ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ (MOSHE FELDENKRAIS)

Συνειδητοποίηση δια μέσου της

Κίνησης Εύκο~ ασκι'ιοtις για τη βελτίωση

της ΦuσιιuΊς Κατόστασης, της Δρόσης, της Φαvτασιας. και Συνειδητοπαlησης του Εαυτού

M OSHE FELDENKRAIS Έντι 6ι6λlο 6χ>

Y'D

Συ·.-ε .δητc1c ψτη δια με:Jοu τηc ~ι·,·ησ

C>3ιιιοUς, 6χ>

Y'D

μορψωμtνοuς,

---

όχι yια μuσιuuοΨ;. olM yια 6louς rμάς, κοινούς θνη.ΟΟς τοι οpωμο4Ιόyοιι~

0

Moebe

Feiwσ'1 μιnaων ~ η r:υ

HOlJ

ενεργοπωεί

Το τον

αριmι:ρι·>. Ο αντίχειρας λαμβάνf:ι μέρος σχεδόν σε κιiθε κίνηση που γίνετω με το χi:ρι, ιδιαiτ;ερα στο γράψιμο. Το ιμήμα που

·~

30

ΣΥ:>~ΕΙΔΗτΟΠΟ!ΗΣΗ ΔΙ~ ΜJ στην πραγμαιικότητα νομίζου­ με όιι δεν κάνουμf: τίποτα, να υπερτείνουμε τους μυς μας χωρίς λόγο.

σι;ιμα

{nou

το εκκρεμές παραψ~ίνcι σε ηρε­

σε καιάσταση ισορροπίας.

Έιοι, για

παράδειγμα, ένα

δένφο που έχει μεγαλώσει όρθιο, θα γείμ~ι ιην κορυφή του ιιρος οποιαδήποτε καιεύθυνση φυσάει ο άνεμος. Κατά ων ίδιο τρόπο καλή όρθια στάση είναι αυτή, απ6 ιην οποία μια ελάχιστη

Ευαισθησία στη 6ουλητική δράση Φαίνεται λογικiι να υιωθiνουμε ιΊπ αν αυξαίναμε ιο βαθμό της συνειδητοποίησής μας για τη μυϊκή προοιιάθt:ια όιαν εργάζον­ ται οι μύες μας σαν συνέ11εια βουλητικής δράσης, τότε θα

μυϊκή προσΗάθεια θα κινήσει το σciιμα με την ίδια ευκολία ιιρος οποιαδήποτε επιθυμητή κατείιθυνση. ΑιJ ιό σημαίνι~ι ότι οτην όρθια στάση δεν πρέπει να υπάρχιcι καμία μυϊκή προσπά­ Ηεια προερχόμενη από εκούσιο έ.λf~γχο, ασχέτως αν αυτή η ιιροοπάΟεια είναι γνωστή και εσκεμμένη, ή, λδγω συνηθf~iας, μη αντιληπτή από ιο συνειί:iη-ιΑ

έπρεπε επίσης να μάθουμε να αναγνωρίζουμε μυϊκές προσπά­ θf~ιες οι οποίες, σαν αποτέλεσμα συνήθειας, είναι σιτνήθωι; aπο­ κρυμμένες απiι το συνειδφ,ό μας. Αν μπορέσουμε να απαλλά­

ξουμε ωuι; εαυωύς μας από μια τέτοια περίσσια ιιροσπάθf~ια Οα αναγνωρiματος προς τα άκρα οι μύιcς γίνονται

σπρ(;ιξει tη φωνή διά μέσου του στόματος. Όταν μάθει να χρησιμσπωεί εξίσου το εμπρός μέρος του στόμω:;ός του, η ομιλία

κατευθύνουν τις κινήσεις ωυς με ακρίβεια, ενC::) η κύρια δύνα­ μη των πυελικών μυών οδηγείται μέσω rων οστών των άκρων

θα γίνει πολύ πω άνετη κω θα ανακαλίJψεΙ όπ έχει επέλθει

στο σημείο εις το οποίο χρειάζηαι να ενεργήσει.

επίσης βελτίωση στη χρήση των μυών του θώρακα κω τοιι

Σε ένα καλώς οργανωμένο σώμα η εργασία που γίνεται από τους μεγάλους μυς φ-ιάνει στον τελικό της προορισμό μέσω των οστών και των λιγότερο δυνατC::ιν μυών, αλλά χωρiς να χάσει

διαφράγματος.

Τώρα θα ανακαλύψει με έκηληξη ό-ιι η παρέμβαση των μυιilν ωυ θώρακα, tou δΙΟφράγματος κω του μπροστινού μέρους τ.ου στόματος οφεΙλόταν σε συνεχή τάση των μυών του αυχένα που πίεζαν το κεφάλι και -ιο σαγόνι προς ια μπρος κω ηαραμόρψω­

όλο και πιο λεπτοί. Οι μύες των άκρων προορίζονται για να

καθ' οδόν πολlι από την ωχίι της.

ναν ιην αναπνοή του και τα όργανα ομιλίας. Αυτό θα οδηγήσει σε παραπέρα ανακαλύψεις σε σχέση με ων τρόηο που uτέκειω

Δυνάμεις που δρουν υπό γωνίαν προς την κυρiως κατεύ­

κω κινείται.

θυνση προκαλούν 6λά6η

Όλα αυτά σημαiνοιJV ότι στη σωστή ομιλiα συμιlf~ριλαμβάνε­ rω ολόκληρη η προσωπικότηω. Αλλά ακόμη και αυτές οι ανακαλύψεις, οι βελτιώσεις που επέφεραν και η άνωη ιης ενέργειας που προέκυψε, δεν είναι τα μόνα. Ο άνθρωπος ανακα­

λύrιrει ότι η φωνή του, η ωιοiα προηγουμένως ήιαν περιορι­ σμένη σιc μια οκτάβα, τώρα θα Φτάνει οημανιικά uψηλότερ~~ς όσο και χαμηλότερ~~ς περιοχές. Ανακαλίrmει μια τελεiως και­ νοίφyια rιοιότητα στη φωνή του και βρίσκει ότι μπορεί να τραγουδάει. Αυτό πάλι ανοίγει καινούργιες διrνατόιητες σε ευ­ ρ(rτερα πεδία και αποκαλιJπτει ικανότητιcς τις οποίες δεν rixε ποr{~ πριν ονειρευτεί.

Υπό ιδανικές συνθήκες η εργασία που γίνεται από το σ{;ψα διέρχεται διά μέσου κω κατά μήκος της σπονδυλικής ιηήλης και των οστών των άκρων, δηλαΩή, κατά ιο δυναιόν πλησιέστε­ ρα προς μια ευθεία. Εάν το σC::ψα σχημαιίζει γωνίες προς την

κύρια γραμμή της ενέργειας, ένα μέρος της προσπάθειας ιωυ γίνεται από τους πυελικούς μυς δεν θα φιάσει το σημείο προς το οποίο κατευθυνόταν. Επιιιροσθέ-ιως, τένοντες και κληδώσεις θα υποστούν βλάβη. Αν, για παράδειγμα, σπp(;)ξουμf~ κάτΙ μι~ ιο fνα χέρι, με το βραχίονα η~λεiως τ,εντωμf:νο, η δύναμη ιων

πυελικών μυών θα ενεργήσει κατευθείαν μέσω ωυ βραχίονα και του χεριοιΊ. Αν παρ' όλα αυτά, ο βραχίονας 6ναι λυγισμένος

οτον αyκC::)Vα κατά μια ορθή γωνία, η δύναμη mo ίδιο το χέρΙ δεν μπορf~ί να είναι πf~ρισσότερη από αυτή του βραχίονα και

ΧρησιμοπΟΙείτε μεγάλους μυς yια τη 6αριά εργασία

μ6νο. Η δράση γίνετω δύσκολη κω άβολη διότι η δύναμη των

lΊα να είναι η κίνηση αποτελεσματική πρέΙΗ~ι η βαριν μυών δεν μπομεi να

μι~ιαβιΗαοτεί αΗό τη δομή ιοu υκι·λετοίr μέσω των οστ(;ιν, καθί­ οιιιται δίJΟκολο να αποφευχθεί ιο σφiξιμο του θ6)ρακ.α για να

ι:ηηρί~ψει υιους καιευθιΊνοντι~ς μυς να εκτι:λέσουν ιουλάχιοων f_να μf,ρος ιης ι~ργασίας που θα ~~πρεπε να γίνει με άνι·οη απ{> ω\ις πηι~λικοι'ις μης. Π καλή σωματική οργάνωση καΟΗπά

~

120

ΣΥΝΕΙΔΗ'fΟ!ΙΟΠΙΣΗ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ Ί'Η!; ΚrΝΗΣΗ2:

δυνατή την εκτέλεση των περωσότερων Φυσωλογικών δράσεων

ΜΑΘΗΜΑ Ί'ΡΙτΟ

χωρίς κανένα αίσθημα προσπάθειας ή έντασης.

Εξελίξτε οδούς ιδανικής ενέργειας

Μερικές Βασικές Ιδιότητες της Κίνησης

Η ι&ινική οΟΟς ενέργειας γω τ;ο σκελετό όταν κινείωι από τη

μια θί~ση στην άλλη, ας πούμε, από την καθιστή στην όρθια ή από την ξαπλωτή στην καθιστή - είνω η οδός διά μέσου της οποίας θα εκινεiτο αν δεν είχε καθόλου μυς, αν τα οmά ήων

συνδεδεμένα μόνο με tένοντες. Για να σηκωθεί από ω πάτωμα ακολουθώντας τη συντομότερη κω αποτελεσμαηκότερη οδό, πρέπει το σώμα να οργανωθεί κατά [{:τοιον φόπο ώστε τα οστά να ακολουθήσουν την πορεία που υποδεικνύεται από ένα σκελε­

τό που έλκεται από το κεφCιλι του προς -ια πάνω. Αν ακολουθή­

Σ' αυτό το μάθημα θα μάθετε να αναγνωρίζετε μερικές από τις βασικές ιδιότητες των μηχανισμών ελέγχου των εκούσιων μυών. Θα βρείτε ότι περίπου τριάντα aργές, ελαφρές και σύντο­ μες κινήσεις είναι αρκε-ιές για να αλλάξουν ω βασικό τόνο των μυι;Jν, δηλαδή, την κατάσταση της συστολής τους, πριν ενερyο­ ιιοιηθούν διά της θέλησης. Όcαν έχει εηιτευχθεί η αλλαγή του ιόνου, θα εξαπλωθεί σε όλο το ήμισυ ωυ σι;ψατος που περιλαμ­

σουν αυτό το δρόμο, η μυϊκή προσΗάθεια θα μηα6ιβαστcί μέσω ιων οστών κω όλη η προσπάθεια των πυελικών μυών θα

βάνει ω μέρος στο οποiο έγινε αρχικά η εργασία. Μια ενέργεια

μειατραπεί σε _χρήσιμη εργασία.

λοι μύες ιου κέντρου του σώματος κάνουν το κύριο μέρος τηι:;

εκτελείται ε(Jκολα και η κίνηση γίνεται ~~λαφριά ίηαν ω μεγά­ εργασίας και τα άκρα απλώς και μόνον κατευθύνουν τα οστά προς τον προορισμό της προσπάθειας.

Δ1epευvήστε τηv κατάσταση ωυ σώpατός σας Ξαπλώστε ανάσκελα. Τοποθετήστε τα σκέλη σας σε βολι­ κή απόσωση το ένα από το άλλο. Τεντώστε ωυς βραχίονέι:; σας πάνω απ' το κεφάλι σας, ελαφρώς μακριά τον έναν από τον άλλον, έτσι ιiJοτε ο αρισιεριις βραχίονας να είναι

περίπου σε μια ευθεία με ω δεξί σκέλος και ο δεξιός βραχiονας σε μια ευθεία με το αριστερό σκέλος. Κλείσιε τα μάτια σας και προσπαθήστε να ελέγξετε ω μi:ρη του σώματος που εiναι σε επαφή με το πάcωμα. Προσέξτε ων τρόπο με τον οποιiο οι φτέρνr.ς ακουμπούν σιο πάτωμα, αν η πίεση αηάνω τους είναι ίδια, και αν το

σημείο επαφής είναι ακριβώς στο ίδιο σημείο και στΙς δύο φτέρνες. Κατά τον ίδιο τ.ρόιιο εξετάο ιε την επαφή που

1111""'

122

ΣΥΝΟ:ΙΔΙΠ'ΟΙΙUΙΗΣΗ ΔJΛ Μ;:ΣΟΥ TllJ.: ΚΙΝΗΣΗΣ

γίνεται με το πάτωμα από τους μυς των κνημών, ω πίσω μέρος των γονάτων,

τους γοφούς, τα

κάτω

πλευρά,

τα

άνω πλευρά, κω τις ωμοηλάτες. Προσέξτε τις αντiστωχες αποστάσεις μεταξύ των ώμων, των αγκώνων, των καρπών των χερ1ών και ωυ πατώματος.

Παρω:ήρηση λίγων λεπτών θα δείξει ότι υπάρχει σημαντική

Μαθ.

3 - Μερικές Βασικές Ιδιότηοες ιης Κίνησης

123

Μόλις αυτή η συνειδητή προσπάθεια χαλαρ(;ισει και πάλι, τα σχετικά ιμήματα θα ξανασηκωθούν από το πάτωμα. Για να ακουμπήσουμε όλη τη σπονδυλική στήλη στο πάτωμα πρέηει να σταματήσουμε την εργασία που κάνουν ω μύες χωρίς εμείς να το γνωρίζουμε. Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό αν η ωκεμμένη και συνειδητή προσπάθεια δεν έχει επιτυχία; Πρέπει να δοκιμάσουμε μια έμμεση μέθοδο.

δ1αφορά μεταξύ των δύο πλευρών του σώμαως στους ώμους, στους αγκώνες, στα πλευρά, κ.λπ. Πολλοί θα ανακαλύψουν ότι

σ' αυτ;ή τη στάση οι αγκώνες τους δεν ακουμπούν το πάτωμα καθόλου, αλλά ωωρούντω σω χώρο. Οι βραχίονες δεν ακουμ­

Μω vέa αpχή yω κάθε κivηση

πούν στο πάτωμα, κω δυσκολεύονιUΙ να τους κρατήσουν σ'

Ξαηλώστε ξανά και aπλώστε βραχίονες και σκέλη όπως και πριν. Ίσως να ακουμπούν τώρα τουλάχιστον οι ράχες

αυτή τη θέση μέχρις ότου τελειώσει η ιιαρuτήρηση.

των χεριών σας στο πάτωμα, ίσως επίσης και οι αyκ(iινες σας και οι άνω βραχίονές σας. Τώρα σηκώστε το δεξιό σας άνω βραχίονα, με μια κίνηση του ώμου μόνο, μ[-χρις ότου η ράχη του χεριού σας σταματήσει να ακουμπάει στο

Ανακαλύψτε την υπολανθάνουσα εργασία των μυών

πάτωμα, κάνοντας πράγματΙ μω αργή, ηολύ ελάχιστη κί­

Έχουμε

και !όπτά aυχενικούς σπονδιΊλουο:;. Πάνω σε ποιους ΟΗονδίιλους

νηση. Μετά αφήστε ω βραχίονα να ηέσει πίσω στο ηάτω­ μα και να μεiνει εκεί. Σηκώστ~: ηάλ1 το βραχiονα μέχρις ότου η ράχη του χεριού να εγκαταλείψει το πάτωμα.

στην ΙΗψιοχή της ιιυi~λου η πiεοη εiναι δυναιόιψη; Ακουμ11άνι:

Επαναλάβετί: ω είκοσι ή εiκοσι πέντε φορές. Κάθε φορά

όλοι

που σηκr~1νετε και χαμηλώνετε

οι

έναν κόκκυγα, ηέντε οσφυϊκούς, ΟώΟεκα νοτιαiους

οσφυϊκοί

ωιδνδυλοι

στο

11άτωμα;

Εάν

i1χι,

τι

τους

co βραχίονα κάνιε μJU

οηκώνπ πάνω από το πάιωμα; Πάνω σε ποιους από ιους νοτιαί­

σωστή παύση, σcαματήσιε κάθε κίνηση και κάντε την

ους ή σπονδύλους της πλάτης η πiεση είναι μεγαλύτερη; Στην

επόμενη κίνηση σαν μια τελείως καινοίφyια και ξεχωρι­

αρχή αυτού του μαθήματος οι 11εpισσότεροι θα ()ρουν όιι δίιο ή

στή ενέργεια.

ψι:ις από τους σπονδύλους κάνουν σαψή επαφή με ιο πάτωμα,

ενν του ρολογιοιΊ ι.ι;ψιι μι· ω αρισιερ6 σης γόνατο, λυγισμένο και ελέγξτε ΙΙοιι·ι:; ι;ψι·ι:; {:χουν σημειω~

θεί

σαφέστερα. Αυτές

που

εiναι

ιι;φιι

λιγι)τεpο σαφώς

σημειωμένες θα είναι συμμεηιικί-ι:; ι~ι· ι·κι·ίνα; που ήταν λιγότερο σαφείς όταν ήταν λιιγιομι'·νο ω Ωεξί γόνωο. Τεντώστε τα οκέλη σας και ιιιψιιιι]ρήοιι· αν έχει γίνει καμιά επΙΠλέον αλλαγή στην ι·rιnψrΊ ι η ι:; λεκάνης σας με

το Ηάιωμη. Θα ανακαλι'Ιψf:τι:, γιο

μια ακόμη φοριi, ότι

Τι συμβαiνει στο επόμενο στάδιο; Σε ένα μελλοντικό στάδιο 01 θέσεις του σώματος που χρηωμο­

ιrοιήθηκαν εδr;1 θα χρησιμεύσουν σαν νέα σχήματα κίνησης, δι6τι θα μάθουμε να κινο{ιμε το κεφάλι κω ιη λεκάνη προς

ανιίtlετες κατευθίJVσεις. Όταν το κεφάλι κινείται προς τη φορά ιων δεικιών του ρολογιού, η λεκάνη θα κινείται αντίθηα από τη φορά αυτή. Αυτ6 θα προκαλέσει αλλαγές που βελτιώνουν την εικόνα ωυ σι;ψατος, ιη σχέση των μερών του μεταξ\ι ιους

και τη συνt.χεια -ιης κίνησης. Αυτό σημαίνει ότι ο βαθμιΊς του ελt.γχου θα έχf~Ι αυξηθεί ακόμη περωοότερο.

Όιαν η σuνcιδητοποίηση θα i~χει εξελιχθεί περισσότερο, θα προοθέσουμε ακ6μη ένα οτοιχείο, συγκεκριμi~να την κίνηση

162

ΣΥΝRΤΔΙΙΤΟΙΙΟΙΙ!J:)Ι ΔΙΑ ΜΙ•:.Ι;ΟΥ 'Ι'ΗΣ ΚΤΝΗΣJ]);

ΜΑΘΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ

των ματ;ιών. Θα μπορούν να κινοίινιαι μαί,i μι: ιη λεκάνη στην αντίθετη κατεύθυνση απ' αυτήν ιοιι κι~φηλJΟι'ι, ή αλλιι;ις μαζί με το κεφάλι, προς την αντίθειη κιηι·ιΊΗιτνοη απ' αυτήν της

κίνησης της λεκάνης. Καθώς ωρψiι(ι·ι η οιrνι·ιδηιοιιοiηση, τα όρια της κατανόησης ευρύνονιαι.

Μπορούν να δοκιμαστούν και ιΊλλη~ Οίυι·ιι; για να tανηθεί η

Η Στάση του Κεφαλιού Επηρεάζει την Κατάσταση του Μυϊκού Συστήματος

λεκάνη γύρω από ένα δiοκο, ι"ι11ωι; νι ι ο ιηιιi(ι·τ κανεiς τον εαυτό τ;οu στους βραχiονες, με ω γι'ινιηιι ιινοτχτΛ κατ λιιγισμένα έτσι ώστε τα πέλματα ιων ποδΗ;ιν νιι οκοΙJ}ΙΙΗΙι.ιν ιο i:να το ιίλλο, ή καθισμένοι κω στηρι(iιμι·νοι 111' ω ΧΙ.ΊιLtι ο ω ιτάιωμu ιιίσω από το σώμα. Σε καΘεμι(τ ω11'ι ιιιιτι··ι; τις τις ίδιες κινήοεις οιην αριοιερή πλευρά, ακρJβι;ις τις iδη:ς φορές σε αριθμό, αλλά δεν uιιάρχει σχεδιΊν καμία αλλαγή ο' αυιήν την ηλευρά. Μπορεi να είναι δύσκολο να θυμηθούμε Π(~ς αι­ οΟπνόταν η δεξιά πλευρά προηγουμένως, και iοως δεν μπορού­ με να ΗασΗΙιούμε στιι μνήμη μα~, αλλά δεν υηάρχει αμΦ1βολiα

194 6τι

ΣYNt:tΔHTOJIOIHΣH ΔΙΑ MEWY ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗl.

η αριστερή πλευρά αισθάνεται διαφορετικά από τη δεξΙά.

Δεν σημαίνει αυτό ότι

η κίνηση αυτή καθεαυτή άξιζε πολύ

λίγο; Η μεγαλιJτερη αλλαγή συνέβη στην πλευρά στην οποία

Μαθ.

9 - Σχέσεις στο Χώρο για Συντονισμένη Ενέργεια

την ίδια ευκολία όπως όταν κοιτάμε ένα αντικείμενο με

195

1,0

μάτια μας, τότε η ενέργεια γίνεται εύκολη, ακριβής και ευχάρι­

στη. Έχει επίσης πλησιάσει τις κινήσεις όπως εκτελούνται από

κή επανάληψη δεν έχει καμία αξία πέραν του ότι τονώνεΙ την

οποιοδήποτε άτομο με εξελΙγμένη συνειδητοποίηση. Η προσωπι­ κότητα θα έπρεπε να εκφράζεται σε θετικές αξίες, όχι σε ιδιορ­

κυκλοφορία και ασκεί ωυς μυς; Γι' αυτό οι άνθρωποι οι οποίω

ρυθμίες.

δόθηκε συνειδητή προσοχή. Πρέπει να υποθέσουμε ότι μηχανι­

κάνουν γuμνασπκή όλη τους τη ζωή δεν είναι πολίι πιο επηυ­ χημένω σε οπωαδήπο"tε δημωυργική δράση απ' ότι αυτοί ιωυ

δεν κάνουν. Υπάρχουν από την άλλη πλευρά, άνθρωποι που εξακολουθούν να παρατηρούν την αίθηση στο σώμα ωυς, όπως

έκαναν κατά τη διάρκεια της uνάmυξης, και εξακολουθοίιν έισι να μαθαίνουν, να αλλάζουν και να εξελίσσοντω καθ' όλΙ} τη διάρκεια της ζωής τους.

Η ατομική κίνηση γενικεύεται Οι δωφορές σε :μω απλή κίνηση ιου κεφσλωύ, όπως εκτελείται από διαφορετικούς ανθρώπους, πηγάζει απιΊ το γεγονός ότι ω i:να άτομο ενδι':χε1,αι να παρακολουθεί το αυτί ωu

όταν γυρίζει

ω Κfψάλι του και να ιο θεωρεί αυτό ως την απαιτούμενη κίνηση,

ένα άλλο iσως να παρακολουθεί τη συσχέτιση του

αυτιού του και του ώμου του, και ένα 1,ρίιο άωμο να παρακο­

λουθεί το ζάρωμα ιου δέρματος στο λαιμό του. Ο αριθμόι; των δuνατι;JV συνδυασμών εiναι τόσο μεγάλος ώστε κάθε κίνηση να φαίνεται όιι είναι τελείως προσωπική και ειδική.

Σε μια μεγάλη ομάδα μαθητι;ιν μπορεί κανείς να δει μεγάλη ποικιλία

κινήσεων

ιου

κιψηλιού

όταν

πρωτο-επιχειρείτω

η

κυκλική κίνηση της μιJιης. Μερικές είνω τόσο ασυνήθιστες που Φαiνοντω αrιίυιι:ιιτι:ι;. llρος ω τι':λος ιου μαθήματος μπορεί να παραιηρr}θι:ί μια 11ιο γενική, κοινή κίνηση. Η μίιτη σχεδιά­ ζει ιιραγμητικά κύκλους με ακρiβf:ια, τόσο στην υποκειμενική αίσΟηοη,

όοο και στην πραγματικόιηια.

Όταν η εικόνα του

εαυτοίι είναι οuψ6ιι; παρούσα στη συνείδηση του ατόμου κατά

ιη διάρκεια της κίνησης, και όταν τόσο οι υποκειμενικές 6σο και οι ανιικι:ιμενικές εντυπώσεις ή παραστάσεις ελέγχονται μf:

Μαθ.

ΜΑΘΗΜΑ ΔΕΚΑΤΟ

lO-

Κίνηση Ματιών και Κίνηση Σώματος

197

πίσω από το σώμα, και το δεξi κΙνείται προς τα αρωιερά και το φτάνει από μπροmά.

Εξακολουθήmε ης λΙκνΙmικές κΙνήσεις τοη σώματος

Η Κίνηση των Ματιών Οργανώνει την Κίνηση του Σώματος

κω κλείmε τα μάτια σας. Βεβωωθεiτε όη ΟΙ κΙνήσεΙς του κεφαλJΟύ είνω μαλακές. Σε

κάθε αλλαγή κατεύθυνσης

κΟΙτάξτε τΙ αρχiζη να γυρίζεΙ προς

ια πίσω πρώτο: τα

μάτΙα, το κεφάλι ή η λεκάνη. Κάντε πολλές tέτωες λικνJ­ mΙκές κΙνήσεις από τα δεξιά προς τα αρ1mερά και πάλι ηiσω, μέχρΙς ότου η απάντηση σάς είναι σαφής κω μπο­

ρείτε να παρατηρείτε όλα τα μέλη σας κατά την άσκηση

Τώρα θα μάΟι:ιι: ΙΗ;Jς 01 κΙνήσεις των ματι61ν συντονίζουν τις κΙνήσεΙς ιοιι οι;ψαιος, και πώς είναι συνδεδεμένες με την

χωρίς να mαματάτε στην αρχή ή

mo

τέλος της ταλάντευ­

σης.

κίνηση -ιων μιιι;Ιν ιοιι αυχένα. Ο ξεχωμΙmός έλεγχος αυτών

Ανοίξτε τα μάτια σας καΙ συνεχίmε να ταλαντεύεmε

των διασυνδi:οι:ων μι·ιαιι·ι τ.ων ματΗilν και των μυών του αυχέ­ να, αυξάνει ιον !:λι·γχο ιων κινήσεων του σώματος και τις κάνει ευκολι"ηι·ρη:. 11 κίνηοrι ιων μαιΗ;ιν mην αντίθετη κατεύ­ θυνση από αιιτήν ιοιι κι·φαλιοι"ι και η κίνηση ωυ κεφαλωύ

όπως προηγουμένως. Προσέξτε αν τα μάτια σας εξακολου­

mην αντίθετη κuτεύΟιινοη ωιιΊ ιωιr"ιν ωυ ιΗ;ψατοc;- προσθέιη

μέρη του οπτικού ορίζοντα;

θούν να

κΟΙτούν προς τη μύτη σας,

κλειστά, ή αν κάνουν κάτι άλλο,

-

όπως όταν ήταν

και αν ναι, τΙ κάνουν;

Προτρέχουν των κΙνήσεων του κεψαλιοι'ι;

Υπερπηδούν

μια διάσταση κίνησης τηι; οιrοiαι; ιιολλοi Ωι:ν έχουν συνεiδηση.

Αυτές ΟΙ ασκήσεις διεuρύνοιιν ].() ψι"ιομα ιιις δραmηριότητας κω βοηθούν σtην εξάλειψη λανΟαομ!·νων σιινηθεΗ~Ιν κίνησης. Επiσης, θα μπορείιε να διακρiνειι· μηιιΕ,ιΊ ιων μυών που ελέγ­

ΣυvιοVΙαμός τωv pατιώv και pευατότητα της κivηαης

χοιιν την κίνηση των βολβών, κω ιων μιιι;Jν ιιοιτ ελέγχουν την όραση πιο εΙδικά.

Κλείmε ξανά τα μάτια σας και προοπαθήmε να αισθαν­ θείτε πότε οΙ λικν1mικές κινήσεις είναι μαλακότερες και πιο ρεumές, όταν τα μάτΙα είναι ανοιχτά ή κλεισιά. Προσ­

Κίvηαη πpος τα δεξ1ά και προς

ι

αpιατερά εvώ

ατέκεατε

Σωθείτε με τα πόδΙα σας λίγο ανοιχιιί κ.ω ταλαντεύmε ω σώμα σας προς τα δεξιά και προς ω αριmερά με τα χέρΙα σας να κρέμονιω ελεύθερα σια ιιΜιγιά σας. Όιαν ταλαν­

τι:ύεσιε προς ια δεξΙά, το δεξί σαι; χCρι κ1νείιω προς τα

δεξιά πίσω από την πλάτη και ιο ιψ1σιερίJ χέρι κινείται προς ru δεξιά ~:μπρός από το σι;φα, σαν να προσπαθούσε να ψιάσει ω δεξΙό αγκώνα. "Οταν ιuλαντείιειπε προς τα αριmερά ω αριοιι:ρό σας χέρι κινείται προς τα αριmερν κατά ιέτωον ιρόηο, ιi)σtε να βελτη;.ινηι~ ιην κiνηση ολόκληρου

του κορμού.

Εικ.

13 - ... κιvήιπε ro

χέρι σας κω το κεφάλι σας ιιρας τα

δεξι6 ... και απδ αιια] τη θέση ... κιvήστι: ω κεφάλι σας κω τα μ6ι1α πpος το aρJστcp6 ..

κοιτά(ιτε αριστερά.

204

ΣΥΝΕΙΔΗ1'0ΠΟJΗΣΗ ΔΙΑ ΜΕΣUΥ ΤΗΣ ΚΤΝΗΣΗΣ

κινήσεις. Κλεiοιε ιο άλλο μάτι και κάνετε το iδω. Σιyου­ ρεuτεία~ ι'iτι κραιάιε ιο κεφάλι σας ήσυχο όταν κλείνετε το κάθε μάιι. Λνοiξτε τα μάτια σας και κάντε άλλες πέvτ;ε κινήσεΗ.;. (> μια κίνηση του διαφράγματος προς -ια cπάνω και

Οι πνcύμονα.: μοιάζουν πι:ριοοιΊΙηιο μι: κολλι;Ιδες υγρι) παρά

Το διάφραγμα Όταν οι μlιες

ιοu δωφράγμαιος συστέλλονται, η κοιλότητα

ωΟεiται προς τα κάτω προς ιους οσφυ'iκούς σrιονδύλους και η καμπύλη ελαττώνεται. Οι λοβοί των πνευμόνων ωθούνται επi­ οης προς τα κάτω, ο όγκος τους μεγαλώνει και ο αι!pας cισπνέε­ ται. Όταν οι μύες χαλαρι:;Jνοιιν η ελαστικότητα τ.ο\J τεντωμένου 1στο\J ωθεί το διάφραγμα ξανά πiσω και ο αέρας εκπνi:f:ται. Οι

ΣΥΝΕΙΔΗ'l'ΟnΟΠΙΣΗ ΔΙΑ ΜΗΟΥ 'ΓΗΣ ΚΙΝΗΣΙΩ;

222

Μαθ.

12

-Σκέψη και Αναπνοή

223

μίιες των πλευρών κω του θώρακα παίζουν, βεβαίως, κω αυτοi

και μερικά άτομα αναπνέουν πάντα έτσι. Τα περισσότερα