ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဆင္ႏႊဲခဲ႔ေသာ နိဳင္ငံေတာ္အဆင္႔ လူမ်ိဳးျပဳတ္ စစ္ဆင္ေရးႏွင္႔ တရားမဲ႔ျပဳက်င္မႈမ်ား

ရုိဟင္ဂဵာ မဵားအေပၞဆင္ႎၾဲခ့ဲေသာႎူိင္ငံေတာ္အဆင္လ ့ ူမဵုႂိးဴပႂတ္စစ္ဆင္ေရးမဵုားႎႀငတ ့္ ရားမ့ဴဲ့ ပႂကဵင္မ့ ႁမဵား ရုိဟင္ဂဵာလူမဵႂိးမဵားကုိ ၎တိ၏ ု့ နယ္ေဴမမႀ အဴမစ္ဴပတ္ထာဝရႎႀင္ထုတ္ႎုိင္ေရးအတၾက္ ရခိုင္လူမဵႂိးမဵားသည္ ဴမန္မာ ႎူိင္ငံဗဟိုအစိုးရမဵားႎႀငပ ့္ ူးေပၝင္း၍ ေအာက္ေဖၞဴပပၝ စစ္ဆင္ေရးမဵားကုိဆင္ႎၾဲေစခ့ဲသည္။ ရုိဟင္ဂဵာမဵားအေပၞ ေခတ္အဆက္ ဆက္ ႎုိင္ငံေတာ္အစိုးရမဵားက ဆင္ႎၾဲခ့ဲေသာ မဟာဗဵႂဟာေဴမာက္စစ္ဆင္ေရးမဵား။ (၁) ၁၉၄၈ - ခုႎႀစ္ အမႀတ္(၅) တပ္မေတာ္ တပ္ရင္းစစ္ဆင္ေရး။ (၂) ၁၉၄၉-၅ဝ ခုႎႀစ္ ဘီတီအဖ္(BTF) စစ္ဆင္ေရး။ (၃) အမႀတ္ (၁၅) ခဵင္းေဴခလ႖င္တပ္ရင္းစစ္ဆင္ေရး။ (၄) ၁၉၅၂-၅၃ ခုႎႀစ္ ေမယုစစ္ဆင္ေရး။ (၅) ၁၉၅၄ ခုႎႀစ္ မုတ္သုန္စစ္ဆင္ေရး။ (၆) ၁၉၅၅ ခုႎႀစ္ လူဝင္မႁ႒ကီး႒ကပ္ေရးႎႀငတ ့္ ပ္မေတာ္ ပူးေပၝင္းစစ္ဆင္ေရး။ (၇) ညီညၾတ္ေသာ တပ္မေတာ္အင္အား ယူအမ္အဖ္ စစ္ဆင္ေရး။ (၈) ၁၉၅၉ ခုႎႀစ္ ကဲပ္တိန္ ထင္ေကဵာ္ စစ္ဆင္ေရး။ (၉) ၁၉၆၆ ခုႎႀစ္ ေအာက္တိုဘာလ ေ႟ၿကဵီးစစ္ဆင္ေရး။ (၁ဝ) ၁၉၆၆ ခုႎႀစ္ ေအာက္တိုဘာ-ဒီဇင္ဘာလ ကဵီးကန္းစစ္ဆင္ေရး။ (၁၁) ၁၉၆၇- ၆၉ ခုႎႀစ္ ငဇင္ကာ စစ္ဆင္ေရး။ (၁၂) ၁၉၇၁- ခုႎႀစ္ ေဖေဖၞဝၝရီလ ဴမတ္မၾန္စစ္ဆင္ေရး။ (၁၃) ၁၉၇၃- ခုႎႀစ္ ေမဂဵာေအာင္သန္း စစ္ဆင္ေရး။ (၁၄) ၁၉၇၄ မႀ ၁၉၇၇ ေဖေဖၞဝၝရီလ အထိ စပယ္စစ္ဆင္ေရး။ (၁၅) ၁၉၇၈-ခုႎႀစ္ ေဖေဖၞဝၝရီ လ နဂၝးမင္းစစ္ဆင္ေရး။ (၁၆) ၁၉၇၉-၈ဝ ခုႎႀစ္ ဂဠႂန္ စစ္ဆင္ေရး။ (၁၇) ၁၉၈ဝ ခုႎႀစ္ ေရၿဟႆသာ စစ္ဆင္ေရး။ (၁၈) ၁၉၉၁-၉၂ ခုႎႀစ္ ဇူလုငိ ္လ ဴပည္သာယာ စစ္ဆင္ေရး။ (၁၉) ၁၉၉၂ ခုႎႀစ္မႀ ယခုထိ နယ္စပ္ေဒသ႒ကီး႒ကပ္ကၾပ္ကဲမႁ စစ္ဆင္ေရး အထက္ေဖၞဴပပၝ စစ္ဆင္ေရးမဵား၏ ပင္မရည္ရၾယ္ခဵက္သည္ ရုိဟင္ဂဵာမဵားကုိ အဴပီးတိုင္ သုတ္သင္ေခဵမႁန္းေရး ဴဖစ္သည္။ မုသာဝၝဒီ ရခိုင္အမဵႂိးသားမဵား၏အဆက္မဴပတ္ကံုးတိုက္ ေဆာင္ရၾက္မႁေ႒ကာင့္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ ဗဟိုအစိုးရမဵား သည္ရခုိင္မဵားစီမံသည္အ ့ တိုင္း စီမံကိန္း တစ္ခုဴပီးတစ္ခု ႒ကီး႒ကပ္ေဆင္ရၾက္လာရာမႀ ၁၉၇၈ ခုႎႀစ္တၾင္ ဆင္ႎၾဲခသ ဲ့ ည့္ နဂၝးမင္းစစ္ဆင္ေရးသည္ ကမၲာမႀာဟိုေလးတစ္ေကဵာ္ဴဖစ္ခ့ဲသည္။ ရုိဟင္ဂဵာသံုးသိန္းေကဵာ္လည္း ထၾက္ေဴပးခ့ဲရသည္။ ထၾက္ေဴပးခ့ဲရသည္အ ့ ေ႒ကာင္းရင္းမႀာအမဵႂိးစုံလႀသည္။ ဗမာစကားပံုတစ္ခု ႒ကားဖူးပၝသည္။ “နဂၝးတိုႚမဵက္ေစာင္း အ႒ကာင္း မေရၾး”တ့ဲ။

‘နဂၝးတိသ ု့ ည္ မဵက္ေစာင္းထိုးလိုက္လ႖င္ မဵက္ေစာင္းအထိုးခံရသည္သ ့ တၩဝၝတိုႚသည္ေလာင္က႗မ္း၍ ဴပာကဵ

သၾားႎိုင္သည္ဟုဆုပ ိ ၝသည္။ အာဏာရိႀသူတိုႚသည္ မိမိႎႀငမ့္ သင့္သူကုိ အဴပစ္႒ကီးသည္၊ ငယ္သည္ မေတၾးေတာဘဲ ဒုကၡေပး တတ္သည္ဟုဆုလ ိ ုပ ိ ၝသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ႎူိင္ငံေတာ္အစိုးရတိုႚသည္ ရုိဟင္ဂဵာလူမဵႂိးမဵားအေပၞ ဘာသာေရးႎႀင့္ လူ မဵိႂးေရးအေပၞအေ႓ခခံ၌ အဴငိႂး႒ကီးထားခ့ဲရာက အဴပီးသတ္သုတ္သင္ႎူိင္ရန္အလိုႚငႀၝ နဂၝးမင္းစီမံခဵက္ကုိဖန္တီးဴပီး ထိုနဂၝး မင္းစီမံခဵက္ေ႒ကာင့္ ရိုဟင္ဂဵာသံုးသိန္းေကဵာ္ ထၾက္ေ႓ပးခ့ဲရသည္။ စစ္ဆင္ေရးတၾင္ပၝဝင္ေစခ့ဲသည့္ အထက္ကေစခိုင္းသည့္ အရာရႀိမဵားႎႀင့္ လက္သင့္ရာေခၞသုံးခ့ဲသည့္ ယာယီေဖၞလံဖား (ရခိုင္၊ ဒိုက္နက္) တိုႚသည္ ေဒသခံမဵား၏ဘာသာ စကား ကုိနားလည္သေယာင္ေယာင္္ ဘာသာဴပန္သူတို့သည္ အလၾဲလၾဲအေခဵာ္ေခဵာ္ ဘာသာဴပန္ဆိုေပးခ့ဲမႁေ႒ကာင္ႎ့ ႀင့္ ေဒသခံ ရုိဟင္ဂဵာမဵား၏ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေကဵးမႁ၊ ဓေလ့ထံုးထမ္းစဥ္လာတိက ု့ ုိ မသိကဵႂိးက႗ံ ဥေပကၡာဴပႂဴပီး လူမိဵႂး၊ ဘာသာ ခၾဲဴခားစစ္ဆင္ေရး ဆင္ႎၾဲခဲ့ေသာ႒ကာင့္လည္း႓ဖစ္သည္။ ဤစစ္ဆင္ ေရးအစအဆုံးအတၾက္

key player ဴဖစ္ခ့ဲသည့္

ဗိုလ္မႁးေဟာင္းေကဵာ္ေမာင္ (ရခိုင္ဴပည္နယ္ေကာင္စီဥကၠႉေဟာင္း) ကုိယ္တိုင္ႎႀငသ ့္ ူႚဇနီးတိုႚသည္ အေနာက္ဘဂႆလားမႀ ခိုးဝင္လာသည္အ ့ ေဴခခဵ ေနထိုင္သူမဵားဴဖစ္႒ကပၝသည္။ သူသည္ ၁၉၉ဝ ေရၾးေကာက္ပၾဲအတၾက္ ႎုိင္ငံသား စစ္ေဆးခံရာ တၾင္ ဘဂႆလားႎူိင္ငံသားအဴဖစ္ ထင္ရႀားခ့ဲေသာေ႒ကာင့္ ၁၉၉ဝ ခုႎႀစ္ ေရၾးေကာက္ပၾဲတၾင္ အေရၾးခဵယ္ခံ ကုိယ္စားလႀယ္ဴဖစ္ ေဴမာက္ေရးအတၾက္ ႒ကႂိးပမ္းခ့ဲရာမေအာင္ဴမင္ခ့ဲေပ။ ဘဂႆလားႎူိင္ငံသားတစ္ေယာက္ ဴမန္မာႎူိင္ငံသိုႚခုိးဝင္ဴပီး တပ္ထဲဝင္၊ ၄င္းေနာက္ဴပည္နယ္ေကာင္စီဥကၠဴဖစ္ဴပီး ႎူိင္ငံေတာ္အုပ္ခဵႂပ္ေရးယႎၨရားကုိကုိင္လႁပ္ကာ ရခုိင္ ေဴမာက္ပုိင္းရုိဟင္ဂဵာမဵား အားတုိက္ထုတ္ႎူိင္ေအာင္အထိ ဥကၠဌ႒ကီးေဟာင္းဦးေနဝင္းကုိ ႒ကိႂးကုိင္ဴခယ္လႀယ္ႎူိင္ခ့ဲသည္။ ရက္စက္မႁအေပၝင္းကုိ ခဏ တာတိမ္းေရႀာင္ေနခ့ဲေသာ ရုိဟင္ဂဵာ (၃) သိန္းခန့္ကုိ ႎူိင္ငံတကာ၏ တုိက္တၾန္းမူႎႀငက ့္ ုလသမဂၢ၏ ႒ကီး႒ကပ္မႁေအာက္မႀာ ဟသႆာစီမံခဵက္ဴဖင့္ ဴပန္လည္လက္ခံခရ ဲ့ ာတၾင္ ဘဂႆလားႎူိင္ငံသား (သို့) ႎူိင္ငံဴခား သားအဴဖစ္ခိုးဝင္ ေနထိုင္လာခ့ဲသူ (ရခိုင္ေတၾစၾပ္စၾဲသည္အ ့ တုိင္း) လူဦးေရ မည္မ႖ေတၾႚခ့ဲသနည္း။ စစ္ဆင္ေရး ရည္ရၾယ္ခဵက္မူမႀန္ခ့ဲလ႖င္၊ လူမဵႂိးဘာသာ မကၾဲ႓ခားဘဲ နဂၝးသာအိမ္တိုင္းေရာက္ခ့ဲလ႖င္ ဦးေကဵာ္ေမာင္ကဲသ ့ ိုႚ ဘဂႆလားမႀ ခိုးဝင္အေ႓ခခဵေနထိုင္ေသာ တရားမဝင္ ဘဂႆလား ရခိုင္ေမာက္ မည္မ႖႟ႀိေလမည္နည္း။ ရခိုင္အစၾန္းေရာက္မဵား၏ကုန္းတုိက္မႁေနာက္ဝယ္ မဆလ အစိုးရက စီမံေဆာင္ရၾက္ခ့ဲေသာ အရည္မရ၊အဖတ္မရ ေသာနဂၝးမင္းစစ္ဆင္ေရးေ႒ကာင့္ ႎုိင္ငံေတာ္၏ဘတ္ဂဵတ္၊ အခဵိန္ႎႀငရ ့္ ုိဟင္ဂဵာတုိႚႎႀစ္ပရိေစၥတ႒ကာ႓မင္စ့ ၾာကပင္ စုေဆာင္း လာခ့ဲေသာဥစၤာပစၤည္းမဵား၊

လယ္ေ႓မ၊

က႗ဲႎၾားတိရစာၥန္မဵား၊

အသက္အုိးအိမ္တုိႚပဵက္စီးဆံုး႟ႁံးလက္လၾတ္ခ့ဲရမႁအေပၞ

မစၤရယ ိ စိတ္ဓၝတ္႟ႀိေသာရခိုင္လူမဵႂိးတစ္စု ဝမ္းသာပီတိ႓ဖစ္ထၾန္းမည္မႀာမႀန္ေသာ္လည္း ႟ုိဟင္ဂဵာတုိႚသည္ကား၄င္းတိုႚ၏ ပဵက္စီးဆံုး႟ႁံးမႁအတုိင္းအတာကုိမည္သည္ႚအခၝမ႖ေမ့ေပဵာက္ႎုိင္မည္မဟုတ္ပၝ။ မဆလအစိုးရသည္လည္း ရခိုင္မဵားကုန္း တုိက္ခ့ဲသည္ကုိနားေထာင္လုက ိ ္၊ လူႚဘဝပဵက္စီးဆံုး႟ႁံးမႁအတၾက္စီမံကိန္းအမဵႂိးမဵိႂးဖန္တီးလိုက္၊ႎုိင္ငံေတာ္၏ ဘတ္ဂဵတ္၊ အ ခဵိန္ႎႀငလ ့္ ုပ္အားမဵားကုိအလဟသ႓ပႂန္းတီးေနခဵိန္တၾင္ လက္ရည္တစ္႓ပင္႟ႀိေနခ့ဲေသာအေရႀႚေတာင္အာ႟ႀႎုိင္ငံတစ္ခဵိႂႚသည္ စီးပၾၝးေရးကဵားႎုိင္ငံ ႓ဖစ္ေရး႒ကိႂးစားေနခ့ဲရာ ယခုအခဵိန္တၾင္ထုိႎုိင္ငံတုိႚသည္ ကဵားႎုိင္ငံ႓ဖစ္သၾား႓ပီး ႓မန္မာႎုိင္ငံသား (ကဵား/မ)ဟူသမ႖ကုိ Asean Tigers ႎုိ္င္ငံမဵားတၾင္ အေပၝႚစားက႗န္မဵား႓ဖစ္ေ႓မာက္လာေရးအတၾက္ မဆလအစိုးရက စနစ္တကဵ စီမံေဆာင္ရၾက္ခ့ဲသည္အ ့ ႓ပင္ ေဒၞလာဘီလီယံေပၝင္းေ႓မာက္႓မားစၾာ ေဳကၾး႓မီအ႓ဖစ္တင္ကဵန္ခ့ဲသည္ကုိ ႓ပည္သူ တစ္ရပ္လုံးတစ္႓မံႂး႓မံႂးခံစားေနရသည္။ ေကာေလာဟလသတင္းမဵားအရ “ RNDP” ပၝတီသည္ တရားမဝင္ဘဂႆလား

ရခိုင္ေမာက္မဵားကုိ အေ႓ခခံ၍ တိရစၥန္ဆရာဝန္ ဦးေအးေမာင္သည္လည္း တရားမဝင္ ဘဂႆလားခိုးဝင္သူတစ္ဦး႓ဖစ္႓ပီး ၄င္းပၝတီ၏ဥကၠႉအ႓ဖစ္ေဆာင္ရၾက္ေနသူတစ္ဦး႓ဖစ္သည္။ ရခိုင္လူမဵႂိး အစၾန္းေရာက္တစ္စု၏ မနားမေန႒ကိႂးပမ္းမႁ ေနာက္ ကၾယ္မႀေပၞထၾက္လာခ့ဲသည့္ ၁၉၈၂ ခုႎႀစ္ဴမန္မာႎူိင္ငံသားဴဖစ္မႁဆိုင္ရာဥပေဒ ပုဒ္ထီး၊ ပုဒ္မမဵားအရ (ရခိုင္လူမဵႂိး အစၾန္း

့ ည္ ေရာက္) ေတၾက ”ရုိဟင္ဂဵာဆုိသူေတၾ အိမ္နီးခဵင္းႎိူင္ငံကေရာက္လာတ့ဲလူေတၾ ဴဖစ္တယ္၊ ရုိဟင္ဂဵာ ဆုိသူေတၾဧည္သ ေတၾဴဖစ္တယ္၊ ရုိဟင္ဂဵာ ဆုိသူေတၾကုိ ဧည္ႎ့ ူိင္ငံသားအဆင္မ့ ႀာထားရမယ္၊ ရုိဟင္ဂဵာဆုိတ့ဲနာမည္ဟာ ထၾင္လံုးဴဖစ္တယ္၊ ရခိုင္ေတၾအိမ္ရႀင္ဴဖစ္တယ္၊

ဧည္သ ့ ည္ေတၾကိုအိမ္ရႀင္ကအုပ္ခဵႂပ္ရမယ္၊

သူတိုႚေတၾရခုိင္ႎႀငယ ့္ ဥ္ေကဵးမႁႎႀငမ့္ တူဘူး၊

့္ ူတယ္၊ ယံု႒ကည္ကုိးကၾယ္မႁကလဲ Islam ဘာသာစကားမတူဘူး၊ ကိုးကၾယ္ရာဴခင္းမတူဘူး၊ အဝတ္အစားဘဂႆလားႎႀငတ ဴဖစ္တယ္၊ တိုႚႎႀငအ ့္ တူတူေနလိုႚမဴဖစ္ဘူး”

စသည္ဴဖင္ႚ ရခုိင္သဟာယအသင္း၊ရခိုင္မဂၢဇင္း၊

RNDP

ထုတ္ဂဵာနယ္ ႎႀင့္

မ႒ကာေသးခင္ကထုတ္ေဝခ့ဲသည္ႚ ‘ပစိမၥရပ္’ ရပ္ဝန္းမဂၢဇင္း ဂဵာနယ္တၾင္လည္းရန္ဴပႂရန္ေစာင္လုသ ိ ည္ႚ သေဘာဴဖင္ေ့ ရး သားေနသည္ကုိေတၾႚေနရသည္။ ‘ပစိမၥရပ္’ ဆိုေသာ စကားရပ္သည္ပင္လ႖င္ ရခိုင္မဵားသံုးႎႁန္းေသာစကားလား၊ (သိုႚ) ၄င္းအရပ္ရႀိ ရုိဟင္ဂဵာမဵားေဴပာေသာစကားရပ္လား၊ ရုိဟင္ဂဵာမဵားသည္ အေနာက္အရပ္ကုိ ပစိမ္ ဟု၄င္း၊ အေရႀႚအရပ္ကုိ

ဖိုႚခ္ ဟု၄င္း၊ ေဴမာက္အရပ္ကုိ ဥေတာရ္ ဟု၄င္း၊ ေတာင္ အရပ္ကုိ ဒိုအိုႚန္ ဟု၄င္းအသီးသီး ေခၞေဝၞ သံုးစၾဲေနသည္ဆိုလ႖င္ ေကဵာက္စာတၾင္ေရးထၾင္းထားေသာ ေဝသာလီေခတ္ေကဵာက္စာမဵားသည္ မည္သူတိုႚႎႀင္ႚပုိမုိနီးစပ္ေလသနည္း။ ရခိုင္လူမဵႂိး မဵားသည္လည္း အေနာက္ရပ္ဝန္းအား အ႓မဲလုလ ိ ုိ ပစိမ္ ဟုေခၞေဝၞေနသလား။ ‘ပစိမၥရပ္’ ရပ္ဝန္းမဂၢဇင္းဂဵာနယ္ ဴဖစ္ ေဴမာက္ေရးအတၾက္ အလၿာစံုမႀ

ရခုိင္ထုတစ္ရပ္လုံး အင္တိုက္အားတုိက္ အမဵႂိး၊ ဘာသာသာသနာ ႎႀင့္တိုင္းရင္းသား

ေပၝင္းစုံ(ရုိဟင္ဂဵာမပၝ)အတၾက္စိတ္အပူအပင္႒ကီးစၾာ ”ဟာအခုေတာ့ဒီမိုကေရစီ ဴဖစ္ေတာ့မယ္၊ ဒီကုလားေတၾကုိ ငၝတိုႚ

ေသၾးစုတ္ရုိက္စားလာတာ႒ကာဴပီ၊ ပၝတီေကာင္စီမဆလတစ္ေလ႖ာက္လုံး၊ နဝတ၊ နအဖေခတ္၊ လဝကမႀာ၊ နစကမႀာ၊ ရဲစခန္းမႀာ၊ တရားေရးမႀာ၊ ပညာေရးမႀာ၊ အုပ္ခဵႂပ္ေရးမႀာ၊ နယ္စပ္မႀာ၊ ေဆးရုံမႀာ၊ ကုန္ကုန္ေဴပာရရင္ ေနရာတစ္ကာမႀာ ဒီကုလားေတၾဆီက စားခ့ဲ ဝၝးခ့ဲ ဒုကၡေပးႎုိင္ခ့ဲသမ႖ေပးခဲ့၊ အခုေတာ့ဒီမိုကေရစီေခတ္မႀာ ရုိဟင္ဂဵာေတၾကုိ နည္းနည္းပၝးပၝး ့္ ေရးေပးရမႀာကို စုိးရိမ္ဴပီး (၁၃၅) မဵႂိးထက္ ေကဵာ္လၾန္ေသာ ဴမန္မာႎူိင္ငံတုိင္းရင္းသားထု တစ္ရပ္လံုးကုိ အားကုိး အခၾငအ တ႒ကီး

အစိုးရိမ္႒ကီးစၾာ

……..

ဟာအခုေတာ့ငၝတိုႚဒီကုလားေတၾကုိ

မႎႀိပ္စက္ႎူိင္ေတာ့ဘူး…..

ဒီမုိကေရစီ

ေ႒ကာင္ရ ့ ုိဟင္ဂဵာေတၾအခၾင့္အေရး ရေတာ့မႀာ……. တိုႚရခိုင္ေတၾကုိ ကဵန္တ့ဲတုိင္းရင္းသားမဵား က ကယ္႒ကပၝ……..ဆိုဴပီး စသည္ဴဖင္ႚပီပီဴပင္ဴပင္

ႎႁိးေဆာ္ထားတ့ဲဂဵာနယ္႒ကီးပၝ”

ဟုသာ

သတ္မႀတ္ခဵင္ပၝသည္။

ဴမန္မာႎူိင္ငံတုိင္းရင္းသားထု

တစ္ရပ္လံုး ၄င္းကုိဖတ္ရႁဴပီး မႀတ္ခဵက္ေပး႒ကပၝရန္လည္းေတာင္းဆိုအပ္ပၝသည္။ ရခိုင္လူမဵႂိးတုိႚ၏ေမၾးရာပၝ ပင္ကုိယ္ စရုိက္ႎႀင့္ ေသးႎူပ္သိမ္ဖဵဥ္းရုိင္းစိုင္းေသာ ဇာတိစိတ္ဓၝတ္ေ႒ကာင့္သာ ‘ရခိုင္ႎႀင့္ေဴမၾေဟာက္ရခုိင္အရင္သတ္’ ဆိုေသာစကား ိ ုလ ိ ားလား ဴဖစ္ေနခဵိန္၊ တရားဥပေဒ ရပ္ဴဖစ္ေပၞခ့ဲဴခင္း ဴဖစ္မည္ထင္သည္။ ကမၲာသူကမၲာသားအားလုံးဒီမို ကေရစီလုလ စိုးမိုးေရး၊ လူႚအခၾင္ႚအေရးရရႀိေရး၊ လူမဵႂိးဘာသာ မကၾဲဴခားဘဲ အားလုံး သာတူညီမ႖ ဴဖစ္ေဴမာက္ေရးစသည္အ ့ ေရး အတၾက္ ေတာင္းဆိုေနခဵိန္မႀာ ရခို္င္လူမဵႂိးအစၾန္းေရာက္မဵားသည္ ေခတ္ေနာက္ဴပန္ဆၾဲေရးသမားမဵားဴဖစ္ေနေသာေ႒ကင္ႚ ဴမန္မာႎူိင္ငံတုိင္းရင္းသားထုတစ္ရပ္လံုး ၄င္းတိုႚအား အခဵိန္မီ စည္းရုံးနားခဵေပးရန္ လိုအပ္မည္ဴဖစ္သည္။ ရုိဟင္ဂဵာမဵား ေသာေဒသတၾင္ ရခိုင္ေတၾအရင္ကဲ့သိုႚ ဂုတ္ေသၾးမစုတ္ႎူိင္မႀာကုိ စိုးရိမ္ဟန္ေတၾႚေနရသည္။ Democracy means

majority’s rules,

minority’s rights and one cannot bullies on another. က႗န္ေတာ္တုိႚ

ရုိဟင္ဂဵာလူထုသည္ ဴမန္မာႎူိင္ငံ တုိင္းရင္းသားထုတစ္ရပ္လံုးႎႀင္ႚ ညီအစ္ကုိရင္းပမာခဵစ္႒ကည္ရင္းႎႀီးစၾာ ေအးအတူပူအမ႖ မရႀိအတူ၊ ရႀိအတူ ဒီမိုကေရစီလမ္းေ႒ကာင္းကုိခဵီတက္ႎူိင္ေရးအတၾက္ သႎၩိဌၝန္္ခဵထားဴပီးဴဖစ္သည္။ ရခိုင္လူမဵႂိးတစ္ခဵႂိႚသာ “အာရ္ကာန္ဆိုတာမရႀိဘူး၊ ရုိဟင္ဂဵာဆိုတာမရႀိဘူး ဆိုဴပီးကုန္းေအာ္ေန႒ကတယ္” သိုႚဆိုလ႖င္ ၄င္းအာရ္ကာန္ဆိုတ့ဲနာမည္ ဘယ္ကလာသလဲ……… ၄င္းအဴပင္ရခိုင္ေတၾက ရုိဟင္ဂဵာဆုိတ့ဲနာမည္ အရင္မရႀိခ့ဲဘူးတ့ဲ”။ ဒိုႚကေတာ့ဆင္ဴခင္ တံုတရား ႎႀငေ့္ ဴပာရမယ္ဆုရ ိ င္ “လူမဵႂိးတစ္မဵႂိးရဲန ့ ာမည္ကုိခံယူတ့ဲ လူမဵႂိးလဲရႀိတယ္၊ အဲဒီလူမဵႂိးေတၾဴပည္တၾင္းဴပည္ပမႀာလဲ ထင္ထင္ ရႀားရႀား ရႀိတယ္၊ ကမၲာႚမိသား စု(6.5) ဘီလီယံဆိုရင္ရုိဟင္ဂဵာေတၾကို အာရ္ကာန္ရခုိင္ဴပည္မႀာ ရခုိင္ႎႀင့္ ဗမာအစိုးရဆီမႀာ ဒုကၡလႀလႀ႒ကီး ေရာက္ေနတ့ဲလူမဵႂိးအေနဴဖင္သ ့ ိေနတာ…. ဆိုေတာ့ဒိဴပင္အဴခားလူမဵႂိးတစ္စု(ရခိုင္)က ရုိဟင္ဂဵာေတၾကိုအ တည္မဴပႂႎူိင္ဘူးတုိႚဘာတိုႚဆိုတာဘာသေဘာလဲ” လို္ႚေမးခဵင္ပၝတယ္။ လူမဵႂိးတုိင္းမႀာ ယဥ္ေကဵးမႁ၊ ဓေလ့ ထုံးထမ္း စဥ္လာ၊ ရိုးရာ၊ စာေပအေမၾအႎႀစ္ စသည္ဴဖင္ႚကုိယ္ပုငိ ္ဝိေသသလကၡဏာမဵားထင္ထင္ရႀားရႀား ရႀိေနလ႖င္ ၄င္းလူမဵႂိး မႀာနာမည္ ရႀိေနဴပီးသားဴဖစ္တာေ႒ကာင့္ သူတုိႚကုိယ္သူတိုႚမႀည္ႚယူသံုးစၾဲေသာနာမည္သည္သာ ထာဝရ အတည္ဴဖစ္သည္။ မိမိတိုႚ၏လူမဵႂိးနာမည္ကုိအ႓ခားလူမဵႂိးတစ္မဵႂိးကမႀည္ႚေပးရန္မလုိပၝ။ “ဒီေဒသမႀာအဦးဆုံး ေနတ့ဲသူေတၾဘယ္သူေတၾလဲ၊ ဴဖစ္ရပ္မႀန္ေတၾ

အားလံုးကုိစဥ္းစားဴပီးမႀ

အမႀန္ကုိလက္ခံႎူိင္ေအာင္

႒ကိႂးစားရပၝမယ္။

ပမာအားဴဖင္ရ ့ ခိုင္လူုမဵႂိးတစ္

ေယာက္ကုိ မၾန္လူမဵိႂးတစ္ေယာက္က မင္းရခိုင္မဟုတ္ဘူးကၾာဆိုဴပီးေဴပာပုိင္ခၾင့္မရႀိသလုိ မၾန္လူမဵိႂးတစ္ေယာက္ကလဲ ရခိုင္ လူုမဵႂိးတစ္ေယာက္ကုိ မင္းရခိုင္မဟုတ္ဘူးကၾာဆိုဴပီးေဴပာပုိင္ခၾငမ့္ ရႀိုပၝဘူး”။ ရခိုင္လူမဵႂိး ပညာတတ္ ႓ပည္တၾင္း႓ပည္ပ အေကဵာ္အေမာ္မဵား႓ဖစ္႒ကေသာ ေဒၝက္တာေအးေကဵာ္၊ ေဒၝက္တာေအး ခဵမ္း၊ ေဒၝက္တာေစာေမာင္ႎႀင့္ ႓ပည္တၾင္းတၾင္႒ကံဖန္လုပ္စားေနေသာ ဌၝနဆိုင္ရာအ႒ကီးအကဲမဵားအားလံုးသည္ ရုိဟင္ ဂဵာအေရးႎႀင့္ပတ္သက္လာလ႖င္ မည္သည္အ ့ ခၝမ႖အေကာင္းမဴမင္ခ့ဲေပ။ ေဒၝက္တာေအးေကဵာ္ ဆိုသူသည္ (၅) ႎႀစ္ သာသာအတၾင္းမႀာ

အေမရိကန္ႎူိင္ငံတၾင္

အေမရိကန္ႎူိင္ငံသားဴဖစ္သၾား႓ပီး

၄င္းတၾင္ရုိဟင္ဂဵာအေရးႎႀငပ ့္ တ္သက္၍

ရခိုင္လူမဵႂိး ပညာတတ္႓ပည္တၾင္း႓ပည္ပ အေကဵာ္အေမာ္မဵားႎႀငစ့္ ည္းကုိက္ဝၝးကုိက္ အမဵႂိးမဵႂိးလီဆယ္လုပ္႒ကံဇတ္လမ္း မဵားဖန္တီး႓ပီး အေမရိကန္ႎူိင္ငံအစိုးရႎႀင့္ အ႓ခားအင္အား႒ကီးႎူိင္ငံမဵားအား

“္ရုိဟင္ဂဵာအတၾက္ အေရးမဆိုရန္၊ ကုလ

သမဂၢတၾင္ ရုိဟင္ဂဵာအေရးအတၾက္ ေထာက္ခံမေဆၾးေႎၾးရန္၊ ဂဵပန္၊ ဳသစေ႒တးလဵ၊ အဂႆလန္၊ ဂဵာမနီ” စသည္ႎ့ ူိင္ငံမဵားသိုႚ ေဒၝက္တာေအးေကဵာ္ေသပၾဲဝင္သည္ႚအထိ ႓မႃဆၾယ္ကုန္းတုိက္စည္းရုံးခ့ဲေသာ္လည္း ႎႀစ္ (၆ဝ) ေကဵာ္ လူႚအခၾင့္အေရး ဆုံးရႁံးေနေသာ ရုိဟင္ဂဵာလူသားအေရးကုိ အေရးတစ္ယူဂရုစုိက္ေသာ၊ လူႚအခၾငအ ့္ ေရးကုိ အစဥ္ဦးထိပ္ပန္ဆင္ေသာ အဆိုပၝႎူိင္ငံမဵားသည္ ရခိုင္လူမဵႂိး သုခမိန္တိုႚ၏ ခဵဥ္းကပ္မႁကုိလက္မခံသည္ႚအ႓ပင္ စက္ဆုပ္ရၾံရႀာစၾာ ႓ငင္းပယ္ခ့ဲေ႒ကာင္း သိရသည္။

ေဒၝက္တာေအးေကဵာ္၊ေဒၝက္တာေအးခဵမ္းႎႀင့္ ေဒၝက္တာေစာေမာင္တိုႚသည္ လူဝင္မႁပုိင္းဆုိင္ရာ တင္းကဵပ္

ေသာ ႎိူင္ငံမဵားတၾင္အာသာငမ္းငမ္း အလ႖င္စလုိႎူိင္ငံသားအ႓ဖစ္ခံယူလုိ႓ပီး၊

၁၉၄၇ ခုႎႀစ္ဖၾဲႚစည္းပုံ အေဴခခံဥပေဒအရ

၁၈၂၃ ခုႎႀစ္ မတုိင္မီက ဴမန္မာႎူိင္ငံ၏နယ္နမိတ္ ဧရိယာထဲတၾင္ ရႀိေနခ့ဲသည့္ သူမဵားသည္ဴမန္မာႎူိင္ငံတိုင္း ရင္းသား မဵားဴဖစ္သည္ဟု ေဖၞဴပပၝရႀိသည္ကုိ မဆိုထားႎႀင့္ (၁ဝ) ရာစုမတုိင္မီကပင္ ထင္ထင္ရႀားရႀားအေန႓ဖင့္ အာရ္ကာန္ရခိုင္ ေဒသတၾင္ေနထိုင္လာခ့ဲေသာ ရုိဟင္ဂဵာမဵားကုိ အဘယ္မဵက္ႎႀာႎႀင့္ လူသားအေရးကုိ အေရးတယူ ဂရုစုိက္ေသာ၊ လူႚအ

ခၾင့္အေရးကုိ အစဥ္ဦးထိပ္ပန္ဆင္ေသာ ႎူိင္ငံ႒ကီးငယ္မဵားႎႀင႓့္ မန္မာႎူိင္ငံအစုိးရကုိ အရႀက္တရား (ဟီရိဳသတၩပတရား) ကင္းမ့ဲစၾာ ရုိဟင္ဂဵာမဵားကုိ “ ယာယီႎူိင္ငံသား၊ႎူိင္ငံသား႓ပႂ၊ ဧည္ႚႎူိင္ငံသား“ စသည္႓ဖင္ႚ သတ္မႀတ္ရန္ လႁံးေဆာ္၊ အ႒ကံ ေပး၊ ေဆာ္ဳသဝ့ံသနည္း။ ရခိုင္လူမဵႂိးပညာတတ္ ႓ပည္တၾင္း ႓ပည္ပ အေကဵာ္အေမာ္မဵားသည္ ရခိုင္လူမဵႂိး မဵႂိးဆက္ သစ္လူငယ္မဵားကုိ လူႚအခၾင့္အေရးကုုိေလးစားလိုက္နာတတ္ေအာင္၊ ဒီမုိကေရစီေရးကုိသေဘာေပၝက္ နားလည္ေအာင္၊ အခဵင္းခဵင္း နားလည္မႁ၊ ႟ုိင္းပင္းကူညီတတ္ေအာင္၊ သနားဳကင္နာစိတ္႟ႀိေအာင္၊ လူသားစိတ္ဓၝတ္႟ႀိလာ ေအာင္ေလ့ကဵင့္ ေမၾးမယူဘဲ အဓမၳစိတ္၊ ႟ုိင္းစုိင္းေသာစိတ္၊ဳကမ္တမ္းေသာ အကဵင္စ့ ႟ုိက္မဵားကုိသာေလ့ကဵင္ေ့ မၾး႓မႃေနသ႓ဖင့္တုိင္း႓ပည္ အေရးကုိ ေဆာင္႟ၾက္မည္အ ့ စဥ္အလာေကာင္းေသာ မဵိႂးဆက္သစ္မဵားမထၾန္းကားဘဲ “ငကန္းမဵားေသလ႖င္ငေစၾမဵား” သာေပၞေပၝက္လာမည္႓ဖစ္႓ပီး တုိင္း႓ပည္အေရးသယ္ပုိးေပးမည္ႚ သူေတာ္ေကာင္းမဵားရႀားပၝးလာမည္ ႓ဖစ္ကာ လူမဵိႂးေရးမ ႓ငိမ္သက္မႁမဵား ႓ဖစ္ေပၞ႓ပီးေဒသ၊ ႎူိင္ငံတည္႓ငိမ္ေအးခဵမ္းမႁ ကုိတည္ေဆာက္ႎူိင္မည္မဟုတ္ပၝ။ ‘ပစိမၥရပ္’

ရပ္ဝန္းမဂၢဇင္းေ႒ကာင္ရ ့ ခိုိင္႓ပည္အႎႀံႚ

ရုိဟင္ဂဵာမဵားအေပၞအခဵိန္မေရၾးအႎၨရာယ္ကဵေရာက္ႎုိင္႓ပီးလူမႁေရးမ

တည္႓ငိ္မ္မႁကုိ႓ဖစ္ေပၞေစႎုိင္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ဖြဲ ့စည္းပုံ Aေျခခံ Uပေဒ(၂၀၀၈)၊Aခန္း (၈) ပုဒ္မ (၃၆၅) တြင္ေဖ ၚျပထားသည္မွာ “ႏုိင္ငံသားတိုင္းသည္ Uပေဒႏွင့္Aညီ မိမိတိုႚAျမတ္တႏုိးထားရွိေသာ စာေပ၊ ယU္ေက်းမူ၊ Aႏုပညာႏွင့္ဓေလ့ထံုးတမ္းတို႔ ကုိလြတ္လပ္စြာျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေဆာင္ရြက္ပုိင္ခြင့္ရွိသည္။ ယင္းသို ့ေဆင္ရြက္ရာတြင္ တိုင္းရင္သားစည္လံုးညီညြတ္ေရးကုိထိပါးမူ မရွိေစရန္ေရွာင္ႀကU္ရမည္။ ထို ့ျပင္မိမိတိုႚ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္သည္ Aျခားတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကိုျဖစ္ေစ၊ လူမ်ဳိးမ်ားကုို ျဖစ္ေစ

ထိခိုက္နစ္နာေစႏိုင္လွ်င္

သက္ဆိုငသ ္ ူမ်ားAခ်င္းခ်င္းညုိႏွူိုင္းကာ

ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ ့စည္းပုံ Aေျခခံ Uပေဒ(၂၀၀၈)၊Aခန္း (၈) ငွါဘာသာသာသနာကုိ

Aလဲြသံုးစားမျပဳရ။

ထိုျ့ပင္

ေျပလည္မူရရွိျပီးမွသာ

ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။

ပုဒ္မ (၃၆၄) တြင္ ေဖ ၚျပထားသည္မွာ---“ႏုိင္ငံေရး ကိစၤအလိုႚ

လူမ်ဳိးေရးေႀကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊

ဘာသာေရးေႀကာင့္ေသာ္လည္း

ေကာင္း၊ တစ္ဘက္ႏွင့္ တစ္ဘက္၊ တစ္ဂိုဏ္းႏွင့္ တစ္ဂိုဏ္း မုန္းတီးျခင္း၊ ရန္လိုျခင္း၊ စိတ္၀မ္းကြဲျခင္းAမ်ဳိးမ်ဳိး ေပၞေပါက္ လာေစရန္ ရည္ရြယ္ေသာသိုႚမဟုတ္ ေပၚေပါက္လာေစရန္ Aေႀကာင္းရွိေသာ AျပဳAမူသည္သည္ ဖြႚဲ ့စည္းပုံAေျခခံUပေဒႏွင့္ ဆန့္က်င္သည္။ ထိုAျပဳAမူမ်ဳိးAတြက္ Uပေဒ ျပဌါန္းႏုိင္သည္။ ” Aထက္ေဖၞ႓ပပၝ‘ပစိမၥရပ္’

ရပ္ဝန္းမဂၢဇင္းကို သက္ဆုိင္ရာမႀ

ဂဃဏန ေလ့လာ႓ပီးအခဵိန္မီ တားဆီးေပးရန္ႎႀင့္ ေနာက္ေနာင္ဤက့ဲသိုႚေသာ အေရးအသားမဵုိႂးေ႟ႀာင္႒ကဥ္႒ကရန္ကုိ လည္း အထူးသတိေပးရန္လုအ ိ ပ္ေပလိမသ ့္ ည္။ ယခုအခဵိန္အခၝ၊ ဴမန္မာႎုိင္ငံအစိုးရသည္ဒီမုိကေရစီအေရးကုိ တ႓ဖည္း ႓ဖည္းခဵင္းအေကာင္ အထည္ေဖၞေနေသာအခဵိန္ကာလ႓ဖစ္သည္ႚအားေလ႖ာ္စၾာ ရပ္ရၾာေအးခဵမ္းသာယာေရး၊ တရားဥပ ေဒစိုးမိုးေရး၊ တပ္မေတာ္ လက္နက္ကုိင္ (နစက၊လဝက၊ရဲ၊စစ္တပ္) တိုႚ ရိုဟင္ဂဵာမဵားေနထိုင္ရာအရပ္ေဒသတၾင္ ထင္ တိုင္း႒ကဲေနသည္ႚကိစၤ၊ ဝိစၤအားလုံး အ႓မန္ဆုံးရပ္တ့ံကရပ္ေပးရန္ႎႀင့္ ႎႀစ္ (၆ဝ) မ႖ဆုံး႟ႁံးေနေသာ ရိုဟင္ဂဵာတိ၏ ု့ အေထၾ ေထၾအခၾငေ့္ ရးမဵားကုိ ႓ပည္တၾင္း႓ပည္ပ ကမၲာလူသားထုတစ္ရပ္လုံးေတာင္းဆိုေနသည့္အတုိင္း အ႓မန္ဆုံးအေကာင္အ ထည္ ေဖၞေပး႒ကပၝရန္ ရုိဟင္ဂဵာတစ္ရပ္လုံးကုိယ္စားတင္႓ပလိုက္ရပၝသည္။ မဟာမင္းခန္ႚ (၃ဝ၊ ၄၊ ၂ဝ၁၂)