama-



A)

maz?

��������

A) Yalnız 1

IV

bireyler ataları ile farklı genetik özelliklere sahip ola����� ��



III

��

��



II

���������

�����������

�������

Yukarıdaki şekilde I, II, III ve IV numaraları ile gösterilen olaylar hangi seçenekte verilmiştir?

C) Sitoplazması boğumlanarak bölünür.

BİYOLOJİ

�����������

C) 1 ve 2

E) 2, 4 ve 5

C) Arılarda partenogenez D) Bakterilerde konjugasyon E) Gelişmiş bitkilerde vejetatif üreme

ünite



ÜREME 7.

Aşağıdakilerden hangisi bir kromozomun yapısında

5

ÜNİTE TESTİ

11. Aşağıdaki şemada eğrelti otlarının yaşam döngüsü veril-

bulunamaz?

miştir.

A) Deoksiribonükleik asit



  

B) Sentrozom

  



   

C) Azotlu organik baz   

D) Histon proteini





E) Sentromer



  

  

Şemada numaralarla gösterilen olaylardan mitoz ve mayozla gerçekleşenler aşağıdakilerden hangisinde

8.

doğru olarak verilmiştir?

Eşeysiz üreme,



I. oğul döllerin ata bireyler ile aynı kalıtsal yapıda olması,



II. nesiller boyu kromozom sayısının sabit kalması,



III. birey sayısının artması



özelliklerinden hangileri ile eşeyli üremeye benzer?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Mitoz

Mayoz

I ve III

II ve IV

B)

II ve III

I ve IV

C)

I, II ve III

IV

D)

I, III ve IV

II

E)

II, III ve IV

I

A)

C) I ve II

E) II ve III

12. Bir hücrenin geçirdiği bölünmenin çeşidi, 9.

Bal arılarında,



I. kraliçe arı,



II. erkek arı,



I. sitoplazma bölünmesinin şekli,



II. çekirdek bölünme sayısı,



III. oluşan hücre sayısı, özelliklerinden hangilerine bakılarak anlaşılabilir?

III. işçi arı Arı



bireylerinden hangilerinde mayoz bölünme görülmez?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) I ve II



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

15

13. Hayvanlarda

rejenerasyon yeteneği, gelişmişlik seviyesi

ile ters orantılıdır.

10. I. Çilekte sürünücü gövde ile yeni bitki oluşması II. İnsanda sperm oluşması III. Kraliçe arının yumurta oluşturması IV. Erkek arının sperm oluşturması

Yukarıda verilen olaylardan hangileri mitoz bölünme



I. şempanze,



II. yassı solucan,



III. deniz yıldızı



canlılarının rejenerasyon yeteneği çoktan aza doğru

ile gerçekleşmez?

1



A) I ve II



Buna göre,

nasıl sıralanır? B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV



A) II, III, I



B) II, I, III

D) I, III, II

C) III, I, II

E) III, II, I

4.

fasikül

ÜREMEleri est Ünite T

ÜNİTE TESTİ

ÜREME

6

1.

Mayoz bölünme sırasında gerçekleşen



IV. kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması



olaylarının meydana geliş sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

�������

I. cross-overin gerçekleşmesi,

�����

��������

II. DNA’nın kendini eşlemesi,

�����

III. homolog kromozomların ekvatoral düzlemde tetratlar halinde dizilmesi,

����� ��������������

A) I - II - III - IV

B) I - III - IV - II

�����

�����

C) II - III - I - IV

D) II - I - III -IV

����������

�����������



2.

5.

E) III - II - IV - I

Aşağıdaki grafikte menstruasyon döngüsünde görev yapan hipofiz hormonlarının kandaki düzeyi gösterilmiştir. Kandaki konsantrasyonu

Hipofiz hormonlarının kandaki düzeyi

LH

FSH

Hipofizden salgılanan hormonlar

0 I

II

III

IV

V

28



Yukarıda verilen şemadaki I. ve II. embriyo ile ilgili,



IV. Gen dizilimleri aynıdır.



açıklamalarından hangileri doğru değildir?



A) Yalnız II





6.

Aşağıdakilerden hangisi erkek üreme sisteminde yer

I. Kromozom sayıları aynıdır. II. Büyüklükleri aynıdır. III. Cinsiyetleri aynıdır.

B) Yalnız IV

D) II ve IV

C) I ve III

E) II, III ve IV

Buna göre hangi zaman aralığında ovulasyon gerçekleşir?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

alan skrotumun (testis torbası) görevidir?

3 . Mayoz bölünmede kalıtsal çeşitliliğe; I. kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması, II. homolog kromozomların birbirinden rastgele ayrılması, BİYOLOJİ III. homolog kromozomlar arasında parça değişimi

A) Spermin vücuttan atılmasını sağlamak B) Testosteron hormonu üretmek

10

turmak



olaylarından hangileri neden olur?



A) Yalnız I







D) II ve III

4.

Bakterilerin konjugasyonu ile paramesyumun konjugasyonu sırasında;



D) Spermin yumurtayı döllemesi için uygun ortamı oluş-

B) Yalnız III

E) Sperm oluşumu için uygun ortam oluşturmak

C) I ve II

E) I, II ve III

7.

I. kalıtsal çeşitlilikte artma,

Haploit kromozomlu ökaryot bir hücrenin bölünmesi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi kesinlikle gerçekleşir?



III. çekirdek transferi



olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleşir?

C) Sentrozomların eşlenmesi



A) Yalnız I

D) Sitoplazma bölünmesi sırasında ara lamelin oluşması





A) Homolog kromozomlar arasında parça değişimi

II. birey sayısında artma,

B) Yalnız II D) I ve II

B) Homolog kromozomların ayrılması

C) Yalnız III E) I ve III

E) DNA’nın kendini eşlemesi

ünite

2

C) Spermin beslenmesini ve korunmasını sağlamak

ÜREME 8.

10.

• Cross-over gerçekleşir.

aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.



• DNA kendini eşler.



• Kardeş kromatitler birbirinden ayrılır.



• Homolog kromozomlar ekvatoral düzlemde dizilir.

III II

I



Mayoz bölünmeye ait yukarıdaki olaylar gerçekleştikleri evrelerle eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi

sperm ana hücresi

eşleşmez?

Buna göre numaralı olaylar sırasındaki DNA miktarı



A) İnterfaz

değişimi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak çi-





zilmiştir?



ÜNİTE TESTİ

Sperm ana hücresinde meydana gelen mayoz bölünme





6

A)

B)

DNA miktarı

4x

2x

2x

x

x II

III

D) Metafaz I

C) Telofaz II

E) Anafaz II

DNA miktarı

4x

0 I

B) Profaz I

11. Aşağıdaki

0 I

olaylar

grafikte bir hücrenin bölünme sayısına bağlı

olarak hücre sayısının değişimi verilmiştir.

II

III

Hücre sayısı

olaylar

8 C)

D)

DNA miktarı

DNA miktarı 4x

2x

2x

x

x 0 I

II

E)

1 0 I

olaylar

III

4 2 1 II

III

2

3

Bölünme sayısı

olaylar



DNA miktarı

Buna göre

4x



I. 2n kromozomlu bir hücredir.

2x



II. Bölünmeler sonucunda kromozom sayısı değişmez.



III. Bölünme sırasında tetrat oluşumu görülür.



ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?



A) Yalnız II

x 0 I

II

III

olaylar



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

3

9.

Menstruasyon döngüsünde;

dar geçen süreçte aşağıdakilerden hangisi gerçekleş-



I. folikül,

mez?



II. korpus luteum,

A) Döllenmenin yumurta kanalında olması



III. ovulasyon,



IV. menstruasyon



evrelerinin meydana geliş sırası aşağıdakilerden han-

B) Segmentasyonun yumurta kanalında başlaması C) Embriyonun büyümeye uterusa tutunduktan sonra

gisinde doğru olarak verilmiştir?

1

12. Yumurtanın döllenip ergin bir birey oluşturuncaya ka-

A) I - II - III - IV

B) I - III - II - IV

C) II - III - IV - I

D) II - I - III - IV



E) III - IV - I - II

başlaması D) Embriyonun gelişimini döl yatağında tamamlaması E) Morulla evresindeki embriyonun zigottan daha ağır olması

ÜNİTE TESTİ

1.

ÜREME

7

Bir bitkide toprağa yakın yerden çıkan dalın bükülerek

4.

yere değen kısmının toprakla örtülüp ucunun toprağın dışına çıkarılması sonucu yeni bir bitki oluşturulmasına daldırma yöntemi denir. Daldırma yöntemi aşağıdaki üreme türlerinden hangi-



2n = 6 kromozomlu bir hücrenin mayoz bölünmesi sırasındaki bazı evreleri aşağıda şematize edilmiştir.

I

sine örnektir? A) Vejetatif



C) Tomurcuklanma



B) Sporlanma



D) İkiye bölünme



II

gisinde doğru olarak verilmiştir?

E) Partenogenez

5.

Mayoz bölünme ile;



I. gamet,



II. spor,



III. zigot



yapılarından hangileri oluşabilir?



A) Yalnız I





BİYOLOJİ

10

IV

Bu evrelerin gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-

A) I - II - III - IV

B) II - III - I - IV

C) III - IV - I - II

D) III - IV - II - I



2.

III

E) IV - III - I - II

İnsanın embriyolojik gelişim sürecinde;



I. dolaşım,



II. sinir,



III. solunum



sistemlerinin faaliyet gösterme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



B) Yalnız III

D) II ve III

A) I - II - III



B) I - III - II

D) II - III - I

C) II - I - III

E) III - II - I

C) I ve II

E) I, II ve III

4

6.

Dişi bireyde menstruasyon döngüsünü kontrol eden aşağıdaki hormonlardan hangisinin kandaki düzeyinin maksimuma ulaşması ovulasyona neden olur?



A) FSH



B) LH





D) Progesteron

E) LTH

C) Östrojen



I. sentrozomların eşlenmesi,



II. homolog kromozomların ayrılması,



III. orta lamelin oluşması,



IV. kromozomların ekvatoral düzlemde dizilmesi



olaylarından hangileri sadece hayvan hücrelerinde gerçekleşir?



A) Yalnız I





D) III ve IV

B) Yalnız III

C) I ve II

E) I, II ve IV

ünite

3.

Hücre bölünmeleri sırasında gerçekleşen;

ÜREME 7.

Mayoz bölünme sırasında gerçekleşen aşağıdaki olay-

7

ÜNİTE TESTİ

10. Mayoz bölünme geçiren bir hayvan hücresinde aşağı-

lardan hangisi sadece mayoz II’de gerçekleşir?

daki olaylardan hangisi gerçekleşmez?

A) Homolog kromozomların ekvatoral düzlemde dizilme-

A) DNA replikasyonu

si

B) Homolog kromozomların ayrılması

B) Kromatin ağın kısalıp kalınlaşarak kromozoma dönüş-

C) Çekirdek zarı ve çekirdekçiğin erimesi

mesi C) Sitoplazma bölünmesi

D) Orta lamelin oluşması

D) Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması

E) Tetrat ve sinapsis oluşması

E) Çekirdek zarının parçalanması

8.

Aşağıda arılarda partenogenez olayı verilmiştir. Kraliçe arı 2n

n Yumurta hücresi Mitoz



I. cross-overin gerçekleşmesi,



II. homolog kromozomların ayrılması,



III. iki yeni hücrenin oluşması

Zigot



olaylarından hangileri gerçekleşir?

Kraliçe arı



A) Yalnız II





Sperm hücresi

Döllenme 2n

Erkek arı İşçi arı

kromozomlu bir vücut hücresinin yenilenme için

bölünmesi sırasında;

Mitoz

Mayoz



11. 2n

Erkek arı n

Buna göre;

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

I. Kraliçe arının yumurta hücrelerini oluşturması sırasında homolog kromozom ayrılması gerçekleşir. II. Arı kovanındaki tüm erkek arıların kalıtsal özelilkleri



aynıdır.



III. Bir erkek arının oluşturduğu sperm hücrlerinin tamamı



I. Gametofit → gamet



II. Sporofit → spor



III. Spor → gametofit



olaylarından hangilerinde cross-over gerçekleşebilir?

Dişi üreme sisteminde yumurtanın oluşup vücuttan



A) Yalnız I

atılıncaya kadar geçen süreçte;





aynı kalıtsal özelliğe sahiptir.



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız I



9.

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

I. döl yatağı, II. vajina, III. yumurta kanalı,

13. Eşeyli üreyen çeşitli canlılarda gerçekleşen aşağıdaki

IV. yumurtalık

olaylardan hangisi kalıtsal varyasyonlara neden ol-

yapılarından geçiş sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

1

12. Eğrelti otunun metagenezi sırasında gerçekleşen;

A) I - II - III - IV

B) II - III - IV - I

C) III - II - I - IV

D) III - IV - II - I



E) IV - III - I - II

maz? A) Mayoz bölünme

B) Döllenme

C) Konjugasyon

D) Mutasyon



E) Mitoz bölünme

5

ÜNİTE TESTİ

1.

ÜREME

8

Mitoz bölünme sırasında gözlenen,

5.

Aşağıdaki tabloda mitoz ve mayoz bölünmeye ait özellikler verilmiştir.



I. kardeş kromatitlerin ayrılması,



II. iğ ipliklerinin oluşması,



III. kromozomların ekvatoral düzleme dizilmesi

1



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangi-

2 Kalıtsal çeşitlilik



Mitoz bölünme

A) I - II - III



2.

E) III - II - I

Rejenerasyon ile ilgili, I. Canlıların gelişmişliği arttıkça rejenerasyon yeteneği



iner.

büyümeyi sağlar.

C) II - I - III

Dört yeni hücre oluşur.

5 DNA miktarı yarıya

3 Çok hücreli canlılarda

B) I - III - II

D) II - III - I

4

Kromozom sayısı değişmez. meydana gelir.

sinde doğru olarak verilmiştir?

Mayoz bölünme

6

Bir hücreli canlılarda eşeysiz üremeyi sağlar.



Buna göre tablonun doğru olabilmesi için hangi ikisinin yeri değiştirilmelidir?



A) 1 - 4



B) 1 - 6

D) 2 - 6

C) 2 - 5

E) 3 - 5

azalır. II. Bazı solucan türleri ve deniz yıldızı gibi canlılarda üre-

6.

Erkek üreme sisteminde yardımcı bezlerin salgısına seminal sıvı denir.



Seminal sıvının görevleri ile ilgili;



III. Testesteron hormonunu taşır.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I







D) I ve III

7.

Aşağıdaki grafikte menstruasyon döngüsünü düzenleyen

meyi sağlar.



III. Omurgalı hayvanlarda sadece onarımı sağlar.



IV. Rejenerasyon sırasında mitoz bölünme gerçekleşir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız II





3.

Aşağıdaki şekillerde bazı hücre bölünmeleri şematize edil-



D) I, II ve IV

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV

miştir.



BİYOLOJİ 6

10



I. 2n

2n

II. 2n

n

III. n

n





B) Yalnız III

D) I ve III



C) I ve II

E) II ve III

İnsanın epitel dokusunun yenilenmesi sırasında,

Hipofizden salgılanan hormonlar

I

II

Gün

0

E) I, II ve III

4.

14

28

Buna göre I ve II numaralı hormonlar aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?



I. orta lamel oluşumu,



II. tetrat oluşumu,

A)

Östrojen

LH



III. DNA replikasyonu

B)

FSH

LH



olaylarından hangileri gerçekleşir?

C)

FSH

Östrojen



A) Yalnız I

D)

LH

Progesteron

E)

LH

FSH



I

B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

verilmiştir.

kromatitlerin ayrılması gerçekleşir? A) Yalnız II

B) Yalnız II

hipofiz hormonlarının döngü boyunca kandaki değişimi

Buna göre olaylarından hangileri sırasında kardeş



II. pH’ı nötralize hale getirerek döllenme için uygun ortam oluşturur.

C) Yalnız III

II

ünite

B) I ve III

I. Spermlerin hareketini kolaylaştırır beslenmeyi sağlar.

Kandaki konsantrasyonu



ÜREME 8.

Bölünmekte olan bir hücrede aşağıdaki olaylardan

11. Eşeyli üreyen canlıların tümünde,

hangisinin görülmesi hücre bölünmesinin şeklinin be-



I. kalıtsal varyasyonların görülmesi,



II. mayoz bölünme ile gamet oluşması,



III. konjugasyon köprüsünün kurulması, IV. döllenmemiş yumurtadan birey oluşması

C) Çekirdek zarının eriyerek kaybolması



özelliklerinden hangileri ortaktır?

D) Homolog kromozomların tetrat oluşturması



A) Yalnız I





lirlenmesinde kullanılabilir? A) Kardeş kromatit ayrılması B) Kromatin ipliğin kromozom şeklinde belirginleşmesi

E) İğ ipliklerinin oluşması

9.

B) I ve III



D) I, II ve IV

ÜNİTE TESTİ

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV

Bölünmekte olan X ve Y hücrelerinin belirli bir andaki kro-

12. Hücre bölünmeleri sırasında gerçekleşen,

mozom durumları aşağıdaki gibidir. �





8

�



I. kardeş kromatitlerin ayrılması,



II. homolog kromozomların ayrılması,



III. çekirdek zarı ve çekirdekçiğin erimesi,



IV. sitoplazma bölünmesi



olaylarından hangileri sadece mayoz bölünmede gerçekleşir?

Buna göre;



I. X hücresi kesinlikle diploittir.



A) Yalnız II



II. Y hücresi kesinlikle haploittir.







III. X hücresi eşey ana hücresi olabilir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II



B) Yalnız IV D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve IV

13. Aşağıda karayosunlarının hayat devrinin bir kısmı şematize edilmiştir.

E) I, II ve III

�������������� ���

10. Zigottan ergin birey oluşumu sırasında gerçekleşen bazı olaylar aşağıda verilmiştir.



• Zigot → Morula



• Morula → Blastula



• Blastula → Gastrula



1

I. DNA’nın kendini eşlemesi,



II. mitoz bölünme,



Yukarıda I, II, III ve IV numaraları ile gösterilen olaylar hangi seçenekte verilmiştir?



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız II

D) I ve III

���������� ������� ����



III. mayoz bölünme



����������� ���

��





���������

�������������

I

B) Yalnız III

��

�

Buna göre yukarıda verilen olayların her basamağında;



��������������� ���

��������

C) I ve II E) I, II ve III

II

III

IV

A)

Mitoz

Mayoz

Döllenme

Mitoz

B)

Mitoz

Mayoz

Döllenme

Mayoz

C)

Mayoz

Mitoz

Döllenme

Mitoz

D)

Mayoz

Mayoz

Döllenme

Mitoz

E)

Mitoz

Mayoz

Mayoz

Döllenme

7

1.

ÜREME

9

Oogenezde gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi

5.

spermatogenezde gerçekleşmez?

oluşumu sırasında mayoz I’de gonozomların ayrılamaması sonucu oluşacak sperm hücrelerinin kromo-

A) Homolog kromozom ayrılması

zom formülleri aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?

B) Mayoz I

A) 8 + Y, 8 + Y, 8 + Y

C) Kardeş kromatit ayrılması

B) 7 + X, 7 + X, 7 + Y

D) Mayoz II

C) 7 + XY, 7 + XY, 7 + 0, 7 + 0

E) Kutup hücrelerinin oluşması

2.

D) 8 + XY, 8 + XY, 8 + 0, 8 + 0 E) 8 + X, 8 + Y, 7 + X, 7 + Y

Mayoz I’de gerçekleşen;



I. cross-over’in gerçekleşmesi,



II. homolog kromozomların ayrılması,



III. sitoplazma bölünmesi,



IV. çekirdek zarının erimesi



olaylarından hangileri mayoz II evresinde de gerçekle-

6.

A) I ve II







D) I, III ve IV

B) II ve III

mayozuna ait olabilir. II. n = 3 kromozomlu bir hücrenin



I.

kromozom sayısı,





II.

gen çeşidi,





III.

hücre sayısı,

BİYOLOJİ



IV.

boy uzunluğu

özelliklerinden hangileri farklı olamaz?



A) Yalnız I

B) Yalnız III





4.

Dişi bireyde menstruasyon döngüsünü düzenleyen

D) III ve IV

mitozuna ait olabilir.

C) III ve IV

E) II, III ve IV



8

I. 2n = 6 kromozomlu bir hücrenin



Bir hidradan tomurcuklanma ile oluşan hidraların,



Bu hücre ile ilgili;





10

Bölünmekte olan bir hücrenin kromozom durumu yandaki gibidir.

şir?

3.

Kromozom sayısı 2n = 16 olan bir memelide sperm



III. 2n = 3 kromozomlu bir hücrenin mayozuna ait olabilir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





7.

Aşağıdaki şekilde planaryanın üremesi gösterilmiştir.

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



C) I ve II

E) I, II ve III



I. östrojen,



II. progesteron,

den hangisi söylenemez?



III. FSH,

A) Rejenarasyonla üremedir.



IV. LH

B) Mitoz bölünme ile gerçekleşir.



hormonlarından hangileri hipofiz bezinden salgılanır?

C) Cross-over olayı görülmez.



A) I ve II



D) Kardeş kromatit ayrılması gerçekleşir.





D) III ve IV



B) II ve III

C) II ve IV

E) II, III ve IV

Buna göre planaryanın üremesi ile ilgili aşağıdakiler-

E) Genetik varyasyon sağlanır.

ünite

ÜNİTE TESTİ

ÜREME 8.

Canlılarda görülen; I. bira mayasının tomurcuklanması,

daki yapıların hangisinden salgılanır?



II. deniz yıldızının rejenerasyonla üremesi,

A) Prostat bezi



III. öglenanın ikiye bölünmesi,

B) Leyding hücreleri



IV. paramesyumun konjugasyonu

C) Sertoli hücreleri



olaylarının hangilerinde cross-over gerçekleşir?

D) Cowper bezi



A) Yalnız II

E) Seminal kesecik

9.

ÜNİTE TESTİ

11. Erkek üreme sisteminde testosteron hormonu aşağı-





9

B) Yalnız IV

D) II ve IV

C) I ve III

E) III ve IV

Hücre bölünmeleri sırasında gerçekleşen bazı olaylar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Olaylar

I

II

III

Homolog kromozomların ayrılması

–

+

–

Sitoplazma bölünmesi

+

+

+

Cross-over’in gerçekleşmesi

–

+

–

12. Aşağıdaki

olaylardan hangisi mitoz bölünme geçir-

mekte olan bir bitki hücresinde gerçekleşmez? A) Sentrozomların kutuplara çekilmesi ile iğ ipliklerinin oluşması



(+; Olay gerçekleştiğini –; olayın gerçekleşmediğini gösterir.)



B) Kromozomların kinetekor bölgelerinden iğ ipliklerine bağlanması

Buna göre numaralandırılan olaylar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? I

II

III

A)

Mayoz II

Mayoz I

Mitoz

B)

Mayoz II

Mitoz

Mayoz I

C)

Mayoz I

Mayoz II

Mitoz

D)

Mayoz I

Mitoz

Mayoz II

E)

Mitoz

Mayoz II

Mayoz I

C) Kardeş kromatitlerin sentromer bölgelerinden ayrılması D) Sitoplazma bölünmesi sırasında ara lamel oluşması E) Kromatin ipliğin kısalıp kalınlaşarak kromozom halinde belirginleşmesi

9

10. Hayvanlarda görülen;

1



I. Sperm + Yumurta → Zigot



II. Zigot → Embriyo



III. Üreme ana hücresi → Gamet



olaylarından hangileri kalıtsal çeşitliliğe neden olur?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

13. Aşağıda

verilen üreme şekillerinden hangisinde olu-

şan bireyler farklı kalıtsal yapıda olur? C) I ve III

E) I, II ve III

A) İkiye bölünme

B) Vejetatif

C) Tomurcuklanma

D) Partenogenez



E) Rejenarasyonla üreme

ÜNİTE TESTİ

1.

ÜREME

10

Zigottan ergin birey oluşumu sırasında gerçekleşen

5.

bazı olaylar aşağıda verilmiştir. Zigot → Morula → Blastula → Gastrula K L M



Aşağıda hücre bölünmesine ait bazı tanımlar verilmiştir. •

Biri anneden diğeri babadan gelen aynı karakter ile ilgili genleri taşıyan şekil ve büyüklük bakımından aynı olan kromozom çifti

•

Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasındaki gen alış verişi

•

Kromozomların sentromer bölglerinde iğ ipliklerini tutunduğu protein yapı

•

Homolog kromozomların yan yana gelerek oluşturduğu dört kromatitli gruplar

Buna göre; I. K olayı segmentasyondur.



III. M olayı sırasında hücre göçleri gerçekleşir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I







D) I ve III

2.

Mayoz bölünme geçiren bir bitki hücresinde aşağıdaki

II. L olayı sırasında mayoz bölünme gerçekleşir.



B) Yalnız II

C) I ve II



E) I, II ve III

Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisi yukarıdaki tanımlar ile eşleşmez? A) Cross-over B) Sinapsis C) Tetrat

olaylardan hangisi gerçekleşmez?

D) Kinetokor

A) Kromozom sayısının yarıya inmesi

E) Homolog kromozom

B) Dört yeni hücrenin oluşması C) Sitoplazmanın boğumlanarak bölünmesi D) Homolog kromozomlar arasında parça değişimi

6.

Aşağıdaki grafikte menstruasyon döngüsünü düzenleyen hormonların kandaki değişimi gösterilmiştir.

E) Kardeş kromatitlerin ayrılması

II. dal,



kısımlarından hangileri kullanılarak, kalıtsal yönden ana canlı ile farklı bir bitki üretilebilir?

A) Yalnız I



4 .

Gün

0

A

14

28

III. tohum

10



10

I. yaprak,

L K

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

Kanserli hücrelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi söylenemez? A) Vücudun kontrol mekanizmasına normal cevabı vermezler.

0



D) Kanserli hücreler başlangıç tümöründen ayrılarak dolaşım sistemi ile vücudun diğer bölgelerine gidebilirler. E) Kanserli hücre gruplarının tümü yayılarak diğer dokuları etkiler.

B

14

28

Gün

Buna göre, I. A hipofiz B yumurtalık hormonlarının kandaki değişimi-



ni göstermektedir. II. M hormonunun kandaki miktarının artması K hormo-



nunun salgılanmasını azaltır.

B) Bölünme hızları çok yüksektir. C) Kanserli hücreler diğer hücreleri etkileyerek onlarda ölüme neden olabilir.

N M



III. N hormonun kandaki miktarın artışı ovulasyonu sağlar.



IV. L hormonu hipofizden salgılanır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II





B) I ve III

D) I, II ve IV

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV

ünite

BİYOLOJİ

Bir karanfil bitkisinde,

Kandaki konsantrasyonu

3.

Kandaki konsantrasyonu



ÜREME 7.

Erkek üreme sisteminde spermin oluşup vücuttan atı-

ÜNİTE TESTİ

10. Haploit kromozomlu ökaryot bir hücrenin bölünmesi

lıncaya kadar;

sırasında;



I. seminifer tüpcükler,



I. tetrat oluşumu,



II. epididimis,



II. kardeş kromatitlerin ayrılması,



III. vas deferens,



III. kromozom sayısının yarıya inmesi



IV. üretra



olaylarından hangileri gerçekleşir?



yapılarından geçiş sırası aşağıdakilerden hangisinde



A) Yalnız I

doğru olarak verilmiştir?





A) I, II, III, IV





8.

Kromozomal formülü yandaki gibi

B) I, III, II, IV

D) II, III, IV, I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

C) II, I, III, IV

E) III, IV, II, I

olan bir hücre ile ilgili;

11. İnsanda,

A B



I. Diploit kromozom yapısına sahiptir.



II. Mayoz bölünme sonucu meydana

C f D e

gelmiş olabilir.



10

III. Bölünmesi sırasında homolog kromozom ayrılması



I. büyüme ve gelişme,



II. yumurta oluşumu,



III. dokuların onarımı



olaylarından hangileri mitoz bölünme ile sağlanır?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

gerçekleşebilir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I







D) I ve III

9.



B) Yalnız II

C) I ve II

E) I, II ve III

Aşağıda 2n = 2 kromozomlu bir hücrenin bölünme evreleri

12. Mitoz bölünme geçiren bir hücrede,

I. cross-over,



II. kardeş kromatitlerin ayrılması,



III. karyokinez,



IV. DNA eşlenmesi

verilmiştir.

olaylarından hangileri gerçekleşmez?

���

����



A) Yalnız I





B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve IV

�����

13. Çeşitli canlılarda mayoz bölünme ile oluşan,

����



1

���

Yukarıdaki evrelerden mitoza ait olanlar gerçekleşme



I. yumurta,



II. spor,



III. polen



hücrelerinden hangileri kendi başına yeni bir canlıya

sırasına göre hangi seçenekte verilmiştir?

A) II, III, IV





B) I, V

D) II, I, V



C) II, III, V

E) I, V, IV

dönüşebilir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

11

1.

n = 2 kromozomlu bir hücrenin mitoz bölünmesine ait evreler aşağıdaki gibidir.

a) Bu evrelerin adlarını yazınız.

K: ........................................



L: ........................................



M: ........................................



N: ........................................

b) Aşağıda verilen olayların gerçekleştiği evreleri karşısına harfleri kullanarak yazınız.

• Kardeş kromatit ayrılmasının gerçekleştiği evre ....................



• Kromozomların en belirgin halde görünüp sayıldığı evre ....................



• Kromatin ipliğin kısalıp kalınlaşarak kromozom halinde belirginleştiği evre ...........



• Çekirdek zarı ve çekirdekciğin yeniden oluştuğu evre .................



• Sentromer ayrılmasının gerçekleştiği evre ....................

c) Evrelerin gerçekleşme sırasını harfleri kullanarak yazınız.

––––––––––, ––––––––––, ––––––––––, ––––––––––,

d) Bu hücre art arda 5 mitoz bölünme geçirdiğinde oluşacak hücre sayısını ve bu hücrelerin kromozom sayısını yazı-

12



Hücre sayısı

Kromozom sayısı



....................

............................

2.

Aşağıda canlılarda görülen çeşitli eşeysiz üreme şekilleri verilmiştir.



Bu üreme şekillerinin herbirinin karşısına 2 örnek yazınız.



Bölünerek: ................................, ................................



Tomurcuklanarak: ................................, ................................



Sporla: ................................, ................................



Rejenarasyonla: ................................, ................................



Vejetatif: ................................, ................................

ünite

nız.

3.

2n = 4 kromozomlu bir hücrenin mayoz bölünmesine ait bazı evreler aşağıdaki gibidir.



�

�

�

�

�

a) Bu evrelerin adlarını yazınız.

K: ........................................



L: ........................................



M: ........................................



N: ........................................

P: ........................................ b) Aşağıda verilen olayların gerçekleştiği evreleri karşısına harfleri kullanarak yazınız.

• Cross-over olayının gerçekleştiği evre ....................



• Kardeş kromatit ayrılmasının gerçekleştiği evre ....................



• Homolog kromozom ayrılmasının gerçekleştiği evre ...........



• Tetratların ekvatoral düzleme dizildiği evre .................

c) Evrelerin gerçekleşme sırasını harfleri kullanarak yazınız.

––––––––––, ––––––––––, ––––––––––, ––––––––––, ––––––––––,

d) Evrelerden hangileri mayoz I’e hangileri mayoz II’ye aittir. Yazınız. Mayoz I

Mayoz II



• ....................



•............................



• ....................



•............................



• ....................



•............................

e) Mayoza ait aşağıdaki özelliklerin gerçekleştiği evreleri harfleri kullanarak yazınız.

1



• Kromozom sayısını yarıya inmesine neden olan evre ..........



• Kalıtsal çeşitliliğe neden olan evre .............., ..............

13

4.

Aşağıda dişi üreme sisteminin şekli verilmiştir.

I

II III

a) Numaralandırılmış kısımların adlarını yazınız.

I nolu kısım ...............................



II nolu kısım ...............................



III nolu kısım ...............................

b) Aşağıda verilen olayların gerçekleştiği kısımları numaraları kullanarak karşısına yazınız. • Oogenezin gerçekleştiği → ............



• Döllenmenin gerçekleştiği → ............



• Ovulasyonunun gerçekleştiği → ............



• Östrojen ve progesteron hormonlarının sentezlendiği → ............

Aşağıdaki yapılandırılmış gritte erkek üreme sistemini oluşturan yapılar verilmiştir.



14

I

II

III

Seminifer tüpcükler

Vas deferens

Epididimis

IV

V

Leyding hücreleri

Sertoli hücreleri

VI Üretra

a) Aşağıda verilen olayların gerçekleştiği kısımları numaraları kullanarak karşısına yazınız.

• Spermatogenezin gerçekleştiği → ............



• Spermlerin döllenme ve hareket yeteneği kazandığı → ............



• Testosteron hormonunun sentezlendiği → ............



• Spermlerin beslenme ve korunmasını sağlayan → ............

b) Spermlerin oluşumundan atımına kadar geçen süreçte geçtiği kısımları sırasıyla numaraları kullanarak yazınız.

––––––––––, ––––––––––, ––––––––––, ––––––––––,

ünite

5.



6.

Aşağıda mensturasyon döngüsünde görev yapan hormonların kandaki değişim grafikleri verilmiştir. Kandaki konsantrasyonu

K L

0

28 Gün

Kandaki konsantrasyonu

14

M N 0

14

28 Gün

a) Buna göre hormonların adlarını yazınız;

K: ........................................



L: ........................................



M: ........................................



N: ........................................

b) Aşağıda görevleri verilen hormonları karşısına harfleri kullanarak yazınız.

• Yumurtalıktaki genç folikülün uyarılmasını sağlayan hormon ....................



K L hormon ..........M • Olgunlaşmış yumurtanın serbest hale gelmesini (ovulasyonu) sağlayan

c) Hipofizden ve yumurtalıktan sentezlenen hormonları harfleri kullanarak yazınız.

Hipofizden

Yumurtalıktan



............, ..........

............, ..........

7.

Aşağıdaki yapılandırılmış gritte insanın embriyolojik gelişim evreleri verilmiştir.



K

L

M

N

P

R



15

N P R a) Buna göre harflendirilmiş yapıların adlarını yazınız.

1



K: ........................................

L: ........................................



M: ........................................

N: ........................................



P: ........................................

R: ........................................

b) Zigottan ergin bir birey oluşuncaya kadarki gelişim sürecini harfleri kullanarak sırasıyla yazınız.

........................., ........................., ........................., ........................., ........................., .........................

1. a) K: Metafaz

4. a) I nolu kısım: Yumurta kanalı (Fallopi tüpü)





L: Anafaz





II nolu kısım: Yumurtalık (Ovaryum)





M: Profaz





III nolu kısım: Döl yatağı (Uterus)





N: Telofaz



b) •II, •I, •II, •II



b) • L • K • M • N • L

5. a) •I, •III, •IV, •V



c) M – K – L – N





d) Hücre sayısı = 32 Kromozom sayısı n = 2

6. a) K: LH

16





L: FSH



Tomurcuklanarak: Hidra, Bira mayası mantarı





M: Progesteron



Sporla: Karayosunu, Eğrelti otu





N: Östrojen



Rejenarasyonla: Planarya, Deniz yıldızı



b) •L, •K



Vejetatif: Çilek, Çekirdeksiz üzüm



c) Hipofizden: K, L

3. a) K: Anafaz I









L: Metafaz II

7. a) K: iki blastomer





M: Anafaz II





L: Blastula





N: Metafaz I





M: Embriyo





P: Profaz I





N: Dört blastomer



b) • P • M • K • N





P: Morula



c) P, N, K, L, M





R: Gastrula



d) Mayoz I: P, N, K



b) K, N, P, L, R, M









e) • K • P • K

Mayoz II: L, M

Yumurtalıktan: M, N

ünite

2. Bölünerek: Bakteri, Amip

b) I, III, II, VI

5.

fasikül

İ

LER E K L İ L ENE

IN Gk Çeşitlilik M I T I L KA e Biyoloji

alar v Kalıtım endel İlkeleri rit Çaprazlam b M rit-Dihi Baskınlık – b i h o n ik Mo – nlık-Eks ı k s a B Eş –

ÖĞRETEN TEST

1

ELERİ – Eş Baskınlık) KALITIMIN GENEL İLK brit Çaprazlama, Eksik Baskınlık (Mendel İlkeleri, Monohibrit – Dihi Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

1.

Gen kavramıyla ilgili;



I. Aynı kromozom üzerinde bulunan genler

Canlı türlerine özgü özelliklerin nesilden



II. Bir karakterin kalıtımından sorumlu genlerin tamamı

nesile aktarılış kurallarını inceleyen bilim



III. Canlıda bulunduğunda her koşulda etkisini gösteren gen



tanımlar aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

dalına “kalıtım veya genetik” denir.

I

Belli bir özelliğin ortaya çıkmasını sağlayan DNA parçalarına “gen”denir.

II

III

A) Bağımsız gen

Alel gen

Çekinik gen

B) Bağlı gen

Alel gen

Baskın gen

C) Bağlı gen

Çekinik gen

Alel gen

D) Baskın gen

Bağlı gen

Alel gen

E) Bağımsız gen

Alel gen

Baskın gen



2.

Aşağıda genotipleri verilen bireylerden hangisi saf döl değildir? A) AABBCC

Biri anneden diğeri babadan gelen, aynı karakter üzerine etkili olan genlere “alel gen” denir.

3.

B) aabbcc

D) AABbcc



I. heterozigot karakter sayısının artması,



II. homozigot karakter sayısının artması,



III. bağlı gen sayısının artması



niceliklerinden hangileri artırabilir?



10

E) aaBBCC

Gamet çeşidini;

A) Yalnız I

BİYOLOJİ

C) AAbbcc

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

4.

A

A

b

B

D

D

2 Aynı karakter üzerine etkili olan alel genler aynı yönde etki ediyorsa “homozigot” denir.

E a a

Örnek: AA, bb, X X



e

Kromozomal durumu yukarıdaki gibi olan bir hücre ile ilgili aşağıda-

Aynı karaktere etki eden genler karaktere farklı yönde etki ediyorsa “heterozigot” denir. Örnek: Aa, Bb, XAXa



A) Homolog kromozomlara sahiptir.



B) Diploit kromozomludur.



C) Kromozom sayısı 2 dir.



D) AbD genleri bağlıdır.



E) ABD genleri aynı kromozom üzerinde bulunur.

ünite

kilerden hangisi söylenemez?

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Men del İlkeleri, Monohibrit – Dihibrit Çaprazlama, Eksik Baskınlık – Eş Baskınlık) 5.

ÖĞRETEN TEST

Eş baskınlığa ait;



I. alel genlerin birbirine üstünlük sağlayamaması,



II. heterozigot durumda fenotipte her iki alelinde etkisinin görülmesi,



III. fenotip çeşitinin genotip çeşitine eşit olması



durumlarından hangileri eksik baskınlıkta da görülür?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) II ve III

Aynı kromozom üzerinde bulunan genlere “bağlı gen” denir. Farklı kromozomlar üzerinde bulunan genlere “bağımsız gen” denir.

C) I ve III

E) I, II ve III

A

A

A

A

B

b

B

b

d

d

Bağlı gen

6.

1

d

d

Bağımsız gen

Genotipi DDEEffHh olan bir birey;



I. dEfH



II. DEFH



III. DEfh

olduğunu anlamak için çekinik genotipli



gametlerinden hangilerini oluşturamaz?

(aa) bireyle çaprazlanmasına “kontrol

Baskın fenotipli bir bireyin genotipinin homozigot (AA) veya heterozigot (Aa)

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

çaprazlama” denir.

E) II ve III

Alellerden biri diğerinin üzerinde tam baskınlık kuramadığı zaman heterozigot

7.

Aşağıdaki çaprazlamalar sonucu hangisinde oluşacak bireylerin genotip çeşidi en azdır?



A) Aa x aa



B) AAbb x aaBB



C) AABb x aabb



D) AaBb x AaBb



E) Aa x Aa

bireylerde her iki alelin özelliğinden farklı bir özellik ortaya çıkar. Buna “eksik baskınlık” denir.

3

Eş baskınlıkta alel genlerin fenotipteki etkileri birbirine eşittir. Heterozigot durumda alel genlerin her ikisi etkisini bir-

8.

2

KKmmNn x kkMmNn genotipli iki bireyin çaprazlanması sonucu KmN fenotipli bir bireyin oluşma ihtimali kaçtır? A)

1 2



B)

1 4



C)

1 8



D)

3 8



E)

3 16

likte gösterir.

1

KONU TESTİ

1.

ELERİ – Eş Baskınlık) KALITIMIN GENEL İLK brit Çaprazlama, Eksik Baskınlık (Mendel İlkeleri, Monohibrit – Dihi Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

“AABbCc” genotipindeki bir canlının “ABC” gametini

4.

Aşağıda bir canlıya ait kromozom şeması verilmiştir.

oluşturma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru





olarak verilmiştir? A)

1 2

B)

1 4

C)

1 8

D)

3 4

E)

3 8



A

A

C

c

b

b

D

d

e

E



2.



I. Bu canlının oluşturabileceği en az gamet çeşidi sayısı



II. Bu canlı oluşturabileceği en fazla gamet çeşidi sayısı



aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

AaBBccDdee genotipindeki bir canlı aşağıdaki gametlerden hangisini oluşturamaz? (Genler bağımsız)



A) ABcDe



B) ABcde D) aBcde

Buna göre;

C) aBcDe E) abcde

5.

I

II

A)

2

4

B)

2

8

C)

4

8

D)

4

16

E)

8

32

KknnTt x kkNnTt genotipli bireylerin çaprazlanması sonucu KNT fenotipli bireyin oluşma ihtimali kaçtır? A)

4

3 4

C)

1 8

D)

3 8

E)

3 16

10

3.

K, m, N genlerine sahip bir memeli yumurtası;



I. K, M, N, Y



II. K, M, n, X



III. K, m, N, Y



spermlerinden hangileri ile döllenirse K, M ve N fenotipinde erkek bireyler oluşabilir?



B)

A) Yalnız I



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II

6.

I. aaBBCCdd



II. AaBb



III. AAbbCc



Yukarıda genotipleri verilen canlıların oluşturacağı gamet çeşidi sayısının en az olandan en fazla olana

E) II ve III

doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (Genler bağımsız)

A) I-II-III



B) I-III-II D) II-III-I

E) III-II-I

C) II-I-III

ünite

BİYOLOJİ

1 4

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Men del İlkeleri, Monohibrit – Dihibrit Çaprazlama, Eksik Baskınlık – Eş Baskınlık) 7.

Aşağıdaki şekillerden hangisi 2n = 4 kromozomlu bir

9.

hücreye aittir?

1

KONU TESTİ

İki karakter bakımından heterozigot iki bireyin çaprazlanması sonucu genotipinde çekinik gen bulundurmayan bir bireyin oluşma ihtimali aşağıdakilerden hangi-

A)

sinde doğru olarak verilmiştir?

B) b

b

A

a

d

d

B

b

C)

A) D

d

D) A

a

A

B

B D

b d

b D

b d

1 2

B)

1 4

C)

1 8

D)

3 8

E)

1 16

10. AABbCcDDEe genotipine sahip bir canlıda B – C genleri bağlı olduğuna göre aşağıdaki gametlerden hangisinin oluşumu cross-overin gerçekleştiğini kantılar?

A) ABCDE



B) AbcDE D) AbCDe

C) AbcDE E) ABCDe

Yıldızlı Soru 1

E)

B

A

a

b

C

c

Aşağıdaki şekillerde 2 bireyin geno

tipleri gösterilmiştir.

A b

a D B

d

A b

a D B

d

Bu iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşan aşağıdaki fenotiplerden hangisinin oluşması gamet oluşumu sırasında cross-over olayı olduğunu kanıtlar? A) AbD

8.

E) abd

5

11. AaBBCcDD genotipli bir birey ile ilgili;

ruşuk bezelyenin oluştuğu gözleniyor.



I. Diploit kromozomludur.

Buna göre çaprazlama sonucunda toplam kaç düzgün



II. Bir karakterin kalıtımından sorumlu alel genler aynı kromozom üzerinde bulunur.

(Düzgün buruşuğa baskındır.) A) 40

2

D) aBd

C) ABd

İki düzgün bezelyenin çaprazlanması sonucu 120 tane bu-

bezelye oluşmuştur?





B) aBD

B) 120

C) 240

D) 360

E) 480



III. aBCD genotipli gamet oluşturmaz.



IV. B ve D karakterli bakımından homozigottur.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve IV D) III ve IV

C) II ve III E) I, II ve IV

KONU TESTİ

1.

ELERİ – Eş Baskınlık) KALITIMIN GENEL İLK brit Çaprazlama, Eksik Baskınlık (Mendel İlkeleri, Monohibrit – Dihi

2

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

“AaBbCCDd” genotipindeki bir canlıda A ve B genleri

4.

Siyah gözlü, kıvırcık saçlı bir bireyin genopitipini be-

bağlı ve cross-over olmadığına göre abCD gametinin

lirleyebilmek için aşağıdakilerden hangisiyle çaprazla-

oluşma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru

ma yapılmalıdır? (Siyah göz(S) ve kıvırcık saç (K) genleri

olarak verilmiştir?

baskındır.)

1 A) 2

1 B) 4

1 C) 8

1 D) 16

3 E) 8



A) SSKK

B) ssKK



5.

D) SsKk

C) SSkk E) sskk

Kromozom ve gen durumları aşağıdaki gibi olan hücrelerden hangisi 8 çeşit gamet oluşturabilir?

2.

(Cross-over yok) A)

B)

Bazı canlıların gen dizilişleri aşağıdaki gibidir.

A



B



a e

A B

b

D

d

e

A B

c

b d

I

A b

A C

II

D k M

doğru olarak verilmiştir? (Cross-over var)



BİYOLOJİ

B) I = II > III

D) II > III > I

D

D

D)

di sayısı arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde

A) I > II > III

a

B

d

C)

III

Buna göre bu canlıların oluşturabileceği gamet çeşi-



B

b

A b K M

D

A

a

A

a

B

b

D

D

A

A

D

d B

b

C) II > I > III E) II = III > I

E)

10

A

A

B

B D

D

6

AaBbX1X2CC x aaBbX1X2cc genotipli bireylerin çap-

razlanması sonucunda aBX2C fenotipli bireyin oluşma

ihtimali kaçtır? (X1 geni X2 genine baskındır.) A)

1 4

B)

1 8

C)

3 8

D)

3 16

E)

3 32

6.

Siyah gözlü anne ve babanın mavi gözlü çocuğu olduğuna göre,



I. Siyah göz rengi, mavi göz rengine baskındır.



II. Anne ve baba bu karakter açısından heterozigottur.



III. Doğacak çocukların %75’i siyah gözlü olur.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

ünite

3.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Men del İlkeleri, Monohibrit – Dihibrit Çaprazlama, Eksik Baskınlık – Eş Baskınlık) 7.

Diploit bir canlıda otozomal bir karakterin bazı bireylerdeki sarı

KONU TESTİ

10. Kırmızı renkli sığırlarla, beyaz renkli sığırlar çaprazlandı-

fenotipi soyağacında görüldüğü gibidir.



2

ğında demir kırı sığırlar oluşur.

sarı



1

Buna göre demir kırı bir sığır ile beyaz bir sığır çaprazlandığında demir kırı sığırların oluşma ihtimali yüzde



kaçtır? 2

3

5

sarı

yeşil

yeşil

A) 25

B) 50

C) 75

D) 80

E) 100

4 yeşil



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Sarı renk yeşile baskındır. B) 2 numaralı birey kesinlikle homozigottur. C) 3 ve 5 numaralı bireylerin genotipleri kesinlikle aynıdır. D) 1 numaralı birey heterozigot genotiplidir.

Yıldızlı Soru 2

E) 3 numaralı birey 1 numaralı bireyden çekinik gen alır.

8.

Bir homolog kromozom çiftinde genlerin dizilişi aşağıdaki

Cross–over yüzdeleri

gibidir.

K – L = %10

K – M = %50

L – N = %30

N – M = %10



A

a

B

b

C

c

d

D

e

E

f

F

g

G

L – M = %40

olan genlerin kromozom üzerinde ki dizilişleri aşağıda verilenlerden hangisi gibi olab ilir? A) B) K L M N

C)

K

N

L

N

M

L

N

K

L

D)

M

K

M

E)



K

Buna göre hangi genler arasında cross–over görülme

L

N

M

ihtimali en fazladır?

A) Cc – Dd



9.

7

B) Bb – Ee

D) Bb – Dd

C) Aa – Gg E) Dd – Ee

Kalıtsal çalışmalarda kontrol çaprazlama;



I. çekinik fenotipli bireyin genotipini belirleme,



II. baskın fenotipli bireyin genotipini belirleme,



III. eksik baskın özellik taşıyan bireyin genotipini belirleme

2



özelliklerinden hangileri için yapılır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) II ve III

11. Aşağıda genotipi verilen canlılardan hangisinin oluşturacağı gamet çeşidi sayısı en azdır?



(Genler bağımsız)



A) AaBb



B) AabbCcDD D) AAbbCc

C) aaBbCc

E) aaBbCCDd

KONU TESTİ

1.

3

ELERİ – Eş Baskınlık) KALITIMIN GENEL İLK brit Çaprazlama, Eksik Baskınlık (Mendel İlkeleri, Monohibrit – Dihi Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

Düzgün tohumlu iki bezelyenin çaprazlanması sonucunda 3 1 F1 dölünde ‘ü düzgün, ‘ü buruşuk tohumlar elde 4 4 ediliyor. F1 dölünden alınan iki bezelyenin çarprazlanması

4.

AaBbDd genotipli bir bireyin oluştabileceği en az ve en çok gamet çeşidi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

sonucu bitkilerin yarısı buruşuk tohumlu olmuştur.



En az

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) İlk çaprazlamaya katılan bezelyelerin her ikiside heterozigottur. B) F dölünde %50 homozigot bireyler oluşur. 1 C) F dölünde düzgün bezelyelerin tamamı heterozigot2

tur.

En fazla

A)

2

2

B)

4

8

C)

2

8

D)

2

16

E)

4

16

D) F dölünde %50 heterozigot bireyler oluşur. 2

E) İkinci çaprazlamaya katılan bezelyelerin her ikiside heterozigottur.

5. 2.

tip oranı 3:1 şeklinde olur?

Genotipi yanda verilen bir bireyde;



I. ABkl



II. AbKl

A

a



III. aBkL

B

b



IV. abkl



Aşağıda verilen çaprazlamalardan hangilerinde feno-



(Bağlı genlerde cross-over yok.)



A)

K

k

L

l



BİYOLOJİ

10

B) I ve IV D) I, II ve III

a

A

A

a

a

b

b

A

a

B

b

x

B

b

b

b

A

a

a

a

C)

B

B

A

a

D) x b

over olayının gerçekleşmesine bağlıdır? A) I ve II

a

a x

genotipli gametlerden hangilerinin oluşması cross-



B) A

x

b

b

b

a

a

B

b

E)

C) II ve III E) II, III ve IV

a

a

b

b

x b

b

8

İki karakter bakımından heterozigot genotipli bir bireyin kendileştirilmesi sonucu F dölünde oluşacak 1

bireylerin fenotip çeşidi sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 2

B) 4

C) 6

D) 8

E) 16

6.

Fenotipi ABCdef olan bir bireyin genotipini belirlemek için;



I. aabbccddeeff



II. AaBbCcDdEeFf



III. AABBCCDDEEFF



genotipli canlılardan hangileri ile çaprazlanma yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

ünite

3.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Men del İlkeleri, Monohibrit – Dihibrit Çaprazlama, Eksik Baskınlık – Eş Baskınlık) 7.

Otozomal bir özellik açından baskın fenotipli dişi bi-

10.

reyle çekinik fenotipli erkek bireyin çaprazlanması so-



nucu;



I. homozigot baskın,



II. heterozigot baskın,



III. homozigot çekinik



genotiplerinden hangileri kesinlikle oluşmaz?



A) Yalnız I



8.

a

A

b

B



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik genle taşınan bir karakteri fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak

x

A

a

B

b

3

KONU TESTİ

Genotipleri yukarıdaki gibi olan iki bireyin çaprazlanması sonucu;



I. Genotip çeşidi = 3 II. Fenotip çeşidi = 2 III. Genotip oranı = Fenotip oranı



ilişkilerinden hangileri ortaya çıkar?



A) Yalnız I

(Cross-over yok)



B) I ve II



D) II ve III

gösterilmiştir. X bireyinin fenotipi bilinmemektedir.

C) I ve III

E) I, II ve III

Yıldızlı Soru 3



Bir bitki türünde çiçek rengi K ve K olmak üzere iki 1 2 gen tarafından kontrol edilmekte dir. Heterozigot durumunda K ve K genleri birbirine baskınlık sağlayama1 2 maktadır. Buna göre; I. Fenotip çeşidi = Genotip çeşidi II. Heterozigot durumunda yalnızca K genin taşıdığı 1 özellik fenotipte ortaya çıkar. III. Heterozigot iki bireyin çaprazla nması sonucu fenotip oranı = 1 : 2 : 1 şeklinde olur. ifadelerinden hangileri doğrudu r? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

X



Buna göre X bireyinin bu karakteri fenotipinde gösterme olasılığı yüzde kaçtır? A) 25

B) 50

C) 75

D) 100

E) 60



9.

Kırmızı renkli çiçeklere sahip akşam sefası bitkisi ile beyaz renkli çiçeklere sahip akşam sefası bitkisinin çaprazlanması sonucu F dölü elde ediliyor. F dölü1 1 nün kendileştirilmesiyle elde edilen yeni bireyler için;



I. Kırmızı renkli çiçeklere sahip bireyler oluşmaz.



II. Oluşan bireylerin %50’si pembe renkli çiçeklere sahip-

D) II ve III

E) I, II ve III

11. Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik fenotipli bireyler koyu renkli gösterilmiştir.



II

I

III

IV

tir.

2



III. Oluşan bireylerin %50’si homozigottur.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

V

(Akşam sefası bitkisinde eksik baskınlık görülür.)



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III



Buna göre numaralandırılan bireylerin hangilerinin genotipi kesin değildir?



A) Yalnız IV



B) Yalnız V

D) III ve V

C) I ve II E) I, II ve V

9

KONU TESTİ

1.

ELERİ – Eş Baskınlık) KALITIMIN GENEL İLK brit Çaprazlama, Eksik Baskınlık (Mendel İlkeleri, Monohibrit – Dihi

4

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

AaBbcc genotipli bir bireyin kendileştirilmesi sonucu

4.

aBc fenotipli bir bireyin oluşma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 1 A) 4

1 B) 8

3 C) 4

3 D) 8

3 E) 16

Akşamsefası bitkisinde bazı bireylerdeki fenotipler aşağıdaki soy ağacında gösterilmiştir.



Kırmızı

Beyaz

1

2

3

Pembe

Kırmızı 4



2.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 1 numaralı birey homozigottur.

Yandaki

şekilde

genotipi

verilen bir canlının mayoz bölünme sonucunda cross-

A

B) Kırmızı, beyaz çiçekler arasında eksik baskınlık görü-

a C

B

c

lür.

b

overli ve cross-oversiz oluşturulabileceği gamet çeşidi sayısı aşağıdakilerden han-

D

D

e

e

C) 2 numaralı birey heterozigottur. D) 4 numaralı bireyin pembe olma ihtimali%50’dir. E) 2 ile 3’ün bütün yavruları heterozigottur.

gisinde doğru olarak verilmiştir?

BİYOLOJİ

5.

Cross-overli

Cross-oversiz

A)

4

4



I. aaBBCCdd

B)

8

2



II. AABBCCDD

C)

8

8



III. aabbccdd

D)

8

4



IV. AaBbCcDd

E)

16

8



genotiplerinden hangilerinde tek çeşit gamet oluşur?

Aynı türe ait bireylerin sahip olduğu,

(Genler bağımsız)

10

A) I ve II



B) II ve III D) I, II ve III

C) III ve IV E) II, III ve IV

10



Fenotipi AbDeF olan bir bireyin genotipini bulmak için

6.

AAbbCCDd genotipli bir zigot,

aşağıdaki seçeneklerde fenotipi verilen bireylerden



I. AbCD

hangisi ile kontrol çaprazlama yapılamaz?



II. aBcD

A) abdef



III. AbcD



IV. AbCd



gametlerinin hangi ikisinin döllenmesi sonucu olu-



B) aBdEf D) abdEf

C) aBdef E) ABDEF

şur?

A) I ve III



B) I ve IV D) II ve IV

C) II ve III E) III ve IV

ünite

3.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

4

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

7.

Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik bir özelliği feno-

10. Aşağıdaki soy ağacında otozomal resesif fenotipli bireyler

tipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.

K

L

M

N

X

K ile L tek yumurta ikizi M ve N çift yumurta ikizi olduğuna göre K ve N canlılarının genotipi aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?



K

N

A)

AA

AA

B)

Aa

Aa



C)

Aa

aa



D)

aa

AA



E)

AA

Aa

8.

Bir alelin diğerine baskınlık gösteremediği zaman hetero-



taralı olarak gösterilmiştir.







KONU TESTİ



Buna göre X bireyi,



A) Yalnız I

I. AA II. Aa III. aa genotiplerinden hangilerine kesinlikle sahip değildir?



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Yıldızlı Soru 4

zigot durumda her iki alelin özelliğinin fenotipte görülmesine eş baskınlık denir.



Buna göre; I. A ve B kan gruplu anne ve babanın AB kan gruplu çocuklarının olması



II. Kırmızı ve beyaz çiçekli aslanağzı bitkilerinin çaprazlanması ile pembe çiçekli bitkilerin oluşması



AaBbCC genotipli birbireyde AB genleri bağlı ve %48 cross-over gerçekleştiğine göre ABC gametinin oluşma ihtimali yüzde kaçt ır? A) 12

B) 24

D) 38

C) 36

E) 52

III. Siyah ve beyaz tüylü endülüs tavuklarının çaprazlanması ile mavi tüylü tavukların oluşması



durumlarından hangileri eş baskınlığa örnek verilebilir?



A) Yalnız I



D) II ve III

C) I ve III

11

E) I, II ve III

Siyah post renkli iki tavşanın çaprazlanması sonucu, be-

11. aaBbCC x AaBbcc genotipli iki bireyin çaprazlanması

yaz post renkli ve siyah post renkli yavrular meydana geli-

sonucu AaBBCc genotipli bireyin oluşma ihtimali aşa-

yor.

ğıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



Buna göre;

A)



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

9.

2

B) I ve II

I. Siyah post geni, beyaz post genine baskındır. II. Siyah post renkli yavruların tamamı homozigottur. III. Siyah post renkli anne ve baba heterozigottur.



B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

1 2

B)

1 4

C)

1 8

D)

3 4

E)

3 8

1.

ELERİ – Eş Baskınlık) KALITIMIN GENEL İLK brit Çaprazlama, Eksik Baskınlık (Mendel İlkeleri, Monohibrit – Dihi

5

KONU TESTİ

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

Bütün genlerin bağımsız olduğu aaBbccDdEe geno-

4.

KkLLMm genotipli bir bireyde KLM genleri bağlı ve

tipli bir birey ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-

%36 cross-over gerçekleştiğine göre kLM gametinin

mez?

oluşma ihtimali yüzde kaçtır?

A) 8 çeşit gamet oluşturabilir.

A) 9

B) 18

C) 27

D) 36

E) 41

B) abCDE gametinin oluşma ihtimali 1/8 dir. C) İki karakter bakımından homozigottur. D) Kendileştirildiğinde aBcDe fenotipli bireyin oluşma ihtimali 9/64 tür. E) B ve b genleri aynı kromozom üzerinde bulunmaz.

5.

Aşağıda genotipleri verilen bireylerin hangi ikisinin çaprazlanması sonucu fenotip oranı 9 : 3 : 3 : 1 şek-

2.

linde olur?

Düzgün ve yuvarlak tohumlu bir bezelyenin genotipini belirlemek için;

A) AaBB x AaBB



I. DDYY

B) AaBb x AaBb



II. ddyy

C) aaBB x aaBB



III. DdYy



genotipli bireylerin hangisi ile çaprazlanması gerekir?

D) aaBb x Aabb E) AAbb x aaBB

(Düzgün tohumluluk (D) ve yuvarlak tohumluluk (y) özellikleri baskındır.)

A) Yalnız II



12

D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

10

3.

Yandaki soy ağacında otozomlarda taşınan çekinik bir

özelliği

gösteren



fenotipinde

bireyler

I

II

III

IV

taralı

6.

fenotiplidir.

olarak verilmiştir.



I ve II, III ve IV numaralı



bireyler tek yumurta ikizi olduğuna göre I ve IV numa-

Aşağıdaki soy ağacında içi taralı bireyler otozomal baskın

I

ralı bireylerin genotipleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I

IV

A)

Aa

AA

B)

AA

aa

C)

aa

AA

D)

Aa

Aa

E)

Aa

aa

II

III

IV



V



Numaralandırılmış bireylerin hangilerinde bu durumun mutasyonla ortaya çıktığı kesindir?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III E) III, IV ve V

ünite

BİYOLOJİ

B) Yalnız III

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Men del İlkeleri, Monohibrit – Dihibrit Çaprazlama, Eksik Baskınlık – Eş Baskınlık) 7.

gibi olan bir hücre ile ilgili;

A

dan aşağıdaki fenotiplere sahip bireylerden hangisi

a e

I. Kromozom formülü 2n = 6

B

dır.



II. Bir kromozom sadece bir

b

D



III. 7 çeşit gen bulunmaktadır.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

8.

B) Yalnız II D) II ve III

oluşmaz?

e

d

gen taşır.



KONU TESTİ

10. DdEEFf x ddEeFf genotipli iki bireyin çaprazlanmasın-

Kromozomal durumu yandaki



5

A) DEF



B) DEf D) def

C) dEF E) dEf

C) I ve III

Yıldızlı Soru 5

E) I, II ve III

Aşağıdakilerden hangisi eksik baskınlık ile açıklanamaz? A) Siyah ve beyaz renkli kedilerin çaprazlanmasından,

Yıldızlı Soru 1

1

gri renkli kedilerin oluşması B) Endülüs tavuklarında siyah ve beyaz tüylü bireylerin

2

Yukarıdaki soy ağacında otozoma l çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler tara lı olarak verilmiştir. Buna göre 1 ve 2 numaralı bire ylerin genotipinde çekinik geni bulundurma ihtim alleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veri lmiştir? 1 2 A) 1 2/3 B) 1/3 1/4 C) 1 1/4 D) 1 3/4 E) 1/2 2/3

çaprazlanması ile mavi tüylü bireylerin oluşması C) Akşam sefası bitkisinde kırmızı ve beyaz çiçekli bireylerin çaprazlanması ile pembe çiçekli akşam sefalarının oluşması D) M kan gruplu bir bireyle N kan gruplu bir bireyin çaprazlanmasından MN kan gruplu bireyin oluşması E) Kırmızı ve beyaz postlu sığırların çaprazlanması sonucu benekli posta sahip bireylerin oluşması

13

9.

AabbDdee x AaBbddEe genotipli iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşacak genotip ve fenotip çeşidi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



(Genler bağımsız) Genotip çeşidi



2

Fenotip çeşidi

A)

16

4

B)

16

8

C)

24

16

D)

36

8

E)

81

16

11. AB fenotipli

bir bireyin genotipini bulmak için kontrol çap-

razlama yapılmıştır.



Kontrol çaprazlama sonucu,



I. aabb



II. AaBb



III. AABB genotiplerinden hangileri oluşabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) I, II ve III

KONU TESTİ

1.

ELERİ – Eş Baskınlık) KALITIMIN GENEL İLK brit Çaprazlama, Eksik Baskınlık (Mendel İlkeleri, Monohibrit – Dihi

6

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

Genotipi AaBbDD olan bir bireyde a ve D genleri bağlı

4.

cross-over olmadığına göre;

ve M genleri bağlıdır.



I. abD



II. ABD



III. Abd



IV. abD



gametlerinden hangileri oluşabilir?



A) I ve II

2.

Genotipi KkLlMMNn şeklinde olan diploit bir canlıda K, L



Bu canlının mayoz bölünme ile gamet oluşumu sürecinde cross-over gerçekleşmediği kabul edilirse kaç çeşit gamet oluşturması beklenir? A) 2

B) II ve III D) I, II ve III

B) 4

C) 8

D) 16

E) 32

C) I ve IV E) I, II ve IV

Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.

5.

ABd fenotipli bir canlının genotipini belirlemek için bu canlının aşağıdaki fenotiplerden hangisine sahip bir



canlı ile çaprazlanması gerekir?



1



2

A) ABD



D) abD

C) aBD E) Abd

4

3

6

5



B) aBd

Numaralandırılan bireylerden hangilerinin genotipi tam olarak belirlenemez?



A) Yalnız 1



14

D) 4, 5 ve 6

C) 1, 2 ve 3 E) 1, 2, 3 ve 4

10

3.

Üç karakter bakımından heterozigot iki bireyin çaprazlanması sonucu;

6.

nik fenotiplidir.



I. Genotipinde baskın gen bulundurmayan





II. Genotipinde en az bir baskın gen bulunduran





Aşağıdaki soy ağacında taralı olan bireyler otozomal çeki-

1

bireylerin oluşma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde

3

2

4

doğru olarak verilmiştir?

5

I

II

A)

1/64

63/64

B)

1/32

31/32

C)

3/64

61/64

D)

9/16

9/32

E)

1/64

9/64



Buna göre numaralandırılan bireylerden hangileri kesinlikle heterozigot genotiplidir?



A) 1 ve 2



B) 2 ve 3 D) 1, 2 ve 4

C) 4 ve 5 E) 1, 2, 3 ve 5

ünite

BİYOLOJİ

B) 2 ve 5

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Men del İlkeleri, Monohibrit – Dihibrit Çaprazlama, Eksi Kalı k Bask tım ve ınlık Biyo – Eş lojikBask Çeşınlık itlilik) 7.

10. Genotipi KkMmnnRr şeklinde olan bir canlının gamet-

notipli birey oluşma olasılığı aşağıdakilerden hangisi-

lerinde m-n genlerini bulundurma ihtimali aşağıdaki-

dir?

lerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? B) 1/16

C) 1/8

D) 3/4

E) 1/4

A)

1 2

B)

1 4

C)

Aşağıdaki soy ağacında akşamsefası bitkisinde pembe



1 8

D)

1 16

E)

3 16

Yıldızlı Soru 6

çiçekli olan bireyler taralı olarak gösterilmiştir. 2

1

3

Aşağıdaki soy ağacında otozoma l çekinik fenotipli bireyler koyu renkli gösterilmiştir.

Yıldızlı Soru 1

4



KONU TESTİ

aaBbddEE x aaBbDDEe çaprazlanmasından abDE fe-

A) 1/32

8.

6

1

Buna göre numaralandırılan bireylerin genotipi aşağı-

2

dakilerden hangisi gibi olamaz? A) 1 numaralı birey = AKAK

3

4

B B

B) 2 numaralı birey = A A

5

C) 3 numaralı birey = AKAK D) 4 numaralı birey = ABAB E) 4 numaralı birey = AKAB

Buna göre numaralandırılan bire ylerden hangisinin genotipi doğru verilmiştir? A) 1  AA



9.

B) 2  aa

D) 4  Aa

C) 3  AA

E) 5  AA

15

Orak hücre anemisi hastalığı otozomlarda çekinik (a) taşınan bir hastalıktır.



Buna göre aşağıda genotipleri verilen ebeveynlerden hangisinin orak hücre anemisi çocuğu meydana gelmez? Anne

2

Baba

A)

Aa

aa

B)

aa

Aa

C)

Aa

Aa

D)

AA

aa

E)

aa

aa

11. KkMMNn x kkmmNn genotipli iki bireyin çaprazlanması sonucu kaç çeşit fenotip oluşur? A) 4

B) 6

C) 8

D) 10

E) 16

6.

fasikül

İ

LER E K L İ L ENE

G eşitlilik N I M I T I KAL e Biyolojik Ç n Grupları

v a KalıtımÇok Alellik – Kalıtım ama lı K – eye Bağmlarda Ayrılm ş E r zo – Kromo k Varyasyonla – Geneti –

ÖĞRETEN TEST

1

ELERİ KALITIMIN GENEL İLK (Çok Alellik – Kan Grupları) Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

1.

İnsanlarda bulunan; AB0 ve Rh kan karakterleri bakımından sahip olabileceği;

Bir karakteri oluşturan alel çeşidinin iki-



I. Genotip çeşidi

den fazla olmasına “çok alellik” denir.



II. Fenotip çeşidi

Örnek= Kan grupları (A, B ve 0)



aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I

Bir karakterin kaç çeşit aleli olursa olsun

2.

ler.

II

A)

18

8

B)

24

4

C)

16

8

D)

9

6

E)

12

2

Bir karakterin kalıtımından sorumlu gen çeşidinin ikiden fazla olmasına “çok alellik” denir.

diploit birey bu alellerden en fazla ikisine, haploit bireyler ise bir tanesine sahiptir-





Buna göre çok alellikle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) n kromozomlu canlıda, bir karakterle ilgili bir alel bulunur. B) 2n kromozomlu bir calıda alel gen çeşitlerinden en fazla iki tanesini bulundurur. C) 2n kromozomlu canlıda bir karakterin kalıtımından sorumlu alel genler aynı kromozom üzerinde bulunur. D) n kromozomlu canlıda bir karakter ile ilgili alel gen çeşidi kadar genotip çeşidi olabilir.

BİYOLOJİ

10

E) Diploit canlının genotip çeşidi fenotip çeşidinden fazladır.

2

Plazmadaki Antikor

AA,A0

A

anti-B

B

BB,B0

B

anti-A

AB

AB

A ve B

yok

0

00

yok

anti-A ve anti-B

İnsanda göz rengini kontrol eden 5 farklı alel gen bulunmaktadır. Buna göre göz rengi karakteri için kaç farklı genotip olabilir? A) 5

4.

B) 8

C) 10

D) 15

E) 32

A Rh (+) bir anne ile B Rh (+) bir babanın çocuklarının kan grubu genotipi aşağıdakilerden hangisi kesinlikle olamaz?



A) A0RR



B) B0rr D) 00rr

C) ABRr E) BBRR

ünite

Alyuvardaki Antijen

A

Genotip

Fenotip

3.

KALITIMIN GENEL İLK

ELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Çok Alellik – Kan Grupları) 5.

1

ÖĞRETEN TEST

Aşağıdaki tabloda K, L ve M bireylerinin kanlarının üzerlerine damlatılan antikorlara karşı tepkiler verilmiştir. Antikorlar

Anti–B

Anti–D

K

+

+

–

L

–

+

+

M

–

–

+

Bireyler



İnsanlarda A-B-0 kan grubu sistemi dıAnti–A

(+: Çökelme var

şında alyuvarların yüzeyinde bulunan bir tür antijen olan Rh faktörüde kan nakillerinde önemlidir.

–: Çökelme yok)

Buna göre K, L ve M bireylerinin kan grupları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



K

L



M

A)

ABRh(+)

B Rh(–)

0 Rh(–)

B)

AB Rh(–)

B Rh(+)

0 Rh(+)

C)

0 Rh(–)

A Rh(+)

AB Rh(–)

D)

0 Rh(+)

A Rh(–)

AB Rh(–)

E)

A Rh(–)

B Rh(+)

0 Rh(–)

6.

Eşbaskın kan gruplu anne ve babanın çocukları:



A) Yalnız IV

yorsa Rh(+), bulunmuyorsa Rh(-) kan

II. AA

grubundadır.

III. BB IV. 00 genotipli kan gruplarından hangilerine sahip olamaz?



7.

Bir insanın kanında Rh antijeni bulunu-

I. AB

B) I ve II



D) II ve III

C) I ve IV

E) II, III ve IV

Bir insan kan grubu açısından incelendiğinde, I. alyuvarlarında B antijeninin bulunması, II. kan plazmasında sadece anti–A bulunması, III. AB kan gruplu insanlara kan verebilmesi

3

durumlarından hangilerinin bilinmesi bu kişinin B kan gruplu olduğunu kesin olarak kanıtlar?



A) Yalnız II



8.

2

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III Genotip

Bir ailede I. Anne B0 genotiplidir. II. Kız çocuk AB genotiplidir. Buna göre bu ailede babanın AB genotipli olma ihtimali kaçtır? 1 1 1 2 3 A) B) C) D) E) 2 3 4 3 4

Fenotip

Homozigot

Heterozigot

Rh (+)

RR

Rr

Rh (–)

rr

–

KONU TESTİ

1.

ELERİ KALITIMIN GENEL İLK (Çok Alellik – Kan Grupları)

1

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

Aşağıda üç bireyin kan grubu bakımından özellikleri veril-

4.

miştir.

–

+

AB Rh bir anne ile heterozigot ARh bir babanın çocukları;



• X bireyi  Alyuvarlarında sadece A antijeni bulunur.

I. A Rh–





• Y bireyi  Kan plazmasında A ve B antikorları



II. B Rh



bulunur.



• Z bireyi  Kan plazmasında sadece B antikorları bulunur.



Buna göre bu bireylerin kan grupları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



–



III. 0 Rh–



IV. AB Rh



kan gruplarından hangilerine sahip olabilir? A) I ve II

–

X

Y

Z



A)

A

AB

A



B)

A

0

A

C)

A

0

B

D)

B

AB

A

E)

B

0

B

5.

B) I ve III D) I, II ve IV

C) II ve III E) I, II, III ve IV

Yeni doğan bir bebeğin kan grubu A Rh(+) olup bu bebekte kan uyuşmazlığı görülmektedir.

2.

AB0 ve Rh kan karakterleri bakımından heterozigot



hangisi olabilir?

genotipli A ve B kan gruplu iki bireyin doğacak çocukları için; I. 12 farklı genotipe sahip olabilir.



II. 8 farklı fenotipe sahip olabilir.



III. Heterozigot genotipli olma ihtimali 1/8 dir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız II

4

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

00Rr

A0rr

B)

A0Rr

A0Rr

C)

B0rr

A0rr

D)

00rr

AARR

E)

A0RR

BBrr

E) I, II ve III

Evli bir çiftin kan gruplarını belirlemek için kan grubu testi

6.

uygulanıyor.











Anti–D

B

I Anti–A Anti–B

Anti–D





 Baba

: Çökelme yok

0



aşağıdakilerden hangisi olamaz? B) A0rr D) 00RR

B

II

: Çökelme var

Buna göre, bu ailenin doğacak çocuklarının genotipi



B

A



Anne

A) A0RR

Aşağıdaki soy ağacında bazı bireylerin kan grupları verilmiştir.

Anti–A Anti–B





A)

10

3.



Anne

Bu soy ağacında numaralandırılan bireylerden hangileri AB kan gruplu olabilir?

C) B0Rr E) 00rr

III



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

ünite

BİYOLOJİ

Baba







Buna göre anne ve babanın genotipi aşağıdakilerden

KALITIMIN GENEL İLK

ELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Çok Alellik – Kan Grupları) 7.

+

ARh kan gruplu bir bireyle ilgili olarak;



dece A ve Rh antijeni taşıyan bir babanın I. çocukları 0 Rh– kızdır. Bu ailenin doğacak II. çocuklarının AB Rh+

rur. II. Plazmada sadece B antikoru bulundurur.



III. ARh+ kan gruplu bir bireyden kan alabilir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III

8.

erkek olma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1/4

C) 3/32

D) 3/64

E) 1/32

E) I, II ve III

A Rh–

1

2

3 B Rh

Yıldızlı Soru 1 Üç farklı aileye ait soyağaçlarından bazı bireylerin kan grupları gösterilmiştir.

4 A Rh+

+

5

0

0 Rh–



B) 3/16

C) I ve III

B Rh+



KONU TESTİ

10. Kanında sadece B ve Rh antijeni taşıyan bir anne ile sa-

I. Alyuvar zarında sadece A ve Rh antijenlerini bulundu-



1

1

A

Yıldız2 lı So A ru 1

3

Yukarıdaki soyağacında numaralandırılan bireylerden hangisinin genotipinin doğruluğu kesin değildir? A) 1 bireyin genotipi = B0Rr

A

B) 2 bireyin genotipi = A0rr

E) 5 bireyin genotipi = 00rr

III. 2 ve 3

Aşağıdaki soy ağacında 1 ve 2,3 ve 4 tek yumurta ikizidir.

A) Yalnız I

hangilerinin kan grupları aynı olab

–

3

2

2

11. Aşağıda üç farklı ailede anne ve babanın kan grupları fenotipleri verilmiştir.

Bu soy ağacında numaralandırılmış bireylerle ilgili; I. 1 ve 2 numaralı bireylerin genotipi B0rr olabilir. II. 5 numaralı bireyin genotipi ABRr olabilir. III. 6 numaralı bireyin 0Rh– kan gruplu olma ihtimali %25 tir. IV. 5 ve 6 numaralı bireyler aynı kan grubuna sahip olabilirler.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



D) I, III ve IV

C) I ve II E) I, II ve III

D) I ve III

5

6

B) I ve II



ilir?

B) Yalnız III

4 0Rh–

5



0Rh–

0Rh– ARh+

BRh

1



B

A

I. 1 ve 2 II. 1 ve 3

D) 4 bireyin genotipi = A0Rr



AB

0

Numaralandırılan bireylerden;

C) 3 bireyin genotipi = B0Rr

9.

0



Anne

Baba



I. A Rh



II. BRh

BRh



III. AB Rh+

0 Rh–



Buna göre numaralandırılan ailelerden hangilerinde

–

BRh+

–

+

kan uyuşmazlığı görülebilir? C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

KONU TESTİ

1.



ELERİ KALITIMIN GENEL İLK (Çok Alellik – Kan Grupları)

2

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

Kanında A, B ve Rh antijeni taşıyan bir baba ile hiçbir an-

4.

ABrr genotipli bir anne ile AORr genotipli bir baba-

tijen taşımayan bir annenin A Rh(–) kızları dünyaya geli-

nın doğacak çocukları ile ilgili olarak aşağıdakilerden

yor.

hangisi söylenemez?

Buna göre II. çocuklarının B Rh(+) erkek olma ihtimali

A) A antijenine sahip çocukların olma ihtimali 3/4 tür.

kaçtır? 1 A) 2

1 B) 4

3 D) 4

1 C) 8

B) Rh antijenine sahip çocuklarının olma ihtimali 1/2 dir.

3 E) 8

C) ABRr genotipli çocuklarının olma ihtimali 1/8 dir. D) 0Rh– kan gruplu çocuklarının olma ihtimali1/8 dir.

2.

E) B antijenine sahip çocuklarının olma ihtimali 1/2 dir. Aşağıda bazı çiftlerin kan grubu fenotipleri verilmiştir.



Anne



I. AB Rh(+)

0 Rh(–)



II. A Rh(–)

A Rh(+)



III. A Rh(+)

B Rh(+)



Buna göre hangi çiftlerde Rh’a bağlı kan uyuşmazlığı

Baba

görülebilir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) II ve III

5.

Homozigot ARh+ bir anne ile heterozigot BRh+ babanın çocuklarının kan grupları;



I. A Rh–



II. B Rh+



III. AB Rh+



IV. 0 Rh+



fenotiplerinden hangileri gibi olamaz?



A) Yalnız I



6

E) II, III ve IV

10

3.

Aşağıdaki soy ağacında bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir.



A

B

B

A

1

2

3

4

0

B

B

A

5

6

7

B



D) I, II ve IV

C) II ve III

AB Rh–

0 Rh+



A Rh–



B Rh+

Yukarıdaki soyağacında taralı bireyin alyuvar zarında B ve Rh antijenlerini birlikte bulundurma olasılığı aşa-

8

Buna göre numaralandırılan bireylerden hangileri kesinlikle heterozigot genotiplidir?



A) 1, 2, 5 ve 7

B) 3, 5, 6 ve 8



C) 3, 4, 5, 6 ve 7

D) 2, 4, 6, 7 ve 8



6.

E) 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7

ğıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1/2

B) 1/4

C) 3/8

D) 3/16

E) 1/16

ünite

BİYOLOJİ

B) I ve II

KALITIMIN GENEL İLK

ELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Çok Alellik – Kan Grupları) 7.

bir anne ile A ve B antijenlerine sahip Rh antijeni bu-

• 0 Rh(–)

lunduran bir babanın doğacak çocuklarının genotipi

• AB Rh(+) olan bir anne ve babanın fenotipi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

8.

aşağıdakilerden hangisi olamaz

A) A0 Rr



Anne

Baba

A)

B Rh(–)

A Rh(+)

B)

0 Rh(–)

AB Rh(+)

C)

A Rh(–)

B Rh(–)

D)

B Rh(–)

B Rh(+)

E)

AB Rh(+)

0 Rh(–)

B) B0 Rr D) BBrr

C) ABrr E) AA Rr

Yıldızlı Soru 2

X türüne ait bireylerde bir karakteri kontrol eden 4 alel gen Aşağıdaki soy ağacında bazı birey

bulunur.



KONU TESTİ

10. Sadece B antijenine sahip Rh antijeni bulundurmayan

Çocuklarının kan grubu



2

Bu aleller arasındaki baskınlık durumu

AB Rh–

A1 > A2 = A3 > A4 şeklindedir.



lerin kan grubu feno-

tipi verilmiştir.

A Rh+

X türünün bireylerinde kaç çeşit fenotip ve genotip görülebilir?

9.

Genotip

Fenotip

A)

4

4

B)

10

4

C)

10

5

D)

15

6

E)

30

5

1 AB Rh–

2

1 numaralı birey

rilmiştir. –

B Rh



+

1

A)

1/8

B)

1/16

C)

1/16

D)

3/16

E)

1/8

3 AB Rh–

0 Rh+

3/4 1/8 1/8

0

X



Bu soyağacında numaralandırılmış bireylerle ilgili;

A

B

A

I. 1 numaralı birey kesinlikle A0Rr genotiplidir. II. 2 numaralı birey kesinlikle B0Rr genotiplidir. III. 3 numaralı birey 2 numaralı bireyden 0 ve R genlerini almıştır.

2

1/4 1/8

leri verilmiştir.

A Rh–



2 numaralı birey

11. Aşağıdaki soy ağacında bazı bireylerin kan grubu fenotip-

2 B Rh+

0 Rh+

AB Rh–

Bu soy ağacına göre 1 ve 2 num aralı bireylerin B Rh– olma olasılıkları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Aşağıdaki soyağacında bireylerin kan grubu fenotipleri veA Rh

AB Rh+



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) II ve III

B



Y

Buna göre X ve Y bireylerinin aynı kan grubunda olma ihtimali yüzde kaçtır?

C) I ve III E) I, II ve III

A) 25

B) 50

C) 75

D) 100

E) 0

7

KONU TESTİ

1.

ELERİ KALITIMIN GENEL İLK (Çok Alellik – Kan Grupları)

3

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik +

–

Heterozigot genotipli A Rh bir bayanla, AB Rh bir

4.

Genotipleri bilinmeyen üç bireyden alınan kan örneklerinin üzerlerine damlatılan antikorlara karşı oluşturdukları tepki-

erkeğin evliliğinden aşağıdaki kan gruplarından hangisine sahip bir çocuğun olma ihtimali daha fazladır?

Anti–A



E) 0 Rh+

Anti–B



Anti–D



D) AB Rh–



C) AB Rh+





B) B Rh–



A) A Rh+



ler aşağıda verilmiştir.



I. Birey : Çökelme var

II. Birey

: Çökelme yok

III. Birey

2.



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) I. birey, III. bireye kan verebilir.

A0 Rr genotipli bir bayanla ABrr genotipli bir erkeğin

B) II. birey kan grubu bakımından homozigottur.

evliliğinden doğacak çocuklarının;



I. Genotip çeşidi



II. Fenotip çeşidi



C) III. bireyin kan plazmasında antikor bulunmaz. D) II. bireyin alyuvarında antijen bulunmaz. E) III. birey 0 Rh(–) kan grupludur.

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I

II

A) 8

6

B) 8

4

C) 16

4

kesin olarak gösterir?

D) 4

8

A) Alyuvar zarında A antijenin bulunması

E) 8

2

B) Plazmada A antikorunun bulunması

5.

Bir insanın kanında, aşağıdaki özelliklerden hangisinin bulunması, o insanın B kan grubunda olduğunu

C) Plazmada B antikorunun bulunması D) Alyuvar zarında sadece B antijeninin bulunması

8

E) Plazmada B antikorunun bulunmaması

10

3.

A Rh+

B Rh+

6.



ları verilmiştir.

0 Rh–



Aşağıdaki soy ağaçlarında üç ailenin bireylerinin kan grup-



AB Rh+



I. Aile

0 Rh–

II. Aile

A Rh–

AB Rh+

III. Aile

0 Rh+

B Rh+



A Rh+

Yukarıdaki soy ağacında taralı bireyin alyuvar zarında A ve Rh antijenlerini beraber bulundurma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1/8

B) 3/8

C) 3/16

D) 1/4

E) 1/2

1 0 Rh–

2 A Rh–

3 B Rh

+

4 AB Rh–

5 B Rh+

Buna göre numaralı bireylerden hangilerinin evlendirilmesi sonucu Rh’a bağlı kan uyuşmazlığı görülebilir? A) 1-3

B) 2-4

C) 2-5

D) 3-4

E) 3-5

ünite

BİYOLOJİ

KALITIMIN GENEL İLK

ELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Çok Alellik – Kan Grupları) 7.

Ceyda, Elif ve Gamze’nin kan alışverişi ile ilgili aşağıdaki

10. Bir

türde bir karakter için 6 farklı genotipte bireyler

dır?

• Ceyda, Elif ve Gamze’ye kan verebiliyor ancak Elif ve Gamze’den kan alamıyor.



KONU TESTİ

oluşabildiğine göre bu karakter için kaç çeşit alel var-

bilgiler verilmiştir.



3

A) 2

B) 3

C) 4

D) 5

E) 6

• Gamze, Elif’e kan verebiliyor ancak Elif’ten kan alamıyor.



• Elif, Ceyda ve Gamze’den kan alıyor ancak kan veremiyor.



Buna göre Ceyda, Elif ve Gamze’nin kan grupları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Ceyda



8.

Elif

A)

0

AB

A

B)

AB

0

B

C)

AB

A

B

D)

0

B

A

E)

A

AB

B

Yandaki soy ağacında bazı bireylerin fenotipleri verilmiştir.



11

Aşağıdaki soy ağacında eş bask ın kan grubuna sahip bireyler taralı olarak gösterilmiştir. 1

2

Buna göre numaralandırlan bire ylerin kan grubu genotipi aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) 1 numaralı bireyin genotipi = A0

5 0 Rh– 6 A Rh+

gisinin genotipi aşağıda yanlış verilmiştir? A) 1  A0rr B) 2  B0Rr C) 3  B0rr



Aşağıdaki soy ağacında

A

A

bireylerin kan grupları veril-

1

2

0

Buna göre numaralandırı-

D)

4 numaralı bireyin genotipi = B0

E)

5 numaralı bireyin genotipi = BB

1

A

A

B

3

4

5

A

lir?

6

B) 1 ve 2

D) 4, 5 ve 6

rilmiştir. Buna göre numaralandırılmış

9

2

AB Rh+ 3

0 Rh– 4

A Rh+

B Rh–

söylenemez?

homozigot genotipli olabi-



3 numaralı bireyin genotipi = 00

gili aşağıdakilerden hangisi

lan bireylerden hangileri

2

C)

çocukların kan grupları ile il-

miştir.

A) Yalnız 3

2 numaralı bireyin genotipi = AA

cuğunun kan grubu fenotipi ve-

E) 6  AARr



B)

11. Yandaki tabloda bir ailenin 4 ço-

D) 4  A0Rr



4

5

4 A Rh+

B Rh–

dırılan bireylerden han-

9.

3

2 B Rh+

A Rh–

3

Buna göre numaralan-

Yıldızlı Soru 3

Gamze

C) 3 ve 4 E) 3,5 ve 6

0

A) 1 numaralı çocuğun kan plazmasında antikor bulunmaz.



B) 2 numaralı çocuğun alyuvar zarında antijen bulunmaz. C) 3 numaralı çocuğun genotipi AARr olabilir. D) 4 numaralı çocuğun alyuvar zarında B antijeni bulunur. E) 1 numaralı çocuğun genotipi ABRr olabilir.

ÖĞRETEN TEST

2

ELERİ nlar) KALITIMIN GENEL İLK larda Ayrılmama, Genetik Varyasyo (Eşeye Bağlı Kalıtım, Kromozom Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

1. Gonozomlar canlının eşeyini belirlemenin yanı sıra bazı vücut karakterlerinin genlerini de taşır. Genleri gonozomlar üzerinde

Aşağıda X, Y gonozomları ve bu gonozomlarda taşınan özellikler verilC

miştir.



B

taşınan karakterlere “eşeye bağlı karakter” denir. A





X gonozomu

Y gonozomu

Buna göre bu özelliklerden dişi ve erkek bireylerde görülenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? Erkek

A)

A,B

A, B, C

B)

B

A,C

C)

A, C

A, B

D)

A, B

A, C

E)

A, B, C

A, B, C

2.

Renk körlüğü X’e bağlı çekinik taşınan bir hastalıktır.

Kırmızı – yeşil renk körlüğü ve hemofili



Buna göre;

X kromozomuna bağlı çekinik taşınır. Y



I. Kız renk körü ise baba kesinlikle renk körüdür.



II. Anne renk körü ise erkek çocuklarının tamamı renk körüdür.



III. Baba renk körü ise kız çocuklarının tamamı renk körüdür.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız II

10



3.

10

Eşey

Dişi

Erkek

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Y kromozomunun X kromozomuyla homolog olmayan kısmında;



I. renk körlüğü,



II. hemofili,



III. balık pulluluk,



IV. kulak kıllılığı

Genotip

Fenotip

XrXr

Renk körü



hastalık genlerinden hangileri taşınır?

R r X X

Taşıyıcı



A) I ve II

XR XR

Normal



r

Renk körü

R

Normal

XY X Y

4.

B) II ve III D) III ve IV

C) II ve IV E) I, III ve IV

Annesi renk körü olan bir erkek bireyin taşıyıcı bir bayanla evlenmesinden doğacak kız çocuklarının yüzde kaçı renk körü olur? A) 0

B) 25

C) 50

D) 75

E) 100

ünite

kromozomunda homoloğu yoktur.

BİYOLOJİ

Dişi

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Eşe ye Bağlı Kalıtım, Kromozomlarda Ayrılmama, Genetik Varyasyonlar) 5.

Sağlam bir erkek;



A) Yalnız I

2

ÖĞRETEN TEST

I. renk körü, II. sağlam,

X kromozomuna bağlı çekinik taşınan

III. taşıyıcı

hastalıklarda,

bayanların hangileriyle evlenirse renk körü bireyler oluşmaz?



B) Yalnız II D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

 Anne hasta ise erkek çocuklarının tamamı hastadır.  Kız çocuğu hasta ise baba kesinlikle hastadır.

6.

İnsanlarda kromozomlarda ayrılmama sonucu oluşan,



A) Yalnız I

I. süper dişi,

Hemofili hastalığı; kanın pıhtılaşması için

II. turner,

gerekli olan proteinin eksikliğinde ortaya

III. down,

çıkan ve X kromozomu üzerinde çekinik

IV. klinefelter

bir genle kalıtılan hastalıktır.

sendromlarından hangileri otozomlarda ayrılmama sonucu oluşur?



B) Yalnız III D) III ve IV

C) I ve III E) I, II ve IV Y kromozomunun X kromozomuyla ho-

7.

X kromozomunun Y kromozomu ile homolog olmayan bölgesinde çekinik olarak taşınan bir özellikle ilgili;



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

I. Sadece dişi bireylerde görülür.

molog olmayan kısmında, kulak kıllılığı, balık pulluluk ve yapışık parmaklılık özellikleri taşınır. Bu özellikler dişilerde görülmez.

II. Sadece erkek bireylerde görülür. III. Erkek bireylerde görülme ihtimali dişi bireylerden daha fazladır.



B) Yalnız II D) I ve III

C) Yalnız III E) II ve III İnsanlarda otozomal kromozomlarda ayrılmama sonucu Down sendromu mey-

8.



Bir ailenin dört çocuğunun genotipi aşağıda verilmiştir. • XR XR R

 Down sendrumlu dişi  45 + XX

r

• X X

 Down senromlu erkek  45 + XY

• XR Y • Xr Y Buna göre anne ve babanın genotipi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Anne

2

dana gelir.

r

İnsanlarda gonozomal kromozomlarda

Baba

r

r

A)

X X

B)

R

r

X X

X Y

C)

R

r

X X

XR Y

D)

r r X X

XR Y

E)

R R X X

XR Y

X Y r

ayrılmama sonucu;  Süper dişi  44 + XXX  Klinefelter erkek  44 + XXY  Turner dişi  44 + XO sendromlu bireyler oluşur.

11

KONU TESTİ

4

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

Renk körü hastası bir babanın, renk körü kızı dünyaya

4.

geldiğine göre,

Babası renk körü olan sağlıklı bir bayanla annesi renk körü olan bir erkeğin evliliğinden;



I. Anne renk körüdür.



I. renk körü kız,



II. Doğacak erkek çocuklarının tamamı renk körüdür.



II. taşıyıcı kız,



III. Annede hastalık geni bulunur.



III. renk körü erkek



ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?



çocuklarından hangileri meydana gelebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



2.

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) II ve III



Aşağıdaki tabloda yumurta ve spermlerin kromozom formülleri verilmiştir. Yumurta

a

b

c

hücreleri

22+X

22+0

22+XX

x

y

z

22+X

22+Y

22+X

Sperm hücreleri



Buna göre;



I. b ile x’in döllenmesi ile dişi bireyler oluşur.



II. c ile y’nin döllenmesinden klinefelter erkek bireyler

5.



A) Yalnız I



BİYOLOJİ

10

B) Yalnız III D) II ve III

2

4

3



5



Bu soy ağacına göre numaralandırılan bireylerden hangisinin genotipi yanlış verilmiştir? A) 1 numaralı birey; XRY B) 2 numaralı birey; XRXr

D) 4 numaralı birey; XRXr

C) I ve II

R r

E) 5 numaralı birey; X X

E) I, II ve III

6.

Aşağıdaki soy ağacında 4 çocuklu bir ailenin renk körlüğü açısından durumu verilmiştir.

Renk körü taşıyıcısı bir anne ile sağlıklı bir babanın;



I. Renk körü kız



II. Renk körü erkek



çocuklarının olma olasılıkları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?









1

C) 3 numaralı birey; XRXR

12

3.

Aşağıdaki soy ağacında renk körü bireyler taralı olarak ve-



oluşur. açıklamalarından hangileri doğrudur?

E) I, II ve III



III. c ile x'in birleşmesinden down sendromlu dişi bireyler



D) I ve III

C) I ve II

rilmiştir.

oluşur.



B) Yalnız III

Bu ailenin 5 çocuklarının taşıyıcı kız olma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1/4

B) 1/2

C) 3/4

D) 1/8

E) 1

I

II

A) 1/2

1/2

B) 1/2

1/4

C) 1/4

1/4

D)

0

1/4

E)

0

1/2

ünite

1.

ELERİ nlar) KALITIMIN GENEL İLK larda Ayrılmama, Genetik Varyasyo (Eşeye Bağlı Kalıtım, Kromozom

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Eşe ye Bağlı Kalıtım, Kromozomlarda Ayrılmama, Genetik Varyasyonlar) 7.

Aşağıdaki soy ağacında renk körü bireyler taralı olarak ve-

10. Renk

rilmiştir.

KONU TESTİ

körü olmayan anne ve babanın renk körü çocuğu

dünyaya geliyor.

1

3

2

5

4

6 7



4

Bu soy ağacında numaralandırılmış bireylerle ilgili



Buna göre;



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

I. Anne renk körü taşıyıcıdır. II. Çocuk kesinlikle erkektir. III. Hastalık genini hem anneden hemde babadan almıştır.



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Yıldızlı Soru 4

A) 1 numaralı birey renk körlüğü genini sadece 4 numaralı bireye aktarmıştır. B) 3 ve 5 numaralı bireyler renk körü taşıyıcısıdır.



C) 2 numaralı bireyin kız çocukları renk körü olamaz. D) 7 numaralı birey renk körlüğü genini 5 ve 6 numaralı

Aşağıdaki soy ağacında renk körü bireyler taralı olarak verilmiştir.



bireylerden almıştır.

1

E) 5 numaralı birey 1 numaralı bireyden aldığı renk körlüğü genini 7 numaralı bireye aktarmıştır. 2

8.

5



İnsanlarda ayrılmama sonucu oluşan aşağıdaki embriyolardan hangisinin yaşama şansı yoktur?



A) 44 + X0



9.

4

3

B) 45 + XX

D) 44 + Y0

C) 44 + XXX

A) 1

E) 44 + XXY

Aşağıdaki soy ağacında renk körü

bireyler taralı olarak

verilmiştir.

Bu soy ağacında numaralandırıla n bireylerden hangisinin genotipi mutasyonla açıklanabilir? B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

11. Aşağıdaki soy ağacında renk körü bireyler taralı olarak verilmiştir.



1



2

1

3

4

5

3

2

4



Buna göre numaralandırılan bireylerden hangisinin genotipi aşağıda yanlış olarak verilmiştir?

2



A) 1 → XRXr



B) 2 → XrY

D) 4 → XrY

C) 3 → XRXR E) 5 → XRXr



Bu soy ağacında numaralandırılan bireylerden hangilerinin genotipi homozigot olamaz?



A) Yalnız 1



B) 1 ve 2

D) 2 ve 3

C) 1 ve 4 E) 1, 3 ve 4

13

1.

ELERİ nlar) KALITIMIN GENEL İLK larda Ayrılmama, Genetik Varyasyo (Eşeye Bağlı Kalıtım, Kromozom

5

KONU TESTİ

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

Bir ailenin renk körlüğü bakımından üç çocuğunun genotipi;





R r

• X X



R

• X Y



4.

Aşağıdaki soy ağacından koyu renkle gösterilenler renk körüdür. 1

• XrY

3



şeklindedir.



Buna göre ebeveynler;



R r



r

A) 2 numaralı bireyin bütün erkek çocukları renk körü-

II. X X – X Y



III. XRXr – XRY



genotiplerinden hangilerine sahip olabilir?

r

dür. B) 3 numaralı birey hastalık genini 2 numaralı bireyden

A) Yalnız I



Buna göre numaralandırılmış bireylerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



R R

5

4 6

I. X X – X Y



2

B) I ve II

D) II ve III

almıştır. C) 4 numaralı birey taşıyıcıdır.

C) I ve III

D) 4 numaralı bireyin erkek çocuklarının %50'si renk kö-

E) I, II ve III

rüdür. E) 5 numaralı bireyin kız çocukları kesinlikle hastalık ge-

2.

nini taşımaz.

Renk körü bir anne ile sağlam bir babanın çocukları için;



I. Erkek çocuklarının tamamı renk körüdür.



II. Kız çocuklarının renk körü olma ihtimali %50'dir.



III. Kız çocuklarının tamamı hastalık geni taşır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



BİYOLOJİ

D) I ve III

C) I ve II



Aşağıdaki soy ağacında renk körü bireyler taralı olarak verilmiştir. 3

2

1

4

E) II ve III

10

5



Bu soy ağacında numaralandırılan dişi bireylerden hangilerinin genotipi tam olarak belirlenemez?

3.

Aşağıdaki tabloda bazı ailelerin renk körlüğü durumları verilmiştir.

Anne

I

XX

X Y

II

XRXR

XrY

III

XRXr

XrY

6.

R



C) 2 ve 3 E) 1, 3 ve 5

Yandaki soy ağacında 3 çocuklu bir ailenin renk körlüğü açısından durumu verilmiştir.

Bu ailelerin hangilerinde renk körü kız çocuğu dünya-

A) Yalnız I

B) 1 ve 2

D) 3 ve 5

Baba

r r

ya gelebilir?

A) Yalnız 3



Ebeveynlerin genotipi

Aileler







Bu ailenin doğacak 4. çocuklarının renk körü erkek olma

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1

B) 1/2

C) 1/4

D) 1/8

E) 3/4

ünite

14

B) Yalnız III

5.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik (Eşe ye Bağlı KalıKalı tım,tım Krom ve Biyo ozom lojik larda Çeş Ayrı itlilik lmam (Çok a, Gen Alelletik ik – Vary Kan asyo Grupnlar) ları) 7.

Aşağıdaki tabloda insanda oluşan bazı gamet çeşitleri ve-

10. Yandaki

rilmiştir.



22+Y

21+X 4

2

22+X



5

22+XX 6

23+X

A) 1-5

B) 2-6



8.



Bu soy ağacında numaralandırılan dişi bireylerden hangileri kesinlikle renk körlüğü

D) 3-5

C) 2-4



A) 1 ve 2



Yıldızlı Soru 5

Renk körü taşıyıcısı bir anne ile renk körü bir babaI. Çocuklarının renk körü kız



II. Kız çocuklarının renk körü



A)

1/4

1/2

B)

1/4

1/4

C)

1/2

1/2

D)

0

1/4

E)

1/4

1/8

I. Dişi bireyde ancak homozigot

durumda ortaya



II. Erkek bireye özellikle ilgili gen sadece anneden aktarılır.



III. Dişi bireye özellikle ilgili gen sadece babadan aktarılır.



yargılarından hangileri doğrudu



A) Yalnız I

r?



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Aşağıdaki soy ağacında taralı olan bireyler renk körüdür.

11. Aşağıdaki 1. birey



Yıldızlı Soru 1

çıkar.

olarak verilmiştir? II

X kromozomunun Y kromozomu ile homolog olmayan bölgesinde çekinik olar ak taşınan bir özellikle ilgili;



olma ihtimalleri aşağıdakilerden hangisinde doğru

I

C) 2 ve 3 E) 1, 2, 3 ve 4

E) 5-6



9.

4

B) 1 ve 3 D) 1, 2 ve 4

nın;



3

2

geni taşıyıcısıdır? sendromlu birey oluşur?



1

miştir.

22+O

Buna göre hangi gametlerin döllenmesi sonucu turner

KONU TESTİ

soy ağacında renk

körü bireyler taralı olarak veril3

1

5

soy ağacında koyu renkle gösterilen bireyler

renk körüdür. I

2. birey

II

Buna göre 1. ve 2. bireyin evliliklerinden doğacak çocuklarla ilgili;

2



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

III

I. Erkek çocuklarının renk körü olma ihtimali %50'dir. II. Kız çocuklarının tamamında hastalık geni bulunur. III. Kız çocuklarının renk körü olma ihtimali yoktur.



B) Yalnız II D) I ve III

C) Yalnız III E) II ve III



Buna göre numaralandırılan bireylerden hangileri kesinlikle taşıyıcıdır?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

15

7.

fasikül

İ

ER L E K L İ ENEL

IN G maları M I T I L la KA k Uygu ti n Gene r e d o M estleri Ünite T

ÖĞRETEN TEST

1

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Modern Genetik Uygulamaları

1.

Biyoteknolojik çalışmalar,



I. sağlık,

larak belirli özellikleri değiştirilmiş, bitki,



II. endüstri,

hayvan yada mikroorganizmalara ge-



III. tarım



alanlarından hangilerinde uygulanabilir?



A) Yalnız I

Kendi türü dışında bir türden gen aktarı-

netiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) denir.

B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve II





E) I, II ve III

 poliploidi

2.

Rekombinant DNA teknolojisi ile elde edilen enzimler,

 gen aktarımı



I. deterjan,





II. peynir,



III. yoğurt



üretimlerinin hangilerinde kullanılabilir?



A) Yalnız I

Modern ıslah yöntemleri olarak;  tür içi ve türler arası melezleme  yapay döllenme

klonlama

kullanılmaktadır.

Biyoteknoloji: Doğa bilimleri yanında çeşitli mühendislik alanlarını da kullanarak bitki, hayvan ve mikroorganizma yapıla-

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II





E) I, II ve III

3.

Gen klonlaması sırasında kesilen genin plazmite aktarılmasını sağ-

rını kültür ortamında değiştirip geliştirerek onlardan yeni ürünler elde etmeyi amaçlayan bilim dalıdır.

layan enzim aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Restriksiyon endonükleaz B) DNA polimeraz C) DNA ligaz

BİYOLOJİ

10

D) DNAaz E) RNA polimeraz

2

özelliklerini değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştır-

4.

Kendi türü dışında bir türden gen aktarılarak belirli özelliği değiştirilmiş canlılara "genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO)" denir.



Buna göre;



I. Bitki → Hayvan



II. Bakteri → Bitki



III. İnsan → Bakteri



gen aktarımlarından hangileri gerçekleşebilir?

lerinin uygulanmasını içeren çalışmaları



A) Yalnız I

kapsar.



malar yapan bilim dalıdır.

Gen mühendisliği, biyoteknoloji teknik-



B) I ve II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

ünite

Gen mühendisliği: Canlıların kalıtsal

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Modern Genetik Uygulamaları

5.

1

ÖĞRETEN TEST

Bitkide rekombinant DNA tekniği ile ilgili;



I. Genellikle vektör olarak bir toprak bakterisi olan Agrobacterium tumefaciens'in plazmit DNA'sı kullanılır.

Bakteriyel plazmitin gen klonlamasında takip eden aşamalar:



II. Bitkiye antibiyotik ve böceklere karşı direnç geni aktarılabilir.

1. Plazmit DNA'nın saflaştırılması



III. Genetiği değiştirilmiş bitkiler yeni özelliklerini sonraki nesillere aktara-

2. Klonlanacak geni taşıyan DNA ve plazmitin aynı restriksiyon enzimi ile

mazlar.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) I ve II D) II ve III

kesilmesi 3. İlgili gen ile plazmit DNA nın ligaz enC) I ve III

E) I, II ve III

zimi ile birleştirilmesi 4. Genetiği değiştirilmiş plazmitin bakteriye aktarılması 5. Bakterilerin kültür ortamında çoğaltıl-

6.

ması

DNA parmak izi;



I. kan,



II. tükürük,



III. kıl,



IV. tırnak

ortamında uygun şartlar sağlandığında



yapılarından hangilerinden elde edilebilir?

birçok farklı hücre tipine dönüşebilen



A) I ve II





Kök hücreler; kendini yenileme özelliğine sahip, vücut içinde veya laboratuvar

B) I ve IV D) I, II ve IV

C) II ve III

farklılaşmamış hücrelerdir.

E) I, II, III ve IV Gen mühendisliği ile günümüzde;

7.

Aşağıdakilerden hangisi modern ıslah yöntemlerinden biri değildir?

 insülin  büyüme hormonu  eritropoietin

A) Klonlama

 kalsitonin

B) Yapay döllenme

hormonları ve interferon üretimi sağlanmaktadır.

C) Poliploidi D) Mayalama

3

E) Gen aktarımı

8.

2

Kırmızı kemik iliğinden elde edilen kök hücrelerde;



I. mitoz bölünme,

Rekombinant DNA teknolojisi ile oluştu-



II. farklılaşma,

rulan enzimler; deterjan, şeker ve peynir



III. mayoz bölünme



olaylarından hangileri gerçekleşebilir?



A) Yalnız I





üretiminde kullanılmaktadır.

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

1

KONU TESTİ

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ Modern Genetik Uygulamaları

4.

DNA parmak izi yöntemi;

Bitkilerde rekombinant DNA teknolojisi ile;



I. göçmen sorunları,



I. bitkinin ürün kalitesi,



II. safkan köpek ırklarının belirlenmesi,



II. bitkinin soğuğa karşı dayanıklılığı,



III. babalık davaları



III. bitkinin böcek ilacına dayanıklılığı



durumlarından hangilerinde kullanılır?



durumlarından hangileri artırılabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I

B) I ve II





D) II ve III

2.

Gen aktarımı çalışmalarından;

C) I ve III E) I, II ve III

B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II





E) I, II ve III

5.

Klonlama çalışmalarında bakterilerin kullanılması;



I. çevre sorunlarının giderilmesi,



I. hızlı çoğalmaları,



II. nüfus artışına bağlı olarak ortaya çıkacak besin kıtlığı



II. laboratuvar ortamında üreyebilmeleri,



III. bakterilerin üremesi için gerekli besi yerlerinin hazır-

probleminin çözümü,



III. yeni bitki türlerinin eldesi



olaylarından hangilerinde faydalanılır?



A) Yalnız I



BİYOLOJİ



lanmasının ekonomik olması

B) I ve II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III



durumlarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız I





Rekombinant DNA teknolojisinde görev yapan;

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

10

4

3.

I. Üzüm suyundan sirke elde edilmesi

6.



II. E.coli bakterisinin insülin sentezlemesi



I. DNA ligaz,



III. Poliploidi çalışmaları ile karpuz üretimi



II. Restriksiyon endonükleaz,



Yukarıda verilen çalışmalardan hangilerinde modern



III. RNA az,

ıslah yöntemlerinden faydalanılır?



IV. DNA polimeraz



enzimlerinin görev yapma sırası aşağıdakilerden han-



A) Yalnız I

B) I ve II D) II ve III

C) I ve III

gisinde doğru olarak verilmiştir?

E) I, II ve III

A) I-II-III-IV



B) II-I-III-IV

D) III-II-I-IV

C) III-IV-I-II E) IV-III-I-II

ünite



KALITIMIN GENEL İLKELERİ

1

Modern Genetik Uygulamaları

7.

Embriyonik kök hücrenin sahip olduğu;

10. Gen klonlaması çalışmasında klonlanmak istenen genin kesilmesini sağlayan enzim aşağıdakilerden han-



I. mitoz bölünme ile bölünebilme,



II. canlıyı oluşturan tüm hücre çeşitlerine dönüşebilme,



III. canlının tüm genetik bilgisine sahip olma



özelliklerinden hangileri yetişkin kök hücrelerinde de

gisinde doğru olarak verilmiştir? A) Restriksiyon enzimi B) Ligaz enzimi C) DNA polimeraz enzimi

görülür?

A) Yalnız I

B) Yalnız II D) II ve III



8.

Gen mühendisliği çalışmalarından; I. ilaç,



II. deterjan,



III. protein,



IV. hormon



üretimlerinin hangilerinde faydalanılır?



A) I ve II

D) II, III ve IV

E) RNA polimeraz enzimi

E) I, II ve III



B) II ve IV

D) RNA az enzimi

C) I ve III





KONU TESTİ

Yıldızlı Soru 1 Yanda kemik iliğinden elde edilen kök hücreKemik nin kültür ortamında iliğinden çoğaltılarak kan hücelde edilen relerine farklılaşması kök hücre şematize edilmiştir. Bu süreçte; I. kardeş kromatit ayrılması, II. homolog kromozom ayrılmas ı, III. aktif gen farklılaşması olaylarından hangileri gerçekle şmiştir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

C) I, II ve III E) I, II, III ve IV

5

9.

DNA teknolojisi yöntemiyle;

11. Gen mühendisliği ile ilgili çalışmalar;



I. insülin,





I. tıp,

II. eritropoetin,





II. endüstri,

III. büyüme

III. tarım,





hormonlarından hangilerinin laboratuvar ortamında



IV. çevre



alanlarından hangilerinde uygulanabilir?



A) I ve II

üretimi sağlanabilir?

2



A) Yalnız I

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III





B) II ve III D) II, III ve IV

C) I, II ve III E) I, II, III ve IV

ÜNİTE TESTİ

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

1

Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik bir özelliği feno-

4.

tipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.



I. kulak içi kıllılığı,



II. zeka,



III. renk körlüğü,



IV. kilo



özelliklerinden hangilerinin ortaya çıkmasında sadece



1

2

3

4

İnsanlarda görülen;

kalıtımın rolü vardır?

5



Buna göre numaralandırılmış bireylerden hangisi ho-

A) I ve II

B) I ve III



D) III ve IV

C) II ve III E) I, II ve IV

mozigot genotipli olabilir? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

5. AaBbDd genotipli bir bireyde AB genlerinin bağlı olduğu bilindiğine göre;



I. ABD



II. Abd



III. aBd



IV. abd



gametlerinden hangilerinin oluşması cross-over ile

renk körüdür.



III

A) Yalnız II



BİYOLOJİ 6



B) I ve III

D) II ve III

C) I ve IV E) II, III ve IV

10

3.



Renk körü taşıyıcısı bir anne ile renk körü bir babanın; I. kız çocuklarının renk körü olması,



II. erkek çocuklarının renk körü olması,



III. kız çocuklarının taşıyıcı olması,



IV. çocuklarının sağlıklı erkek olması



durumlarından hangilerinin ortaya çıkma olasılıkları





A) I ve II



B) III ve V D) I, II ve V

C) I, II ve III E) II, III ve IV

Rekombinant DNA teknolojisinde;



I. Vektöre genin aktarılması



II. DNA'dan aktarılmak istenen genin kesilmesi



olaylarını sağlayan enzimler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? I

II

A)

DNA ligaz

Restiksiyon endonükleaz

B)

Restriksiyon endo-

DNA ligaz

birbirine eşittir? A) I ve II

Buna göre numaralandırılan bireylerden hangileri kesinlikle taşıyıcıdır?

6.





IV

V

açıklanır?

II

I

nükleaz B) II ve III

D) II, III ve IV

C) II ve IV E) I, II ve III

C) D)

DNA ligaz

DNA polimeraz

Restriksiyon endo-

DNA polimeraz

nükleaz E)

DNA polimeraz

DNA ligaz

ünite

2.

Aşağıdaki soy ağacında taralı olarak gösterilen bireyler

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 7.

İki sarı bezelyenin çaprazlanması sonucu yeşil bezelyele-

cukları olmuştur.



Buna göre;



zelye oluşma ihtimali %25'tir.





II. Başlangıçtaki sarı bezelyeler heterozigottur.



III. Yeşil bezelyelerin kendileştirilmesiyle sarı bezelyeler oluşur.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

8.

B) Yalnız II D) I ve III

Buna göre, annenin kan grubu genotipi aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?

I. Başlangıçtaki sarı bezelyelerden homozigot sarı be-



ÜNİTE TESTİ

10. Kan grubu BRh+ babanın 0Rh–ve AB Rh+ kan gruplu ço-

rin oluştuğu gözleniyor.



1



A) A0Rr

B) ABRr D) B0rr

11. Aşağıdaki

C) 00Rr E) AARR

soy ağacında taralı olarak gösterilen bireyler

belirli bir karakter bakımından aynı fenotiptedir. C) I ve II

E) I, II ve III



Bir ailenin çocuklarından alınan kan örneklerinin üzerine antikor damlatılıyor ve aşağıdaki değişimler gözleniyor. Anti–A Anti–B







Anti–D



I. Çocuk

: Çökelme yok Anti–A Anti–B

Anti–D







: Çökelme var

II. Çocuk

Buna göre;



Bu özellikle ilgili;



I. Otozomal resesif bir genle aktarılır.



II. Otozomal dominant bir genle aktarılır.



III. Y kromozomuna bağlı aktarılır.



I. I. çocuk kan grubu bakımından homozigottur.



II. Anne ve baba kan grubu bakımından heterozigottur.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



III. Anne ve baba arasında kan alış-verişi olabilir.



A) Yalnız I



ifadelerinden hangileri doğrudur?





A) Yalnız I



9.

B) Yalnız III D) II ve III

B) Yalnız II D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

12. Aşağıdaki soy ağacında bazı bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir.



Canlılarda gerçekleşen;



I. KKmm x kkMM



II. Kk x Kk



III. KKMm x kkmm



çaprazlamaların sonucu oluşacak genotip çeşidi sa-

AB Rh–

AB Rh

+

1 AB Rh–

yısının çoktan aza doğru sıralanması aşağıdakilerden 2

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

2



A) I-II-III



C) I ve II

B) I-III-II D) II-III-I

C) II-I-III E) III-II-I



B Rh+

A Rh–

Bu soyağacına göre 1 ve 2 numaralı bireylerin her ikisinin birlikte A Rh+ kan gruplu olma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1/64

B) 3/32

C) 1/32

D) 1/16

E) 3/4

7

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

2

ÜNİTE TESTİ

Renk körü taşıyıcısı bir anne ile sağlıklı bir babanın

4.

renk körü kız çocuklarının olması;

teren bireyler taralı olarak gösterilmiştir.



I. gonozomlarda ayrılmama,





II. otozomlarda ayrılmama,





III. mutasyon



olaylarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız I



2.

B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) I ve III



Aşağıdaki tabloda 6 bireyin kan grubu fenotipleri verilmiştir.

1

2



0 Rh



3

A Rh

+

4

AB Rh

+

6

0 Rh

–

B Rh

–

5 –

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

A Rh

+

Bu özelliğin kalıtımı ile ilgili;



I. Otozomal resesif bir genle taşınır.



II. Otozamal dominant bir genle taşınır.



III. X'e bağlı resesif bir genle taşınır.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I





D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

Buna göre numaralandırılmış bireylerle ilgili aşağıda-

5.

kilerden hangisi söylenemez?

hendisliği ile elde edilen insülin yaygın olarak kullanılmaya

B) 2,4 ve 6 numaralı bireyler A antijenine sahiptirler. C) 1 numaralı bireyin kanında antikor bulunmaz.

başlandı ve günümüzde de hala kullanılmakta.



E) 3 ve 4 numaralı bireyler B antijenine sahiptirler.

10

8

1980'li yıllardan sonra gen mühendisliği ile üretilen insülinin kullanılması;

D) 5 numaralı bireyin alyuvarında kan grubu antijeni bulunmaz.

1980'li yıllardan önce insülin hormonu domuz ve sığırlardan elde ediliyordu ancak 1980'li yıllardan sonra gen mü-

A) 1,3 ve 6 numaralı bireyler Rh antijenine sahiptirler.



I. üretiminin ekonomik olması,



II. alerjik reaksiyonlara neden olmaması,



III. kısa zamanda çok fazla üretilebilmesi



durumlarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız I



3.

B) I ve II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

Canlılarda görülen;



I. modifikasyon,



II. mutasyon,



III. döllenme,



IV. mayoz bölünme



olaylarından hangileri kalıtsal çeşitliliğe neden olur?



A) I ve II



6.

Renk körü bir baba ile renk körü olmayan bir annenin renk körü kızı dünyaya geldiğine göre bu ailenin ikinci çocuğu;

B) II ve III D) II, III ve IV

C) III ve IV E) I, II ve III



I. XRXr



II. XRY



III. XrY



genotiplerinden hangilerine sahip olabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

ünite

BİYOLOJİ

B) I ve II

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 7.

Balık pulluluk Y kromozomuna bağlı olarak kalıtılır.



1

çocukları olmuştur.





Buna göre, babanın kan grubu genotipi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

4

5

ÜNİTE TESTİ

10. Kan grubu 0 Rh– bir annenin A Rh+ ve B Rh– kan gruplu

2

3

2



6

A) A0Rr

B) B0Rr



D) ABRr

C) 00RR

E) ABrr

3 numaralı birey balık pullu olduğu bilindiğine göre;



I. 3 numaralı birey hastalık genini 1 ve 2 numaralı bireylerden almıştır.



II. 5 numaralı birey balık pulludur.



III. 4 numaralı bireyin balık pullu olması mutasyonla açıklanır.

11. Aşağıdaki soy ağaçında iki farklı aileye ait bazı bireylerin



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız I



8.

kan grupları genotipleri verilmiştir.

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

Aşağıdaki tabloda 2n = 24 kromozomlu bir bireyin oluştur-







2

11+X



AB

B

Buna göre taralı bireyin AB kan gruplu olma ihtimali

B) 1/2

C) 1/3

D) 1/4

E) 1

11+XY

5

12+X

A

A) 0

3

11+Y

4

BB

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

duğu gamet çeşitleri verilmiştir. 1

0

AB

6

10+Y

11+XX

numaralandırılan gametlerden hangileri bu bireyin 8. otozom kromozomlarının ayrılmaması sonucu oluşmuş olabilir?



A) 1 ve 2



9.

2

9 B) 2 ve 3

D) 3 ve 6

C) 3 ve 4

E) 4 ve 5

Biyoteknolojik yöntemlerle;



I. insülin,



II. interferon,



III. büyüme hormonu (STH)



moleküllerinden hangileri üretilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

12. Bir canlı türünde iki karekterle ilgili genler ve bu genlerin baskınlık durumları aşağıdaki gibidir.



I. karakter ⇒ K1 = K2 > K3 > K4



II. karakter ⇒ E = D > F



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) I. karakter bakımından 5 farklı fenotip oluşur.



B) II. karakter bakımından 6 farklı genotip oluşur.



C) II. karakter bakımından 4 farklı fenotip oluşur.



D) İki karakter bakımından 20 farklı fenotip oluşur.



E) I. karakter bakımından 15 farklı genotip oluşur.

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

3

ÜNİTE TESTİ

"aaBBCcDd" genotipindeki bir canlıda B – C genleri bağlı olduğuna göre bu canlı en fazla kaç çeşit gamet oluşturur? (Cross-over yok) A) 1

2.

B) 2

D) 8

E) 10

Aşağıdaki soy ağacında 4 çocuklu bir ailenin kan grupları 0 Rh

+



I. Saç rengi ⇒ Siyah saç rengi geni,sarı saç rengi geni-

+

II. Göz rengi ⇒ Kahve göz rengi geni, mavi göz rengi genine baskın



III. Kan grupu ⇒ A kan grubu geni B kan grubu genine eş baskın



verilmiştir.



İnsanda farklı karakterlerin kalıtım özellikleri; ne baskın

C) 4

AB Rh

5.

şeklindedir. Aşağıda fenotipleri verilen bireylerden hangilerinin homozigot genotip taşıma olasılığı yoktur?



A) Siyah saçlı – Mavi gözlü – A kan gruplu B) Sarı saçlı – Kahve gözlü – B kan gruplu A Rh

–



A Rh

C) Siyah saçlı – Mavi gözlü – AB kan gruplu

A Rh

–

–

D) Siyah saçlı – Kahve gözlü – A kan gruplu

Buna göre taralı olarak gösterilen 4. çocuğun A Rh–

E) Siyah saçlı – Mavi gözlü – B kan gruplu

olma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1

3.

C) 1/8

D) 3/8

6.



II. Genlerin işleyişi değişir.



III. Nükleotitlerin dizilimi değişir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız II

A) 4

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

7.

B) 6

C) 8

D) 12

E) 16

Aşağıdaki soy ağacında taralı olarak gösterilen bireyler belirli bir karakter bakımından aynı fenotiptedir.

E) II ve III



10

4.

AABbccDd x aaBbCcDD genotipli iki bireyin çaprazlanması sonucu kaç çeşit genotip oluşur?

I. Kalıtsal çeşitliliğe neden olur.

BİYOLOJİ

E) 3/16

Modifikasyonlarla ilgili;







Aşağıdaki soy ağacında otozomlarda taşınan çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.



1

3

2

4

5 6



Numaralandırılmış bireylerden hangilerinde çekinik gen bulunmayabilir?



A) Yalnız 2



B) 1 ve 3

D) 5 ve 6

C) 4 ve 6 E) 3, 4 ve 6



Buna göre, bu özelliğin kalıtımı;



I. X'e bağlı çekinik



II. Otozomal baskın



III. Y'ye bağlı



genlerinden hangileri ile sağlanabilir?



A) Yalnız I





B) I ve II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

ünite

10

B) 1/2

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 8.

İnsanda erkek bireyde 22 + YY kromozomlu spermin

gösterilmiştir.



I. Anafaz I'de gonozom kromozomlarının ayrılmaması



II. Anafaz II'de kardeş kromatitlerin ayrılmaması



III. Anafaz I'de otozom kromozomlarının ayrılmaması



durumlarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II D) I ve II





DNA Yumurta hücresi

Büyüme hormonu geni taşıyan hücre Büyüme hormonu genini taşıyan DNA parçası restriksiyon enzimi ile kesilir.

C) Yalnız III

Sperm hücresi

Döllenmiş yumurta hücresi deney tüpüne aktarılır Döllenmiş yumurta(zigot)

İnsan büyüme hormonu geni mikroenjeksiyonla zigota aktarılır.

Zigot pipet yardımıyla vakumlanır

E) I ve III

Taşıyıcı anneye rakombinant DNA'lı zigot aşılanır.

Taşıyıcı anne

Rekombinant DNA'lı zigottan gelişen yavru fareler

9.

ÜNİTE TESTİ

11. Aşağıda mikroenjeksiyon yöntemiyle fareye gen aktarımı

oluşması;



3

İşlem görmemiş zigottan gelişen yavru fareler

Alyuvarında her iki antijeni taşıyan anne ile plazma-

DNA analizi

sında sadece B antikoru taşıyan babanın çocuklarının kan grupları için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Plazmasında A ve B antikorlarını birlikte taşıyabilir. B) Alyuvarında A ve B antijenlerini taşıyabilir. C) Plazmasında sadece A antikoru taşıyabilir. D) Alyuvarında sadece B antijeni taşıyabilir. E) Plazmasında sadece B antikoru taşıyabilir.

Buna göre rekombinant DNA teknolojisi ile;



I. Farklı canlı türleri arasında gen aktarımı gerçekleşebilir.



II. Rekombinant DNA'ya sahip canlının vücut hücrelerinin DNA'sında aktarılan gen bulunur.



III. Gen aktarımında vektör olarak her zaman plazmit



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I

DNA görev yapar.





B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

10. Aşağıdaki soy ağacında taralı olan bireyler renk körüdür. 1

2



3

11

4

12. Bir ailede;

Buna göre;



I. 2 numaralı birey taşıyıcıdır.



• Baba B fenotipli kan grubuna sahiptir.



II. 4 numaralı birey babasından hastalık genini alır.



• Kız çocuk 0 fenotipli kan grubuna sahiptir.



III. 3 numaralı bireyin doğacak tüm erkek çocukları hasta



olur.

2

dakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





Buna göre annenin A kan gruplu olma ihtimali aşağı-

B) Yalnız III D) II ve III

A) 1/4 C) I ve II

E) I, II ve III

B) 1/3

C) 1/2

D) 3/4

E) 3/8

ÜNİTE TESTİ

4

Fenotipi aBdE olan bir bireyin genotipini bulmak için; I. abde



II. aBdE



III. AbDe



IV. ABDE



fenotipli bireylerden hangileri ile çaprazlama yapılabi-

çeşit gamet oluşur? A) 2

lir? A) Yalnız I



Genotipi KKllMMNn şeklinde olan diploit bir canlıda K, l ve M genleri bağlı ve cross-over olmadığına göre kaç





4.

B) I ve II

D) II ve IV



C) I ve III

E) I, III ve IV

5.

B) 4

C) 8

yan bireyler koyu renkle gösterilmiştir.

2

1



I. çocuk A Rh–



II. çocuk B Rh+



III. çocuk 0 Rh+



IV. çocuk AB Rh+



şeklinde olan anne ve babanın genotipleri aşağıdaki-



Anne

A) 1 numaralı birey bu karakter açısından heterozigottur. B) 5 numaralı birey hastalık genini hem anneden hem de babadan alır. C) 3 numaralı birey hastalık genini anneden alır.

Baba

A) A0RR

ABRr

B) ABrr

00Rr

C) 00Rr

B0Rr

D) A0Rr

B0Rr

E) A0RR

B0rr

10

3.

5

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

lerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

12

4

Çocuklarının kan grubu fenotipleri;



BİYOLOJİ

E) 16

Aşağıdaki soy ağacında X'e bağlı çekinik bir hastalık taşı-

3

2.

D) 10

D) 4 numaralı birey taşıyıcıdır. E) 2 numaralı bireyin kız çocuklarının tamamı hasta olur.

6.

Kırmızı ve pembe renkli iki akşam sefası çaprazlandığında oluşan bireyler için;



I. Genotip ve fenotip çeşidi birbirine eşit olur.



II. Üç farklı fenotip ortaya çıkar.

lerin görevi aşağıdakilerden hangisinde yanlış veril-



III. Üç farklı genotipte birey oluşur.

miştir?



yargılarından hangileri doğrudur?

A) DNA ligaz: İlgili genin vektöre aktarılmasını sağlar.



A) Yalnız I

B) DNA polimeraz: DNA'nın eşlenmesini sağlar.





7.

Aşağıdaki gametlerden hangileri sadece erkek birey-

Rekombinant DNA teknolojisinde görev yapan enzim-

B) Yalnız II D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

C) RNA polimeraz: RNA dan aktarılacak genin kesilmesini sağlar.

lerde gamet oluşumu sırasında gonozomlarda ayrıl-

D) Restriksiyon endonükleaz: Aktarılacak genin kesilme-

mama sonucu meydana gelir?

sini sağlar. E) RNA az: RNA'nın hidrolizinde görev yapar.



A) 22+0



B) 22+XX D) 22+XY

C) 23+X E) 23+Y

ünite

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 8.

Aşağıdaki soy ağacında bireylerin kan grubu fenotipleri

11. Aşağıdaki

verilmiştir. B Rh+ 2

3 0 Rh+

soy ağacında taralı olarak gösterilen bireyler

0 Rh–



4 B Rh+

5 A Rh+

AB Rh–



0 Rh–

Bu özellikle ilgili;



I. X'e bağlı çekinik bir genle aktarılır.



II. Otozomlarda çekinik bir genle aktarılır.



III. Otozomlarda baskın bir genle aktarılır.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?

Aşağıdaki soy ağacında otozomlarda taşınan baskın bir



A) Yalnız I

özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiş-



Bu soyağacına göre numaralandırılmış bireylerden hangisinin genotipi homozigot olabilir? A) 1

9.

ÜNİTE TESTİ

belirli bir karakter bakımından aynı fenotiptedir. A Rh+ 1





4

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5



B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

tir.

I

II

12. Aşağıdaki tabloda bazı bireylerin renk körlüğü ile ilgili genotipleri verilmiştir. III



Buna göre numaralandırılmış bireylerin hangilerinde bu durumun mutasyonla ortaya çıktığı kesindir?



A) Yalnız I

B) Yalnız III D) II ve III



1

3

X X

13 Buna göre;

2

I. 1 ve 3'ün evliliğinden doğacak çocukların %50'si renk körüdür.





I. epitel doku hücresi,



II. sperm ana hücresi,



III. karaciğer



hücrelerinin hangilerinde meydana gelen mutasyon-

II. 1 ve 4'ün evliliğinden doğacak erkek çocukların tamamı renk körüdür.



III. 2 ve 3'ün evliliğinden doğacak çocukların tamamı sağlıklıdır.

lar nesilden nesile aktarılır?



R R

X X

E) I, II ve III

10. İnsanda bulunan;



4 R r

C) I ve II



A) Yalnız I

R

X Y

r







2

XY

B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) Yalnız II D) I ve III

C) Yalnız III E) II ve III

ÜNİTE TESTİ

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

5

Aşağıdaki soy ağacında X'e bağlı çekinik bir hastalığı fe-

4.

notipinde gösteren bireyler koyu renkle gösterilmiştir.

3



4

5

6

Buna göre

I. 2 ve 6 numaralı bireyler kesinlikle hastalık genini taşır.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

II. 4 numaralı birey hastalık genini 1'den almıştır. III. 3 ve 5 numaralı bireyler kesinlikle homozigotturlar.





2.

B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) I ve III

Farklı ortamlarda yetişen tek yumurta ikizlerinde; I. boy uzunluğu, II. kan grubu, III. cinsiyet,



Bu özelliğin kalıtımı;



A) Yalnız I

I. otozomal resesif, II. otozomal dominant, III. X'e bağlı dominant genlerinden hangileri ile sağlanabilir? B) Yalnız III





D) I ve III

5.

Renk körlüğü ile ilgili;

C) I ve II E) I, II ve III

I. Baba hasta ise kız çocuklarının tamamı hastadır. II. Kız çocuğu hasta ise baba kesinlikle hastadır. III. Anne hasta ise erkek çocuklarının tamamı hastadır. IV. Erkek çocuğu hasta ise anne kesinlikle hastalık genini taşır.

IV. göz rengi



ifadelerinden hangileri doğrudur?

özelliklerinden hangileri farklı olabilir?



A) I ve II



A) Yalnız I





BİYOLOJİ

teren bireyler taralı olarak verilmiştir.



2

1

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II



B) II ve IV D) I, II ve III

C) III ve IV E) II, III ve IV

E) I ve IV

10

6.

A antijenine sahip B antijenini bulundurmayan Rh antijenine sahip her iki karakter açısından heterozigot bir anne ile kanında hiç antijen bulunmayan bir babanın

14

A Rh– kız çocuklarının olma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1/32

3.

I. Hamurun mayalanması



II. Gülün aşılanması



III. Dolynin klonlanması



Yukarıda verilen çalışmalardan hangileri klasik biyolojik yöntemlerden biri değildir?



A) Yalnız I

B) Yalnız III D) II ve III

C) 1/8

D) 1/4

E) 1/2

Bir ailenin birinci çocuğu renk körü kız, ikinci çocuğu ise sağlam erkek olduğuna göre bu ailenin üçüncü

C) I ve II E) I, II ve III

çocuklarının hastalık genini taşıma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) %0

B) %25

C) %50

D) %75

E)%100

ünite



7.

B) 1/16

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 8.

Aşağıdaki soy ağacında bireylerin kan grubu fenotipleri

ÜNİTE TESTİ

10. Aşağıdaki soy ağacında otozomal kromozomlarda taşınan

verilmiştir.

baskın bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olaB Rh



+

1



rak gösterilmiştir.

0 Rh+ 2



3 0 Rh–

4 B Rh+

5 A Rh+ I

II

6 0 Rh–



5

Bu soy ağacında numaralandırılan bireylerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

IV



B) 4 numaralı birey B genini 1 numaralı bireyden almış-

Buna göre numaralandırılan bireylerden hangilerinin oluşumu kesinlikle mutasyonla açıklanabilir?

A) 3 numaralı birey 0 genini 1 ve 2 numaralı bireylerden almıştır.

III



A) Yalnız I

B) Yalnız IV D) I ve IV

C) II ve III E) II, III ve IV

tır. C) 6 numaralı birey r genini 4 ve 5 numaralı bireylerden almıştır. D) 3 ve 6 numaralı bireyler çekinik kan grubuna sahiptir.

11. "AabbCcDD" genotipindeki bir canlıda genlerin tama-

E) 4 numaralı birey R genini 1 ve 2 numaralı bireylerden

mı bağlıdır. Buna göre cross-overli ve cross-oversiz durumlarda kaç çeşit gamet oluşur?

almıştır.

Cross-overli

9.

Cross-oversiz

A)

2

2

B)

4

4

C)

4

1

D)

4

2

E)

8

4

(AaBbDdeeXX) x (AaBBddeeXY) genotipli bireylerin çaprazlanması sonucu,

15



I. ABDe fenotipli dişi birey



II. aBDe fenotipli erkek birey



oluşma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (Genler bağımsız) I

2



II

A)

3/8

1/8

B)

1/16

3/8

C)

1/4

3/4

D)

3/16

1/16

E)

9/16

1/2

12. Bir homolog kromozom çiftinde genlerin dizilişi aşağıdaki gibidir.





k

k

l

L

m

M

n

N

P

p

Buna göre aşağıda verilen gen çiftlerinden hangileri arasında cross-over görülme ihtimali en düşüktür?



A) Kk-Pp



B) Ll-Nn D) Kk-Nn

C) Ll-Mm E) Pp-Ll

8.

fasikül

IN KALITIM stleri

e Ünite T

İ

G

ER L E K L İ ENEL

Aşağıdaki tabloda 6 bireyin kan grubu fenotipleri verilmiş-

4.

tir.





0Rh

1

–

ABRh+

4

ARh

+

ARh–

2

BRh

getirilmesi,

6

Buna göre alyuvar zarında;



I. A antijenine sahip olanlar; 2, 4 ve 5,



II. B antijenine sahip olanlar; 3, 4 ve 6,



III. Rh antijenine sahip olanlar; 2, 4 ve 6



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



II. lağım sularının arıtılması,



III. deterjan üretimi



alanlarının hangilerinden faydalanılır?



A) Yalnız I



A – B = % 40



A – C = % 20



C – D = % 10

Aşağıda bazı çiftlerin renk körlüğü ile ilgili genotipleri veril-



B – D = % 30

miştir.



olan genlerin kromozom üzerindeki dizilişleri aşağıda

D) II ve III

Anne

C) I ve II

E) I, II ve III

verilenlerden hangisi gibi olabilir?

Baba

I. XrXr

XR y



R r

II. X X

XY



III. XRXR

X rY



Buna göre verilen ailelerin hangilerinin renk körü kız



A)

r

A) Yalnız II



10

3.

C

D

A

D

A

D) I ve III

C

B

C) D

A

C

A

B C

B

D)

B) Yalnız III C) I ve II

D

E)

E) II ve III

C

B

A

D

Yanda X, Y gonozomları ve bu gonozomlarda taşınan özellikler verilmiştir.



B

B)

çocukları olabilir?

2

E) I, II ve III



B) Yalnız III



BİYOLOJİ

D) II ve III

C) I ve III

Cross-over yüzdeleri;





B) I ve II

5.



2.

I. ağır metallerin canlıların tekrar kullanımına hazır hale

3

–

BRh+

5

Gen mühendisliği çalışmalarında;

B C

6.

nik fenotiplidir.

Buna göre A, B ve C özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-

Aşağıdaki soy ağacında taralı olan bireyler otozomal çeki-

A

A

I



mez? A) A özelliğinin erkek ve dişi bireylerde

X

Y II

görülme olasılıkları aynıdır.

III V

B) B özelliğinin erkek bireyde ortaya çıkabilmesi için an-

IV

nede ilgili genin bulunması gerekir. C) C özelliği sadece erkek bireylerde ortaya çıkar. D) B özelliği sadece dişi bireylerde ortaya çıkar. E) C özelliğinin erkek bireyde ortaya çıkabilmesi için babada ilgili genin bulunması gerekir.



Buna göre numaralandırılan bireylerden hangisi homozigot baskın genotipli olabilir? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

ünite

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

6

ÜNİTE TESTİ

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 7.

Aşağıdaki çaprazlamaların hangisinde genotip oranı

ÜNİTE TESTİ

10. Kırmızı aslanağzı bitkisi ile beyaz aslanağzı bitkisinin

1: 2: 1 şeklinde olur? (Genler bağımsız)

çaprazlanması sonucu oluşan F1 dölünün kendileşti-

A) Aa x Aa

rilmesiyle oluşan F2 dölü için;



8.

6

B) AA X aa

D)AaBb x AaBb

C) AA x Aa

E) AABb x AaBb

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.



I. Genotip çeşidi = Fenotip çeşidi,



II. Homozigot sayısı = Heterozigot sayısına,



III. Fenotip oranı = Genotip oranı



eşitliklerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

11. kRT fenotipli bir bireyin genotipini bulmak için;



Bu bireylerin kalıtımını;



I. Krt,



II. kRT,



III. KRT,



I. otozomal çekinik,



IV. krt



II. otozomal baskın,



fenotipli bireylerden hangileri ile çaprazlanmalıdır?



III. X’e bağlı çekinik,



A) I ve II



IV. X’e bağlı baskın





genlerden hangileri sağlayabilir?



A) Yalnız I



B) I ve II C) I ve IV

D) I, II ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

12. Aşağıdaki soyağacında bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir.

E) I, II, III ve IV

9.

B) I ve IV

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

+ ABRh

0Rh

–

1

teren bireyler taralı olarak gösterilmiştir.



2 + BRh

3 ARh

4 – BRh

+

5 –

0Rh



2



Bu özelliğin kalıtımı ile ilgili;

Buna göre numaralandırılmış bireylerin genotipleri aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz?



I. Otozomal resesif bir genle taşınır.



II. Otozomal dominant bir genle taşınır.

A) 1 numaralı birey = ABRR



III. X’e bağlı resesif bir genle taşınır.

B) 3 numaralı birey = A0Rr



ifadelerinden hangileri söylenebilir?

C) 2 numaralı birey = B0RR



A) Yalnız I

D) 4 numaralı birey = B0rr



B) I ve II C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

+ ABRh

E) 5 numaralı birey = ABRr

3

ÜNİTE TESTİ

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

7

Gamet çeşidini;

4.

teren bireyler taralı olarak gösterilmiştir.



I. genlerin bağımsız olması,



II. karakterlerin homozigot olması,



III. cross-over



olaylarından hangileri etkiler?



A) Yalnız I



2.

B) Yalnız III

D) II ve III



C) I ve II

E) I, II ve III

Aşağıda bir ailedeki anne ve babanın antikorlara karşı oluşturdukları çökelme durumları gösterilmiştir.



Anti–A

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

Anti–B

Anti-D



Bu özelliğin kalıtımı;



I. otozomal resesif,



II. otozomal dominant,



III. X’e bağlı resesif



genlerinden hangileri ile sağlanabilir?



A) Yalnız I



Anne

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Baba Çökelme yok

Çökelme var

Buna göre çocukların kan grupları



I. 0 Rh(+)



II. B Rh(–)

erkek arılar aşağıdaki genotiplerden hangisine sahip



III. AB Rh(–)

olabilir?



fenotiplerinden hangileri olabilir?

A) abCdE



A) Yalnız I



BİYOLOJİ

10

5.

B) Yalnız II

D) II ve III

aaBbCCDdEe genotipli dişi bir arının oluşturabileceği

B) aaBbCCDdEe

C) I ve II

C) aBcDe

E) I, II ve III

D) AaBBCCddEe E) ABCDE

4

6.

sağlıklı bir anne ile renk körü bakımından sağlıklı he-

DNA parmak izi;

mofili bir babanın çocukları;



I. taksonomik ilişkilerin belirlenmesi,



II. genetik hastalıkların teşhis ve tedavisi,



III. adli vakalarda suçlu tespiti



çalışmalarından hangilerinde kullanılabilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III



I. renk körü kız,



II. hemofili erkek,



III. renk körü erkek



fenotiplerinden hangilerine sahip olabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

ünite

3.

Renk körü taşıyıcısı hemofili geni bulundurmayan

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 7.

Aslanağzı bitkisinde kırmızı ve beyaz çiçek rengi genle-

10. Yandaki

ri birbirine üstünlük sağlayamaz ve heterozigot durumda

1

şekilde verilen mutasyonların

Ç Ö

doğru olarak verilmiştir?

2

ü m 3

ü m

4

5



ÜNİTE TESTİ

Ç

neden olduğu kromozom yapısındaki Ö değişim aşağıdakilerden hangisinde Z

pembe fenotip ortaya çıkar.



7

Yukarıdaki soy ağacında taralı olan bireyler pembe ol-



A) Translokasyon B) Duplikasyon



C) Delesyon D) İnversiyon



E) Replikasyon

duğuna göre numaralandırılan bireylerle ilgili;



I. 1 ve 2 numaralı bireyler homozigot zıt karakterlidir.



II. 3 numaralı birey mutasyonla açıklanabilir.



III. 4 ve 5 numaralı bireylerin genotipleri aynıdır.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



8.

B) Yalnız III

D) I ve III

teren bireyler taralı olarak gösterilmiştir.



C) I ve II

E) I, II ve III

aBdE genotipine sahip bir yumurtanın döllenmesi so-



Bu özelliğin aktarılması ile ilgili;



I. Y’ye bağlı bir genle taşınır.

kız çocuğunun oluşabilmesi için bu yumurtayı döl-



II. X’e bağlı çekinik bir genle taşınır.

leyen spermin genotipi aşağıdakilerden hangisinde



III. Otozomal baskın bir genle taşınır.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I

nucu oluşan zigotun AaBbddEE genotipine sahip bir

doğru olarak verilmiştir?

11. Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

A) AbdEY



B) ABdEX

D) aBdEY

C) abdEX

E) AbdEX



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

12. Bir ailede; 9.

2

Plazmit DNA ile ilgili;



I. Bakterinin hayatsal olaylarını denetler.



II. Küçük halkasal yapıdaki DNA lardır.



III. Kendi kendine bölünebilme özelliğine sahiptir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III



 Anne: 0Rh–



 I. çocuk: ARh+



 II. çocuk: BRh–



kan gruplu olduğuna göre babanın kan grubu genotipi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

C) I ve III

E) I, II ve III



A) ABRr



B) A0Rr

D) B0Rr

C) ABRR

E) A0rr

5

ÜNİTE TESTİ

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

8

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

4.

Bakteri hücresine gen aktarımında bakteri hücresine ait aşağıdaki yapılardan hangisi vektör olarak kullanı-

teren bireyler taralı olarak gösterilmiştir.

lır?



A) Mezozom



5.

Bu özelliğin kalıtımı;



I. otozomal resesif,



II. otozomal dominant,



III. X’e bağlı resesif



genlerinden hangileri ile sağlanabilir?



A) Yalnız II

Aşağıda anne ve babanın genotipine ait bazı bilgiler veril-

Anne



Renk körü taşıyıcısı

•

Renk körü hastalık geni yok

•

Hemofili hastalık geni yok

•

Hemofili hastalık geni var

Bu ailenin erkek çocuklarının renk körü hastası (I) kız çocuklarının hemofil taşıyıcısı (II) olma ihtimali aşağı-

C) I ve III

dakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

E) I, II ve III

Mutasyonlarla ilgili;

I 1

B)

1 4 1

II. Sadece ürüme hücrelerinde meydana gelir.



III. Daima nesilden nesile aktarılır.

C)



yargılarından hangileri doğrudur?

D) 1



A) Yalnız I

10 3.

BİYOLOJİ

E)

E) I, II ve III

6. A

a

A

a

B

b

B

b

1



2 1



2

2 1

1 2



1

Aşağıdaki soy ağacında bazı bireylerin kan gruplarının fenotipi verilmiştir. BRh+

Bu iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşan; I. AABB



II. aabb



III. AaBb



IV. AAbb



genotiplerden hangilerinin oluşumu mayoz bölünme-

ARh–

ARh–

ARh+

0Rh+

ABRh–



Taralı bireyler tek yumurta ikizi olduğuna göre taralı bireylerin kan grubu genotipleri aşağıdakilerden han-

de cross-over olayı olduğunu kanıtlar? A) Yalnız IV



4







1



2

C) I ve II

Aşağıda iki bireyin genotipleri verilmiştir.





B) Yalnız III

D) II ve III

II

2





6

A)

I. Genlerin yapısında meydana gelen değişikliklerdir.



Baba

•



2.

E) RNA

miştir.

B) I ve II

D) II ve III

D) Plazmit DNA

C) Ribozom

B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, III ve IV

gisinde doğru olarak verilmiştir?

A) AB RR



B) B0 Rr

D) A0 Rr

C) 00 Rr

E) B0 rr

ünite



B) Klorofil

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 7. • Anne = 0 Rh(+)

8

10. Rekombinant DNA teknolojisiyle üretilen enzimler;



• Baba = AB Rh(+)



I. peynir



olan bir ailede çocukların kan grupları,



II. şeker,



I. A Rh(–)



III. deterjan



II. B Rh(+)



üretimlerinin hangilerinde kullanılabilir?



III. AB Rh(+)



A) Yalnız II



fenotiplerinden hangileri gibi olamaz?





A) Yalnız I



ÜNİTE TESTİ

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II

E) I, II ve III

11. Aşağıdaki soy ağacında taralı gösterilen bireyler belli bir özellik bakımından aynı fenotiptedirler.

8.



Bu karakterlerin kalıtımıyla ilgili;



I. Otozomal çekinik taşınır.

lerde görülen özellik,



II. Otozomal baskın taşınır.



I. otozomal çekinik,



III. X’e bağlı çekinik taşınır.



II. X’e bağlı çekinik,



açıklamalarından hangileri doğrudur?



III. Y’ye bağlı



A) Yalnız I



genlerinden hangileriyle kalıtılabilir?





A) Yalnız I



Yukarıdaki soy ağacında koyu renkle gösterilen birey-



B) Yalnız III

D) I ve III

B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Endülüs tavuklarında beyaz tüylü horoz ile siyah tüylü tavuk çaprazlandığında mavi tüylü civcivler oluşuyor.

9.

2



İnsanlarda görülen;

Buna göre; I. Siyah tüy ile beyaz tüy arasında eksik baskınlık var-





I. balık pulluluk,



II. hemofili,



III. renk körlüğü,



IV. yapışık parmaklılık



III. Fenotip çeşidi, genotip çeşidine eşittir.



hastalıklarından hangileri hem erkek hemde dişi bi-



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

dır. civlerin oluşma ihtimali 1/2’dir.

reylerde görülür?

A) I ve II



II. Mavi tüylü bireyler kendileştirildiğinde beyaz tüylü civ-



B) II ve III C) II ve IV

D) III ve IV

E) I, III ve IV



B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

7

ÜNİTE TESTİ

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

9

Üç karakter bakımından heterozigot genotipli bir bi-

4.

AaBb genotipli bir bireyde Ab genleri bağlı ve gamet

reyin kendileştirilmesi sonucu F1 dölünde oluşacak

oluşumu sırasında % 40 cross-over görüldüğüne göre

bireylerin genotip çeşidi sayısı aşağıdakilerden han-

AB gametinin oluşma ihtimali aşağıdakilerden hangi-

gisinde doğru olarak verilmiştir?

sinde doğru olarak verilmiştir?

A) 3

B) 9

C) 18

D) 27

E) 36



A) % 5



2.

B) % 10

D) % 30

C) % 15

E) % 40

Aşağıda anne ve babaya ait kan grubu test sonuçları verilmiştir. Anti–A



Anti–B

Anti-D

5.

Baba



I. zekanın gelişmesi,



II. kan grubunun oluşması,



III. boyun uzaması



özelliklerinden hangileri sadece kalıtımın etkisiyle or-

Çökelme yok

Çökelme var

Bu ailenin aşağıdaki kan gruplarından hangisine sa-



hip çocukları olamaz?

A) ARh+



3.

B) BRh–

D) 0Rh–

taya çıkar?

C) AB Rh+

E) AB Rh–



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

6.

teren bireyler taralı olarak verilmiştir.

BİYOLOJİ

Bir bireyde;

Anne

İki farklı aileye ait soy ağaçlarında bazı bireylerin kan grupları gösterilmiştir.

10



B

I

A

II

8 A



0

Bu özelliğin kalıtımı;



I. otozomal resesif,



II. X’e bağlı resesif,



I

II



III. otozomal dominant

A) 00

A0



genlerinden hangileri ile sağlanabilir?

B) A0

AB



A) Yalnız II

C) B0

00

D) AA

BB

E) A0

B0

C) I ve III

E) I, II ve III

ünite

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

B) I ve II

D) II ve III

AB

Buna göre numaralandırılan bireylerin genotipleri





0

KALITIMIN GENEL İLKELERİ 7.

Resesif ve dominant genlerin erkek bireylerde taşın-

ÜNİTE TESTİ

10. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

ması ile ilgili;

teren bireyler taralı olarak verilmiştir.

I. Baskın genin homolog kromozomların sadece biri



9



üzerinde taşınması,



II. Çekinik bir genin X kromozomuna bağlı taşınması,



III. Çekinik bir genin homolog kromozomların sadece biri üzerinde taşınması



durumlarından hangilerinde genin belirlediği özellik ortaya çıkmayabilir?



A) Yalnız I



8.



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Biyoteknolojik yöntemlerle;



I. antikor,



II. interferon,



III. enzim



moleküllerinden hangileri sentezlenebilir?



A) Yalnız I



Bu özelliğin kalıtımını;



I. X’e bağlı resesif,



II. X’e bağlı dominant,



III. Y’ye bağlı



genlerinden hangileri sağlayabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. ARh+ ve BRh+ kan gruplu iki bireyin evliliği sonucunda aşağıda kan grupları verilen çocuklardan hangisi ebeveynlerin genotiplerinin bulunmasını sağlar? A) Ahmet; ARh+ B) Mehmet; ABRh– C) Ayşe; 0Rh–

9.

Babası renk körü sağlıklı bir bayanla, annesi renk körü olan bir erkeğin evliliğinden;



I. Renk körü kız



II. Renk körü erkek



de doğru olarak verilmiştir? I



E) Nurgül; 0Rh+

9

çocuklarının olma ihtimali aşağıdakilerden hangisin-



D) Aydanur; B Rh–

II

A) 1/4

1/4

B) 1/2

1/2

C) 1/4

1/2

D) 1/2

1/4

E) 1

1/2

12. Bakteriyel

plazmitin gen klonlamasında aşağıdaki

olaylardan hangisi en son gerçekleşir? A) Rekombinant DNA’ya sahip bakterilerin çoğalması B) Plazmit DNA izolasyonu

2

C) Plazmit ve istenilen geni taşıyan DNA’nın aynı restriksiyon endonükleaz enzimi ile kesilmesi D) İstenilen genin plazmite DNA ligaz enzimi ile birleştirilmesi E) Rekombinant DNA’nın bakteriye aktarılması

ÜNİTE TESTİ

1.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

10

Yandaki genotipe sahip bir bireyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle-

A

nemez?

B

4.

a E

A) Diploit kromozomludur.

D

teren bireyler taralı olarak gösterilmiştir.

e

b

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-

d

B) Ab genleri bağlıdır. C) Cross-over yokken 8 çeşit gamet oluşturabilir. D) D ve E bağımsız genlerdir.



Bu özelliğin kalıtımı;



I. Otozomal resesif,



II. X’e bağlı resesif,



III. X’e bağlı dominant,

man heterozigot durumda her iki allelin özelliğinden farklı



IV. Y’ye bağlı

bir özelliğin ortaya çıkmasına eksik baskınlık denir.



genlerinden hangileri ile sağlanabilir?

Buna göre;



A) Yalnız I

E) Altı kromozoma sahiptir.

2.



Bir allelin diğeri üzerine tam baskınlık gösteremediği za-

I. Kırmızı ve beyaz çiçekli akşam sefası bitkileri çapraz-



landığında pembe çiçekli bitkinin oluşması,



B) Yalnız IV

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve IV

II. A ve B kan gruplu bireyler çaprazlandığında AB kan



gruplu bireyin oluşması, III. Kırmızı ve beyaz postlu sığırların çaprazlanmasında benekli posta sahip ineklerin oluşması



durumlarından hangileri eksik baskınlığa örnektir?



A) Yalnız I



BİYOLOJİ

B) Yalnız II

D) II ve III

5.

terlerce baskın fenotipte birey oluşma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

C) I ve III

(Genler bağımsızdır)

E) I, II ve III

A)

10 6.

10

3.

AaBBDd x AaBB DD çaprazlanmasından bütün karak-

İnsanlarda çok alellilik ile ilgili;

1 32



B)

1 16

C)

3 8



D)

3 4



E)

1 4

Aşağıdaki soy ağacında X kromozumuna bağlı çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.

I. Bir bireyde bir karakterin kalıtımından sorumlu en faz-



la iki çeşit gen bulunur. II. Bir karakterin kalıtımından sorumlu genler aynı kromo-





zom üzerinde bulunur.





1

2

3

III. Bir karakterin kalıtımından sorumlu genler homolog kromozomların aynı lokuslarında bulunur.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

4



5

Buna göre numaralandırılan bireylerden hangilerinin oluşumu mutasyonla açıklanabilir? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

ünite



KALITIMIN GENEL İLKELERİ 7.

Bir ailenin Ceyda, Murat, Elif, Mehmet adlı dört çocuğunun

10. İki

kan gruplarının fenotipi verilmiştir.

10

ÜNİTE TESTİ

farklı aileye ait soy ağaçlarında bazı bireylerin kan

grupları verilmiştir.

 Ceyda; 0Rh+



ARh–

0Rh–

BRh+

 Murat; ARh

–

 Elif; ARh+

ABRh–

 Mehmet; 0Rh–





A) 1

Baba

A) A0Rr

B0rr

B) A0rr

00Rr

C) B0Rr

A0Rr

D) 00Rr

A0Rr

E) A0rr

AARr

Bu soyağaçlarında taralı bireylerin kan grubu genotipdoğru olarak verilmiştir?

dakilerden hangisi olamaz? Anne

0Rh

lerinin aynı olma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde

Buna göre anne ve babanın kan grubu genotipi aşağı-



_

0Rh+

11. Siyah

B)

1 2



C)

1 3



D)

1 4



E)

3 4

kıllı iki farenin çaprazlanması sonucu F1 dölünün

tamamı siyah kıllı oluyor.



F1 dölünden alınan iki fare çaprazlandığında kahverengi kıllı fareler oluşuyor. Buna göre birinci çapraz-

8.

lamaya katılan bireylerin genotipleri aşağıdakilerden

Rekombinant DNA teknolojisi çalışmasında;

hangisinde doğru olarak verilmiştir? (Siyah kıllılık (S),



I. DNA ligaz,



II. Restriksiyon endonükleaz,



III. DNA polimeraz



enzimlerinden hangileri görev yapar?



A) Yalnız I



kahverengi kıllılığa baskındır.)

B) I ve II

D) II ve III

A) SS x SS



B) Ss x Ss

D) SS x ss

C) Ss x ss

E) Ss x SS

C) I ve III

E) I, II ve III

12. Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.

9.

Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gös-



teren bireyler taralı olarak verilmiştir.

11



2



Bu özelliğin kalıtımı;



Bu özelliğin kalıtımı;



I. otozomal resesif,

I. Otozomal resesif,



II. X’e bağlı resesif,

II. X’e bağlı dominant,



III. otozomal dominant

III. Y’ye bağlı



genlerinden hangileri ile sağlabilir?



genlerden hangileri ile sağlanabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

1.

Kromozomal formülleri verilen canlıların oluşturabilecekleri gamet çeşitlerini yazınız. (Cross-over yok)

A B

a b C

D

a

B

b

D

d

E

e

c

d

K gamet çeşidi ..........

2.

A

L gamet çeşidi ..........

A

A

B

B

D

D

E

E

A

a

b

B

d

D E

M gamet çeşidi ..........

A

A

b

b

C

c

D

d

E e

N gamet çeşidi ..........

e

T gamet çeşidi ..........

Yandaki kromozom formülüne sahip bir canlının aşağıda verilen genotiplere sahip gamet oluşturma ihtimalini yazınız. (Cross-over yok)



 ABDE = ................................  ABde= ...................................

 ABdE= ..............................



 abde = .................................  abDE = ..................................

 abDe= ...............................

3.

AaBbDDEe genotipli bir bireyde;

A

a

B

b

d

D E

e

a) AD genleri bağlı olduğu durumda aşağıdaki gametlerin oluşma ihtimalini yazınız. (cross-over yok)

12





 ABDE = ................................

 ABdE= ...................................

 ABDe= ..............................



 abde = .................................

 AbDE = ..................................

 aBdE= ...............................





 ABDE = ................................

 AbDE = ...................................

 aBDE= ..............................



 abde = .................................

 aBde = ..................................

 aBDe= ...............................

ünite

b) AbE genleri bağlı olduğu durumda aşağıdaki gametlerin oluşma ihtimalini yazınız. (cross-over yok)

4.

Yandaki genotipe sahip bir bireyde gamet oluşumu sırasında % 40 cross-over görülme olasılığı olduğuna göre aşağıdaki gametlerin oluşma ihtimalini bulunuz.



5.

AB

Ab

ab

aB

A

a

B

b

AaBbddEe genotipli bir bireyle Aa bb DD EE genotipli bir bireyin çaprazlanması sonucu olaşacak bireyler için aşağıdaki olasılıkları bulunuz.

2



a) genotip çeşidi = ...........................

f) fenotip çeşidi = ...........................

b) AaBbDdEe genotipli olma ihtimali = ...........................

g) ABDE fenotipli olma ihtimali = ...........................

c) aabbddee genotipli olma ihtimali = ...........................

h) aBDe fenotipli olma ihtimali = ...........................

d) AabbDdee genotipli olma ihtimali= ...........................

ı) AbdE fenotipli olma ihtimali = ...........................

e) aabbDdEe genotipli olma ihtimali= ...........................

j) ABde fenotipli olma ihtimali = ...........................

6.

Yandaki soyağacında otozomal resesif bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir. Bu soyağacında numaralandırılan bireylerin genotiplerini yazınız.

1

13

2

(Baskın geni A, Çekinik geni a) 1 numaralı birey = .................................... 2 numaralı birey = ....................................

3

3 numaralı birey = .................................... 4 numaralı birey = .................................... 5 numaralı birey = ....................................

5

4

Yandaki soy ağacında bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir.

8.

Aşağıdaki yapılandırılmış gritte dişi ve erkek bireylere ait gametler verilmiştir.

BRh+

1 numaralı birey = .................................... 3

2 numaralı birey = ....................................

ABRh+

0Rh

_

4 BRh+

ARh+

3 numaralı birey = .................................... 4 numaralı birey = ....................................

5 ARh+

5 numaralı birey = ....................................

Yumurta hücreleri

1

2 22 + X

4

_

3 22 + O

5 22 + Y

0Rh

22 + XX 6

22 + X

22 + XY

Buna göre aşağıda verilen gametlerin döllenmesiyle ortaya çıkacak kromozom bozukluklarını yazınız. a) 1 ve 6’nın döllenmesi ile = ........................................ b) 2 ve 5’in döllenmesi ile = ........................................ c) 3 ve 5’n döllenmesi ile = ........................................ d) 3 ve 4’ün döllenmesi ile = ........................................

ünite



2

ARh+

Bu soy ağacına göre numaralandırılan bireylerin kan grubu genotipleri yazınız.

Sperm hücreleri

14

1

7.

9.

Aşağıda soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösterenler taralı olarak verilmiştir.





Bu özelliğin kalıtımını aşağıdaki genlerden sağlayanlara (+), sağlamayanlara (–) yazınız. a) Otozomal resesif (

)

b) Otozomal dominant ( c) X’e bağlı resesif ( d) X’e bağlı dominant ( e) Y’e bağlı (

)

) )

)

10. İnsülin hormonu, rekombinant DNA teknolojisiyle E.coli bakterisi tarafından üretilebilmektedir. Bu işlemin bazı aşamaları aşağıda verilmiştir.



I. E.coli plazmit DNA’sının ve insan DNA’sının saflaştırılması



II. E.coli plazmit DNA’sının ve insan DNA’sının insülin genini kodlayan kısmının kesilmesi



III. İnsülin geni aktarılmış E.coli bakterilerinin labarotuvar ortamında çoğaltılması



IV. İnsülin geni içeren insan DNA parçasının plazmit DNA ile birleşmesi



V. Plazmitin E.coli bakterisine aktarılması



A) Aşağıdaki olayları sağlayan enzimleri yazınız. a) II numaralı aşamayı sağlayan enzim = ..................... b) IV numaralı aşamayı sağlayan enzim = .....................

2



B) Bu aşamaların gerçekleşme sırasını yazınız.



________, ________, ________, ________, ________

15

1. a)

K: 16

L: 4

M: 1

T: 4

2. ABDE  0

ABde  1/4

ABdE  1/4



abDE  1/4

abDe  1/4

3. a) ABDE 1/8

ABdE  0

ABDe  1/8





AbDE  1/8

aBdE  0



b) ABDE  0

AbDE 1/2

aBDE  0





aBde  0

aBDe  1/2

abde  0

abde  0

7. 1 numaralı birey  A0Rr



2 numaralı birey  B0Rr



3 numaralı birey  00rr



4 numaralı birey  B0Rr



5 numaralı birey  A0RR veya A0Rr

8. a) Klinefelter erkek

abde  0

4. AB  %40

Ab  %10



aB  %10

ab  %40



b) Turner dişi



c) Süper dişi



d) Klinifelter erkek

9. a) (+)

5. a) 12

f) 4



b) 1/8

g) 3/8



c) 0

h) 0



d) 0

ı) 0



e) 1/16

i) 0

6. 1 numaralı birey  aa

16

N: 4



2 numaralı birey  Aa



3 numaralı birey  Aa



4 numaralı birey  Aa



5 numaralı birey  aa



b) (–)



c) (+)



d) (–)



e) (–)

10. A; a) Restriksiyon endonükleaz





b) DNA ligaz



B; I, II, IV, V, III

9.

fasikül

IZ M A Y N DÜ ojisi em Ekosist

Ekol

ÖĞRETEN TEST

1

DÜNYAMIZ

Ekosistem Ekolojisi

Ekosistemin biyotik (canlı) ve abiyotik (cansız) olmak üzere iki grup öğesi vardır. Üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar biyotik öğeleridir.

1.

Bir göl ekosisteminde,



A) Yalnız II

I. fitoplanktonlar, II. su pH’ı, III. çürükçüller, IV. balıklar faktörlerinden hangileri abiyotik öğelerdendir?



Belirli bir bölgede yaşayan aynı türden canlıların oluşturduğu topluluğa popülasyon denir. Farklı canlıların oluşturduğu topluluğa komünite denir.

B) Yalnız III

D) I ve IV

C) I ve II

E) II ve III

2.

Madde döngülerinde görev alan,



A) Yalnız I

I. yeşil bitki, II. kemosentetik bakteri, III. hayvan, IV. saprofit canlılarından hangileri inorganik maddeleri organik maddelere dönüştürebilir?



B) Yalnız IV

D) III ve IV

C) I ve II

E) I, II ve IV

İki canlının karşılıklı fayda sağladığı birlikteliklere mutualizm denir. İki canlıdan biri fayda sağlarken diğerinin zarar gördüğü birlikteliklere parazitlik denir.

3.

Aşağıda verilen canlılardan hangisi azot ihtiyacını inorganik olarak karşılar? A) Böcekçil bitkiler B) Yeşil bitkiler C) Saprofitler D) Birinci dereceli tüketiciler E) Dış parazitler

10

2

4.

Bir besin zincirini oluşturan,



I. akbaba,



II. kurbağa,

molekülleri organik moleküllere dönüştü-



III. çayır,

rür ve diğer canlılara da besin olurlar.



IV. yılan,



V. çekirge

Besin zincirinin ilk halkasını oluşturan üreticiler çevreden aldıkları inorganik



canlılarının biyokütle bakımından çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Besin piramitlerinde tabandan tavana

A) I - IV - II - V - III

B) II - IV - I - III - V

doğru gidildikçe vücut büyür, birey sayısı

C) III - V - II - IV - I

D) IV - I - V - III - II

azalır ve toksik birikim artar, biyokütle ise azalır.





E) V - III - IV - II - I

ünite

BİYOLOJİ

DÜNYAMIZ

1

Ekosistem Ekolojisi

5.

ÖĞRETEN TEST

Tipik bir besin piramidinde en alt basamağı oluşturan canlılar, diğer basamaklardaki canlılardan farklı olarak aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirebilirler?

Ototrof canlıların tamamında,

A) Oksijen tüketebilme

–

Glikoz sentezi

–

İnorganik maddeleri organik mad-

B) Amino asitleri birleştirebilme C) Nişastayı hidroliz edebilme

delere dönüştürme

D) Oksijen üretebilme E) Karbondioksit üretebilme

–

CO2 kullanımı

–

ATP üretimi ve tüketimi

–

Enzim kullanımı

gibi olaylar ortak olarak gerçekleşir.

6.

Aşağıdakilerden hangisi popülasyon örneği değildir? A) Karadeniz’deki hamsiler B) Eymir gölündeki aynalı sazanlar C) Soğuk su milli parkındaki kara çamlar

Ototrof organizmalar (Fotosentez ya da

D) Ankara’daki tiftik keçileri

kemosentez yapan) inorganik maddeleri

E) Akdeniz’deki balıklar

organik maddelere dönüştürür. Heterotrof organizmalar organik besinleri hazır olarak alır.

7.

Kara ekosistemlerinde aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? A) Fitoplanktonlar

Yeşil bitkiler atmosferdeki CO2 miktarını

B) Otçul hayvanlar

azaltıcı, O2 miktarını artırıcı etkide bulu-

C) Saprofit bakteriler

nur. Topraktaki nitrat miktarını, yeşil bit-

D) Etçil hayvanlar

kiler ve denitrifikasyon bakterileri azaltır;

E) Yeşil bitkiler

nitrifikasyon bakterileri ve azot bağlayıcı bakteriler artırır.

3

8.

Yandaki besin piramidinde I, II ve III ile gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangilerinin

–

I

II

III

A)

Buğday

Çekirge

Fare

B)

Fare

Kedi

Yılan

C)

Bakteri

Amip

Öglena

D)

Kurbağa

Çekirge

Buğday

E)

Atmaca

Mısır

Fare

Azot bağlayıcı bakteriler serbest azotu nitrata çevirir.

��

gelmesi uygundur?

3

�

– ���

Nitrifikasyon bakterileri amonyağı nitrata çevirir.

–

Denitrifikasyon

bakterileri

nitratı

serbest azota çevirir. –

Saprofitler

organik

azotu NH3 e çevirir.

kalıntılardaki

KONU TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

1

Ekosistem Ekolojisi

• Kendi aralarında çiftleştiklerinde verimli yavrular oluş-

3.

turan canlılar topluluğu

tama karbon atomları işaretlenmiş karbondioksit (C14O ) 2



• Bir türün ekosistemdeki işlevi



• Ekosistemde baskın türün yerini yeni bir türün alması

veriliyor.

(sıralı değişim)



• Belirli bir bölgede aynı türden canlıların oluşturduğu topluluk



Üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlıların bulunduğu bir or-

• Belirli bir bölgede canlı ve cansızların oluşturduğu top-



Bu işaretlenmiş karbon (C ) atomlarının, 14

I. otoburlarda bulunan glikojen moleküllerinin, II. ototroflarda bulunan nişasta moleküllerinin, III. ototrofların kloroplastlarında glikoz moleküllerinin, IV. etoburların solunumla ürettikleri karbondioksit moleküllerinin

luluk



Aşağıda verilen kavramlardan hangisi ile ilgili yukarı-



yapılarına hangi sırayla katılması beklenir?

da açıklama verilmemiştir?



A) I, II, III, IV

A) Popülasyon



B) Ekolojik niş

D) Tür

C) Ekosistem



B) III, II, I, IV

D) II, III, IV, I

C) III, I, II, IV

E) IV, III, II, I

E) Ekoton

4.

Saprofit canlılar, organik kalıntıları inorganik moleküllere çevirebilen canlılardır.



Buna göre aşağıdaki moleküllerden hangisi saprofit bir canlının üretemeyeceği moleküllere örnektir?

2.

BİYOLOJİ

İnorganik maddeleri organik maddelere dönüştürme

CO2 oluşturma

A

+

–

+

B

–

–

+

C

–

+

+

A) Oksijen

B) Amonyak



C) Protein

D) Karbondioksit



5.

E) Adenozintrifosfat

Aşağıdaki grafikte bir besin zincirini oluşturan beş farklı canlı grubunun biyokütleleri verilmiştir. ���������

10 Yukarıdaki tabloda A, B, C bakterileri ve bu bakterilerin sahip oldukları özellikler (+), olmadıkları özellikler (–) ile



gösterilmiştir.



Buna göre,





I. A bakterisi saprofit olabilir.



II. B bakterisi klorofil bulundurmaz.



III. C bakterisi oksidasyon enzimlerine sahip olabilir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





D) II ve III

B) I ve II E) I, II ve III

�

�

�

�

�������������

�

Bu canlılarla ilgili, I. Birey sayısı en az olan Y türüdür. II. Z türüne ait bireyler nişasta depolar. III. Y türüne ait bireyler zincirin en sonundadır. IV. Toksik bir madde, en fazla X türüne ait bireylerde birikir.

C) I ve III



açıklamalarından hangileri yanlıştır?



A) Yalnız I



B) I ve II D) II ve IV

C) I ve III E) I, II, III ve IV

ünite

4

Bakteri türü

Polimer maddeleri hücre dışında parçalama



DÜNYAMIZ

1

Ekosistem Ekolojisi

6.

Canlılar arasındaki beslenme ilişkileri düşünüldüğün-

9.

• Kutuplara yakın bölgelerde yaşayan bitkiler uzun gün koşullarında gelişim gösterir.

de, güneş enerjisinin, aşağıdaki canlılardan hangisinin kullandığı besindeki enerjiye dönüşümü en kısa sürer?



• Kısa bahar günlerinde gelişen Araschinia levena türü kelebeğin açık renk üzerine siyah benekler ortaya çı-

A) Fitoplanktonlarla beslenen böceklerin B) Etçillerin

karması



C) Kan parazitlerinin

7.

• Baykuşun gece, bülbülün gündüz aktif olması Yukarıda verilen uyumların gerçekleşmesine neden olan abiyotik faktör aşağıdakilerden hangisidir?

D) İnsan bağırsağındaki tenyaların



E) Ekmek küfü mantarının



A) Sıcaklık

D) Su miktarı

C) İklim E) Bitki örtüsü

Yıldızlı Soru 1

II. Komünite III. Organizma IV. Ekosistem

Ototrof canlıların tamamında;



V. Biyosfer

I. klorofil taşıma,

Yukarıda verilen ekolojik organizasyon birimlerinin

II. ışık enerjisinden yararlanma, III. karbondioksit özümleme

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

B) Işık

I. Popülasyon

küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden

KONU TESTİ

A) I, II, III, IV, V C) III, I, II, IV, V

B) II, IV, III, V, I

olaylarından hangileri ortak olar

D) III, II, I, V, IV

A) Yalnız I

ak gerçekleşir?

E) IV, III, I, II, V



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5

8.

I. üretici,



I. ışık enerjisini kullanarak besin üretme,



II. tüketici,



II. CO2 kullanma,



III. ayrıştırıcı



III. klorofilleri ile ışık enerjisini soğurma,



canlılarından hangileri basit organik maddeleri komp-



IV. inorganik maddeleri organik maddelere dönüştürme

leks organik maddelere dönüştürebilir?



olaylarından hangileri kemosentez yapan canlılarda



3

10. Fotosentez yapan canlılarda gerçekleşen,

Bir ekosistemi oluşturan,

A) Yalnız III



B) I ve II

D) II ve III

da gerçekleşir?

C) I ve III

E) I, II ve III



A) Yalnız II



B) I ve IV

D) I, II ve III

C) II ve IV E) I, III ve IV

KONU TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

2

Ekosistem Ekolojisi

Aşağıda çeşitli canlı türlerinden oluşan tipik bir besin ağı

4.

Sürdürülebilirlik; çevrenin kalitesini yüksek bir düzeyde tutarak gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılayabilme ola-

gösterilmiştir.

nağını yok etmeden insanoğlunun ve onun yaşadığı çev�

renin yerkürede devam etmesidir.

�

� �



�



Bu canlılardan hangileri hem 2. derece hem de 3. derece tüketiciler grubuna girer?



A) Yalnız D



2.

B) E ve C

D) D ve E

C) C ve D



I. hızlı nüfus artışı,



II. kentleşme,



III. sanayileşme,



IV. tarımsal etkinliklerin yaygınlaşması



özelliklerinden hangilerinin olumsuz etkisi vardır?



A) I ve II



E) A, D ve E

Yanda bir besin piramidini oluşturan

Sürdürülebilirlik üzerinde,

�

canlılar numaralarla gösterilmiştir.

�

1. türden 4. türe doğru gidildikçe,

�

5.

B) I ve III D) II, III ve IV

E) I, II, III ve IV

Aşağıda verilenlerden hangisi ekosistemin abiyotik öğelerinden biri değildir? A) Sudaki mineraller



I. toksik birikim,



II. birey sayısı,

B) Suyun pH’ı



III. biyokütle,

C) Sudaki ayrıştırıcılar



IV. toplam enerji

D) Suyun sıcaklığı



niceliklerinden hangilerinde artma görülür?

E) Sudaki çözünmüş oksijen



A) Yalnız I



BİYOLOJİ

10

�

B) Yalnız II D) I ve IV

C) I, II ve IV

C) I ve II E) II, III ve IV

6.

6

Aşağıdaki besin piramidinde bulunan canlılar A, B, C ve D harfleri ile gösterilmiştir. � � �

Aşağıda verilen açıklamalardan hangisi doğru değil-

�

dir? A) Yeşil bitkiler azotu topraktan nitrat tuzları halinde alır.



daki türlerden besin yoluyla alamayacağı madde aşa-

B) Saprofitler azotu organik atıklardan alır.

ğıdakilerden hangisidir?

C) Böcekçil bitkiler azotu böceklerden nitrat halinde alır. D) Hayvanlar azotu besinlerle organik olarak alır. E) Ökse otu gibi yarı parazit bitkiler azotu konak bitkiden alır.

Bu piramitte A basamağındaki türlerin B basamağın-



A) Basit şekerler

B) Nişasta

C) Toksik maddeler

D) Proteinler



E) Vitaminler

ünite

3.

DÜNYAMIZ

7.

Aşağıda doğadaki azot döngüsü şematize edilmiştir.

9.

A) Birey sayısında azalma

��������� ������� �������

��������

B) Aktarılan enerji miktarında artma

����������� ��� �����������



C) Biyokütlede azalma D) Vücut büyüklüğünde artma

���

E) Toksik birikimde artma

��

Yukarıdaki şemada I, II, III numaraları ile gösterilen olaylarda görev alan canlı grupları aşağıdakilerden

10. Aşağıdaki

A) B) C) D)

II

III

Nitrifikasyon

Denitrifikasyon Ayrıştırıcılar

bakterileri

bakterileri

Denitrifikasyon Nitrifikasyon

Azot bağlayıcı

bakterileri

bakterileri

bakteriler

Nitrifikasyon

Denitrifikasyon Azot bağlayıcı

bakterileri

bakterileri

bakteriler

Nitrifikasyon

Çürükçüller

Azot bağlayıcı

bakterileri E)

Denitrifikasyon Nitrifikasyon bakterileri

ekolojik birimlerden hangisindeki bireyle-

rin, gen benzerliği en yüksektir?

hangisinde doğru olarak verilmiştir? I

Bir besin piramidinde tabandan yukarıya doğru gidildikçe aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?

������������ ������������ �

KONU TESTİ

2

Ekosistem Ekolojisi



A) Komünite



B) Ekosistem

D) Ekoton

C) Popülasyon

E) Biyosfer

Yıldızlı Soru 2 Yandaki besin ağında;

bakteriler

I. Tilki - Kartal

Ayrıştırıcılar

II. Kartal - Fare

bakterileri

Yılan

Kartal

Tilki

Antilop Fare

III. Sincap - Tavşan

Sincap Tavşa n

Otlar

8.

canlılarının hangileri arasında besin için rekabet gerçekleşir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

7



3

(Su Ekosistemi)

11.

I. Biyosfer

I. fitoplankton (bitkisel plankton),



II. Habitat

II. zooplankton (hayvansal plankton),



III. Biyotop



Yukarıdaki ekolojik alanların küçükten büyüğe doğru

Bir su ekosisteminde,

III. otçul balıklar, IV. etçil balıklar

sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

bulunmaktadır.

ların artması neden olur?

verilmiştir?

Buna göre zooplanktonların azalmasına, hangi canlıA) Yalnız I



B) Yalnız III D) I ve II

C) Yalnız IV E) III ve IV

A) I, II, III



B) II, III, I

D) III, I, II

C) II, I, III

E) III, II, I

KONU TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

3

Ekosistem Ekolojisi

Canlılar arasındaki beslenme ilişkisini gösteren her kat-

4.

man o canlının beslenme basamağı olarak adlandırılır.

azaldığı, O2 ve serbest azot (N2) miktarının arttığı gözlen-

Beslenme basamağına canlının trofik düzeyi de denir.



miştir.



Trofik düzeylerle ilgili,



organik madde sentezleyebilirler.

A) Nitrifikasyon bakterileri - Saprofitler

II. İkinci trofik düzeydeki canlıların biyokütlesi, üçüncü

B) Yeşil bitkiler - Nitrifikasyon bakterileri

trofik düzeydeki canlılardan fazladır.



C) Yeşil bitkiler - Denitrifikasyon bakterileri

III. Sadece birinci trofik düzeydeki bireyler inorganik maddelerden doğrudan yararlanabilir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

Bu değişmeye, aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilen canlıların artması neden olmuştur?

I. Birinci trofik düzeydeki canlılar inorganik maddelerden



Bir ekosistemde zamanla CO2 ve nitrat (NO3) miktarının

D) Mantarlar - Kemosentetik bakteriler E) Mantarlar - Yeşil bitkiler C) I ve III

E) I, II ve III

5.

Bir besin ağındaki ototrof canlıları bu besin ağındaki diğer canlılardan ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir?

2.

D (üretici)



Aralarında beslenme ilişkisi olan beş canlının besin zinci-

E

F

H

G

A) Su ve minerallere ihtiyaç duymaları B) Atmosferdeki karbondioksiti kullanabilmeleri

rindeki konumları yukarıdaki gibidir.



C) ATP üretebilmeleri

Buna göre, G canlısının birey sayısındaki azalma, be-

D) Oksijenli solunum yapmaları

sin zincirindeki hangi türlerin sayıca artmasına neden olur?

A) E ve F



BİYOLOJİ

B) E ve H D) D ve F

C) D ve E E) D ve H

10

6.

� �

3.

Doğal denge halindeki bir ekosistemde besin zincirini

�

oluşturan çeşitli canlı türlerinin biyokütleleri aşağıdaki grafikteki gibidir.



���������

�

�

Yukarıdaki besin zincirinin K ile gösterilen basamağa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) 2. dereceden tüketiciler

�



��

���

��

�

B) Üreticiler

�������������

C) 1. dereceden tüketiciler

Grafikteki bilgilere göre, numaralı canlılardan hangisi ikinci derecede tüketicidir? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

D) Ayrıştırıcılar E) 3. dereceden tüketiciler

ünite

8

E) Besinlerden enerji elde etmeleri

DÜNYAMIZ

3

Ekosistem Ekolojisi

Aşağıda azot döngüsü şematize edilmiştir. ������� ��������� �

��

Azot döngüsünde yer alan,



A) Yalnız I

I. nitrifikasyon bakterileri, II. denitrifikasyon bakterileri, III. azot bağlayıcı bakteriler organizmalarından hangileri topraktaki azotlu bileşiklerin artışına sebep olur?

������ �����

���

9.

������� ����� ��



8.

������� �������

bağlayıcı ve saprofit bakteriler hangi numaralarla gös-

yargılarından hangileri doğrudur?

terilmiştir?



A) Yalnız I

Denitrifikasyon

Azot bağlayıcı

Saprofit

A)

I

II

III

IV

B)

II

I

III

IV

C)

III

IV

II

I

D)

II

III

IV

I

E)

III

I

II

IV

���������� ��������

B) I ve II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

Yıldızlı Soru 3 Yanda bir besin piramidi şematize edilmiştir. Buna göre;

K

I. N canlısı CO özüm2 lemesi yapar.

L M

II. T canlısı hücre dışı sindirim yapar.

N

III. N'den K'ya doğru gidildikçe aktarılan enerji artar. ifadelerinden hangileri yanlıştı r? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III

Aşağıda tipik bir besin piramidi verilmiştir.



III. Kendilerine özgü organik maddeleri sentezleyebilirler.



�����������

11. Aşağıda üç farklı bakteri türünün sıcaklığa bağlı birey sa

yısındaki değişimleri verilmiştir. ������������ �

�

�

Yukarıdaki besin piramidi için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Sığırcıklar kilit taşı konumundadır. B) Solucanlar, 1. derece üretici canlılardır. C) Solucanlar artarsa, şahin sayısı da artar.

3

maddelere dönüştürür-

ler.



Yukarıdaki şemada nitrifikasyon, denitrifikasyon, azot

�����



C) I ve II E) I, II ve III

10. Saprofit canlılar ile ilgili, I. Enzim sistemleri gelişmiştir. II. Organik maddeleri inorganik

���������

Nitrifikasyon



��������

B) Yalnız II D) I ve III

T

7.

KONU TESTİ

D) Bitkilerin azalması, diğer tüm canlıları olumsuz etkiler. E) Şahin, biyokütlesi en az olan canlıdır.

��������



Grafikteki bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sıcaklık değişimine toleransı en fazla olan L türüdür. B) Üç türün yaşayabildiği ortak bir sıcaklık değeri bulunur. C) Üç tür içinde optimum sıcaklık değeri aynıdır. D) L türünün yaşayabildiği bazı sıcaklık değerlerinde K türü yaşayamaz. E) Yüksek sıcaklığa hoşgörüsü en yüksek M türüdür.

9

1.

DÜNYAMIZ

4

Ekosistem Ekolojisi

Aşağıda azot döngüsünde yer alan üç molekülün ilişkisi

3.

Bir tarlaya ağır azot içeren gübre verilmiştir.

gösterilmiştir.



Bu tarlada besin zinciri oluşturan aşağıdaki canlılar-

�

��

rülmesi beklenir?

���

�



dan hangisinde bu ağır azot moleküllerinin en son gö-

�

��� �

A) Tarla faresini yiyen yılanda

Denitrifikasyon (a) ve Nitrifikasyon (b) olayları hangi

B) Yılan yiyen atmacada

numaralar ile gösterilmiştir?

C) Otla beslenen çekirgede

a

b

A)

1

3

B)

3

4

C)

2

4

D)

3

2

E)

4

3

D) Çekirgeyi yiyen farede E) Glikoz üreten bitkide

4.

2.

Aynı besin zincirinde yer alan,



•

A popülasyonunun biyokütlesi en fazladır.



•

B popülasyonunun biyokütlesi C’den az, D’den fazladır.



•

C popülasyonu otçul beslenir.



•

D popülasyonuna aktarılan biyoenerji en azdır.



Buna göre, bu canlıların besin piramidindeki dizilimi



I. bitkilerde amino asit sentezi,



II. bitkilerde nişasta sentezi,



III. etçil hayvanlarda protein sentezi



olaylarından hangilerini doğrudan etkiler?



A) Yalnız I





5.

Su ekosistemlerinde derinlere doğru inildikçe canlı

BİYOLOJİ

10 ��

10

��

�

C) Yalnız III

D) I ve II

E) I, II ve III



I. derinlere ulaşan ışığın azalması,



II. derinlerde oksijenin az olması,

�

�

�

�



III. derinlerde fotosentez yapan canlıların azalması

�

�



durumlarından hangileri neden olur?



A) Yalnız I

��

�

�

�

�

�

�

�

�

��



�

B) Yalnız II

çeşitliliğinin azalmasına,

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? ��

Topraktaki azot tuzlarının azalması,



6.

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Kemosentez yapan bir bakteride gerçekleşen glikoz sentezi ile fotosentez yapan bir bakteride gerçekleşen

�

glikoz sentezi arasında aşağıdakilerden hangisi yö-

�

nünden farklılık olması beklenmez?

�

A) Kullanılan enzim çeşidi

�

B) Üretilen yan ürünler C) Kullanılan karbon kaynağı D) Kullanılan enzim sayısı E) Kullanılan enerji çeşidi

ünite

KONU TESTİ

DÜNYAMIZ

4

Ekosistem Ekolojisi

7.

Yaşama alanı büyüklüğü aynı olan farklı iki orman

10. Doğadaki

ekosistemi için, aşağıda verilenlerden hangisi kesin-

A) Besin ağlarının alt basamaklarını oluşturmak

A) Aynı iklimsel özellikler gösterirler. B) Bulundurduğu tüm tür çeşitleri aynıdır.

B) İnorganik moleküllerden enerji elde etmek

C) Eşit sayıda popülasyona sahiptir.

C) ATP üretmek ve kullanmak

D) Üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlı gruplarını bulundu-

D) Karbondioksitten glikoz molekülü üretebilmek

rurlar.

E) Amino asit dizilimi aynı olan proteinler üretmek

E) Baskın türleri aynıdır. ������������ ������������ ����

��

��������

���������

�������

�������

���

���

���

��������

Yıldızlı Soru 4

�� ���

�



��������

Bir besin zincirini oluşturan X, Y, Z,

T canlılarının aktarılabilir enerji miktarı grafiği yanda verilmiştir.

Yukarıdaki şemada azot döngüsünün bazı basamakları verilmiştir.



karbon döngüsünde ototrof ve heterotrof

canlıların ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

likle doğrudur?

8.

KONU TESTİ

Grafiğe göre; I. Biyokütle; Y > X > T > Z II. Dokularda biriken kimyasal

Buna göre, numaralandırılmış kısımda görev alan bakterilerden hangilerinin ototrof olduğu kesindir?



A) Yalnız I





B) I ve II

9.

Bir su ekosistemindeki canlılar ve ortamdaki DDT (toksik

D) II ve III

C) I ve IV

Aktarılabilir enerji miktarı

X Y Z T Canlı

madde miktarı: Y > X > T > Z

E) I, II ve IV

III. Birey sayısı; Y > X > T > Z ilişkilerinden hangileri doğrudu

r?

A) Yalnız III

madde)’nin oranı aşağıda verilmiştir.



������������������������������

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

11

������������������������������

���������������������������������

���������������������������������

����������������������������������



�����������������������

Bu ekosistemde bulunan aşağıdaki canlılardan hangisi V. canlı grubudur?

3

11. Doğal

canlı türlerinde,



I. inorganik maddelerden organik madde sentezleme,



II. organik besinleri parçalayarak ATP üretme,



III. ihtiyaç duydukları organik bileşikleri dışarıdan hazır alma



özelliklerinden hangileri ortak olarak görülür? A) Yalnız I

A) Fitoplanktonlar

B) Küçük balıklar



C) Büyük balıklar

D) Balıkçıl kuşlar





E) Zooplanktonlar

besin zincirinin halkalarını oluşturan bütün

B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Ekosistem Ekolojisi

Bir ekosistemde, besin zincirini oluşturan beş canlı türü-

4.

da birikerek toksik etki yapan bir maddenin,

nün sahip oldukları biyokütleler aşağıdaki grafikte verilmiştir. ���������



�

��

���

��

a

b

A)

I

IV

B)

III

V

C)

IV

III

D)

V

IV

E)

IV

II





canlılarının dokularındaki birikme oranı çoktan aza doğru aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril-

A) I – II – III



D) III – I – II

C) II – III – I E) III – II – I

I. topraktaki toksik metalleri alıp depolayabilen hardal gibi bitkilerin yetiştirilmesi,

I. fotosentez, II. oksijenli solunum,



II. toprağa azot bağlama yeteneği olan bitkilerin dikilmesi,



III. başka bir bölgeden rekabet yeteneği çok yüksek yeni bir tür getirilmesi

III. yanma, IV. besinlerin sindirilmesi olaylarından hangileri O2 ve CO2 dengesinin sağlan-

A) I ve II

B) I – III – II

Azot bakımından fakirleşmiş ve toksik madde birikmesi



B) I ve IV

C) II ve III

D) I, II ve III

E) I, II ve IV

10 �

�

�



uygulamalarından hangileri bozulan ekosistemdeki biyoçeşitliliğin sürdürülebilmesine katkı sağlar?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

�

6.

�



III. balıkçıl kuş

sonucu bozulmuş ekosistemin onarılması için yapılan,

Bir ekosistemde gerçekleşen,

3.





5.

masında doğrudan etkilidir?

12

II. su bitkisi,



canlılar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

2.

BİYOLOJİ



miştir?

b. 2. derecede tüketici olan





I. sazan balığı,

Buna göre, a. Fotosentez yapabilen





����������

�

Sanayi atıklarının atıldığı bir gölde, canlının dokuların-

Üretici organizmalar fotoototrof ve kemoototrof olarak ikiye ayrılır.

Yukarıda bir besin zincirini oluşturan beş farklı canlı türü verilmiştir.



Bu canlılarla ilgili,



I. glikoz sentezi,



II. CO2 kullanımı,

III. P canlısı üçüncül derecede tüketicidir.



III. inorganik maddeleri organik maddelere dönüştürme

IV. K canlısı hem otçul hem etçildir.



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I





I. L canlısı üreticidir. II. M canlısı saprofittir.

açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve IV

Ototrof canlıların tamamında,

D) II ve III

B) Yalnız II E) I, II ve III

C) I ve II

ünite

1.

DÜNYAMIZ

5

KONU TESTİ

DÜNYAMIZ

1 5

Ekosistem Ekolojisi

7.

KONU TESTİ

10. Doğadaki azot döngüsünde ayrıştırıcı canlılardan baş-

Bir popülasyonda bulunan canlılarda,

layarak,



I. fotosentez,



II. oksijenli solunum,



III. glikoz sentezi,



IV. kemosentez,





I. canlı kalıntılarından amonyak oluşması,



II. amonyak moleküllerinden nitrit tuzları oluşumu,



III. nitrat moleküllerinden aminoasitlerin sentezlenmesi,

V. protein sentezi



IV. bitkisel proteinlerin hayvansal proteinlere dönüşmesi



olaylarından hangi ikisi birlikte gerçekleşemez?



olaylarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisin-



A) I ve II



B) I ve IV

D) II ve IV

de verilmiştir?

C) II ve III

E) IV ve V

A) I - II - III - IV

B) II - III - IV - I

C) III - II - I - IV

D) III - IV - II - I



8.

E) IV - III - II - I

Aşağıda doğadaki karbon döngüsünde yer alan A, B ve C canlıları ile ilgili bazı özellikler verilmiştir.



• A canlısı atmosferden karbondioksit alabilmektedir.



• B canlısı ölü organizmaları ayrıştırmaktadır.



• C canlısı bitkilerle beslenmektedir.



Yıldızlı Soru 5 1 Bir ekosistemde saprofit canlı sayı sının azalması durumunda;

Bu canlılarla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru

Organik artık miktarı

değildir?

Amonyak miktarı

Nitrat miktarı

A) A canlısı saprofit bakteri olabilir. B) B canlısı hücre dışı sindirim yapmaktadır.

Zaman

I

II

Zaman

III

Zaman

grafiklerinden hangileri çizilebil

ir?

C) C canlısı inorganik maddeleri kullanabilir.

A) Yalnız I

D) A canlısı oksijen kullanılabilir.



E) C canlısının hücresinde klorofil bulunmaz.

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

11. Aralarında besin zinciri olan üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlıların bulunduğu bir ortama, azot atomları işaretlenmiş

9.

nitrat tuzları (N15O )– veriliyor. 3

Azot döngüsünde,





I. nitrat tuzları,



II. amonyak,



III. nitrit tuzları



moleküllerinden hangileri kemosentetik bakteriler tarafından üretilir?



3

A) Yalnız II



B) I ve III

D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Bu işaretlenmiş azot (N15) atomları, I. ototroflar,



II. otoburlar,



III. etoburlar



canlılarının yapısına hangi sırayla katılır?



A) III, II, I



B) III, I, II D) II, III, I

C) II, I, III E) I, II, III

13

KONU TESTİ

1.

Ekosistem Ekolojisi

Doğadaki karbon döngüsünde, atmosferde bulunan karbondioksit, sentezlenen glikozun yapısına katılır. Glikozun yapısındaki karbon, glikozun ekzergonik tepkimelerde kullanılması sonucu tekrar karbondioksit olarak atmosfere verilir.

4.

Aşağıdaki şemada doğadaki karbon döngüsü özetlenmiştir. ������������ ��� ����



Buna göre ökaryot canlılarda,



organellerinden hangileri karbon döngüsünde doğrudan görev alır?



A) I ve II

������� ����������

���������

I. kloroplast, II. endoplazmik retikulum,

���������

������� �������

III. ribozom, IV. mitokondri



2.

B) I ve III D) II ve III

C) I ve IV

���������



Şemada K, L, M harfleri ile gösterilen canlılar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

E) II ve IV

K A)

Ototrof canlılarda,

Nitrit bakterisi

L

M Saprofit

Hayvanlar

bakteri

B)

Yeşil bitkiler

Ayrıştırıcılar

II. karbondioksit özümleme,

C)

Algler

Hayvanlar



III. enzim kullanma,

D)

Yeşil bitkiler

Hayvanlar

Ayrıştırıcılar



IV. inorganik maddeleri kullanma

E)

Algler

Ayrıştırıcılar

Hayvanlar



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



I. klorofil taşıma,





B) I ve II

D) II ve IV

Hayvanlar Nitrifikasyon bakterileri

C) I ve III

E) II, III ve IV

10

3.

Doğadaki azot döngüsünde yer alan bir bitki popülas-

5.

yonu,

Doğadaki karbon döngüsünde,



I. çürüme ve ayrışma,



I. topraktaki mineral maddelerin artması,

II. fotosentez,





II. saprofit bakterilerin azalması,



III. oksijenli solunum,



III. denitrifikasyon bakterilerinin aşırı artması,

IV. kemosentez





IV. etçil hayvanların artması,



olaylarından hangileri, karbon atomunun organik bileşiklerden ayrılmasına neden olur?

V. otçul hayvanların azalması



olaylarının hangilerinden olumsuz etkilenir?





A) I ve II





B) I ve III

D) II ve V

C) II ve III

E) IV ve V

A) I ve II

B) I ve III D) II ve IV

C) II ve III E) III ve IV

ünite

BİYOLOJİ 14

DÜNYAMIZ

6

DÜNYAMIZ

6

Ekosistem Ekolojisi

6.

Ototrof canlıların tamamında aşağıda verilen özellik-

9.

KONU TESTİ

Aşağıdakilerden hangisi bir ekosistemi oluşturan can-

lerden hangisi ortak olarak gözlenir?

lıların ortak özelliğidir?

A) Oksidasyon enerjisinden yararlanmak

A) Ototrof beslenme

B) Klorofil molekülüne sahip olmak

B) Oksijenli solunum yapma

C) Ökaryot hücre yapısına sahip olmak

C) Eşeyli üreme

D) Işık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürmek

D) ATP üretme

E) İnorganik maddeleri basit organik maddelere dönüş-

E) Diploit sayıda kromozom taşıma

türmek

7.

Yıldızlı Soru 6

Doğal bir göl ekosisteminde, bitki sayısının azaldığı buna karşılık hayvan ve saprofit sayısının bir süre giderek arttığı gözlemleniyor.



Aşağıdaki şekilde azot döngüsü

Bu süre içinde aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez? �� ���������

ur ğm Ya şek şim Atmosferdaki azot Az ot b bak ağla ter yıcı iler

�� ��������������

�������

�������

�����

III Yıldızlı So ru 1 Nitrit

Topraktaki nitrat tuzları

IV



II Amonyak I Bitki ve hayvan artıkları Bitki

Hayvan

�����

�� ����������

�� ����������������

�������

Buna göre aşağıdaki ifadelerden

A) I numaralı canlı ayrıştırıcıdır.

B) II numaralı canlı kemoototrof

�����

C) III numaralı canlı klorofil pigm

�� ���������� �������

� �

Saprofit (çürükçül) organizmalar,



I. inorganik maddeleri organik maddelere dönüştürme,



II. hücre dışına hidroliz enzimi salgılama,



III. kompleks organik maddeleri yapı birimlerine dönüştürme

3

�

�

� �

�



�

Hangi numara ile gösterilen bölgede tür çeşidinin daha fazla olması beklenir?



olaylarından hangilerini gerçekleştiremez?



A) Yalnız I



beslenir.

10. Aşağıdaki şekilde farklı komünitelerin dağılımı verilmiştir. �

8.

hangisi yanlıştır?

enti taşır. D) IV numaralı canlı denitrifikasyo n bakterileridir. E) I numaralı canlı hücre dışı sind irim yapar.

�����

�����

şematize edilmiştir.

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

15

10. fasikül

IZ M A Y N DÜ ar Biyoml estleri Ünite T

ÖĞRETEN TEST

1

DÜNYAMIZ Biyomlar

1.

Geniş coğrafik bölgeleri kapsayan büyük ekosistem tiplerine “biyom” denir.

Yerkürenin iklim kuşaklarına bağlı olarak



geniş coğrafik bölgelerinde bulunan bü-



I. tropikal yağmur ormanı,



II. iğne yapraklı orman,



III. çöl



biyomlarının tür çeşitliliği bakımından çoktan aza doğru sıralanışı

yük ekosistem tiplerine biyom adı verilir.

Buna göre;

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Canlıların coğrafik dağılımını etkileyen faktörler; türün dağılımı, davranış ve ha-

A) I-II-III



B) II-I-III

D) I-III-II

C) II-III-I

E) III-II-I

bitat seçimi, biyotik ve abiyotik faktörlerdir

2.

Sulak alan biyomları ile ilgili,



I. Toprakları suya doymuş ve oksijen bakımından fakirdir.



II. Karakteristik bitkileri kamış ve sazlıklardır.



III. Göl ve akarsu biyomları olmak üzere iki kısımda incelenir.

Karasal biyomlar; orman, çöl ve çayır bi-



ifadelerinden hangileri doğrudur?

yomları olarak gruplandırılır.



A) Yalnız I



3.

D) I ve III

E) I, II ve III

Aşağıdakilerden hangisi sucul biyomlardan olan sulak alan biyomu olamaz?

10

2

A) Bataklıklar

B) Sazlıklar

C) Turbalıklar

D) Göller



4. Yeryüzündeki ormanlar;

C) I ve II

E) Sulak çayırlar

Çöl biyomu ile ilgili;



I. Toprak yüzeyi sıcaklığının 60°C’un üzerine çıktığı çok kurak alanlardır.

– Tropikal yağmur ormanları – Ilıman bölge yaprak döken ormanları



II. Dünyadaki karaların %25’ine yakın bir alanını kapsar.

– İğne yapraklı ormanlar



III. Çöl bitkilerinin gelişmesi çok hızlıdır.

olmak üzere üç kısımda incelenir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

ünite

BİYOLOJİ

B) Yalnız III

DÜNYAMIZ Biyomlar

5.

1

ÖĞRETEN TEST

Ülkemiz sınırları içerisinde aşağıdaki biyomlardan hangisine rastlanmaz? Sucul biyomlar

A) İğne yapraklı ormanlar

a) Tatlı su biyomları

B) Tropikal yağmur ormanları

 Göl biyomları

C) Ilıman bölge yaprak döken ormanlar

 Akarsu biyomları

D) Sulak alan

 Sulak alanlar

E) Akarsu

b) Tuzlu su biyomları

6.

Ülkemizde gerçek anlamda çöl bulunmamaktadır. Ancak karasal iklimin egemen olduğu bitki örtüsünün aşırı tahrip edildiği çölleşmeye hassas bölgeler vardır.



Buna göre,



I. Tuz gölü çevresi,



II. Fırtına vadisi,



III. Erzurum-Kars platoları

alanlarda gün içinde ve mevsimler ara-



ekosistemlerinden hangileri çölleşmeye hassas bölgeler içerisinde

sında büyük sıcaklık farklılıkları görülür.

Çöller toprak yüzeyi sıcaklığının 60°C’nin üstüne çıktığı çok kurak alanlardır. Bu

incelenir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) I ve III Üzerinde yaşadıkları ağaçlardan su ve besin almadan sadece onları konak olarak kullanan ve gelişip büyüyen bitkilere epifit bitki denir.

7.

Bitki ve hayvanların yeryüzündeki dağılımını;



I. yükselti,



II. enlem,



III. iklim



faktörlerinden hangileri etkiler?



A) Yalnız I



Örnek = bromelia, orkide

3

B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Organizmaların coğrafik dağılışları abiyotik faktörlerin etkisindedir. Bu faktörler su, sıcaklık, güneş ışığı, rüzgar, kayalar

3

ve topraktaki bölgesel farklılıklardır.

8.

Göl biyomunda aşağıdaki canlılardan hangisi yaşayamaz?



A) Sazan



B) Kurbağa D) Nilüfer

C) Levrek E) Balina

1.

DÜNYAMIZ

1

KONU TESTİ

Biyomlar

4.

Karasal biyomlardan;

Asya’nın Ekvator’a yakın olan kısımlarında yer alır.



I. çöl,



II. çayır,



III. tropikal yağmur ormanları



biyomlarında yaşayan bitki türlerinin suya olan ihti-







B) I-III-II



D) III-II-I

• Yoğun yağışa ve yüksek nem oranına sahiptir. Yukarıda özellikleri verilen karasal biyom aşağıdakilerden hangisidir?

lerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I-II-III

• Ağaçların üzerinde epifit orkide, bromelia gibi bitkiler yaşar.

yaçlarına göre çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdaki-



• Orta ve Güney Amerika, Afrika, Avusturalya ve

A) Ilıman bölge yaprak döken ormanları

C) II-III-I

B) Tropikal yağmur ormanları

E) III-I-II

C) İğne yapraklı ormanlar D) Çayır E) Çöl

2.

Sucul biyomlar karasal biyomlar;



I. atmosfer nemini artırmak,



II. denizelliğin etkisi ile karasal iklimi yumuşatmak,

5.



III. yağış rejimini değiştirmek





yollarından hangileri ile etkiler?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) II ve III

Çayır biyomları ile ilgili; I. Yazların sıcak, kışların soğuk geçtiği iklim bölgelerinde görülür.

C) I ve II E) I, II ve III



II. Toprağı korur, suyu tutar, kaynak sularını toplar ve kirlenen havayı temizler.



III. Killi toprak bakımından zengindir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



4

D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

10

3.

Aşağıdaki orman biyomlarına ait bitki türü-biyom eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?

6.

Tuzlu su biyomları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Tropikal yağmur ormanları

Ilıman bölge yaprak döken ormanları

A)

Orkide

Köknar

Çam

B)

Çam

Ladin

Kestane

C)

Bromelia

Kestane

Ladin

D)

Bromelia

Orkide

Kestane

E)

Kestane

Bromelia

Köknar

İğne yapraklı ormanlar

A) Memeli hayvanlara rastlanmaz. B) Kıyıya yakın bölgelerde tür çeşitliliği fazladır. C) Komünitelerin yapısını tuzluluk, ışık, basınç, sıcaklık gibi fiziksel etmenler etkiler. D) Yerkürenin %70’ini oluşturur. E) Çipura, levrek, ton, kefal gibi balık türleri yaşamaktadır.

ünite

BİYOLOJİ

B) Yalnız II

DÜNYAMIZ

1

Biyomlar

7.

Deniz ve okyanuslardaki komünitelerin yapısını,

10. Tuzlu su biyomlarında canlıların dağılımında;



I. akıntılar,



I. kıyıya olan uzaklık,



II. tuzluluk,



II. suyun derinliği,



III. ışık yoğunluğu



III. ışık geçirgenliği



faktörlerinden hangileri etkiler?



faktörlerinden hangileri etkilidir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



8.

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

KONU TESTİ



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Sucul biyomlara ait aşağıdaki biyom-canlı eşleştirme-

Yıldızlı Soru 1

lerinden hangisi yanlıştır? A) Akarsu biyomu – Akdeniz foku B) Göl biyomu – Kurbağa

Çayır biyomları ekosistemde;

C) Sulak alan biyomu – Misk sıçanı

I. kirli havanın temizlenmesi,

D) Deniz biyomu – Levrek

II. kaynak sularının toplanması,

E) Okyanus biyomu – Balina

III. toprak erozyonunun önlenme si görevlerinden hangileri gerçekle

ştirir?

A) Yalnız I

9.

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Ilıman bölge yaprak döken orman biyomları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yüksek enlemlerde ve yüksek rakımda olan bölgelerde görülür. B) Karakteristik bitkileri kayın, kestane, meşe, ceviz, ıhlamur, kavak, akçaağaç, kızılağaçtır. C) Geyik, ayı, sincap, tilki, vaşak, yaban kedisi gibi hayvanlara ev sahipliği yapar. D) Ülkemizde Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Fırtına Vadisi’nde görülür.

3

B) Yalnız III

E) Ağaçlar kışın yapraklarını döker, ilkbaharda tekrar yapraklanır.

11. Çayır biyomu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Erzurum-Kars platolarında görülür. B) Toprakları humus bakımından zengindir. C) Yağışların çölleşmeye izin vermediği ancak orman oluşumu için yetersiz kaldığı yerlerde görülür. D) Durak ve yağışlı mevsimlere uyum sağlamış ağaç türlerinden oluşur. E) Sığır, koyun, keçi gibi otçul hayvanların alanlardır.

barındığı

5

ÜNİTE TESTİ

1.

1

DÜNYAMIZ 4.

Bir ekosistemde bulunan,



I. nitrifikasyon bakterileri,



II. yeşil bitkiler,



III. azot bağlayıcı bakteriler,



IV. denitrifikasyon bakterileri



canlılarından hangilerinin faaliyeti sonucu topraktaki



A) Yalnız III



2.

I. Fotosentez ve kemosentez olayları atmosfer kabon dioksitini azaltır.



B) Yalnız IV

D) I ve III

II. Atmosfer karbondioksitinin aşırı artması küresel ısınmaya neden olur.

nitrat tuzlarının miktarı artar?

Karbon döngüsü ile ilgili;

C) I ve II



III. CO ’in sera etkisin azaltmak için üretici canlıların sayı2

sını artırmak gerekir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız II

B) I ve II

C) I ve III

E) III ve IV

Bir besin piramidinde Y canlı sayısının artması X ve Z



D) II ve III

E) I, II ve III

canlılarını artırırken, T canlı sayısının azalmasına neden



oluyor.

5.

Buna göre X, Y, Z, T canlılarının oluşturduğu besin pi-



ramidi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril-

I. atmosferdeki CO2 miktarında artma,



II. deniz seviyesi yükseldiğinde artma,



III. sera etkisi sonucunda hava sıcaklığında artma,



IV. buzullarda erime



olaylarının oluşma sırası aşağıdakilerden hangisinde

miştir? A)



B) T

T

Z

Z

Y

X

X

Y

C)

BİYOLOJİ

10

doğru olarak verilmiştir?

D) Z

T

X

X

Y

Z

T

Y

A) I - II - III - IV

B) I - III - IV - II

C) I - IV - III - II

D) II - I - III - IV



6.

E) III - IV - I - II

Aşağıda verilen ekolojik birimlerden hangisinde canlı çeşitliliğinin daha az olması beklenir?

E) T Y Z

6

Küresel ısınma sürecinde,

X



A) Ekosistem

B) Komünite



C) Popülasyon

D) Ekoton



7.

E) Biyosfer

İnorganik maddeleri organik maddelere dönüştürerek kendi besinlerini karşılayan canlılara ototrof (üretici) canlılar

II. Trofik düzeyde yer alan canlı ile ilgili aşağıdakiler-

denir.

den hangisi söylenebilir?



A) II. dereceli tüketicidir.



I. CO2 özümlemesi,



II. kloroplast bulundurma,

C) İnorganik madde oksidasyonunu gerçekleşitirir.



III. inorganik madde oksidasyonu

D) Herbivor (otcul) beslenir.



özelliklerinden hangileri ortak olarak gerçekleşir?



A) Yalnız I

B) CO özümlemesi yapabilir. 2

E) İnorganik maddeden organik madde sentezleyebilir.

Ototrof canlıların tamamında;



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

ünite

3.

DÜNYAMIZ 8.

I. Kominite



II. Popülasyon



III. Ekosistem



ekolojik kavramlarının dar kapsamlıdan geniş kap-

ayrı yaşadıklarındaki gelişme durumları aşağıda gösterilmiştir. Gelişme



X Y

doğru olarak verilmiştir? A) I-II-III



9.

ÜNİTE TESTİ

11. Simbiyotik birliktelik gösteren X ve Y türlerinin birlikte ve

samlıya doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde



1

B) I-III-II D) II-III-I

C) II-I-III

Birlikte



E) III-I-II

Zaman

Ayrı

Buna göre;



I. Bu birliktelik mutualizme örnektir.



II. Y türü konak türdür.



III. X türü parazittir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?

Organik artıklardaki proteinin yapısındaki azotun bit-



A) Yalnız I

kisel proteinde rastlanması sürecinde;





I. saprofit bakteri,



II. nitrit bakterisi,



III. nitrat bakterisi



canlılarının görev alma sırası aşağıdakilerden hangi-

B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

sinde doğru olarak verilmiştir?

A) I-II-III



B) I-III-II D) III-II-I

C) II-III-I E) III-I-II

12. Nitrifikasyon

bakterilerinin faaliyetine bağlı olarak ortam-

daki çeşitli maddelerin miktarındaki değişimler aşağıdaki grafikte verilmiştir. ������������� ��

7

10. Karasal

bir besin piramidinde üreticiden tüketiciye

doğru gidildikçe;

3





I. aktarılabilir enerji miktarı,



II. biyokütle,



III. vücut büyüklüğü,



IV. dokularda biriken zehirli madde miktarı



niceliklerinden hangileri azalır?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) I, II ve III

�



�����

Grafikte I ve II numaraları ile gösterilen maddeler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

C) III ve IV E) II, III ve IV

I

II

A)

N2

NO3

B)

NH3

NO3

C)

NO3

Amino asit

D)

NH3

N2

E)

NO3

N2

ÜNİTE TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

2

Aşağıdaki grafikte bir besin zincirini oluşturan canlıların

4.

biyokütleleri verilmiştir.



I. buzulların erimesi,



II. dünya sıcaklığının artması,



III. deniz seviyesinin yükselmesi



olaylarının meydana geliş sırası aşağıdakilerden han-

���������



�

�

�

gisinde doğru olarak verilmiştir?

��������

�

Bu besin zincirindeki canlılarla ilgili,



I. M canlıları glikoz sentezi yapabilir.

Sera etkisi sonucunda;

A) I-II-III



B) I-III-II D) II-III-I

C) II-I-III E) III-II-I

II. N canlıları ikincil tüketicidir. III. K canlıları besin ihtiyacını M canlılarından karşılar. IV. L canlıları zincirin son basamağında bulunur. açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



2.

B) I ve IV D) I, III ve IV

C) II ve III E) I, II, III ve IV

Bir besin zincirinde yer alan canlıların biyokütle grafiği aşağıdaki gibidir.



Biyokütle

I



II

III

IV

5.

Simbiyotik ilişkilerden;



I. mutualizm,



II. kommensalizm,



III. parazitlik



çeşitlerinden hangilerinde en az bir tür fayda sağlar?



A) Yalnız I



Tür

B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Bu canlıların üreticiden son tüketiciye doğru sıralanması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I-II-III-IV



D) III-IV-I-II

C) II-III-IV-I E) IV-II-III-I

6.

3.

�

��������

����

�����

�����



�������





Bu besin ağında atmacaların azalması sonucu, I. kurbağa, II. yılan, III. sinek canlılarından hangilerinin sayısının artması beklenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

��

��������

��� ������� �����

���������

Şemada I, II ve III numaraları ile gösterilen olaylar hangi seçenekte verilmiştir?

������



������������ ���

Aşağıda bir besin ağı şematize edilmiştir.

������



Aşağıda doğadaki karbon devrinin bir kısmı şematize edilmiştir.

10

BİYOLOJİ 8

B) I-III-II-IV

C) I ve II

E) I, II ve III

I

II

III

A)

Fotosentez

Solunum

Solunum

B)

Kemosentez

Solunum

Solunum

C)

Fotosentez

Çürüme

Nitrifikasyon

D)

Kemosentez

Nitrifikasyon

Çürüme

E)

Kemosentez

Solunum

Çürüme

ünite



DÜNYAMIZ 7.

Aşağıda bazı ekolojik kavramlar tanımlanmıştır. • Komşu komüniteler arasındaki geçiş bölgeleri



I. abiyotik faktörler,



• Belirli bir bölgede farklı tür canlıların oluşturduğu top-



II. biyotik faktörler,



III. habitat seçimi



durumlarından hangileri etkiler?



A) Yalnız I



• Canlıların yaşamlarını sürdürmek için ihtiyaç duydukları coğrafik alan



• Bireyin bulunduğu ortam içerisinde sahip olduğu veya yapmak zorunda bulunduğu bütün sorumlulukları ve

ÜNİTE TESTİ

10. Bitki ve hayvanların yeryüzündeki dağılımını;



luluk

2



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

işlevleri



Yukarıda tanımları verilen ekolojik kavramlar aşağıdakilerden hangisi ile eşleşmez?



A) Popülasyon



B) Komünite

D) Ekoton

C) Biyotop

E) Ekolojik niş

11.

���� �

8.

Azot döngüsünde;

• NH3 → (Amonyak)



• NO2





II. inorganik madde kullanma,



III. hücre dışı sindirim yapma



olaylarından hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) II ve III

�

Yukarıdaki şemada kara ekosisteminde yer alan üretici ve

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) A canlısı karbondioksit ve su kullanarak besin sentezler.

NO3

(Nitrat)

B) B canlısı herbivordur.

tepkimelerini gerçekleştiren bakterilerde;



3

→

(Nitrit)

�

bazı memeli hayvanlar arasındaki besin ağı verilmiştir.

I. CO2 özümlemesi,





NO2 (Nitrit)



9.

��������� ��������

• Organik artıklar → NH3 (Amonyak)



�

C) C canlısı karnivordur. D) D canlısı yırtıcı türdür. E) Zehirli madde birikimi en fazla C canlısındadır.

C) I ve II

9

E) I, II ve III

Etçil bir memelinin kas proteinindeki azota otçul me-

12.

I. Solunum

melinin kas proteininde rastlanması için;



II. Yanma



III. Kemosentez



IV. Çürüme



Yukarıda verilen olaylardan hangileri ortamdaki kar-

I. saprofit, II. kemoototrof, III. fotoototrof, IV. herbivor beslenme şekline sahip canlıların görev yapma sırası

bondioksit miktarını artırıcı etki gösterir?

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



A) I-II-III-IV





B) II-III-I-IV

D) III-IV-II-I

C) I-III-IV-II E) IV-III-II-I

A) Yalnız I

B) I ve II

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) I, II ve IV

ÜNİTE TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

3

Bir besin zincirinde üretici organizmalardan son tüke-

4.

ticilere doğru gidildikçe,

����������



I. Biyokütle azalır.



II. Enerji miktarı azalır.



III. Kimyasal birikim artar.



IV. Birey sayısı azalır.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız II





�����

�������

�����

������

��������������

����

B) I ve IV

D) II, III ve IV

����

��������������

C) II ve III



E) I, II, III ve IV

Yukarıda karbon döngüsü özetlenmiştir. Buna göre, I. Fosil yakıt kullanımı havadaki CO2 miktarını arttırır. II. Havadaki CO2 sadece fotosentezle bitkilerin yapısına katılır.

2.



Tam parazit bitkiler ile ilgili;

azaltır.



I. Fotosentez yapamazlar.



II. Emeçlerini konak bitkinin odun ve soymuk borularına uzatırlar.



III. Organik besin ihtiyaçlarını topraktan karşılar.



ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I



B) Yalnız II D) II ve III

III. Ayrıştırıcılar solunum yoluyla havadaki CO2 miktarını

C) I ve II E) I, II ve III



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



5.

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Aşağıda ekolojik organizasyon düzeyleri verilmiştir. Organizma→Popülasyon→Komünite→ Biyosfer→Ekosistem 1

2

3

4

5

Ekolojik organizasyon düzeylerinin doğru sıralanabilmesi için hangi ikisinin yer değiştirmesi gerekir?

10



10

3.

A) 1 ve 2

Tatlı su biyomunda besin piramidinin ilk basamağını

6.

D) 4 ve 5

I. suyun sıcaklığı,



II. sudaki azot ve fosfor tuzlarının miktarı,



III. ışığın ulaşabildiği su derinliği



faktörlerinden hangileri etkiler?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

C) 3 ve 4 E) 1 ve 5

Aşağıda bir besin zinciri şematize edilmiştir. eş Günığı ış

oluşturan organizmaların toplam biyokütlesini;



B) 2 ve 3

ot

çekirge

kurbağa

yılan

Bu besin zincirinde kurbağa miktarı azaldığında;



canlılarından hangileri azalır?



A) Yalnız II

I. ot, II. çekirge, III. yılan



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

ünite

BİYOLOJİ



DÜNYAMIZ 7.

Doğadaki azot döngüsünde etkili olan bakteriler şunlardır:

3

ÜNİTE TESTİ

10. Yarı parazit bitkilerde görülen;



I. Nitrit bakterileri



I. fotosentez yapma,



II. Nitrat bakterileri



II. ATP sentezleme,



III. Saprofit bakteriler



III. protein sentezleme



IV. Denitrifikasyon bakterileri



olaylarından hangileri tam parazit bitkilerde de ger-



V. Azot bakterileri (Rhizobiumlar)



Atmosferden N2 şeklinde alınan serbest azot başlan-

çekleşir?

gıç olarak düşünülürse bu azotun canlılarda protein



A) Yalnız II

B) Yalnız III

C) I ve II



D) II ve III

E) I, II ve III

11. Ekologlar,

canlılar üzerinde etkili olan ekolojik faktörleri

yapısına katıldıktan sonra tekrar atmosfere katılması olaylarında bu bakterilerin etkinlik sırası için aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? A) I, III, II, V, IV

B) III, I, II, V, IV

C) IV, III, I, II, V

D) V, III, II, I, IV

abiyotik ve biyotik faktörler olarak ikiye ayırırlar.





8.

Bir ekosistemde besin zincirini oluşturan beş canlı türünün



E) V, III, I, II, IV

Aşağıdakilerden hangisi abiyotik faktörlerden biri değildir? A) İklim

B) Ortam pH’ı

dokularında biriken toksik madde miktarları aşağıdaki gra-

C) Saprofitler

D) Sıcaklık

fikte verilmiştir.



Toksik madde miktarı



E) Su

12. Aşağıda alg ve mantar arasındaki beslenme ilişkisi gösterilmiştir. Canlı türleri

I II III IV V





Oksijen



Besin

Buna göre numaralandırılan canlı türlerinden hangisi

A) V

Mantar

Alg

otcul memelidir? B) IV

C) III

D) II

E) I

11 Karbondioksit

9.

Azot döngüsünde;

Su



I. NH3 → NO2



II. HNO3 → HNO2



III. HNO2 → N2O

vardır?



IV. N2O → N2

A) Ökseotu – Çam ağacı



metabolik olaylarından hangileri denitrifikasyon bak-

B) Cinsaçı – Domates

Buna göre alg ve mantar arasındaki ilişkiye benzer bir ilişki aşağıda verilen canlılardan hangi ikisi arasında

terileri tarafından gerçekleştirilir?

3



A) Yalnız I



B) I ve III D) II, III ve IV

C) Köpek balığı – Çöpçü balıkları C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

D) Baklagil – Azot bağlayıcı bakteriler E) Böcek kapan bitki – Sinek

�

����

�

�

4.

� �

Yukarıdaki besin zinciri kara ekosisteminde bulunan bir



besin zinciridir.





Buna göre,



I. A canlı grubu karbondioksit özümlemesi yapar.



II. B ve C canlı grupları holozoik beslenir.



III. D canlı grubunun dokularında zehir birikimi en fazladır.



IV. E canlı grubu en büyük vücutlu yırtıcı kar nivor canlıdır.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) I ve II

D) II, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

Ölü ve organik atıkların yapısında bulunan azot atomlarının bir hayvanın yapısına katılması sürecinde, I. nitrit ve nitrat bakterileri, II. ayrıştırıcılar, III. fotosentez yapan canlılar hangi sırayla faaliyet gösterir? A) I, II, III



5.

D) II, III, I

Yandaki besin zincirinde N canlı sayısının azalma-

K

L

M

sı; I. K



II. L



III. M



canlılarından hangilerinin azalmasına neden olabilir?



A) Yalnız I



BİYOLOJİ

10

I. Kilittaşı türün yok olması besin piramidindeki sadece III. dereceli tüketicinin azalmasına neden olur.



II. Kilittaşı türün azalması canlıların habitatlarının değişi-



III. Besin piramidinin sürdürülebilirliği kilittaşı türe bağlı-



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

mine neden olabilir. dır. C) I ve II E) I, II ve III

N T

M L

B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II

K



Yukarıdaki besin piramidinde K, L, M, N ve T canlılarından hangileri heterotrof beslenir?

E) I, II ve III

12 Çöl ekosisteminde yaşayan hayvanlarda;



I. su depo etme,



II. su kaybını azaltan adaptasyonlara sahip olma,



III. akciğer solunumu yapma



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız II



B) Yalnız III D) II ve III

6.

A) K ve L



3.

E) III, I, II

N



C) II, I, III

Kilittaşı tür ile ilgili;



2.

B) I, III, II

B) I ve II

D) II ve III

7.

B) L ve M D) L, M, N

C) K ve T E) L, M, N ve T

I. Pirinç → İnsan II. Yonca → Sığır → İnsan III. Su yosunu → Böcek → Kurbağa → Alabalık → İnsan Yukarıda verilen üç besin zinciri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) İnsana ulaşan kullanılabilir enerji miktarı III. zincirde



B) I. zincirdeki insanın biyokütlesi, pirincin biyokütlesin-

en fazladır. den azdır. C) I ve III E) I, II ve III



C) Zehirli madde birikimi en çok III. zincirdeki insanın do-



D) Enerji kaybının en az olduğu zincir I. zincirdir.



E) II. zincirde sığırın biyokütlesi, insanın biyokütlesinden

kusundadır.

fazladır.

ünite

1.

DÜNYAMIZ

4

ÜNİTE TESTİ

DÜNYAMIZ 8.

Aşağıda doğadaki su döngüsünün bir kısmı şematize edil-

11. Bir

göl ekosisteminde, zehirli bir madde olan DDT’nin

teminde yaşayan çeşitli canlıların dokularında saptanan

������������ ��������� �

oran ise;

��

���

�� ��������



ÜNİTE TESTİ

sudaki oranı milyonda 2 mg bulunmuştur. Bu göl ekosis-

miştir.

���������

����������� ���������



4

������� ������

Yukarıdaki şemada I, II, III, IV numaraları ile gösterilen



A canlısında → binde 0,1 mg



B canlısında → binde 1,5 mg



C canlısında → binde 1,25 mg



D canlısında → binde 5 mg



Bu canlıların oluşturduğu besin zinciriyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

olaylar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril-

A) A canlısı ototrof beslenir.

miştir? II

A)

Yağışlar

Buharlaşma

Terleme

Solunum

B)

Yağmur

Akıntılar

Fotosentez

Sindirim

D) D canlısının sayısı azalırsa C canlısının da sayısı azalır.

C)

Kar

Buharlaşma

Fotosentez

Terleme

E) B canlısı karnivor veya omnivor besleniyor olabilir.

D)

Yağışlar

Kar ve dolu

Solunum

Terleme

E)

Yağışlar

Buharlaşma

Fotosentez

Solunum

9.

III

B) B canlısının sayısı artarsa C canlısının sayısı azalır.

I

IV

Ekosistemi etkileyen faktörler

C) Biyokütlesi en az olan canlı A canlısıdır.

12. Bir balık türünün yumurtalarının gelişebilmesi suyun tuzluluk oranına bağlıdır. Döllenmiş yumurtalar az tuzlu ve çok tuzlu ortamlarda gelişemeden elenirler.

Biyotik faktörler

Abiyotik faktörler

 Üreticiler

 Sıcaklık

 İklim

 Ortam pH’ı

 Ayrıştırıcılar

 Tüketiciler



Buna göre bu balık türünün gelişmesiyle suyun tuzluluk oranı arasındaki ilişki aşağıdaki grafiklerden hangisiyle gösterilebilir? �� ��������������������

�� ��������������������

Yukarıdaki şekilde ekosistemi etkileyen faktörlerden hangi ikisi yer değiştirirse şema doğru olur? A) Üretici – Sıcaklık B) İklim –Tüketiciler C) Ayrıştırıcılar – Ortam pH’ı D) Üreticiler – Tüketiciler

13 ��������������������

�� ��������������������

��������������������

�� ��������������������

E) İklim – Sıcaklık

10. Aşağıdaki canlılar arasında görülen simbiyotik ilişkilerden hangisi diğerlerinden farklıdır? A) İnsan – B ve K vitamini sentezleyen bakteriler

��������������������

��������������������

�� ��������������������

B) Timsah – Küçük kürdan kuşları

3

C) Baklagil – Azot bağlayıcı bakteri D) Köpek balığı – Küçük çöpçü balıkları E) Termit – Selüloz sindirici bakteri

��������������������

ÜNİTE TESTİ

DÜNYAMIZ

5

1.

Bir kara ekosisteminde bulunan bir besin zincirinde;

3.



• X canlısı Y canlısı ile besleniyor.



I. orman alanlarını artırmak,



• Y canlısı Z canlısı ile besleniyor.



II. fosil yakıt kullanımını azaltmak,



• Z canlısı T canlısı ile besleniyor.



III. sanayi bacalarına filtre takmak



Bu besin zincirinde aşırı avlanma sonucunda Z canlısının



uygulamalarından hangileri yapılmalıdır?

sayısında önemli ölçüde azalma meydana geliyor.



A) Yalnız II

Buna göre, bir süre sonra X, Y ve T canlılarının sa-





Atmosferdeki karbondioksit oranını azaltmak için;

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

yılarındaki değişimi gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir? �� ������������

�� ������������

�

�

� � �

�

�����

�����

�� ������������



�� ������������ �

4. N

� � �

�

T

M L

� �����

�� ������������

����� �

K



�

Yukarıda verilen besin piramidinde yer alan canlılardan hangileri atmosfere CO salınımına neden olabi2 lir?

�



�����



A) Yalnız K



BİYOLOJİ

B) L ve M

D) L, M, N ve T

C) K ve T E) K, L, M, N ve T

10

14

2.

• X canlısı ⇒ NH3 → NO2



• Y canlısı ⇒ NO2 → NO3



• Z canlısı ⇒ Organik artık → NH3



Bir ekosistemde bulunan CO2 nin yapısındaki karbon

(C) atomu canlıların yapısına,



I. fotosentez,

Buna göre X, Y ve Z canlılarından hangileri kesinlikle



II. kemosentez,

prokaryottur?



III. ayrışma,



IV. solunum



olaylarından hangileri ile katılır?



A) Yalnız I

A) Yalnız X



B) Yalnız Y

D) X ve Z

C) X ve Y E) Y ve Z



B) Yalnız III

D) I ve IV

C) I ve II

E) II ve III

ünite



5.

DÜNYAMIZ 6.

10. Üretici ve tüketici canlılarda;





I. inorganik maddeyi organik maddeye çevirme,



II. basit organik maddeyi kompleks organik maddeye çe-

X

Y

Z

T

Buna göre, I. Biyokütlesi en fazla olan tür X’dir.

virme,

II. Z’nin dokularında biriken zehirli madde miktarı Y’den

ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

III. Y türü I. derecede tüketicidir.





III. kompleks organik maddeyi, basit organik maddeye çevirme



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II



olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleşir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve II E) I ve III

Bir besin zincirinde üreticilerden son tüketicilere doğru aktarılan enerjinin azalma nedeni,



durumlarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız I

11. Hayvansal iç parazitlerle ilgili;

I. enerjinin bir kısmını canlıların kullanması, II. enerjinin bir kısmının ısı halinde kaybedilmesi, III. bitkiler tarafından güneşten alınan enerjinin az olması



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III



I. Sindirim sistemleri gelişmemiştir.



II. Üreme sistemleri iyi gelişmiştir.



III. Konağın sindirilmiş besinlerini kullanırlar.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



8.

ÜNİTE TESTİ

Aşağıda bir besin zinciri şematize edilmiştir.

fazladır.

7.

5

B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

Karasal bir ekosistemde bitki örtüsünün tahrip edilmesi durumunda;



Biyoçeşitlilik

Toprağın su tutma kapasitesi

Erozyon

���

12.

���

���

��������

�� I

Zaman

II

Zaman

III

���������

Zaman

���

grafiklerinden hangileri çizilebilir?

A) Yalnız I



3

B) Yalnız III D) II ve III

9.

Sulak alan biyomları ile ilgili;



A) Yalnız I

E) I, II ve III



Doğadaki azot döngüsünü gösteren şemada I, II ve III ile gösterilen yerlere aşağıdaki organizmalardan hangisi getirilmelidir? I

II. Tatlı su biyomlarıdır. III. Süreklidir. ifadelerinden hangilerinin doğruluğu kesin değildir?



D) II ve III

15

�

C) I ve II

I. Suları durgundur.

B) Yalnız III

����������

C) I ve II E) I, II ve III

II

III

A)

Saprofit bak.

Nitrit bak.

Nitrat bak.

B)

Saprofit bak.

Nitrat bak.

Nitrit bak.

C)

Nitrit bak.

Azot bak.

Saprofit bak.

D)

Azot bak.

Nitrit bak.

Nitrat bak.

E)

Azot bak.

Nitrat bak.

Nitrit bak.

11. fasikül

IZ M A Y N DÜ stleri

e Ünite T

DÜNYAMIZ

6

ÜNİTE TESTİ

1.

4.

�� ��� ���

�

���

��

��

���

���������

Yukarıdaki şemada I, II, III, IV numaraları ile gösterilen



canlılardan hangileri kimyasal enerji ile besin üretebi-



I. nitrat bakterileri,



II. nitrit bakterileri,



III. saprofitler



canlılarının görev alma sıraları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

lir?

A) I ve II



2.

B) I ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II ve IV

Azot döngüsünde organik artıklar oluştuktan sonra;



A) I-II-III

B) I-III-II



D) III-I-II

E) III-II-I

5.

���� ��������

�



Yukarıda verilen reaksiyonlardaki olaylardan hangileri

Simbiyotik birliktelik gösteren K ve L türlerinin birlikte ve ayrı yaşadıklarındaki gelişme durumları aşağıda verilmiştir.

Gelişme

��

���� ��������

K L

Buna göre;



C) II-I-III

Birlikte

Ayrı

�� �������� �����

denitrifikasyon olarak adlandırılır?

Zaman

I. İnsan ile insan bağırsağında yaşayan B ve K vitamini



��� ��� ������� ���������

A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

üreten bakteriler.



II. İnsan ile insan bağırsağında yaşayan tenyalar.



III. Alg ile mantarlar.



simbiyotik birliklerinden hangileri K ve L birlikteliğine

6.

örnek verilebilir?

A) Yalnız I



BİYOLOJİ

10

Aşağıda bir göl ekosisteminde bulunan canlıların oluşturduğu besin piramidi verilmiştir.

B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve III

���������������

E) I, II ve III

�������������� �������������� ��������������

2

���������������



Yukarıdaki besin piramidinde bulunan fitoplanktonların sayısını en kısa sürede azaltmak için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir?

Kemoototrof beslenen canlılarda;



I. klorofil,



II. ribozom,



III. mitokondri

B) Göldeki büyük balıkların sayısını azaltmak



hücresel yapılarından hangileri bulunur?

C) Göle zooplanktonların üremesini önleyen kimyasal



A) Yalnız I



A) Göle fitoplanktonları besleyici azotlu ve fosforlu tuz eklemek

B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) II ve III

madde eklemek D) Göldeki küçük balıkların sayısını azaltmak E) Göl çevresindeki kuşları avlamak

ünite

3.

DÜNYAMIZ 7.

Bir besin zincirinde yer alan K canlısının sayısı arttığında



Buna göre; K, L, M ve N canlıları için aşağıda verilen besin zincirlerinden hangisi bu ilişkiyi doğrular? A) KLMN

B) LKMN

C) LMKN

D) LMNK



ÜNİTE TESTİ

10. Aşağıda bir kara ekosistemindeki besin piramidi şematize

L canlısının sayısının azaldığı, M ve N canlılarının sayılarının arttığı gözleniyor.

6

edilmiştir.



X



Y Z T

E) MNKL



Buna göre; Zehirli madde miktarı



Birey sayısı

Biyokütle

8.

Aşağıdaki şekilde X ve Y komünitelerinin aralarındaki geçiş bölgesi “ekoton” gösterilmiştir.



I

X komünitesi



II

T Canlı T türleri

X Canlı türleri

III

çizilen grafiklerden hangileri doğrudur?

Ekoton Y komünitesi



X Canlı X türleri

T

Buna göre;



A) Yalnız I





I. Ekoton bölgesinin tür çeşitliliği fazladır.



II. Ekoton bölgesinin birey yoğunluğu X ve Y komünitele-

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

rinden kesinlikle fazladır.



III. X komünitesindeki her tür ekoton bölgesinde yaşar.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

3

11. Karbon döngüsü ile ilgili; 9.

Bitki ve hayvanların yeryüzündeki dağılımını etkileyen;



I. okyanus akıntıları,



II. sıradağlar,



III. toprak yapısı



faktörlerinden hangileri iklimi etkilediği için bitki ve

3

A) Yalnız I

2

artırır.



II. Fosil yakıtların kullanımı sera etkisini artırır.



III. Yanma ve solunum olayları sonucu atmosferdeki CO2 miktarı artar.

hayvanların yeryüzündeki dağılımını etkiler?

I. Ototrof canlıların faaliyeti atmosferdeki CO miktarını



B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) II ve III



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

ÜNİTE TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

7

Bir besin piramidini oluşturan canlılarla ilgili özellikler aşa-

3.

ğıda verilmiştir.

hangileri yarı parazit ve tam parazit bitkilerde ortak-

• A canlısı birey sayısı en fazla olan ikinci canlı türüdür.

tır?

• B canlısı biyokütlesi en fazla olan canlıdır.

A) Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine çevirme

• C canlısı toplam biyokütle miktarı en az olan ikinci

B) Klorofil pigmenti taşıma

canlıdır.

C) Odun borularından su ve mineral alma

• D canlısı dokularında toksik madde birikimi en fazla

D) Kloroplast organeli taşıma

olan canlıdır.

E) Soymuk borularından organik besin alma

Buna göre A, B, C ve D canlılarının besin piramidinde-



Parazit bitkilerle ilgili aşağıda verilen özelliklerden

ki trofik düzeyleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? ��

��

4. ��

�

�

�

�

�

�

��

�

�

�

�

�

�

�

�

��

dikçe;

�

�



I. dokularda biriken zehirli madde miktarı,



II. aktarılan enerji miktarı,



III. biyokütle



niceliklerinin hangilerinde artma meydana gelir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) I ve III

� �

5.

�

Aşağıda verilenlerden hangisi topraktaki azot tuzlarının artmasına neden olan olaylardan biri değildir?

�



Bir besin zincirinde üreticiden tüketiciye doğru gidil-

A) Nitrifikasyon B) Yıldırım ve şimşek etkisi

BİYOLOJİ

C) Azot bağlayıcı bakterilerinin faaliyeti

10

D) Denitrifikasyon E) Organik atıkların ayrışması ile oluşan NH ün oksidas3

4

yonu

6. Aşağıdaki canlılardan bir besin piramidi oluşturulacak

I. Canlının en iyi uyum gösterdikleri doğal yaşam ortam-



larıdır.

olduğunda hangi canlı IV. trofik düzeyde yer alır?

A) Yılan



B) Tırtıl D) Kertenkele

C) Buğday E) Kartal



II. Canlılar zaman içerisinde habitatlarını değiştirebilir.



III. Habitatın büyüklüğü canlı türüne göre değişiklik gösterebilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

ünite

2.

Habitat ile ilgili;

DÜNYAMIZ 7.

Azot döngüsünde;

7

ÜNİTE TESTİ

10. Sulak alan biyomları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi



I. havanın serbest azotunun bağlanması,

söylenemez?



II. amonyağın nitrata dönüşmesi,

A) Doğal veya yapay alanlardır.



III. organik artıkların amonyağa kadar ayrıştırılması

B) Biyoçeşitlilik bakımından zengindir.



olaylarının hangileri kemoototrof canlılar tarafından

C) Denizlerin altı metre derinliğe kadar olan kesimleri sulak alan kapsamında incelenir.

gerçekleştirilir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve II

D) Toprakları suya doymuş oksijen bakımından zengin-

C) Yalnız III

dir.

E) II ve III

E) Sultan Sazlığı, Göksü Deltası örnek verilebilir.

8.

Aşağıdaki grafikte bir su ekosisteminde kirlilik oranına bağlı beş farklı tek hücrelinin birey sayısındaki değişimi verilmiştir. ������������ � �

�

�

�

��



������

�����

��������������

Grafikteki bilgilere göre, hangi canlı türü kirlilik değişiminden en az etkilenir? A) K

B) L

C) M

D) N

E) P

11.

I. Biyosfer



II. Popülasyon



III. Ekosistem



IV. Komünite



Yukarıdaki ekolojik birimlerin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I - II - III - IV

B) I - IV - III - II

C) II - IV - III - I

D) II - III - IV - I



9.

E) IV - III - II - I

Aşağıda bir kara ekosistemindeki besin piramidi şematize edilmiştir.

V



III

12. Ototrof ve heterotrof beslenen iki canlı arasında aşa-

II

ğıdakilerden hangisi ortaktır?

I

A) Oksijen üretme

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) V numaralı canlı saprofittir. B) IV numaralı canlı 4. trofik düzeyde yer alır. C) I numaralı canlı ototroftur.

3

5

IV

D) III numaralı canlı etçildir. E) II numaralı canlı CO özümlemesi yapar. 2

B) Karbondioksit kullanma C) Dışarıdan organik besin alma D) Hücre dışı sindirim yapma E) Hücre solunumunda organik besin kullanma

ÜNİTE TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

8

Aşağıdaki grafikte bir besin zincirinde bulunan canlıların

4.

dokularında biriken zehirli madde miktarları verilmiştir.

deki gazların oranlarının değişmesine ve bazı olumsuz durumların oluşmasına neden olmaktadır. Örneğin atmos-

Zehirli madde miktarları



Günümüzde sürekli farklılaşan çevre koşulları atmosfer-

ferdeki oksijen miktarı giderek azalmakta, karbondioksit



miktarı ise artmaktadır.

Buna göre,

K

L

M

nin nedenlerinden biri olamaz?

Canlı türleri

N

A) Bitkilerdeki fotosentez hızının solunum hızından daha yavaş gerçekleşmesi



I. K’nın biyokütlesi N’den fazladır.

B) Anaerob bakterilerin aerob bakterilere dönüşmesi



II. N canlısı inorganik maddeleri organik maddeye çevi-

C) Aerob canlıların enerjilerini laktik asit fermantasyonu ile elde etmeye başlamaları

rir.



III. Biyokütlesi en az olan canlı M’dir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



D) Etil alkol fermantasyonu yapan canlı sayısının hızla artması

B) Yalnız II D) II ve III

E) Aerob canlı sayısının aşırı artış göstermesi

C) I ve III E) I, II ve III

5. Çayır

2.

II. kemoototrof,



III. saprofit



beslenen canlılardan hangileri tarafından azaltılabi-





6

10

3.

A) I. Trofik düzeyde üreticiler yer alır.

B) Yalnız III

B) Serçe ve kertenkele arasında besin için rekabet yaşanır.

D) II ve III

C) Tırtıl sayısının artışı yılan sayısının artmasına neden

C) I ve II

olur.

E) I, II ve III

D) Kertenkele ve serçe yılan ile beslenir. E) Kertenkele ve serçe aynı trofik düzeyde yer alır.

Aşağıda azot döngüsüne ait bazı reaksiyonlar verilmiştir.

6.

Organik K artık



Yukarıdaki besin zinciri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

lir? A) Yalnız I

Yılan

Serçe

I. fotoototrof,

BİYOLOJİ

Kertenkele

Atmosfer karbondioksiti;





Tırtıl

L

NH

3

NO2

M

Aşağıda doğadaki azot döngüsü kısaca şematize edilmiştir.

NO3

��������������

Buna göre,

��������

��������������� �



I. K canlısı ototroftur.



II. L canlısı hücre dışı sindirim yapar.



III. M canlısı inorganik maddeleri organik maddeye çevi-

�

ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

B) Yalnız III D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

���

�

���

�

������� ���������





�

���

rir.



��������

Şemada hangi numara ile gösterilen olayda saprofit organizmalar görev alır? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

ünite



Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi bu değişme-

DÜNYAMIZ 7.

Fotosentez yapan canlılarda gerçekleşen,



I. glikoz sentezi,



II. protein sentezi,



III. ATP sentezi



olaylarından hangileri holozoik beslenen canlılarda da gerçekleşir?



A) Yalnız I



10.

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

• Yüksek enlemlerde ve yüksek rakımda yer alır.



• Dünya üzerinde bölgesel değil daha çok parçalı bir ya-

ÜNİTE TESTİ

����������������

�������

�������

�������

������� �����

�������� ��������

����� ��������

Yukarıdaki şemada X, Y ve Z ile gösterilen olaylar hangi seçenekte verilmiştir?

E) I, II ve III

8.

8

X

Y

Z

A)

Çürüme

Solunum

Çürüme

B)

Kemosentez

Fotosentez

Solunum

C)

Fotosentez

Kemosentez

Yanma

D)

Fotosentez

Solunum

Yanma

E)

Fotosentez

Çürüme

Kemosentez

yılışa sahiptir.



• Yapraklarını tamamen dökmediğinden yeşil görünümündedir.



Yukarıda özellikleri verilen karasal biyom aşağıdakilerden hangisidir?

11. Canlılar

Buna göre,



I. iklim,



II. üreticiler,

B) Ilıman bölge yaprak döken ormanları



III. ışık,

C) Çayır biyomları



IV. ayrıştırıcılar,

D) Tropikal yağmur ormanları



V. ortam pH’ı

E) İğne yapraklı ormanlar



faktörlerinden hangileri biyotik faktörlerdir?



A) I ve II

A) Çöl biyomları



12. Azot 9.

Aşağıdakilerden hangisi bir popülasyon örneği olamaz? A) Karadenizdeki hamsiler B) Kızılcahamam’daki çamlar C) Urfa Bilecik’teki kelaynaklar

3

üzerinde etkili olan ekolojik faktörler abiyotik ve

biyotik faktörler olarak iki kısımda incelenir.

D) Marmaradaki martılar E) Ankara’daki tiftik keçileri

B) II ve IV

D) III, IV ve V

C) II, III ve IV

E) I, II, IV ve V

döngüsünde gerçekleşen aşağıdaki olaylardan

hangisi topraktaki azot tuzlarının atmosfere verilmesini sağlar? A) Amino asitlerin ayrışması B) Nitrifikasyon C) Denitrifikasyon D) Azot fiksasyonu E) Organik atıkların çürümesi

7

ÜNİTE TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

9

Aşağıda bir besin ağının bir kısmı verilmiştir. ������

����

Aynı ortamda yaşayan ve aralarında besin zinciri olan;

������



I. buğday,



II. kurbağa,

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



III. yılan,

A) Buğday sayısının azalması fare ve tavşan sayısının



IV. kartal,



V. çekirge



canlılarından hangisi II. dereceli tüketicidir?

�����



4.

������

�����

artmasını sağlar. B) Tilki sayısının artması fare sayısının azalmasına yol açar.

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

C) Baykuş ve tilki arasında besin rekabeti vardır. D) Baykuş sayısının azalması çimenlerin azalmasına yol açabilir. E) Tavşan sayısının azalması tilkileri olumsuz etkiler.

2.

I. denitrifikasyon bakterileri,



II. azot bağlayıcı bakteriler,



III. saprofit bakteriler



organizmalarından hangileri topraktaki azot tuzlarını

I. atmosfer karbondioksitinin azalması,



II. organik besin miktarının azalması,



III. erozyonla kaybedilen toprak miktarının artması



durumlarından hangilerine neden olur?



A) Yalnız I



azaltıcı metabolik aktiviteye sahiptir?



B) Yalnız III D) II ve III

Azot döngüsünde görev yapan;



Bir kara ekosisteminde üretici canlı sayısının azalması;

BİYOLOJİ

5.

A) Yalnız I



C) I ve II

6.

B) Yalnız II D) I ve III

C) Yalnız III E) II ve III

Bozulmuş ekosistemler kendi hâline bırakılırsa doğal yollarla onarılması yüzlerce yıl sürebilir. Ekoloji bilgisine sahip kişilerin katkısıyla ekosistemlerin onarımı ve sürdü-

E) I, II ve III

rülebilirliği hızlandırılabilir.

10



Bozulan ekosistemlerin onarılmasına katkıda bulunmak için aşağıdakilerden hangisinin yapılmaması ge-

8

rekir? İç parazit bir hayvan;

A) Toprağa azot bağlama yeteneği olan bitkiler dikilerek toprağın azot düzeyi arttırılabilir.



I. protein  amino asit



II. amino asit  protein



III. glikoz  CO2 + H2O



IV. glikojen  glikoz



olaylarından hangilerini hücre dışında gerçekleştire-

B) Hardal ve alpin teresi gibi topraktan toksik metalleri alan ve depolayan bitkilerin dikilerek toprak temizlenebilir. C) Yenilenemez enerji kaynaklarının kullanımı arttırılarak

mediği için parazit olarak yaşar?

A) Yalnız I



B) I ve IV D) I, II ve III

çevre kirliliği azaltılabilir. D) Ekolojik ayak izimizi küçülterek enerji tüketimi azaltıla-

C) II ve III E) II, III ve IV

bilir. E) Nesli tükenmekte olan bitki ve hayvan türleri koruma altına alınarak doğal yaşam korunabilir.

ünite

3.

DÜNYAMIZ 7.

Bir ekosistemde saprofit canlı sayısının azalması; I. organik artık madde miktarı,



I. Nişasta depo eder.



II. kemoototrof canlı sayısı,



II. CO2 özümlemesi yapar.



III. fotoototrof canlı sayısı



III. I. dereceli tüketicidir.



niceliklerinden hangilerinin azalmasına neden olur?



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



8.

D) II ve III

C) I ve II E) I, II ve III

B) Yalnız II

C) I ve II



D) II ve III

E) I, II ve III

11. Aşağıdaki

grafikte doğada bir besin zincirinde bulunan

�� ����������



canlıların biyokütleleri verilmiştir.

�����

Biyokütle

���

������ �



ÜNİTE TESTİ

10. I. Trofik düzeyde yer alan canlı ile ilgili,



B) Yalnız III

9



���

Azot döngüsünün özetlendiği yukarıdaki şemada, X

I

ile gösterilen olayı gerçekleştiren canlılarla ilgili,



II

III

Canlı türleri

IV

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



I. Oksidasyon enzimlerine sahiptirler.



II. Besin sentezi sırasında kimyasal enerji kullanırlar.



III. Mitokondrilerinde oksijen kullanarak enerji üretebilirler.

B) Enerji akışı, II-IV-I-III şeklindedir.



yargılarından hangileri doğrudur?

C) Toksik madde birikimi en fazla III’tedir.



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

A) II numaralı canlı üreticidir.

D) I numaralı canlının birey sayısı IV numaralı canlıdan

C) I ve II

fazladır.

E) I, II ve III E) IV numaralı canlı I. dereceden tüketicidir.

9.

I. Eymir gölündeki aynalı sazanlar



II. Eymir gölündeki tüm canlılar



III. Eymir gölü ve bu gölde yaşayan tüm canlı türleri



Yukarıda verilen örnekler ekosistem, komünite ve popü-

9

12.

�����������������

��� ����������������

lasyon ekolojik kavramlarının örnekleridir.



3

III

A)

Popülasyon

Komünite

Ekosistem

B)

Popülasyon

Ekosistem

Komünite

C)

Komünite

Popülasyon

Ekosistem

D)

Komünite

Ekosistem

Popülasyon

E)

Ekosistem

Popülasyon

Komünite

���

�

dakilerden hangisinde verilmiştir? II

�

���

Buna göre, bu örneklerin doğru eşleştirilmesi aşağı-

I

�



Şemada doğadaki azot döngüsünün toprakta gerçekleşen kısmı verilmiştir.



k, m ve n ile gösterilen yerlerde bulunan bakterilerin hangileri ototroftur?



A) Yalnız k



B) Yalnız m

D) k ve m

C) Yalnız n

E) m ve n

ÜNİTE TESTİ

1.

DÜNYAMIZ

10

Fotoototrof canlılarda görülen;

4.

Canlılarda görülen,



I. ışık enerjisi kullanma,



I. alg ile mantar,



II. CO2 kullanma,



II. baklagiller ile azot bağlayıcı bakteriler,



III. atmosfere oksijen gazı verme



III. elma ağacı ile ökse otu



olaylarından hangileri kemoototrof canlılarda da görü-



simbiyotik ilişkilerden hangileri mutualizme örnektir?

lür?



A) Yalnız I



A) Yalnız II



2.

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

Azot döngüsünde;

5.

I. NH3  NO2



II. N2O  N2



III. NO2  NO3



IV. HNO2  N2O



metabolik olaylarından hangileri nitrifikasyon bakteri-



I. Bitkilerde oksijenli solunum II. Maya hücrelerinde fermantasyon III. Kemosentetik bakterilerde inorganik madde oksidas-

B) I ve III D) I, II ve IV

C) II ve III



IV. Hayvanlarda oksijenli solunum



Yukarıda verilen olaylardan hangilerinde oksijen (O )

V. Alglerde fotosentez 2

kullanılır?

A) Yalnız IV

B) I ve IV

C) II ve III

E) II, III ve IV

BİYOLOJİ

E) I ve III

yonu

leri tarafından gerçekleştirilir? A) I ve II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III







B) Yalnız II

D) III ve V

E) I, III ve IV

10

10



Yukarıdaki besin zinciri ile ilgili aşağıdakilerden han-

6.

Bir besin piramidinde III. trofik düzeyde yer alan canlı sayısının artması;

gisi söylenemez?



I. Üretici,

A) Fitoplankton CO özümlemesi yapar. 2



II. I. Dereceli tüketici,

B) Zooplankton I. trofik düzeydedir.



III. III. Dereceli tüketici

C) Zooplankton I. dereceli tüketicidir.



canlılarından hangilerinin birey sayısının artışına ne-

D) Toksik madde birikimi en fazla pelikandadır. E) Balık II. dereceli tüketicidir.

den olur?

A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve II

C) Yalnız III E) I ve III

ünite

Fitoplankton  Zooplankton  Balık  Pelikan

3.

DÜNYAMIZ 7.

Aşağıdaki ekolojik birimlerden hangisindeki bireyle-

aynı olması;

A) Komünite

B) Ekoton



I. türler arası rekabet,

C) Popülasyon

D) Ekosistem



II. ekosistemin sürdürülebilirliği,



III. enerji akışı



durumlarından hangilerini artırır?



A) Yalnız I

E) Biyom



8.

Yüksek uyum yeteneği ve gelişmiş üreme özelliği nede-

D) II ve III

E) I, II ve III

Bırakıldığı gölde baskın olan kızıl kanat, eğrez, adi sazan

B) Ankara’da yaşayan saksağan kuşları

gibi türlerin sayısında ciddi azalmalara neden olur.

C) Erzurum’da yaşayan kızıl tilkiler

Yukarıda anlatılan gümüşi havuz balığı aşağıdakiler-

D) Bursa’da yaşayan ötücü kuşlar

den hangisinin örneğidir? A) Kilit taşı tür

B) Kozmopolit tür

C) İstilacı tür

D) Endemik tür





9.

Bir ekosistemde bulunan yeşil bitkilere karbonu işaretli

E) Van gölünde yaşayan inci kefali

E) Avcı tür

12. Aşağıda

2

kozun yapısına katıyor.

çeşitli canlılar ve gerçekleştirdikleri düşünülen

fizyololojik olaylar verilmiştir.

CO veriliyor. Bitkiler CO ’yi fotosentezde kullanarak gli2



Aşağıdaki olaylardan hangisi yanlış eşleştirilmiştir?

Glikozun yapısındaki karbon atomunun doğaya dönüşü aşağıdakilerden hangisinde en kısa yoldan gerçekleşir? A) Bitkilerin glikozu solunumda kullanması B) Otçulların glikozu hücrelerinde depolaması

Canlı

Fizyolojik etkinlik

A)

Fotoototrof bakteri

İnorganik → Organik

B)

Saprofit bakteri

C)

Mısır bitkisi

madde

D) Birincil dereceden tüketicilerin glikozu solunumda kullanması E) Saprofitlerin organik atıkları ayrıştırması

madde

Organik → İnorganik madde

C) Etçillerin glikozu solunumda kullanmaları

3

C) I ve II

A) Eymir gölünde yaşayan aynalı sazanlar

havuz balığı ortamda bulunan diğer türlerle rekabete girer.



B) Yalnız III

11. Aşağıdakilerden hangisi bir popülasyon değildir?

niyle bulunduğu yerde kolayca ve hızla yayılabilen gümüşi



ÜNİTE TESTİ

10. Bir ekosistemde yer alan canlıların ekolojik nişlerinin

rin, gen benzerliğinin en yüksek olması beklenir?



10

madde

İnorganik → Organik madde

madde

D)

Aerobik bakteri

CO üretimi 2

E)

Kemosentetik

Klorofil sentezi

bakteri

11

1.

Aşağıdaki yapılandırılmış gritte bazı ekolojik kavramlar verilmiştir.

I

II Popülasyon

Ekosistem

Biyosfer

Komünite

III

IV

a) Kavramları dar kapsamlıdan genişleyen organizasyon düzeylerine göre numaraları kullanarak sıralayınız. ...................., ...................., ...................., .................... b) Aşağıda tanımları verilen kavramları numaraları kullanarak yazınız. • Belirli bir bölgede yaşayan aynı tür canlıların oluşturduğu topluluk

( )

• Belirli sınırlar içinde etkileşim halinde bulunan farklı türden canlı grupları ile bu canlıları içinde ( )

barındıran cansız çevrenin tamamı • Aynı alan içerisinde birbiriyle ilişkili tüm popülasyonların oluşturduğu topluluk.

( )

• Dünya üzerinde canlıların yaşadığı alanların tamamı.

( )

12

2.

Aşağıda ekosistemde canlıları etkileyen faktörler verilmiştir. Bu faktörlerin karşısına biyotik ve abiyotik olanlarını yazınız.



• Işık

............................

• Tüketiciler

............................



• Sıcaklık ............................

• Ortam pH’sı

............................



• Üreticiler ............................

• Toprak ve mineraller ............................



• İklim

............................

• Ayrıştırıcılar



• Su

............................

ünite

............................

3.

Aşağıdaki grafiklerde simbiyotik ilişkilere bağlı olarak canlıların gelişim durumu verilmiştir. Buna göre simbiyotik ilişkiyi ve bu ilişkiye ait bir örnek veriniz.

Grafik a)

Simbiyotik İlişki

Y türü X türü

Birlikte b)

............................................

............................................

............................................

............................................

............................................

Gelişme

Birlikte

Zaman

Ayrı

Gelişme

Y türü X türü

Birlikte

3

............................................

Zaman

Ayrı

Y türü X türü

c)

Örnek

Gelişme

Ayrı

Zaman

4.

Aşağıdaki beslenme şekillerine sahip canlılara 2’şer örnek veriniz.



Fotoototrof beslenme

........................, ........................



Kemoototrof beslenme

........................, ........................



Herbivor (Otçullar)

........................, ........................



Karnivor (Etçiller)

........................, ........................



Omnivor (karışık beslenenler) ........................, ........................



Ayrıştırıcılar

........................, ........................

13

5.

Aşağıda kuzey Pasifik kıyılarına ait bir besin piramidi verilmiştir.

Katil balina Su Samuru

Deniz kestanesi

Kelp yosunu

a) Besin piramidinde I., II., III. ve IV. trofik düzeyde yer alan canlıları yazınız.

I. Trofik düzey: .............................



II. Trofik düzey: .............................



III. Trofik düzey: .............................



IV. Trofik düzey: ............................. b) Besin piramidinde aşağıdaki beslenme şekillerine sahip canlıları yazınız.

Fotoototrof:

.................................



Herbivor (Otçul): .................................



Karnivor (Etçil):

.................................

c) Besin piramidinde kilittaşı türü yazınız.

.................................

14



• Toplam biyokütle

.................................



• Aktarılabilir enerji miktarı

.................................



• Dokularda biriken toksik madde miktarı .................................



• Vücut büyüklüğü

.................................



• Birey sayısı

.................................

ünite

d) Besin piramidinde aşağıdaki özellikleri üreticiden tüketiciye doğru değişimini yazınız.

6.

Aşağıdaki şekilde azot döngüsü şematize edilmiştir.



Atmosferdeki

Bitkisel protein

serbest azot (N ) 2



Hayvansal protein

Yıldırım, şimşek K T

Bitki hayvan artıkları ve ölüleri

L Baklagil NH3 (Amonyak)

NO3

(Nitrat) N

3

NO 2 (Nitrit)

K



Azot döngüsünde aşağıdaki olayları gerçekleştiren canlıları harfleri kullanarak yazınız.



•

Atmosfer azotunu azaltan: .................................



•

Denitrifikasyonu sağlayan: .................................



•

Saprofit beslenen:

.................................



•

Nitrifikasyon sağlayan:

.................................



•

Kemoototrof beslenen:

.................................

7.

Geniş coğrafik bölgelerde bulunan büyük ekosistem tiplerine “biyom” denir.



Aşağıdaki biyomlara ait karakteristik canlılara 2’şer örnek yazınız.



a) Tropikal yağmur ormanları:



b) Ilıman bölge yaprak döken ormanları: ........................, ........................



c) İğne yapraklı ormanlar:

........................, ........................



d) Çöl biyomu:

........................, ........................



e) Çayır biyomu:

........................, ........................



f) Göl biyomu:

........................, ........................



g) Akarsu biyomu:

........................, ........................



h) Sulak alanlar:

........................, ........................



ı) Tuzlu su biyomları:

........................, ........................

........................, ........................

15

1.

a)

I, IV, II, III



b)

• I, • II,

2.

• Işık: Abiyotik

• Tüketiciler: Biyotik



• Sıcaklık: Abiyotik

• Ortam pH’sı: Abiyotik



• Üreticiler: Biyotik

• Toprak ve mineraller: Abiyotik



• İklim: Abiyotik

• Ayrıştırıcılar: Biyotik



• Su: Abiyotik

Simbiyotik ilişki

3.







16

• IV, • III

Örnek

a) Mutualizm

• Timsah ile kürdan kuşları



arasındaki ilişki



b) Kommensalizm

• Köpek balığı ile küçük



balıklar arasındaki ilişki



c) Parazitlik

• İnsan ile tenya arasındaki



ilişki



Bakteri

5.

a)

I. Trofik düzey: Kelp yosunu





II. Trofik düzey: Deniz kestanesi





III. Trofik düzey: Su samuru





IV. Trofik düzeyi: Katil balina



b)

Fotoototrof:





Herbivor (Otçul): Deniz kestanesi





Karnivor (Etçil): Su samuru, Katil Balina



c)

Su samuru



d)

• azalır





• azalır





• artar





• artar





• azalır

6.

• K, • T,

7.

a)

Orkide, Jaguar



b)

Kayın, Vaşak



c)

Çam, Baykuş

• L,

Kelp yosunu

• K, N

4.

Fotoototrof:

Bitki,



Kemoototrof:

Bakteri, Arkea



d)

Kaktüs, Yılan



Herbivor (otçullar) :

İnek,

Koyun



e)

Buğday, Koyun



Karnivor (Etçiller):

Aslan,

Kartal



f)

Nilüfer, Kurbağa



Omnivor (Karışık beslenenler): Ayı,



g)

Düğün çiçeği, alabalık



Ayrıştırıcılar:



h)

Kamış, Misk sıçanı



ı)

Kefal, Çipura

İnsan

Bakteri, Mantar

• K, N