ισως σας ενδιαφερει και αυτο εδω: Ειναι ασκησεις εφαρμογης του παιδικου ιχνογραφηματος: TEST του Σπιτιού Ζητείται από το παιδί να ζωγραφίσει ένα σπίτι ή το δικό του σπίτι. Η απεικόνιση του σπιτιού εντάσσεται συνήθως σε δύο τύπους: 1. το Λογοκρατικό, στον οποίο επικρατεί η ακρίβεια κι η αυστηρότητα της μορφής, χωρίς την ύπαρξη του περίγυρου κόσμου και 2. τον Αισθητηριακό, όπου το σπίτι τοποθετείται μέσα σ΄ ένα περίγυρο που σφύζει από ζωή: ο ήλιος λάμπει, τα πουλιά πετούν, υπάρχουν δέντρα, λουλούδια, δρόμοι, λίμνη ή ποτάμι και καμιά φορά άλλα σπίτια. Το σπίτι συχνά ζωγραφίζεται με ανθρωπομορφικές αναλογίες: Η τριγωνική στέγη που μοιάζει με σκούφια, το τζάκι με τον καπνό με πίπα, τα δύο παράθυρα με μάτια κι η πόρτα με στόμα. Συμβαίνει όμως και το αντίθετο σε παιδιά ιδίως προσχολικής ηλικίας που ζωγραφίζουν το ανθρώπινο σώμα με τη μορφή του πιο πάνω σπιτιού: τρίγωνο επάνω με κεφάλι και χέρια, τετράγωνο κάτω με πόδια. Η προβολική αξία του ΤEST επισημαίνεται και στα παρακάτω σημεία: * Ο πλατύς κι ευθύς δρόμος που οδηγεί στο σπίτι, εκφράζει την επικοινωνία του παιδιού με τον έξω κόσμο. * Ο ελικοειδής και μακρύς δρόμος ή ο δρόμος που οδηγεί σε αμπαρωμένες πόρτες, φανερώνει δυσκολία στην επικοινωνία. * Ο καπνός του τζακιού που έχει δεξιά κατεύθυνση φανερώνει αισιόδοξο άτομο. Όταν ο καπνός σκιάζει τον ήλιο ή καταβαίνει προς τα κάτω, δείχνει άτομο με μελαγχολικές τάσεις. * Τα ανοιχτά παράθυρα με γλάστρες και κουρτίνες φανερώνουν χαρούμενη διάθεση κι ευτυχισμένη ζωή. Ο ήλιος πάνω αριστερά, τα δέντρα, τα πουλιά κι ο γαλάζιος ουρανός φανερώνουν την ειρηνική, χαρούμενη κι αισιόδοξη ζωή που ζει το παιδί. * Παιδιά που αρνούνταινα ζωγραφίσουν το σπίτι τους, έχουν συνήθως προβλήματα στην οικογένειά τους (διαζύγιο, αρρώστια, θάνατος κά.). * Σε περίπτωση διαζευγμένων γονέων το παιδί μπορεί να ζωγραφίσει δύο διαφορετικά σπίτια. * Τα αχνογραμμένα ή τα σβησμένα πρόσωπα είναι συνήθως πρόσωπα που απουσιάζουν ή πρόσωπα που θέλει να ξεχάσει το παιδί. * Τα παιδιά των πόλεων ζωγραφίζουν το σπίτι τους σε μια πολυκατοικία που αρκετές φορές είναι ανθρωπομορφική με τα μπαλκόνια ως χέρια. * Όταν ζητούμε από το παιδί να ζωγραφίσει απλά ένα σπίτι, αυτό σχεδιάζει προβάλλοντας το δικό του σπίτι. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να πάρει αρκετές πληροφορίες για τη ζωή του παιδιού υποβάλλοντάς του ερωτήσεις όπως: Ποιοι κατοικούν σ΄ αυτό το σπίτι; Τι λένε οι γείτονες γι΄ αυτούς; Είναι καλοί ή κακοί; Τι λέει η οικογένεια για τους γείτονες; Θέλουν να παίζουν τα παιδιά της οικογένειας με τα γειτονόπουλα; Ποιος φωνάζει μέσα σ΄ αυτό το σπίτι; κτλ. *Ø Τα φοβισμένα και καταπιεσμένα παιδιά ζωγραφίζουν συνήθως σπίτια με πόρτες και παράθυρα ερμητικά κλειστά ή φράκτες γύρω- γύρω και τον ήλιο να μισοφαίνεται στην άκρη του χαρτιού. *Ø Η απουσία της γραμμής στήριξης του σπιτιού στο έδαφος, φανερώνει την ανασφάλεια του παιδιού και την αβεβαιότητά του για το μέλλον. Η προβολική αξία των χρωμάτων Εκτός από τα κυρίως σχέδια, προβολική αξία έχουν και τα χρώματα σε όλα τα
ιχνογραφήματα το παιδιού. Εξετάζεται πάντα το επικρατέστερο χρώμα σε κάθε ζωγραφιά: * Το κόκκινο χρώμα υποδηλώνει αυθορμησία, ενστικτώδεις παρορμήσεις, επιθυμία για δράση. * Το πορτοκαλί δείχνει εξωστρέφεια, προβολή του εγώ, γαλήνη κι υπερτίμηση του εαυτού * Το κίτρινο φανερώνει ψυχρό δυναμισμό και φιλοδοξία. * Το πράσινο φανερώνει κοινωνικότητα, ευαισθησία κι ανάγκη για επικοινωνία. * Το γαλάζιο χαρακτηρίζει την ανάπτυξη της λογικής και του αυτοελέγχου. * Το καφέ υποδηλώνει ψυχική αντίσταση κι ισχυρογνωμοσύνη. * Το μοβ φανερώνει συναισθηματικές διαταραχές. * Το μαύρο είναι το χρώμα των νευρωτικών και καταθλιπτικών ατόμων. * Το γκρίζο σημαίνει δυσπιστία, εχεμύθεια κι απώθηση. * Το λευκό σημαίνει τάσεις φυγής κι εκρηκτικές αντιδράσεις. Το ιχνογράφημα της οικογένειας * Δίνει τη δυνατότητα να εντοπιστούν πιθανές οικογενειακές συγκρούσεις και να ερμηνευτούν μορφές συμπεριφοράς που εκδηλώνει ο μαθητής. * Ζητείται από το παιδί να σχεδιάσει την οικογένειά του και τον εαυτό του μέσα σ΄ αυτήν. * Το ιχνογράφημα της οικογένειας εντάσσεται συνήθως σε δύο τύπους: 1. το Λογοκρατικό, στον οποίο επικρατεί η ακρίβεια κι η αυστηρότητα της μορφής, χωρίς την ύπαρξη του περίγυρου κόσμου και 2. τον Αισθητηριακό, όπου η οικογένεια τοποθετείται μέσα σ΄ ένα περίγυρο που σφύζει από ζωή: ο ήλιος λάμπει, τα πουλιά πετούν, υπάρχουν δέντρα, λουλούδια, δρόμοι, λίμνη ή ποτάμι και καμιά φορά άλλα σπίτια ή άνθρωποι.
Η προβολική αξία του ιχνογραφήματος της οικογένειας παρακάτω σημεία:
επισημαίνεται και στα
* Προσέχουμε από πού ο μαθητής άρχισε το σχέδιο. Αν έχει φορά από αριστερά προς τα δεξιά, ο μαθητής είναι δεξιόχειρας κι η φορά είναι κανονική. Αν το σχέδιο ξεκινά από τα δεξιά προς τα αριστερά κι ο μαθητής δεν είναι αριστερόχειρας, η κίνηση αυτή δείχνει μια δυνατή οπισθοδρομική τάση της προσωπικότητας που μπορεί να είναι επιβλαβής για το παιδί. * Η σειρά με την οποία σχεδιάζονται τα μέλη της οικογένειας είναι πολύ σημαντική. * Το πρόσωπο που αγαπιέται ή θαυμάζεταιαπό το παιδί σχεδιάζεται πρώτο, γιατί είναι το πρώτο που σκέφτεται το παιδί και σε αυτό επικεντρώνεται η προσοχή του. Η προτίμηση αυτή εκδηλώνεται συνήθως με το μέγεθος ( η φιγούρα είναι μεγαλύτερη ) και με το πλήθος των λεπτομερειών. * Το πρόσωπο που υποτιμάται υπάρχει στο σχέδιο αλλά είναι μικροσκοπικό, σχεδιασμένο τελευταίο στη σειρά ή μακριά από την ομάδα. Ακόμα ένας άλλος τρόπος υποτίμησης είναι να σχεδιαστεί το πρόσωπο και να σβηστεί στη συνέχεια. * Το πρόσωπο το οποίο παραλείπεται από το ιχνογράφημα της οικογένειας, είναι βέβαιο ότι είναι το πρόσωπο με το οποίο το παιδί έχει τις χειρότερες σχέσεις. * Σημαντικό είναι να προσέξουμε για πόση ώρα το παιδί σχεδιάζει το ένα ή το άλλο πρόσωπο, τη φροντίδα του για τις λεπτομέρειες ή την εμμονή του μερικές φορές να επιστρέφει συνέχεια στο ίδιο πρόσωπο. * Το ύψος του σχεδιασμένου προσώπου καλύπτει αντιφάσεις σχετικά με το πρόσωπο που σχεδιάζει. Μικρά σχέδια αποδίδονται σε παιδιά με έντονη τάση
εσωστρέφειας. Τα δειλά κι αγχώδη παιδιά σχεδιάζουν φιγούρες μικρότερες από τα εκδηλωτικά παιδιά. * Τα γελαστά πρόσωπα δηλώνουν θετικό αυτοσυναίσθημα. * Ο σχεδιασμός του ιδίου του παιδιού σε μεγαλύτερο μέγεθος από τουςάλλους και στο κέντρο της επιφάνειας δηλώνει έντονο εγωκεντρισμό. Όταν ολοκληρωθεί το σχέδιο: 1.
Το παιδί επαινείται γι΄ αυτό που έκανε.
2. Ζητείται από το παιδί να περιγράψει την οικογένειά του ξεκινώντας από το πρόσωπο που σχεδίασε πρώτο. 3. Για κάθε ένα από τα πρόσωπα ζητάμε να μάθουμε το φύλο, την ηλικία και το ρόλο που παίζει στην οικογένεια. 4. Προσπαθούμε να κάνουμε το παιδί να μιλήσει για τις συναισθηματικές προτιμήσεις που έχουν τα μέλη της οικογένειάς του. 5.
Το καθοδηγούμε να μιλήσει και για τον εαυτό του.
6. Χρησιμοποιούμε ερωτήσεις που μας δίνουν συχνά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία όπως: (Ποιος είναι ο πιο καλός στην οικογένεια; Ποιος ο λιγότερο καλός; Ποιος είναι ο πιο ευτυχισμένος; Γιατί; Ποιος είναι ο λιγότερο ευτυχισμένος; Γιατί; Ποιον προτιμάς; Γιατί; Ποιο άλλο πρόσωπο θα ήθελες να είσαι; Γιατί; Ποιες είναι οι σχέσεις της οικογένειας με τους γείτονες; Ποιος φωνάζει περισσότερο; κ.ά.). Το σχέδιο είναι μέρος της ζωής του παιδιού όπως το γέλιο κι η κίνηση. Δεν είναι ποτέ ακίνητο, στατικό κι αμετάβλητο. Εξελίσσεται πάντα και δείχνει το στιγμιαίο και τη συγκίνηση. Είναι προνομιακό μέσο για να δημιουργήσει κανείς βαθύτερη επαφή με την παιδική ψυχή. προβολικο σχεδιο ΣΧΕΔΙΑΣΕ ΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ της Goodenough Το σχέδιο του ανθρώπου Πρόσωπο/Κεφάλι Τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου λειτουργούν ως βασική πηγή αισθητικής ικανοποίησης ή αντίθετα αισθητικής δυσαρέσκειας, ενώ αποτελεί και το µέσο για τη διαπροσωπική επικοινωνία. Το κεφάλι θεωρείται ως το µέρος της διανοητικής δράσης και της φαντασίας και συνδέεται µε τον έλεγχο των ορµών και των συναισθηµάτων, µε τις ανάγκες της αλληλεπίδρασης µε άλλους, την επικοινωνία. Με όρους αναλυτικούς το κεφάλι συµβολίζει το εγώ. Φυσιολογικοί ενήλικες δίνουν συνήθως µικρότερη έµφαση στο κεφάλι από ό,τι σε άλλα µέρη του σώµατος. Τα στοιχεία που αξιολογούνται είναι τα εξής: Ασυνήθιστα μεγάλα κεφάλια: 1. Επιθετικές τάσεις 2. Φτωχή συναισθηματική και κοινωνική προσαρμογή σε παιδιά µε σχολικές δυσκολίες 3. Πιθανόν άγχος Τα ασυνήθιστα µεγάλα κεφάλια είναι αναµενόµενο στα παιδιά μικρότερα των 7 ετών. Ασυνήθιστα µικρά κεφάλια: Είναι µια πιθανή ένδειξη προβλημάτων προσαρμογής στο περιβάλλον. Άλλα στοιχεία σε σχέση µε το πρόσωπο είναι τα εξής:
Ο αποκλεισμός χαρακτηριστικών του προσώπου, ενώ το υπόλοιπο σώμα είναι ζωγραφισμένο επαρκώς, αποτελεί ένδειξη φτωχής προσαρμογής µε πιθανούς καταναγκασμούς και άγχος. Η έλλειψη µματιών δείχνει φτωχή προσαρμογή µε πιθανούς καταναγκασμούς και άγχος, ενώ έχει βρεθεί σε περιπτώσεις κατάθλιψης. Η σχεδίαση κλειστών µματιών αποτελεί ένδειξη συναισθηματικής διαταραχής για παιδιά ηλικίας µμεγαλύτερης των 5 ετών. Η έμφαση στη µύτη είναι φυσιολογική και αναµενόµενη για τα παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Η έµφαση στο πρόσωπο γενικότερα είναι αναµενόµενη από τα παιδιά και ιδιαίτερα από εκείνα της µμικρής ηλικίας. Αποτελεί µια ένδειξη της φυσιολογικής εξάρτησης των παιδιών από τους ενήλικες και ένα στοιχείο που μαρτυρά τη συναισθηματική τους ανωριμότητα ως αποτέλεσμα της νεαρής τους ηλικίας. Η έλλειψη στόματος αποτελεί ένδειξη πιθανών καταναγκασμών και άγχους ή αλλιώς φανερώνει µια ντροπαλότητα και τάσεις για κοινωνική απόσυρση. Τα δόντια είναι πιθανόν να εμφανιστούν σε παιδιά µε επιθετική συμπεριφορά. Η έλλειψη λαιμού είναι αναµενόµενη στα παιδιά της µικρής ηλικίας και αποτελεί µια ένδειξη της φτωχής προσαρμογής όταν εμφανίζεται σε παιδιά µεγαλύτερης ηλικίας. Η έντονη σκίαση στο λαιµό σε σχέδια παιδιών ηλικίας µεγαλύτερης των 5 ετών αποτελεί µια ένδειξη συναισθηµατικής διαταραχής. Κορµός Ο κορµός στο σχέδιο συνδέεται µε τις βασικές ορµές. Η έλλειψη σηµαντικών λεπτοµερειών (ώµοι, στήθος, µέση κ.λπ.) αποτελεί µια ένδειξη φτωχής προσαρµογής του παιδιού στο περιβάλλον που βρίσκεται τη δεδοµένη χρονική περίοδο. Τα στοιχεία που αξιολογούνται είναι τα εξής: Η έλλειψη ολόκληρου του κορµού στα παιδιά της σχολικής ηλικίας αποτελεί µια ένδειξη φτωχής προσαρµογής και φτωχής σχολικής επίδοσης. Η σχεδίαση των γεννητικών οργάνων µε τρόπο εµφανή αποτελεί ένδειξη µιας φανερής επιθετικότητας του παιδιού, ενώ έχει σχεδιαστεί και από παιδιά µε σοβαρή ψυχική διαταραχή. Τα µακριά, δυνατά µπράτσα αποτελούν µια ένδειξη ανταγωνιστικών φιλοδοξιών, ανάγκης για επίτευξη ή ανάγκη για σωµατική δύναµη. Επίσης, αποτελούν µια ένδειξη ενεργητικής επαφής µε το περιβάλλον που πιθανόν να έχει και στοιχεία επιθετικότητας. Αντίθετα, η έλλειψη µπράτσων αποτελεί µια ένδειξη ύπαρξης παθητικών τάσεων σε παιδιά µε φτωχή προσαρµογή. Οµοίως, τα πολύ κοντά µπράτσα δηλώνουν φτωχή προσαρµογή του παιδιού στο περιβάλλον του. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας συνήθως ζωγραφίζουν τα δάχτυλα και µάλιστα τον ακριβή αριθµό αυτών. Τα παιδιά µε οργανική διαταραχή έχει βρεθεί να ζωγραφίζουν λιγότερα από 5 δάχτυλα και αυτό αποτελεί µια ένδειξη συναισθηµατικής ανεπάρκειας που σχετίζεται µε το οργανικό πρόβληµα που αντιµετωπίζουν. Τα πόδια συνήθως λείπουν σε σχέδια παιδιών τα οποία είναι ντροπαλά, επιθετικά ή παρουσιάζουν κάποια συναισθηµατική διαταραχή. Τα ενωμένα πόδια ή αυτά που δεν είναι χωρισµένα µε κενό ανάµεσά τους αποτελεί µια ένδειξη πιθανής συναισθηµατικής διαταραχής. Η έμφαση που δίνεται στα κουµπιά αποτελεί µια φυσιολογική αντίδραση στα παιδιά µικρής ηλικίας, ενώ στα µεγαλύτερα φανερώνει εξάρτηση από τη μητέρα. Στο σχέδιο του ανθρώπου από παιδιά δεν αναµένονται στοιχεία διάκρισης του φύλου. Ωστόσο, τα περισσότερα παιδιά ζωγραφίζουν µεγαλύτερο το γυναικείο σχέδιο. Ερµηνεία του σχεδίου της ανθρώπινης φιγούρας βάσει των Κρότι και Μάνι (2003) Μικρό σχέδιο (διάσταση): Δηλώνει χαµηλή αυτοεκτίµηση. Το παιδί φοβάται τη
σύγκριση µε τους άλλους και το περιβάλλον του γενικότερα. Μεγάλη διάσταση (αν καλύπτει περισσότερο από το µισό της σελίδας): Σιγουριά και εµπιστοσύνη στον εαυτό, εξωστρέφεια, πληθωρικότητα Κανονική διάσταση (από 8 έως 18 εκατοστά): η αύξηση των διαστάσεων στα κορίτσια παραµένει σταθερή, ενώ στα αγόρια παρουσιάζει δύο κρίσιµες περιόδους, αυτές της ηλικίας 5-6 και της εφηβείας που έχουν άµεση σχέση µε την αναζήτηση ταυτότητας. Μεγάλο κεφάλι: τάσεις αυτοπροβολής. Μικρό κεφάλι: ένδειξη επώδυνων εµπειριών κατά την περίοδο της πρώτης διατροφής και απογαλακτισµού, όπως τροφικές ιδιαιτερότητες, επιβεβληµένες δίαιτες, γαστρεντερικές διαταραχές. Μακρύς λαιµός: ανάγκη εξερεύνησης των όσων περιβάλλουν το παιδί για να µπορέσει στη συνέχεια µε τη φαντασία του να δηµιουργήσει έναν κόσµο γεµάτο από ικανοποιήσεις των ορµών του. Μακριά µπράτσα: ανάγκη για επικοινωνία, αλλά και συναισθηµατική πληθωρικότητα και διαλλακτικό χαρακτήρα, στο βαθµό που απουσιάζουν στοιχεία ενδεικτικά µιας επιθετικής τάσης (κλειστές γροθιές, δόντια, στόµα κόκκινο και έντονα σχεδιασµένο). Κοντά µπράτσα: ανασφάλεια και ντροπαλότητα ως προς την επαφή του µε τους άλλους Μεγάλα χέρια: ανάγκη για έντονη και συχνή (κοινωνική) ανταλλαγή. Πιθανόν, όµως, αποτελεί και µια ένδειξη επιθετικότητας (άσκηση σωµατικής βίας) Μακριά πόδια (σκέλη): ανάγκη σταθερότητας και ασφάλειας. Αν είναι πολύ µακριά µπορεί να σηµαίνουν την επιθυµία του παιδιού να µεγαλώσει γρήγορα για να φτάσει κάποιον ενήλικα που θαυµάζει. Κοντά πόδια: ευρωστία, σιγουριά και φυσική αντοχή Μεγάλα µάτια: επιθυµία για κυριαρχία, περιέργεια ακόµα και για τα συναισθήµατα των άλλων. Το παιδί πιθανόν λαµβάνει αρνητικά µηνύµατα από τους γύρω του. Καπύλες γραµµές: παρατηρούνται στα παιδιά µε ικανότητες προσαρµογής, εξωστρεφή διάθεση, αλλά και εξάρτηση από την αποδοχή του περιβάλλοντός τους. Αιχµηρές γραµµές και γωνίες, καθώς το παιδί υπογραµµίζει το περίγραµµα: η θέληση και η επιµονή υπερισχύουν του αυτοσχεδιασµού και του αυθορµητισµού που πιθανόν να οφείλεται σε διαπαιδαγώγηση που δίνει σηµασία στην τάξη. Πιθανόν, όµως να αποτελεί και ένδειξη µιας επιθετικής ιδιοσυγκρασίας. Η τάση αυτή µπορεί να έρθει στην επιφάνεια και από γεγονότα ή καταστάσεις που υπονοµεύουν το status quo του παιδιού Ελάχιστη πίεση: αποτελεί ένδειξη µιας ευαισθησίας ανταπόκρισης στα ερεθίσµατα του περιβάλλοντος τα οποία µε ευκολία ενσωµατώνονται στην πορεία ανάπτυξης του παιδιού, στοιχείο σηµαντικό για την εξέλιξή του, αλλά και ανασταλτικό ως προς την ικανότητά του να αντιµετωπίζει τις µαταιώσεις. Μέτρια πίεση: αποτελεί µια ένδειξη εξισορρόπησης των δυνάµεων του παιδιού που προορίζονται για την επίτευξη των στόχων του. Συνεχής και στρωτή διαχείριση (όλο το σχέδιο έχει την ίδια πίεση και την ίδια σκίαση): το παιδί είναι διαθέσιµο και σίγουρο για τα συναισθήµατά του. Ικανότητα προσαρµογής και χαρακτήρας ανοικτός, κοινωνικός και ήρεµος. Εναλλαγή στη διαχείριση: εύκολη κόπωση και τάση του παιδιού για αφηρηµάδα. Οι Κρότι και Μάνι (2003) περιγράφουν την εξέλιξη του σχέδιου της ανθρώπινης φιγούρας κατά αντιστοιχία µε την αναπτυξιακή πορεία και ηλικία του παιδιού. Πιο συγκεκριµένα, αναφέρουν: 4 ετών Κορίτσι: κεφάλι, µάτια, κορµός, βραχίονες και σκέλη Αγόρι: κεφάλι, µάτια, σωστά προσανατολισµένο σχέδιο 5 ετών Κορίτσι: στόµα, µύτη, βραχίονες ενωµένοι µε το σώµα, πόδια και χρωµατισµένα ρούχα Αγόρι: µύτη, µακρύς κορµός, βραχίονες, βραχίονες ενωµένους µε το σώµα, σκέλη ενωµένα µε το σώµα, πόδια, χρωµατιστά ρούχα
6 ετών Κορίτσι: µαλλιά, µακρύς κορµός, βραχίονες σχεδιασµένοι µε δύο γραµµές, σκέλη σχεδιασµένα µε δύο γραµµές, παντελόνι ή φούστα, παπούτσια Αγόρι: ρεαλιστικά χρώµατα στο πρόσωπο, στόµα, περιγράµµατα µε µολύβι, βραχίονες µε δύο γραµµές, σκέλη σχεδιασµένα µε δύο γραµµές, παντελόνι 7 ετών Κορίτσι: ρεαλιστικά χρώµατα στο πρόσωπο, περίγραµµα µε µολύβι, δάχτυλα Αγόρι: δάχτυλα, παπούτσια 8 ετών Κορίτσι: εξελιγµένα µάτια, σχεδιασµένος κορµός, λαιµός, βραχίονες µε αναλογίες, σκέλη µε αναλογίες, σωστή θέση των βραχιόνων, ευλύγιστα σκέλη, µανίκια και µπούστο στο ίδιο χρώµα Αγόρι: βραχίονες µε αναλογίες, σκέλη µε αναλογίες 9 ετών Κορίτσι: εξελιγµένο στόµα, σχεδιασµένος λαιµός, αναγνωρίσιµο φύλο, ζώνη Αγόρι: εξελιγµένο στόµα, εξελιγµένη µύτη, σχεδιασµένος κορµός, αναγνωρίσιµο φύλο, σωστή θέση των βραχιόνων 10 ετών Κορίτσι: όµοιο πλάτος µατιών, ώµοι, κεφάλι µε αναλογίες, παλάµη του χεριού, πέντε δάχτυλα, αναγνωρίσιµη ηλικία Αγόρι: εξελιγµένα µάτια, παλάµη του χεριού, ευλύγιστα σκέλη, φυσική στάση των ποδιών, µανίκια και µπούστο στο ίδιο χρώµα, αναγνωρίσιµη ηλικία 11 ετών Κορίτσι: εξελιγµένη µύτη, κόµµωση, φυσική στάση των ποδιών Αγόρι: µαλλιά, λαιµός, ώµοι, ζώνη 12 ετών Κορίτσι: όµοιο ύψος µατιών, τρεις λεπτοµέρειες στα µάτια, κόρη του µατιού, φρύδια, κόκκινο στόµα. Αγόρι: όµοιο πλάτος µατιών, κόρη του µατιού, κόµµωση, κεφάλι µε αναλογίες, εξατοµικευµένη φιγούρα. Ονομαζεται Δοκιμασία Θεματικής Αντίληψης για Παιδιά [Children’s Apperception Test (CAT), Bellak & Sorel - Bellak (1968)]. το (CAT) είναι ενα προβολικο τεστ προσωπικοτηταςπου χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση επιμέρους αποκλισεων σε τυποποιημένες απαντήσεις παιδιων σε ερεθίσματα που παρουσιάζονται με τη μορφή των εικόνων των ζώων (cat Α) ή άνθρωπου (CAT-H) σε κοινές κοινωνικές καταστάσεις. Το cΑΤ έχει χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της προσωπικότητας, επίπεδο ωριμότητας, και, συχνά, την ψυχikh υγεία. Βασιζεται στη θεωρία οτι οι απαντήσεις του παιδιου σε μια σειρά από σχέδια, από ζώα ή ανθρωπους σε ειδικους είναι πολύ πιθανό να αποκαλυψουν σημαντικές πτυχές της προσωπικότητας του παιδιού. Ορισμένες από αυτές τις διαστάσεις της προσωπικότητας περιλαμβάνει επίπεδο της πραγματικότητας δοκιμές και απόφαση, τον έλεγχο και ρύθμιση των αντιδρασεων, άμυνες, τις συγκρούσεις, και το επίπεδο της αυτονομίας. «Το Τεστ των Παραμυθιών» Fairy Tale Test - ΚΑΡΙΝΑ ΚΟΥΛΑΚΟΓΛΟΥ
Το Fairy Tale Test είναι ένα προβολικό τεστ για παιδιά, ηλικίας από 6 έως 12 ετών. Αναπτύχθηκε ως μέρος της διδακτορικής διατριβής της δημιουργού του, Καρίνας Κουλάκογλου, στο Πανεπιστήμιο του Exeter στη Μ. Βρετανία και το θεωρητικό του υπόβαθρο συνίσταται στη σχέση παραμυθιών και ασυνείδητων διαδικασιών όπως αυτή έχει διαπιστωθεί και διερευνηθεί από πλειάδα μελετητών, κυρίως ψυχαναλυτικής προσέγγισης.
Το Fairy Tale Test έχει μεταφρασθεί και σταθμιστεί σε διάφορες χώρες ενώ εκδίδεται και κυκλοφορεί ήδη στα γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, γερμανικά, ουγγρικά, σλοβένικα, πολωνικά, ρώσικα και ελληνικά ενώ μεταφράζεται στα κινέζικα και τα τούρκικα. Το τεστ αποτελείται από 21 κάρτες (7 σετ καρτών), που παρουσιάζονται στο παιδί ανά σετ των τριών, ένα εγχειρίδιο, και 25 πρωτόκολλα όπου αναγράφονται οι γενικές ερωτήσεις που τίθενται στο παιδί και καταγράφονται οι απαντήσεις του. Οι χαρακτήρες που απεικονίζονται στις κάρτες ανήκουν σε ένα ή περισσότερα παραμύθια («Η Κοκκινοσκουφίτσα», «Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι», «Ο Τζακ και η φασολιά» κ.ά.). Καθώς στα παραμύθια, οι σκέψεις και τα συναισθήματα των διαφόρων χαρακτήρων συνήθως δεν προσδιορίζονται ξεκάθαρα, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία, μέσω της ταύτισης, να προβάλλουν τις δικές τους σκέψεις, συναισθήματα ή συγκρούσεις. Το υλικό που προκύπτει αξιολογείται βάσει 30 παραμέτρων προσωπικότητας αποκομίζοντας έτσι μια αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα της ψυχοσύνθεσης του παιδιού. • Το τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά: (1) για την αξιολόγηση της προσωπικότητας σε πλαίσια ερευνητικά (πληθυσμιακές μελέτες/ διαπολιτισμικές μελέτες/ διαχρονικές μελέτες όπου παρακολουθείται η εξελικτική διαφοροποίηση του παιδιού ή η επίδραση ψυχοπιεστικών παραγόντων στον ψυχισμό του πχ η εμπειρία του σχολείου, το άγχος αποχωρισμού από τους γονείς, το διαζύγιο, η γέννηση ενός αδελφού, η ασθένεια ή ο θάνατος, κ.ά), (2) για τη διαγνωστική εκτίμηση κλινικών περιστατικών (π.χ. άγχος, φοβίες, κατάθλιψη, διαταραχές συμπεριφοράς) και (3) για την αξιολόγηση της έκβασης μιας ψυχοθεραπευτικής προσπάθειας. Τα πλεονεκτήματά του σε σχέση με άλλα τεστ που κυκλοφορούν είναι τα εξής: • Η στάθμισή του σε μεγάλο δείγμα (περί τα 1000 παιδιά) του ελληνικού πληθυσμού δύο φορές (1990 – 2003) καθώς και η στάθμισή του σε κάθε χώρα όπου έχει μεταφρασθεί και, κατ’ επέκταση, σε διαφορετικά πολιτισμικά δεδομένα • Ο μεγάλος αριθμός μεταβλητών-παραμέτρων προσωπικότητας και η πληθώρα επεξηγηματικών παραδειγμάτων και σαφών οδηγιών για τη χορήγηση και την αξιολόγηση του υλικού • Οι ικανοποιητικές ψυχομετρικές ιδιότητές του (εγκυρότητα και αξιοπιστία) • Η ποσοτική και ποιοτική ερμηνεία των αποτελεσμάτων • Η δομή του (3 διαφορετικές απεικονίσεις του ήρωα ανά σετ) που δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να σκεφτεί περαιτέρω ή να αναιρέσει τα λεγόμενά του επιτρέποντας στον εξεταστή να παρατηρήσει την ανάδειξη μηχανισμών άμυνας. Η διάθεση της ελληνικής έκδοσης του Fairy Tale Test με την ονομασία «Το Τεστ των Παραμυθιών» γίνεται από την εταιρεία Fairy Tale Test Society Κάλβου 9, Ν. Ερυθραία, Αττική τηλ. επικοινωνίας: 210-6208085, email:
[email protected]) ιστοσελίδα: www.fairytaletest.com Ένα κατατοπιστικό βιβλίο για το ιχνογράφημα είναι το "σχεδιάζοντας μια φανταστική οικογένεια" της Ξανθάκου Π. την οποία θεωρώ κορυφαία ψυχολόγο, αν πέσει στα χέρια σας διαβάστε το...
