Δ. Ψαρράς, Το Μπέστ Σέλλερ

ife

ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ Wa

Το μηεστ οέλερ του μίσους Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών στην Ελλάδα, 1920-2013 tfia μακέτα εξωφύλλου - συντονισμός έκδοσης: Μαρία Τσουμαχίδου διόρθωση: Αγγέλα Ζαχαριάδου σελιδοποίηση: Εκδόσεις Πόλις τυπώθηκε τον Νοέμβριο του 2013 © 2013, Δημήτρης Ψαρράς και εκδόσεις ΠΟΛΙΣ Αιόλου 33, 105 51 Αθήνα τηλ.: 210 36 43 382, fax: 210 36 36 501 e-mail: info(®polis-ed.gr facebook: Polis Editions (σελίδα) και Εκδόσεις Πόλις (προφίλ) ISBN: 978-960-435-426-9

Δ Η Μ Η Τ Ρ Η Σ ΨΑΡΡΑΣ

ΤΟ Μ Π Ε Σ Τ ΣΕ ΛΕ Ρ Τ ΟΥ Μ Ι Σ Ο Υ Σ Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών στην Ελλάδα, 1920-2013

ΠΟΛΙΣ

Στη μνήμη των έξι εκατομμυρίων

Π ΕΡΙΕΧΟ Μ ΕΝ Α

1 Εισαγωγή (Η ελληνική διαδρομή των Πρωτοκόλλων τωνΣοφών τηςΣιών)...............................................................................11 2 Η δημιουργία και η διάδοση των Πρωτοκόλλων (ΤσαρικήΡωσία, Ευρώπη,ΗΠΑ, 1902-1920) ..................... 14 3 ΟιΈλληνεςστα πογκρόμ (Τσαρική Ρωσία, 1821-1917).............................................. 56 4 Από τη Ρωσία με μίσος (Αθήνα, 1920-1932)............................................................74 5 Το πογκρόμ μετακομίζει στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, 1928-1933)................................................ 113 6 Η φαιά δεκαετία (Από τη δικτατορία στην κατοχή, 1936-1945).................... 158 7 Η ανάπηρη αποναζιστικοποίηση (Από τον εμφύλιο στη δικτατορία, 1946-1966)..................183 8 Η μεταμφίεση του αντισημιτισμού (Δικτατορία, 1967-1974)................................................... 205 9 Ο εξελληνισμός των Πρωτοκόλλων (Αριστερός και δεξιός «αντισιωνισμός», 1974-1989)......... 217

10 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

10 Η συνωμοσία του 21ου αιώνα (Το Ισραήλ, ο εκσυγχρονισμός και ο Αντίχριστος, 1990-2013)........................................................................247 11 Τα αίτια της παγκόσμιας διάδοσης (Η συνωμοσία των συνωμοσιών)........................................ 291 12 Η βίβλος ενός ανάδελφου έθνους (Η γοητεία των Πρωτοκόλλων σ ιψ Ελλάδα).......................335 13 Επίλογος (Ο αιώνας του Αριστείδη Ανδρόνικου)............................... 351 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

Τα Πρωτόκολλα στην ελληνική βιβλιογραφία (Δημοσιεύσεις του κειμένου των Πρωτοκόλλων ή εκτενείς αναφορές σ’ αυτά)............................................. 355 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2

Λογοκλόποιτης λογοκλοπής (Σημείωση για τις ελληνικές μεταφράσεις των Πρωτοκόλλων)............................................................365 Π η γ ε ς -Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ι α ......................................................................... 373

Ε υ ρ ε τ ή ρ ι ο ................................................................................................387

1 Ε ΙΣ Α Γ Ω Γ Η (Η ελληνική διαδρομή των Πρωτοκόλλων

των Σοφών τηςΣιών) Wa

Ποιο είναι το δημοφιλέστερο βιβλίο του τελευταίου αιώνα οτην Ελλάδα; Πολλά διεκδικούν την τιμή. Δύσκολη η λύση του γρί­ φου, αν ως μοναδικό κριτήριο επιλογής τεθεί η κυκλοφοριακή επιτυχία και η αγάπη των αναγνωστών. Πολύ πιο εύκολη είναι η απάντηση στο ερώτημα ποιο είναι το δημοφιλέστερο βιβλίο με­ ταξύ των ελληνικών εκδοτικών επιχειρήσεων. Αντίθετα από ό,τι θα περίμενε κανείς, θριαμβευτής αναδεικνύεται ένα ταπεινό κακογραμμένο βιβλιαράκι, το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου θεωρείται βεβαιωμένο πλαστογράφημα και κυ­ κλοφορεί μόνο ως πρόχειρη μπροσούρα λαθρόβιων εκδοτικών οίκων ή αναπαράγεται μέσω του διαδικτύου. Ο λόγος για τα Πρωτόκολλα των Σοφών τηςΣιών, το αγαπη­ μένο βιβλίο του Χίτλερ, το ευαγγέλιο του αντισημιτισμού επί έναν αιώνα και το μοντέλο κάθε σύγχρονης θεωρίας συνωμο­ σίας. Κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα πάνω από δέ­ κα διαφορετικές εκδόσεις των Πρωτοκόλλων, χωρίς αυτή η πολ­ λαπλότητα να ερμηνεύεται από την ποικιλία του τρόπου έκδο­ σης. Συνήθως πρόκειται για την ίδια μετάφραση του 1932 που μεταφέρεται αυτούσια ή με ελάχιστες μετατροπές ή και μετα-

12 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ίΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥί

γλωτπσμένη στη δημοτική, ενώ δεν λείπουν και οι φωτομηχανικές ανατυπώσεις των πρώτων εκδόσεων. Και δίπλα σ’ αυτές τις σχεδόν ταυτόσημες σύγχρονες εκδοτικές παραλλαγές των Πρω-

τοκόλλων κυκλοφορούν δεκάδες ή εκατοντάδες άλλα κείμενα, τα οποία βασίζονται στο αρχικό κείμενο, το παραλλάσσουν ή το «ερμηνεύουν». Απέναντι σ’ αυτόν τον πραγματικό εκδοτικό οργασμό, η αμ­ φισβήτηση του πλαστογραφήματος δεν υπηρετείται παρά μόνο απόελάχιστα κριτικά κείμενα. Για την ακρίβεια κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στην ελληνική βιβλιαγορά μόνο δύο μελέτες που αναλύουν τη γένεση και την πορεία των Πρωτοκόλλων, χωρίς βέβαια ειδική αναφορά στην Ελλάδα. 1Στον αντίποδα, διαθέ­ τουμε δύο κόμματα, τα οποία επικαλούνται επισήμως την ισχύ των Πρωτοκόλλων, πολλούς βουλευτές που τα χρησιμοποιούν στις αγορεύσεις τους, τηλεοπτικές εκπομπές που τα διαφημί­ ζουν και εφημερίδες που τα αναπαράγουν με καταιγιστικούς ρυθμούς. Η μελέτη της εκδοτικής διαδρομής των Πρωτοκόλλων στη χώρα μας έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Το βιβλίο αυτό όχι μόνο σημαδεύει την άνθηση και τις καμπές του αντισημιτικού ρεύ­ ματος στην Ελλάδα, αλλά λειτουργεί σήμερα ως σημείο σύγκλι­ σης διαφορετικών ιδεολογικών ρευμάτων και χρησιμοποιείται ως κώδικας επικοινωνίας μεταξύ τάσεων της σύγχρονης Ακρο­ δεξιάς, ομάδων του αντιιμπεριαλιστικού εθνικισμού της πα­ τριωτικής Αριστεράς και πιστών οπαδών των συνωμοτικών θεω­ ριών που διαχέονται από το διαδίκτυο και την τηλεόραση. Η θεωρία της παγκόσμιας συνωμοσίας είναι και μια εύκολη

1. Βλ. σχετ. το τελευταίο κεφάλαιο.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ' 1 3

απάντηση στη σημερινή πολιτική και οικονομική κρίση που περ­ νάει η Ελλάδα. Ένα από τα πρώτα πανό που στήθηκαν μπροστά στην ελληνική Βουλή από το «Κίνημα των αγανακτισμένων» τον Ιούνιο του 2011 έφερε το σύνθημα «Όχι στην παγκόσμια διακυ­ βέρνηση» . Δεν είναι γνωστό ποιος το έγραψε ούτε τι ακριβώς είχε ο ίδιος στο μυαλό του μ’ αυτή τη φράση. Αλλά είναι γεγονός ότι το σύνθημα αυτό πέρασε από όλες τις «διαδικασίες της πλατείας», ενώ άντεξε και τις βίαιες συγκρούσεις που προκάλεσε η αστυνο­ μία τις μέρες που επιχειρούσε να τρομοκρατήσει και να διώξει τους συγκεντρωμένους από την πλατεία Συντάγματος. Αυτή η πεποίθηση, ότι το έθνος οφείλει σύσσωμο να αντισταθεί στην επι­ βουλή της «παγκόσμιας διακυβέρνησης», είναι κοινός τόπος για πολίτες που τοποθετούνται σε όλο το εύρος του πολιτικού φά­ σματος. Τα Πρωτόκολλα είναι η βίβλος αυτής της πεποίθησης.

1 Η Δ Η Μ Ι Ο Υ Ρ Γ ΙΑ Κ Α Ι Η Δ ΙΑ Δ Ο Σ Η ΤΩ Ν Π ΡΩ ΤΟ Κ Ο Λ Λ Ω Ν (Τσαρική Ρωσία, Ευρώπη, ΗΠΑ, 1902-1920) ife

Τι είναι τα Πρωτόκολλα; Όσο περισσότερο διαδίδεται σ’ όλο τον κόσμο το βιβλιαράκι αυτό, τόσο λιγότεροι είναι εκείνοι που ενδιαφέρσνται να γνωρίσουν το περιεχόμενό του. Συνήθως αρκούνται στην αναφορά κάποιου αποσπάσματος, το οποίο κα­ τάλληλα σχολιασμένο εμφανίζεται ως δικαιωμένο από την ιστο­ ρική εξέλιξη. Αυτός είναι και ο λόγος που είναι απαραίτητες οι εισαγωγές και οι πρόλογοι, ενώ πολύ συχνά οι εκδότες των Πρω­

τοκόλλων υποκαθιστούν το ίδιο το κείμενο με κάθε λογής ερμη­ νείες, ανάλογα με τη σκοπιμότητα της στιγμής. Η άγνοια του περιεχομένου των Πρωτοκόλλων οψείλεται και στη δυσκολία ανάγνωσης που προκαλεί η ίδια η δομή του κειμέ­ νου τους. Αποσπασματικός λόγος, επαναλήψεις, αντιφάσεις και ασυνέχεια στη ροή των διατυπώσεων. Το αποτέλεσμα είναι να τα αντιμετωπίζει ο αναγνώστης ως συρραφή αυτόνομων συλ­ λογισμών, κάτι που όπως θα δούμε παρακάτω όχι μόνο δεν αναιρεί, αλλά αντίθετα ενισχύει τη λειτουργικότητα του «ντο­ κουμέντου».

[Μ]

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 15

2 .1 . Το περιεχόμενο των Πρωτοκόλλων Ούτε το ίδιο το κείμενο των Πρωτοκόλλων ούτε οι ποικίλοι εκδό­ τες τους μας διαφωτίζουν για το είδος του κειμένου αυτού.1Οι περισσότεροι από τους διακινητές του κειμένου συμφωνούν ότι πρόκειται για τα Πρακτικά ή τις Ομιλίες ή το Πρόγραμμα μιας συνάντησης Εβραίων από όλο τον κόσμο. Υποτίθεται ότι σ’ αυτά τα Πρακτικά περιγράφεται το στρατηγικό σχέδιο, μέσω του οποίου θα πραγματοποιηθεί η παγκόσμια κυριαρχία των Εβραίων πάνω σε όλα τα μη εβραϊκά κράτη. Σε 24 (ή 27) κεφάλαια (ή «πρωτόκολλα») παρουσιάζεται η ομιλία κάποιου μη κατονομα­ ζόμενου Εβραίου ηγέτη ενώπιον μιας μυστικής εβραϊκής σύνα­ ξης. Τα Πρωτόκολλα είναι ανώνυμα. Υποκείμενο είναι ένα ακα­ θόριστο «εμείς». Το κείμενο δεν συνδέεται με έναν προσδιορι­ σμένο τόπο ή μια ειδική ημερομηνία. Κάποιοι ταυτίζουν αυτή τη συνάντηση με το Πρώτο Σιωνιστικό Συνέδριο που συγκλήθηκε στη Βασιλεία της Ελβετίας το 1897, ενώ ως συγγραφέας τους έχει υποδειχτεί και ο πρώτος πρόεδρος της Σιωνιστικής Οργάνωσης, ο Τέοντορ Χερτσλ. Αλλά η υπόθεση αυτή έχει αποδειχτεί εντελώς λανθασμένη, εφόσον οι εργασίες του Συνεδρίου ήταν απολύτως δημόσιες και μάλιστα το Συνέδριο λειτούργησε ως ένα διεθνές βήμα ανάπτυξης της σιωνιστικής ιδέας. Αλλά και από πολιτική άποψη, οι ιδέες του Χερτσλ που μιλού­ σαν για τη δημιουργία μιας εθνικής εβραϊκής εστίας βρίσκονταν

1. Για την ένταξη των Πρωτοκόλλων στην παράδοση των πλαστογραφη­ μάτων, βλ. Anthony Crafton, Forgers an d Critics. Creativity an d Duplicity

in Western Scholarship, Princeton University Press, nplvcnov, 1990, o. 34 και 37.

16 - ΤΟ ΜΠΕΙΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

στον αντίποδα των Πρωτοκόλλων, στα οποία περιγράφεται η υπονομευτική δράση των Εβραίων σε όλες τις χώρες του κόσμου, κάτι που προϋποθέτει βέβαια την παραμονή τους στις χώρες της διασποράς. Το κίνημα του σιωνισμού που αναπτύχτηκε στο πέ­ ρασμα από τον 19ο στον 20ό αιώνα δεν υποστήριξε ένα πρόγραμ­ μα παγκόσμιας κυριαρχίας, αλλά σχεδόν το αντίθετό του: «ένα σύνολο σχεδίων, μέσω των οποίων οι Εβραίοι θα συγκεντρώνο­ νταν από όλο τον υπόλοιπο κόσμο στη δική τους πατρίδα».2 Ακολουθώντας το σκεπτικό της απόφασης της ιστορικής δί­ κης για τα Πρωτόκολλα που διεξάχθηκε στη Βέρνη της Ελβετίας από το 193 3 ώς το 1937,3 μπορούμε να συνοψίσουμε το περιε­ χόμενο του κειμένου. Υπάρχει μια παγκόσμια εβραϊκή μυστική οργάνωση, η ορ­ γάνωση των «Σοφών» ή των «Γερόντων» της Σιών. Ο σκοπός αυ­ τής της εβραϊκής μυστικής παγκόσμιας οργάνωσης είναι να οι­ κοδομήσει ένα «Μεσσιανικό Βασίλειο», το οποίο θα εξουσιάζει όλους τους λαούς. Η κατάκτηση της παγκόσμιας κυριαρχίας από τους Εβραίους θα επιτευχθεί μέσω των σχεδίων που απερ­ γάζονται οι «Σοφοί Γέροντες της Σιών», όπως εκθέτουν τα Πρω­

τόκολλα. Τα μέσα με τα οποία θα επιτευχθεί ο στόχος της εβραϊ­ κής παγκόσμιας κυριαρχίας συνίστανται στην κυνική εκμετάλ­ λευση κάθε ανθρώπινης αχρειότητας: του ψεύδους, της παρα­ μόρφωσης, τηςδιαβολής, της πλαστογραφίας, τηςπαραπλάνησης των λαών, της δηλητηρίασης της κοινής γνώμης, της απο­

2. Jeffrey L. Sam m o ns (επ ιμ .) , Die Protokolle der Weisen von Zion, Die C iundlage des m odem en A n tisem itism u s - eine Fa Isc h ung, Wallstein, Γκέτινγκεν 2000, o. 16. 3. Για τη δίκη αυτή, βλ. παρακάτω, κεφ. 11.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 1 7

σύνθεσης των κοινωνικών και κρατικών δομών, μέσω αδιάκο­ πων πνευματικών και υλικών παρεμβάσεων που εκτείνονται από την απλή κοροϊδία και την κλεψιά μέχρι την κατατρομο­ κράτηση και τη δολοφονία, ακόμα και τη μαζική εξόντωση των λαών, με τη βοήθεια εξεγέρσεων και πολέμων. Η εγκληματική αυτή δραστηριότητα καταλήγει στην ανάδει­ ξη του εβραϊσμού όλων των κρατών και όλων των λαών σε κυ­ ρίαρχο λαό όλης της γης, ενώ η υπόλοιπη ανθρωπότητα θα κα­ ταστεί το απόλυτο υποζύγιο, έχοντας παραδώσει δικαιώματα ζωής και θανάτου στους Εβραίους δυνάστες. Διατυπωμένα σε τίτλους, τα 24 κεφάλαια των Πρωτοκόλλων μπορούν να περιγραφούν ως εξής: Δεν υπάρχει καμιά πολιτική ελευθερία. Η ελευθερία υφίσταται μόνο ως σκέψη, όχι ως πραγ­ ματικότητα. Το δίκαιο στηρίζεται στην ισχύ. Αλλά με τη σειρά της η ισχύς στηρίζεται στο κεφάλαιο. Δεν πρέπει κανείς να κυ­ βερνά με την ηθική, αλλά με τον δόλο και τη βία. Ο σκοπός αγιά­ ζει τα μέσα. Ως αρχή πρέπει να ισχύει η βία και η παραπλάνηση. Κυριαρχεί η αριστοκρατία του χρήματος και κυβερνά η δύναμη του Τύπου, ο οποίος ανήκει σε χέρια Εβραίων. Ο χρυσός είναι παντοδύναμος και φυλάσσεται σε χέρια Εβραίων. Καμιά κριτι­ κή δεν πρέπει να γίνεται, παρά μόνο επιφανειακή. Εξουδετέρωση του λαού. Επιρροή στην κρατική βία. Υποταγή του Τύπου. Αποκλεισμός των μαζών από την πολιτική. Εκμηδενισμός των άλλων θρησκειών. Εκμετάλλευση του ελευθεροτεκτονισμού για την κατάκτηση της εξουσίας. Αυταρχική διακυβέρνηση. Κα­ τάργηση της ελεύθερης διδασκαλίας στα γυμνάσια και κατα­ στολή κάθε ελεύθερης γνώμης. Περιορισμός της πνευματικής αναζήτησης και των θρησκειών. Ο Βασιλιάς των Εβραίων αναδεικνύεταισε Πάπα. Διακυβέρνηση μέσω πληροφοριοδοτών. Αντιμετώπιση των πολιτικών εγκλημάτων σαν να ήταν κοινά

18 ' ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

εγκλήματα. Κατάργηση του χρυσού ως νομίσματος μετά την κατάκτηση της παγκόσμιας κυριαρχίας. Το σχέδιο που περιγράφουν τα Πρωτόκολλα χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο αναφέρεται ο τρόπος και τα μέσα με τα οποία θα επιτευχθεί η κατάχτηση της παγκόσμιας κυριαρχίας από τους Εβραίους και στο δεύτερο αναπτύσσεται το πολιτικό πρό­ γραμμα αυτής της κυριαρχίας και τα συγκεκριμένα μέτρα που θαληφθούν.4 Από πολιτική άποψη τα Πρωτόκολλα περιγράφουν σε ένα πρώτο στάδιο μέτρα απόδοσης υπερβολικής ελευθερίας και δι­ καιωμάτων στον λαό, έτσι ώστε να επικρατήσει κλίμα ασυδοσίας και χάους και μ’ αυτό τον τρόπονα επιτευχθεί η επιβολή της εβραϊ­ κής δικτατορίας. Μ’ άλλα λόγια υιοθετείται η υπερσυντηρητική κριτική στις πολιτικές ελευθερίες και προβάλλεται το φόβητρο της λαϊκής εξέγερσης, προκειμένου να θεωρηθεί υποχρεωτική κατά­ ληξη η καταφυγή στον αυταρχισμότηςδεσποτικής κυβέρνησης. Αυτές οι σκέψεις επαναλαμβάνονται με διάφορες διατυπώ­ σεις , χωρίς σαφή ειρμό και αδιάφορες για τις συχνά εξόφθαλμες αντιφάσεις. Τις έχει επισημάνει στα έργα του ο Ουμπέρτο'Εκο (Umberto Eco): «Λόγουχάρη, θέλουν απότη μια να απαγορεύ­ σουν την πολυτέλεια και τις επιφανειακές απολαύσεις και να τι­ μωρούν τη μέθη, ενώ από την άλλη να διαδώσουν τα αθλή ματα και τις διασκεδάσεις και να κάνουν τους εργάτες αλκοολι­ κούς» .5 «Οι προθέσεις αυτών των Σοφών εμφανίζονται αρκετά

4. Απόφαση εφετείουΒέρνης, «Die I. Strafk am m erdesO b ergerich ts des Kontons Bern» ,1 .1 1 .1 9 3 7 ,0 .2 4 , προσβάσιμη στο http://www. fschup pisser. ch/4gesch/indexzion. h tm l. Τελευταία πρόσβαση ,2 0 .8 .2 0 1 3 . 5. Ουμπέρτο'Εκο, To Κοιμητήριο της Πράγας, μτφρ.ΈφηΚαλλιφατίδη, Ψυχογιός, Αθήνα 2011, ο. 547.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΠΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 19

αντιφατικές, άλλες φορές θέλουν να καταργήσουν την ελευθε­ ρία τουΤύπου, άλλες φορές ευνοούν την ασυδοσία. Επικρίνουν τον φιλελευθερισμό, αλλά μοιάζουν να καταγγέλλουν, όμοια με ριζοσπάστες αριστερούς, το πρόγραμμα των καπιταλιστικών πολυεθνικών, ακόμα και τη χρήση του αθλητισμού και της οπτι­ κής παιδείας με σκοπό την αποβλάκωση του λαού».6 Άλλες αντιφάσεις εντοπίζει οΤζον Κέρτις (John Curtiss), ο επικεφαλής της ομάδας των πανεπιστημιακών στις ΗΠΑ που ανέλαβε να δώσει μια επιστημονική απάντηση στο ζήτημα των

Πρωτοκόλλων στο μέσο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου: «Υπάρ­ χουν πολλές ανακολουθίες και διατυπώσεις αμφίβολης εγκυρότητας, πράγμα που οδηγεί τον αναγνώστη να αμφιβάλλει αν άν­ θρωποι με ευφυΐα πάνω από το μέσο όρο θα μπορούσαν να προ­ συπογράψουν παρόμοιες δηλώσεις. Για παράδειγμα, το σχέδιο για τη σκόπιμη δημιουργία χάους στον κόσμο, έτσι ώστε οι ηγέ­ τες των Εβραίων να πάρουν πρωτοβουλία και να καταλάβουν την εξουσία. Αλλά σε άλλο σημείο των Πρωτοκόλλων ο ομιλητής ισχυρίζεται ότι οι Εβραίοι ήδη κατέχουν τον περισσότερο χρυσό του κόσμου και μεγάλο μέρος άλλων ιδιοκτησιών - βιομηχανίες, εφημερίδες, ακίνητα κλπ. Σε μια περίοδο σύγχυσης θα ήταν λοι­ πόν εξαιρετικά δύσκολο για τους Εβραίους να αποφύγουν σο­ βαρές απώλειες, όπως θα συνέβαινε και με τους μη Εβραίους. Και πώς θα ήταν σίγουροι ότι θα ήταν σε θέση να κατακτήσουν την εξουσία ως αποτέλεσμα των χαοτικών συνθηκών; Ίσως μια περίοδος αναταραχής θα μπορούσε να οδηγήσει στην άνοδο ενός μη Εβραίου δικτάτορα, στηριγμένου στην εχθρότητα απέ-

6.

Ουμπέρτο'Εκο, Το Εκκρεμές του Φουκώ, μτφρ.'Εφη Καλλιφατίδη,

Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000, σ. 685.

20 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΪ ΜΙΣΟΥΣ

νανχι στους Εβραίους - και τότε η κατάσταση των Εβραίων θα γι­ νόταν χειρότερη από την προηγούμενη».7 Εδώ ο Αμερικανός καθηγητής αναφέρεται σαφώς στην περί­ πτωση της Γερμανίας του Τρίτου Ράιχ. Υπάρχουν μελετητές των Πρωτοκόλλωνπου προχωρούν αυτή τη σκέψη, υπαινισσόμενοι ότι ο Χίτλερ δεν περιορίστηκε στη χρήση των Πρωτοκόλλωνγια τις ανάγκες της αντισημιτικής προπαγάνδας του ναζιστικού κα­ θεστώτος, αλλά εμπνεύστηκε από την ίδια την ουσία του κειμέ­ νου τους, αντιγράφοντας σε κάποιο βαθμό το ολοκληρωτικό κα­ θεστώς που περιγράφεται σ’ αυτά. Τη σκέψη αυτή έχει εκθέσει αναλυτικά ήδη από το 1936 ο Αλεξάντερ Στάιν (Alexander Stein)8 και το 1944 ο πρώτος σοβαρός βιογράφος του Χίτλερ,9 αλλά σ’ αυτήν συγκλίνουν και σύγχρονοι μελετητές.10Την άπο­ ψη αυτή υποστηρίζει και η Χάνα Άρεντ στο κλασικό της έργο για τον ολοκληρωτισμό: «Η πλάνη ότι ήδη υφίσταται μια παγκόσμια εβραϊκή κυριαρχία αποτέλεσε τη βάση για την αυταπάτη μιας μελλοντικής γερμανικής παγκόσμιας επικράτησης. Αυτό είναι που είχε κατά νου ο Χίμλερ, όταν δήλωνε ότι “οφείλουμε τον τρό­ πο διακυβέρνησης στους Εβραίους”, δηλαδή στα Πρωτόκολλα, τα οποία “ο Φίρερ τα έχει αποστηθίσει”» . 11 Υπάρχουν βέβαια 7. Jo h n S . C urtiss, An A p praisal o f the Protocols ofZ ion, Columbia University Press, Νέα Υόρκη 1942, ο. 37-38. 8. Alexander Stein , A do lf Hitler, Sch uler der «W eisen von Zion», Craphia, Κάρλσμπαντ 1936. 9. Konrad H eiden, D erFuhrer, H itler’s Rise to Power, H oughton M ifflin Company, Βοστόνη 1944, o. 7. 10. Stephen Eric Bronner, A Rum or abo ut the Jew s, Reflections on

A nti-Sem itism an d the Protocols o fth e Learned Elders ofZion, St. Martin ’sP ress, Νέα Υόρκη 2000, ο. 116-117. 11. H annah Arendt, The O rigins o f Totalitarianism , The World Pub­ lish ing Company, Κλίβελαντ 1958, o. 360.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 2 1

και εκείνοι οι μελετητές που επιμένουν ότι ο Χίτλερ χρησιμοποί­ ησε τα Πρωτόκολλα στον πόλεμό του εναντίον των Εβραίων και όχι ως πρόγραμμα δράσης για την Ευρώπη που σχεδίαζε.12 Ο Κέρτις εντόπισε και άλλα αντιφατικά σημεία. Όπως το σχέδιο της υπονόμευσης του Χριστιανισμού και της ενίσχυσης της αθεΐας με σκοπό την υπερίσχυση του Ιουδαϊσμού και την ανάδειξή του ως μοναδικής θρησκείας. «Και εδώ το ρίσκο θα ήταν μεγάλο. Το πιθανότερο θα ήταν να δυσκολεύονταν τότε να εμποδίσουν τους άθεους να χτυπούν και τον Ιουδαϊσμό, όπως τον Χριστιανισμό, και κατά συνέπεια δεν υπάρχουν λόγοι να πι­ στεύει κανείς ότι η πίστη των Εβραίων θα εξαπλωνόταν σ’ όλο τον κόσμο, αν υποχωρούσε η Χριστιανοσύνη». 13 Και αυτό το ση­ μείο προδίδει τη μη εβραϊκή ταυτότητα του συντάκτη των Πρω­

τοκόλλων. Γιατί η εξίσωση ή τουλάχιστον η σύγκριση ΑθεϊσμούΙουδαϊσμού που προϋποτίθεται στον συλλογισμό, δεν είναι δυνατόν να γίνεται παρά από μη Εβραίο, για την ακρίβεια «αντιΕβραίο». Πολλές από τις θεολογικές διατυπώσεις των Πρωτοκόλλων προδίδουν το ότι είναι προϊόν κατασκευής, διότι έρχονται σε ευ­ θεία αντίθεση προς τις διδασκαλίες του Ιουδαϊσμού και αποτελούν δάνεια από τον μεσαιωνικό χριστιανικό αντιση μιτισμό.14 Μια από τις λίγες αναλυτικές συγκρίσεις του περιεχομένου των

Πρωτοκόλλων με τα επίσημα κείμενα της εβραϊκής θρησκείας 12. Walter Laqueur, Russia an d Germany. A Century o f Conflict, Lit­ tle, Brow n4Co..BooT0vq 1 9 6 5 ,0 .1 1 6 . 13. Joh n$. C urtiss, An Appraisal..., ό .π ., σ. 38. 14. C eo rgesE liaS arfati, «La parole em poisonn£e. Les Protocoles des Sages de Sion et la v ision polici£re de l’H istoire», στο Pierre-AndriTagu ie ff, Les Protocoles des Sa ge s de Sion, F au x et u s a g e s d ’un faux, Berg International, II, Παρίσι 1992, σ. 162.

22 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ TOT ΜΙΣΟΥΣ

αποδεικνύει αυτή την αντίθεση. 15 Στο ρωσικό πρωτότυπο των Πρωτοκόλλωνπεριέχονται εξάλλου αρκετές εκφράσεις αντιγραμ­ μένες από την Καινή Δ ιαθή κη. Θα αρκούσαν κι αυτές για να επ ιβεβαιωθεί η μη εβραϊκή ταυτότητα του συγγραφέα τους. Ενδει­ κτικά, στο Πρωτόκολλο 116διαβάζουμε ότι «ο τυφλός δεν δύναται, οδηγών άλλον τυφλόν, να μητονοδηγήση ειςτον κρημνόν». Πρόκειται για φράση του Ιησού (Κατά Ματθαίο, 15:13-14· Κατά Λουκά, 6:39-40). Στο Πρωτόκολλο 16 διαβάζουμε ότι «δενθαδύνανται να παρεκκλίνωσιν ουδέ κατά κεραίαν». Στο ρωσικό κείμε­ νο αναφέρεται κατά λέξη «ουδέ κατά ένα ιώτα» (Ha ftory). Πρόκει­ ται για τη γνωστή ευαγγελική ρήση (Κατά Ματθαίο, 5:18). Όπως θα δούμε παρακάτω, το σημείο των Πρωτοκόλλωνπου διεκδικεί κάποια συνεκτικότητα είναι το «οικονομικό πρόγραμ­ μα» , το οποίο αναλύεται στα τελευταία κεφάλαια-πρωτόκολλα (20, 21, 22 και 23). Αλλά και σ’ αυτά τα κεφάλαια η ανάλυση κυμαίνεται μεταξύ αφέλειας και κοινοτοπίας. Οι «Σοφοί» υπό­ σχονται ότι δεν θα επιβάλουν εξοντωτική φορολογία στον λαό και θα φροντίσουν την προοδευτική φορολόγηση της ιδιοκτη­ σίας (Πρωτόκολλο 20), κάτι που βέβαια δεν αποτελεί την πε­ μπτουσία του νεωτερισμού. Όσο για το νομισματικό τους σύ­ στημα, οι «Σοφοί» και πάλι αποδεικνύονται χωρίς μεγάλη σο­ φία: «Γνωρίζετε, φαντάζομαι, ότι ο κανόνας χρυσού ήταν ζη­ μιογόνος για όλα τα κράτη που τον υιοθέτησαν, διότι δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες των πληθυσμών. Η κυ­

15. Steven Leonard Jacobs, M arkW eitzm an, D ism antling the Big Lie. The Protocols o f the Elders ofZion, Sim on W iesenthal Center, Τζέρσι Σίτι 2003. 16. Για λόγους σαφήνειας ακολούθησα ενιαίο τρόπο στην αρίθμηση των κεφαλαίων (ή πρωτοκόλλων).

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΠΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 23

βέρνησή μας θα θέσει σε κυκλοφορία την ποσότητα του νομί­ σματος σε αναλογία με την εργατική δύναμη της χώρας και αυ­ τό το νόμισμα θα είναι χάρτινο ή ακόμα και ξύλινο. Θα εκδώσουμε μια ποσότητα νομίσματος ικανή ώστε καθένας από τους υπηκόους μας να μπορεί να διαθέτει αρκετά, ενώ θα προσθέ­ τουμε για κάθε γέννηση και θα αφαιρούμε για κάθε θάνατο το ποσό που αναλογεί» (Πρωτόκολλο 20). Ο Ιησουίτης θεολόγος Πιερ Σαρλ (Pierre Charles), ένας από τους πρώτους που έδωσαν μάχη για να αποδείξουν την πλαστότητα των ΓΖρωτοκ-άΜωνειρωνευόταν ήδη από το 1938 το περί­ φημο αυτό οικονομικό πρόγραμμα: «Αυτή η αφέλεια ξεπερνά πραγματικά κάθε όριο. Το ζήτημα της δημιουργίας του νομί­ σματος συγχέεται εδώ με το ζήτημα της κυκλοφορίας του. Και η πρόταση να υποτάσσεται η δημιουργία νέου χρήματος στις δημογραφικές διακυμάνσεις αποτελεί ασφαλώς ένα εύρημα από εκείνα που μπορούν να συλλάβουν μόνο οι απόλυτα αδαείς». 17 Στο ίδιο Πρωτόκολλο υπάρχουν και άλλα μαργαριτάρια: «Κατά τη διακυβέρνησή μας θα φροντίσουμε να μην υπάρξει στασιμότητα στην κυκλοφορία του χρήματος [σ.σ. πώς άραγε; ] και κατά συνέπεια δεν θα υφίστανται δανειακές υποχρεώσεις του κράτους, εκτός από την έκδοση ενός μόνο γραμματίου με επιτόκιο \Χ, έτσι ώστε αυτό το ισχνό ποσοστό να μην εκθέτει το κράτος στην απομύζηση των βδελλών». «Ακόμα μια αξιοθαύμαστη ανοησία», σχολιάζει ο Πιερ Σαρλ. «Αυτοί οΓΣοφοί” μοιάζει να πιστεύουν ότι αρκεί να κυκλοφορεί το χρήμα των ιδιωτών για να μπορεί το κράτος να βρίσκει αρκε­

17. Pienre Charles, «Les Protocoles des Sages de Sion» [1938), στο Pierre-Andr£Taguieff, Les Prococoles des Sages de Sion, Faux et u sag es d ’un

faux, Berg International, II, Παρίσι 1992. o. 9-37.

24 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΤΣ

τό χρήμα στα ταμεία του και να μπορεί να χρηματοδοτήσει όλες τις επιχειρήσεις του. Και χωρίς να ασχοληθούν καθόλου για το ποσοστό κέρδους στην αγορά των αξιών δηλώνουν μια και καλή ότι από τη στιγμή που τα κεφάλαια του κράτους θα έχουν καταργηθεί, θα έλκονται χωρίς πρόβλημα οι πιστωτές μόλις τους προσφερθούντίτλοι με 1%επιτόκιο». Με αφέλεια που εκπλήσσει οι «Σοφοί» προαναγγέλλουν την κατάργηση των χρηματιστηρίων, διότι «δεν θα επιτρέπουμε να κλονίζεται το γόητρό μας από την άνοδο ή την πτώση των αξιών μας [σ.σ. αλλά αφού θα έχουν καταργηθεί τα κεφάλαια του κράτους για ποιες αξίες μιλούν; ]. Η ονομαστική τιμή τους θα οριστεί με νόμο χωρίς δυνατότητα διακύμανσης. Η άνοδος των τιμών είναι η αιτία της πτώσης τους...» (Πρωτόκολλο 21). Παραθέτοντας και άλλες τέτοιες ανοησίες, ο Πιερ Σαρλ ανα­ ρωτιέται : «Υπάρχει πουθενά στον κόσμο ένα υπουργός Οικονο­ μικών, ένας τραπεζίτης, ένας επιχειρηματίας, ένας απλός ανα­ γνώστης που διατηρεί τον κοινό νου και κατέχει στοιχειωδώς τα οικονομικά, ο οποίος δεν θα θεωρούσε αυτό το σχέδιο -αν μπο­ ρεί κανείς να μιλήσει για σχέδιο- μια ανόητη ασυναρτησία;» 18 Εντύπωση προκαλεί και η άγνοια που επιδεικνύουν οι «Σο­ φοί» στις περιγραφές του πολιτικού τους συστήματος. Ενώ κα­ ταγράφουν σχολαστικά λεπτομέρειες για τις δικαιοδοσίες του ανώτατου άρχοντα (θα διορίζει τον πρόεδρο και τον αντιπρόε­ δρο της Βουλής και της Γερουσίας, θα ερμηνεύει τους νόμους, κ.ο.κ.), εμφανίζονται να αγνοούν την κλασική διάκριση των εξουσιών και, όταν έρχεται η στιγμή να τις απαριθμήσουν, ανα­ φέρουν «διοικητική», «νομοθετική» και «εκτελεστική» (Πρώτο­

ι 8. Pierre Charles. ό. π.. σ. 21.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 25

κολλο 10). Καταγράφουν δηλαδή με δύο διαφορετικά ονόματα την εκτελεστική και λησμονούν τη δικαστική εξουσία. Στην πραγματικότητα η ανάλυση του πολιτικού συστήματος που οραματίζονται οι «Σοφοί» θυμίζει πολύ τη νομοθεσία της Δεύ­ τερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα Γ 19Την αιτία αυτής της παράξενης ομοιότητας θα τη δούμε αμέσως παρακάτω.

2 . 2 . 0 ι ρίζες των Πρωτοκόλλων Από πού προέρχονται τα Πρωτόκολλα-, Πώς σκέφτηκε δηλαδή κάποιος -ή κάποιοι- να διατυπώσει αυτή τη θεωρία της σατανι­ κής συνωμοσίας των Εβραίων για παγκόσμια κυριαρχία; Αν αναζητήσουμε τις πρώτες της ρίζες θα φτάσουμε πολύ μακριά, στους χρόνους της αρχαιότητας, προτού ακόμα αναπτυχθεί ο χριστιανικός αντισημιτισμός.20 Ο αρχικός μύθος στηρίζεται στον απόλυτο διαχωρισμό των Εβραίων από όλους τους άλλους λαούς. Μια από τις πρώτες σχετικές αναφορές απαντάται στον Φιλόστρατο: «Οι Ιουδαίοι από παλιά εναντιώθηκαν όχι μόνο στους Ρωμαίους αλλά και σε όλους τους ανθρώπους. Αυτοί που έζησαν μόνοι τους, χωρίς να έχουν τίποτα κοινό με την υπόλοι­ πη ανθρωπότητα, ούτε στοφαγητόούτε στις σπονδές, τιςπροσευχές και τις θυσίες, απέχουν από μας περισσότερο από όσο οι περιοχές Σούσα και Βάκτρα και οι Ινδοί πέρα απ ’ αυτές». 21 1 9 .P ie rre C h a rle s,0 .n .,o . 23. 20. Για τις μορφές της εβραιοφοβίας στην αρχαιότητα και τη σχέση της με τον σύγχρονο αντισημιτισμό, βλ. κυρίως Peter Schafer, Judeophobia, At­

titudes towards the Jew s in the Ancient World, Harvard University Press, Κέιμπριτζ, 1997. 21. Φιλόστρατος, Τα εις τον Τυανέα Απολλώνων, στο Φιλόστρατος, Άπαντα, τ. 2, Κάκτος, Αθήναχ.χ., ο. 161.

26 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

Αλλά τα Πρωτόκολλα είναι κάτι πολύ σύγχρονο. Και αυτή η αναβίωση της αρχαίας «εβραιοφοβίας» συμπυκνώνει μια νέα μορφή αντισημιτικής φοβίας, την ανάδειξη δηλαδή της παγκό­ σμιας «εβραϊκής απειλής», η οποία εκδηλώνεται με τη μορφή μιας διπλής συνωμοσίας: αφενός με την επιδίωξη των Εβραίων να ελέγξουν το παγκόσμιο χρηματιστικό σύστημα και αφετέρου με την υποστήριξη που προσφέρουν σε κάθε επαναστατικό και ανατρεπτικό κίνημα. Τα Πρωτόκολλα «τεκμηριώνουν» αυτή τη διπλή συνωμοσία και «αποδεικνύουν» την ύπαρξη ενός σκοτει­ νού παγκόσμιου εβραϊκού κέντρου εξουσίας.22 Υπάρχουν δύο κείμενα, γραμμένα την έκτη δεκαετία του 19ου αιώνα, τα οποία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των Πρωτο­

κόλλων και ταυτόχρονα αποδεικνύουν πέρα από κάθε αμφι­ σβήτηση την πλαστότητα του περιεχομένου τους. Το πρώτο είναι ένα βιβλίο γραμμένο το 1864 από τον Γάλλο δικηγόρο ΜορίςΖολί, το οποίο ονομάζεται Διάλογος στην Κό­

λαση μεταξύ του Μακιαβέλι και του Μοντεσκιέ ή Η πολιτική του Μακιαβέλι στον 19ο αιώνα, από έναν σύγχρονο.23Το βιβλίο εκδόθηκε στις Βρυξέλλες και το περιεχόμενό του ήταν μια ριζο­ σπαστική κριτική της αυταρχικής διακυβέρνησης του Γάλλου αυτοκράτορα Ναπολέοντος Γ ', γραμμένη με σατιρικό ύφος. Ο Μορίς Ζολί (1821-1879) εμφάνιζε ως Μακιαβέλι τον Ναπολέοντα και είχε αναθέσει στον Μοντεσκιέ τον ρόλο του επικριτή

22. Roberts. Wistrich, «Introduction: The Devil, The Jew sand Hatred o fth e “ O thers” », στο Robert S. W istrich (επ ιμ.), D em onizing the Other.

Antisem itism . Racism an d Xenophobia, Routledge, Νέα Υόρκη 1999, σ. 1. 23. [M auriceJoly], D ialo gu e au x en fe rse n tre M ac h iav ele tM o n te s­ quieu ou la politique deM achia velau XIXesiecle, parunco ntem po rain, Βρυξέλλες 1864.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 27

του. Το μοντέλο των νεκρικών διαλόγων ήταν της μόδας εκείνη την εποχή. Οι δύο πρωταγωνιστές του βιβλίου προέρχονταν από διαφορετικές εποχές. Ο Μακιαβέλι εκπροσωπεί την αμοραλιστική εξουσιαστική πολιτική του Ναπολέοντα Γ ', ενώ η επιχει­ ρηματολογία του Μοντεσκιέ στηρίζεται στην ουμανιστική, δημοκροττική παράδοση της γαλλικής επανάστασης. Βέβαια, πα­ ρά το γεγονός ότι αυτή η πρώτη έκδοση του έργου κυκλοφόρησε χωρίς το όνομα του συγγραφέα και εκτός Γαλλίας, οι διωκτικές αρχές του αυτοκράτορα δεν δυσκολεύτηκαν να ανακαλύψουν τον δράστη, τον οποίο συνέλαβαν και οδήγησαν στη φυλακή. Το βιβλίο κατασχέθηκε, αλλά επανεκδόθηκε την επόμενη χρονιά. Ο Ζολί καταδικάστηκε στις 25.4.1865 σε δεκαπέντε μήνες φυ­ λακή. Οι διώξεις και η εχθρότητα της εξουσίας θα τον οδηγή­ σουν λίγα χρόνια αργότερα στην αυτοκτονία.24 Αυτό το βιβλίο, το οποίο δεν έχει καμιά σχέση με Εβραίους, με μασόνους και με συνωμοσίες, αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία υφάνθηκε ο μύθος των Πρωτοκόλλων. Όπως μπορεί να διαπιστώσει ο κάθε αναγνώστης, ένα μεγάλο μέροςτου κειμέ­ νου των Πρωτοκόλλων αποτελεί απλή μεταγραφή του κειμένου του Διαλόγου. Η αντιπαραβολή των δύο βιβλίων οδηγεί στο συ­ μπέρασμα ότι υπάρχουν τουλάχιστον 160 παράγραφοι στα

Πρωτόκολλα αντιγραμμένες από τον Διάλογο. Το 40%του συνο­ λικού κειμένου είναι αντιγραμμένο. Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι ακόμα και η δομή των Πρωτοκόλλων είναι προϊόν λογοκλοπής. Ακολουθούν, δηλαδή, τη σειρά των κεφαλαίων

24. Μια διαφορετική γνώμη για το ίδιο θέμα διατυπώνεται στο Carlo Ginzburg, «Representing the Enemy: H istoricalE videnceanditsA m big u itie s», στο Andrew Bell, John Swenson-W right an d Karin Tybjerg (επιμ.), Evidence, C am bridge University Press, Κέιμπριτζ2008, o. 29-47.

28 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

του Διαλόγου. Ο λογοκλόπος που τα συνέταξε δεν μπήκε και σε ιδιαίτερο κόπο. Η αποκάλυψη της λογοκλοπής δεν είναι καινούργια. Εκείνος που πρώτος την έφερε στη δημοσιότητα ήδη απότο 1921 ήτανο ανταποκριτής των Timesx ου Λονδίνου στην Κωνσταντινούπο­ λη Φίλιπ Γκρέιβς (Philip Craves). Στη σειρά των τριών άρθρων του ο Γκρέιβς συγκρίνει το περιεχόμενο των δύο βιβλίων και δια­ πιστώνει ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους τα Πρωτόκολλαείναι απλή αντιγραφή-παράφραση του κειμένου του Διαλόγου.25 «Τα Πρωτόκολλα ακολουθούν σχεδόν την ίδια σειρά με τους Διαλόγους. Οι Διάλογοι 1-17 γενικά αντιστοιχούν στα Πρωτό­ κολλα 1-19. Υπάρχουν μόνο ελάχιστες εξαιρέσεις. Μιααπ’ αυτές βρίσκεται στο Πρωτόκολλο 18, όπου μαζί με παραφράσεις ή αποσπάσματααπότο Διάλογο 17 ανακαλύπτουμε και μια ανα­ φορά σε απόσπασμα του Διαλόγου 25.[...] Τα τελευταία πέντε Πρωτόκολλα (20-24) δεν περιέχουν τόσο πολλές παραφράσεις από τους Διαλόγους όσους τα πρώτα 19. Αλλά ορισμένες από τις ομοιότητες και τις παραφράσεις είναι εντούτοις πολύ χτυπητές». Ως παράδειγμα ο Γκρέιβς φέρνει το ακόλουθο απόσπασμα από το Πρωτόκολλο 20: «Ένα δάνειο είναι η έκδοση κυβερνητικών τίτλων, με την υπο­ χρέωση σε ορισμένο τόκο, ανάλογα με το ποσό του δανεισθέντος κεφαλαίου. Εάν το δάνειο έχει τόκο 5%, τότε σε είκοσι χρόνια το κράτος θα έχει πληρώσει χωρίς καμιά ωφέλεια τόκο ίσο προς το

25.

Πρόκειται γιατρία άρθρα που δημοσιεύτηκαν στους Tim es one, 16,

17κα ι18.8.1821κα ιστη συνέχεια κυκλοφόρησαν σε φυλλάδιο μαζί με έναν πρόλογο και το σχετικό κύριο άρθρο της εφημερίδας στις 18.8 .1 8 2 1 . Βλ. [Philip Craves], The Truth About «The Protocols», A Literary Forgery, The Tim es. Λονδίνο 1921.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 29

δάνειο, σε σαράντα χρόνια διπλάσιο, σε εξήντα χρόνια τριπλά­ σιο ποσό και το χρέος παραμένει πάντοτε χρέος ανεξόφλητο!» Η ομοιότητα με όσα φέρεται να λέει ο Μοντεσκιέ στον Διά­ λογο 20 είναι προφανής: «Πώς δημιουργούνται τα δάνεια; Με την έκδοση τίτλων που φέρουν την υποχρέωση από την πλευρά της κυβέρνησης να πληρώνει τόκους ανάλογους με το κεφάλαιο που έχει λάβει. Εάν το δάνειο έχει τόκο 5%, για παράδειγμα, σε είκοσι χρόνια το κράτος θα έχει πληρώσει τόκο ίσο προς το κε­ φάλαιο που δανείστηκε, σε σαράντα χρόνια διπλάσιο, σε εξήντα χρόνια τριπλάσιο, και στο τέλος θα παραμένει χρεωμένο με το σύνολο του ίδιου κεφαλαίου». Και ο Γκρέιβςσυνεχίζει: «Αλλά γενικότερα, τα Πρωτόκολλα 20 και 21, τα οποία αναφέρονται (χωρίς να πείθουν) στο οικονο­ μικό πρόγραμμα των Σοφών της Σιών,26οφείλουν λιγότερα στους Διαλόγους 18-21 και περισσότερο στη φαντασία του λογοκλόπου συγγραφέα, ο οποίος εδώ εμφανίζεται κάπως να πρωτοτυπεί. Αυτό βέβαια είναι φυσικό, εφόσον οι Διάλογοι περιγράφουν την πραγματική οικονομική πολιτική της γαλλικής αυτοκρατορικής κυβέρνησης, ενώ τα Πρωτόκολλα αναφέρονται στο μέλλον. Επί­ σης η αποθέωση από τον Μακιαβέλι της Δεύτερης Αυτοκρατο­ ρίας στους τελευταίους τέσσερις Διαλόγους βασίζεται σε ιστορι­ κά γεγονότα που συνέβησαν μεταξύ 1852 και 1864, κάτι που προφανώς θα αποτελούσε ακατάλληλο υλικό για τον λογοκλόπο, ο οποίος θα ήθελε να αποδείξει ή πολύ πιθανόν είχε διαταχθεί να αποδείξει στα Πρωτόκολλα ότι η ύστατη επιθυμία των ηγετών του Εβραϊσμού ήταν να δώσουν στον κόσμο έναν ηγέτη που θα κα­ τάγεται από τον Οίκο του Δαβίδ». 26. Για το περιεχόμενο αυτού του «οικονομικού προγράμματος» των Πρωτοκόλλων, βλ. πιο πάνω και τον σχολιασμό του Πιερ Σαρλ.

30 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

Η σύγκριση μεταξύ των δύο κειμένων είναι ένα από τα βασι­ κά στοιχεία της επιχειρηματολογίας όσων αμφισβητούν τη γνη­ σιότητα των Πρωτοκόλλων. Ο καθηγητής Άρτουρ Μπάουμγκαρτεν (Arthur Baumgarten) που κατέθεσε ως εμπειρογνώ­ μονας στη δίκη της Βέρνης παρέθεσε 176 κοινά αποσπάσματα, τα οποία καταλαμβάνουν έκταση 50 σελίδων.27 Ο Ανρί Ρολέν (Henri Rollin), στον οποίον οφείλουμε μια από τις πιο ολοκλη­ ρωμένες σχετικές αναλύσεις, αφιέρωσε στη μελέτη του που κυ­ κλοφόρησε τις παραμονές του Β ' Παγκοσμίου Πολέμου πολλές σελίδες στην αντιπαράθεση χωρίων όπου αποδεικνυόταν η λογοκλοπή και κατέληγε στο ακόλουθο συμπέρασμα: «Οι συμπτώσεις μεταξύ των Πρωτοκόλλων και του Διαλόγου

στη Κόλαση είναι τόσο πολλές και τα αποσπάσματα τόσο ταυτό­ σημα , ώστε κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει για τη λογοκλοπή. Και μάλιστα χοντροκομμένη λογοκλοπή και χωρίς αμφιβολία γραμμένη με βιασύνη. Ο συγγραφέας των Πρωτοκόλλωνδεν κά­ νει τίποτα άλλο παρά να ακολουθεί σελίδα με σελίδα το Διάλογο. Και μάλιστα υιοθέτησε και το χωρισμό των κεφαλαίων. Στους 25 ^ιαΛό^ους·αντιστοιχούν 24 Πρωτόκολλα και το πρώτο ΠρωτόκολΛοπροκύπτει από τη συγχώνευση των δύο πρώτων Διαλόγων. Το κείμενο των Πρωτοκόλλωνακολουθεί σταθερά το κείμενο του Δια­ λόγου, με μια μοναδική εξαίρεση, την εισαγωγή μιας φράσης του Διαλόγου 25 στα δάνεια του Διαλόγου 17. Μετά το Πρωτόκολλο 15 τα δάνεια μοιάζει να αραιώνουν, αλλά οι διατυπώσεις εξακο­ λουθούν να αποτελούν συνήθως εμπνεύσεις από το Διάλογο».28

27. Joh nS. C urtiss, An A ppraisal..., ό .π ., σ. 58. Για τις δίκες της Βέρ­ νης, βλ. παρακάτω, κεφ. 11. 28. Henri Rollin, L ’apocalypse de notre tem ps, A llia, Παρίσι 2005 (1939],σ. 301.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 3 1

ΟΤσέζαρε Ντε Μικέλις (Cesare DeMichelis) που έχει συγκρί­ νει τις διάφορες ρωσικές εκδόσεις των Πρωτοκόλλων καταγράφει 339 διαφορετικές φράσεις, οι οποίες είναι αντιγραμμένες ή αντι­ στοιχούν σε παρόμοιες φράσεις του βιβλίου του Ζολί.29 Απέναντι σ’ αυτή την τόσο συντριπτική αποκάλυψη, οι προπαγανδιστές των Πρωτοκόλλων βρέθηκαν βέβαια σε πολύ δύ­ σκολη θέση. Και από τότε επιχειρούν με κάθε τρόπο να μειώσουν τη σημασία της, επικαλούμενοι κάθε λογής αυθαίρετα επιχειρή­ ματα . Το πρώτο ήταν εκείνο που εμπνεύστηκε ο Γερμανός εκδό­ της των Πρωτοκόλλων Γκόντφριντ τσουρ Μπεκ (Gottfried zur Beck), ο οποίος στον πρόλογό του ισχυρίστηκε ότι όλα ήταν στη­ μένα , εφόσον ο Ζολί υπήρξε Εβραίος και το πραγματικό του όνο­ μα δεν ήταν Maurice Joly, αλλά Moise Joel. Τα ίδια επανέλαβε ο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ στο δικό του πόνημα περί Πρωτοκόλλων: «Έχουν επιχειρήσει πολλές φορές να αποδείξουν ότι τα Πρωτό­

κολλα είναι ένα πλαστογράφημα, και μάλιστα αποτυχημένο. Αυτό συνέβη και με τον ισχυρισμό που προήλθε από το γκέτο του Παρισιού, σύμφωνα με τον οποίο οι Ρώσοι αντισημίτες πλαστο­ γράφησαν τον Διάλογο στην Κόλαση μεταξύ Μακιαβέλι και Μο-

ντεσκιέ, ο οποίος εκδόθηκε από τον Μ. Ζολί το 1871. Αλλά όπως διαπιστώθηκε, αυτός ο Ζολί ήταν ένας Εβραίος (Moses Joel) και υπήρξε ένας από τους ηγέτες της Κομμούνας».30

29. C esareC . D eM ichelis, The Non-Existant M anuscript. A Stu d y o f

the Protocols o f the Sages o f Zion, μτφρ. Richard Newhouse, University o f Nebraska Press, Λίνκολν και Λονδίνο 2004, σ. 183-395. 30. Alfred Rosenberg, D ieProtokollederW eisen von Zion u n ddiejiidische Weltpolitik, Deutsche Volksverlag, Μόναχο 1923. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι δέκα χρόνια αργότερα, στην έκδοση του 1933, έχειαπαλειφθεί η αναφορά στην εβραϊκή καταγωγή του Joly και παραμένει μόνο η το­ ποθέτησή του μεταξύ των ηγετών της Κομμούνας.

52 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

Βέβαια τίποτα από όλα αυτά δεν έχει σχέση με την πραγματι­ κότητα. Ο Maurice Joly γεννήθηκε στις 22.9.1829 και βαπτίστηκε στην εκκλησία Saint-Desire στις 1 7 .1 2 .0 πατέρας του ήταν ο Alfred Louis Jules Joly και η μητέρα του η Cabrielle Courtois. Οι δύο γονείς συνυπέγραψαν το πιστοποιητικό βάφτισης με τον αβά Αγαθάγγελο και το έγγραφο αυτό κοπαχωρίστηκε με το νούμερο 59 στις πράξεις του 1829.31 Αλλά έχει δίκιο ο Κέρτις, όταν λέει ότι «ακόμα κι αν ο Ζολί ήταν τόσο Εβραίος όσο ο Αβρα­ άμ, θα ήταν δύσκολο να ανακαλύψει κανείς τίποτα άλλο στο Διά­ λογο, παρά μια ευφυή επίθεση στη Δεύτερη Αυτοκρατορία».32 Στην ίδια κατεύθυνση ήταν και ο ισχυρισμός άλλων οπαδών των Πρωτοκόλλων, οι οποίοι απέδωσαν στις εβραϊκές επιρροές των rim e s το δημοσίευμα του Γκρέιβς. Μόνο που, για κακή τους τύχη, η σαθρότητα του επιχειρήματος αποδεικνύεται από την ίδια την εφημερίδα. Γιατί από ειρωνεία της τύχης ήταν και πάλι οι Times που ένα χρόνο νωρίτερα είχαν ανοίξει τον δρόμο των Πρωτοκόλλωνπρος τη Δυτική Ευρώπη με ένα κύριο άρθρο που προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση και αναπαράχθηκε σε πολ­ λές εκδόσεις των Πρωτοκόλλων ως τεκμήριο της σημασίας τους.33 Στο ιστορικό αυτό κείμενο των Times όχι μόνο παρου­ σιαζόταν περίληψη των Πρωτοκόλλων, αλλά υπήρχε και αίτημα να διεξαχθεί «επίσημη έρευνα», ώστε να αποδειχτεί η γνησιότη­ τα ή η πλαστότητά τους. Πού ήταν τότε οι «εβραϊκές επιρροές» τηςεφημερίδας; Η ταύτιση με το έργο του Ζολί εκτείνεται και στα σημεία των

31. H enriRollin, ό .π ., σ. 314. 32. Joh nS. C urtiss, An A ppraisal..., ό .π ., ο. 59. 33. [W ickamSteed], «The Jewish Peril, ad istu rb in gpam ph le t», The Times, 8.5.1920.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ - 33

Πρωτοκόλλωνπου προκαλούν μεγάλη εντύπωση στον ανύποπτο οη μερινό αναγνώστη. Πρόκειται για διατυπώσεις που θεωρού­ νται ιδιαίτερα «προφητικές» και έχουν επανειλημμένα χρησιμο­ ποιηθεί από τους οπαδούς των Πρωτοκόλλων (X, ένδειξη της γνη­ σιότητάς τους. Χαρακτηριστική είναι η ενότητα που αναφέρεται στη χειραγώγηση του Τύπου και έχει κατά καιρούς χρησιμοποιη­ θεί ως απόδειξη ότι τα Πρωτόκολλα εφαρμόζονται στις μέρες μας. Πρόκειται για απόσπασμα από το Πρωτόκολλο 12: «Οι εφημερίδες μας θα είναι όλων των αποχρώσεων. Οι μεν θα είναι αριστοκρατικές, οι δε δημοκρατικές, επαναστατικές ή και αναρχικές ακόμη, στο βαθμό βέβαια που θα διατηρείται το Σύνταγμα. Θα έχουν, όπως ο Ινδός θεός Βισνού, εκατό χέρια, καθένα απ’ τα οποία θα επιταχύνει την αλλαγή της κοινωνίας. Τα χέρια αυτά θα κατευθύνουν την κοινή γνώμη προς τη διεύ­ θυνση που εξυπηρετεί το σκοπό μας, διότι ο άνθρωπος που είναι ταραγμένος χάνει την ικανότητα της λογικής και παραδίδεται εύκολα στην υποβολή. Οι ανόητοι που θα πιστεύουν ότι επανα­ λαμβάνουν τη γνώμη της εφημερίδας του κόμματός τους, θα επαναλαμβάνουν απλά τη γνώμη μας ή τη γνώμη που μας αρέ­ σει. Θα φαντάζονται ότι ακολουθούν το όργανο του κόμματός τους, ενώ στη πραγματικότητα θα ακολουθούν τη σημαία που εμείς έχουμε υψώσει γι’ αυτούς».34 Μια σύγκριση με τις διατυπώσεις του Διαλόγου 12τουΖολί είναι αποκαλυπτική. Μιλά ο Μακιαβέλι: «Οι εφημερίδες για τις οποίες θα σας μιλήσω θα είναι προο­ δεμένες με την ίδια αλυσίδα στην κυβέρνησή μου, αλυσίδα ορα­

34.

«Πρωτόκολλα» των Σοφών της Σιών, εκ της ρωσσικής εις την γαλλι-

κήν μετά εισαγωγής υπό Roger Lambelin, πρόλογος Φώτιος Ν. Φωτιάδης, I. Βάρτσου, Αθήνα 1932, σ. 123.

34 - ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

τή από τους μεν αλλά αόρατη για τους δε. Δεν θα αναφερθώ στον αριθμό τους διότι υπολογίζω ένα [δημοσιογραφικό] όργανο αφιε­ ρωμένο σε κάθε γνώμη, σε κάθε κόμμα. Θα έχω ένα όργανο αρι­ στοκρατικό για το αριστοκρατικό κόμμα, έναόργανοδημοκρα­ τικό για το δημοκρατικό κόμμα, ένα όργανο επαναστατικό για το επαναστατικό κόμμα, εν ανάγκη και ένα όργανο αναρχικό στο αναρχικό κόμμα. Όπως ο θεός Βισνού, ο Τύπος μου θα έχει εκα­ τό χέρια και αυτά τα χέρια θα απλώνονται σε όλες τις διαφορές γνώμης σε όλη την έκταση της χώρας. Θα είναι με το κόμμα μου χωρίς να το γνωρίζουν. Εκείνοι που θα πιστεύουν ότι μιλούν τη δι­ κή τους γλώσσα θα μιλούν τη δική μου, εκείνοι που θα νομίζουν ότι δρουν με το δικό τους κόμμα θα δρουν με το δικό μου, εκείνοι που θα πιστεύουν ότι ακολουθούν τη δική τους σημαία θα ακο­ λουθούν στην πραγματικότητα τη δική μου».35 Η αντιγραφή αυτούσιων αποσπασμάτων του Διαλόγου από τα /7ρωτ