Ιστορικά Ελευθεροτυπίας Περιηγητές 9 Η Ρούμελη πριν την Επανάσταση

 

Ε^ΕγΘΕΡι'ιιπιΑ-Τ r, Αγτογετογ

2οο2

ΙΣΤOΡΙΚΑ «ΑΥΤΟΣ Ο Μ' ΕΝΑ ΜΑΝΤΕΙΟ που ÝδΝε^ΑΟΣ, ια φþτα σιουò λαοýò, στενÜΖετ κÜιω απü το Ζυγü ιηò ιουρκτκηò τυ τυρα ρανν ννßßαò», γρÜφετ στον αδελφü του απü τουò Δελφοýò, που επτσκÝφθηκε 200 xpüVra πρτν, ο Αγγλοò περτηγητηò συμπληρþþ νετ: «Στουò Nicholas Biddle Kar συμπληρ Δελφουò η αßσθ σθησ ησηη του ερετπωμÝνου ιοπß οπßου αναμτγνυετατ με τη μεγαλοπρÝπετα ΚαΙ την ανÜμνηση του μεΥα μεΥαλε λεßßου ιου». Η σειρÜ ιηò ΣιερεÜò ΕλλÜδαò με ΛτβαδετÜ, ΑταλÜντη, Θηβα, Δε Δεσφ σφßßνα, να, ΣÜλωνα, Ναυπακτο κ.Ü., αλλÜ κατ ιηò Ευθοταò, σιο σημερτνü τευχοò ιου «Ε»-ΙΣΤΟΡΙΚΑ, θο καιÜ σεlρÜ ιου ΠερτηΥηιτσμου. «Η ανþιερη τÜξη ΕλλÞνων στη ΛτβαδετÜ εßνατ προκληιτκη kar αν αναß αßοθ οθητ ητηη απÝνανιι στουò καιþ τερουò τερουò ομüθρησκοýò ιηò», σημετþνετ ο William Martin Leake σιο «Ταξ αξßßδια δια στη Βüρεια ΕλλÜδα»» Ýργο ιου «Τ κατ σε Ýνα Üλλο σημ σημεß εßο παραιηρ παρα ιηρεß εß «Το πro συνηθτσμÝνο φαγητü ιου λαου εßνατ ιο ξινüγαλο η ιο τουρκτκü φαγηιü, κÜτι σαν ξινü λÜχανο που Ýχετ μüνο γÜλα kar λεμüντ...». Eukarpia να μελειÜμε και να συ συγκ γκρß ρßνο νουμ υμε. ε.

Γενß Γεν ßτσο τσοροò ροò αξιωματικüò. Απü το λεýκωμα του Peytier

ΡOý μεßπ

Oυμεßþ τεò ιßαι ΡOυμεßþ

ΒΑΓΓtrΛΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣτΗ ΡοΥßΙΕ^Η

ΣΤΗ ΣΤΕΡΕΑ Ε^^ΑΔΑ

ΕλλÜδα, του W,M. Leake

και γρÜμματα του 1Β06, του Ν. Biddle

Τα Ταξß ξßδι διαα στη Βüρεια

Ημερολüγιο

Υπαß ΥπαßΘwοò Θwο ò Ýκδmò ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟγΛΟΣ Σýγτοξη

ýληò

ΣýμgαJλοò Ýκωσηò

ΝΑΣΟΣΓΚΟΛΕΙνΙΗΣ ΠΕΡΙΟΣΦΑΣΟΥΛΑΚΗΣ

Συγτουσμüò . Gη]μÝλειο ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣ Ιßüνιμοι ωγεργÜτεò ΦΑΙΔΩΝ ΜΑ^ΙΓΚΟγΔΗΣ

Το τεýχοò απü περßομΒdγει ομΒdγ ει μεταφμÞοθò περιπγ περιπγπτιιþ πτιιþγγ κqμÝνωνι οπü τg &Β πμßτπ σπγ ελΛηυιß ελΛη υιß Þ &ΒΛß Λßο μετσφρασμÝγων $α φορÜ NΙCHOLAS ΒΙDDΙΕ WILLΙAM Ι/ARTΙN LEAKE

των:

Δπμ¼υρμχü

ΚDθΠΑΣ ΑΓΓΕΛιΚΗ τΖΑΝποπογΛογ ΝΙΚΟΣ

ΣΟΦΙΑ ΔΡΑΚΑΚΗ

πορσγωγÞ

ΦΩΤΟΕΚΔΟΤΙΚΗ Α Ε

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣ _ ΑΠΟΠΟΛΟΣ ΔΙΑΙ/ΑΝΤΗΣ Ι{λ Ι{λεπρ επρουß ουßÞ Üεýθυγση istoιika@enet, gr  

σημειωσειò

ΤοξlδιωßκÝò πòΡιγΡοφÝò τπò ΙΙI. (Ι9οò οιþναQ «"Εß «"Εßναι ναι ΠεflοποwÞσου εßναι

αγνþ μονεò σε υπερOετικü ΒαOμü, το αγνþμονεò αγνþ μονεò μÝχριò αηδß αη δßαò". Αυτü μοτß μο τßΒο τηò γενπηò κατακραυγηò. ΑλλÜ, στο üνομα τηò ΝÝμεσηò, γlα πο]ο πρÜγμα

0α πρεπει να εßναι (οι Ελληνεò)

να ι το ανθρ ανθρþþ πιν πινοο ον ευγνþμονεò ευγνþ μονεò;; Που εßναι εκεß εκ εßνο που ευεργÝτησε ποτÝ την ΕλλÜδα και τουò Ελληνεò: Nar. πρεπεl να εßναι

ευγνþ μονεò στουò Τουρκουò γlα τα δεσμÜ ευγνþμονεò τουò κα1 στουò ΦρÜγκουò γlα τlò ανεκπληρωιεò υποσχεσειò ιουò και τιò δολερεò συμΒουλÝò τουò. Nar, πρεπε1 να εßναι ευγνþ ευγνþμονεò μονεò στον καλλιτÝχνη που

επÜνω στα ερ ΒεΒηλþνει. ερεß εß πι πιαα στον των αρ αρχα χαßßων χαρÜσαονταò μν μνημ ημεß εßων τουò, αλλÜ κα1 αρχαιοδ αρχα ιοδßßφη που πο υ τα αφαιρεß και τα μεtαφερεl μακρlα αΠο tον τοΠο τουò, ΠρεΠε1, ακομα, να εlνα1 ευΥνωμονεò σtον ταξιδιþ διþ τη κα1 στο γενß ξενο ταξι γενßτσ τσαρ αροο συνοδü του που ιουò μασ(ιγωνει η σιο γραφιÜ που δεν εχει παρÜ προσΒολÝò γι' αυτουò σLο

εßναι το μεγε8οò τηò υποχρεωσηò που Ýχουν οι Ρωμιοß απεναντ1

ημερολüγιü

Μ

του. Αυτü

στουò ξενουò...».

i*rjiift αρτστοτεχντκü τρüπο την «Üλλη üψη του νομßßσμα νομ σματοòι»: τοòι»: τη διÜθεση. με ιηγ οποßα αντßκρτ κρτσαν σαν την ΕλλÜδα kar ιουò

οκλαΒωμÝνουò Ρωμιουò κÜποιοι απü τουò πολυÜριθμουò περιηγηιÝò απü ιη Δýση, που συρρÝουν συρρÝ ουν εδþ , απü ια ιÝλη του 1Βου μÝχρι τα νταò», », καιÜ μÝσα του 1θου ατþνα, «αναΖητþ νταò την Ýκφραση ιου ΓκÝτε. «τη χþρα των ΕλλÞνων με ια μÜτια τηò ψυχηò (ουò». Δεν ανÞκουν βÝβατα üλοτ οι ξÝνοτ περιηγηιÝò οιην ΕλλÜδα ιου 19ου ατþνα κατηγορ γορßßα αυιÞν. Απü την Üλλη σιην κατη πλευρÜ, üμωò, δεν αποτελεß το παρÜδετγμα του λüρδου Ελγτν τη μßα kar μüνον θλιΒερη εξ εξαß αßρε ρεση. ση. Τη σκλαΒωμÝνη Ελλαδα

επτσκÝφθηκαν Kar «περτηγηιÝò», üπωò yra

παρÜδειγμα ο Αγγλοò εραστιÝχνηò

αρχαιολüγοò John Morritt of Rockeby, ο οπο ποßßοò επτσκÝπτειαι την Πελοπüννηοο λßγο πprv απü τα τÝλη του 1Βου ar., με οκοπü να εμπλου εμπ λουτß τßσετ με αρχατüιηιεò ιην τδτωττκη συλλογη του. Η μÝθοδüò ιου, üπωò δτοò οò οιτ οιτòò απροκÜλυυτα παραδÝχειατ ο ßδτ

«,..με μερß ρßκÜ απü τα αρχα επτοιολÝò του: «,.. αρ χαßßα

τα

κλεΒουμε και μερικÜ τα αγορÜΖουμε...». Την απογοηιευση που ατσ8Üνθηκε ο αρχατολÜιρηò αυιüò Βρειανüò αρτσιοκρÜιηò, κÜποτουò ποτουò που δεν ανακÜλυψε βÝβατα εδþ κÜ απογüνουò ιων αρ αρχα χαßßων αυθενιικοýò ηου δταιηροýσε οτη ελληνικþ ελλην ικþ ν φυλþν ρομανττκη ρομανττ κη φανταοßα ιου, την εκφραΖει σιην

επτστολÞ του, üπου, üπωò γραφετ, ατσδÜνειατ την παρüρμηση «να κλοτσησει Ýναν Ελληνα γη τη γλοιþδη δουλικüτητα που

επιδετχγý επιδ ετχγýετ. ετ. νομßΖοντα Ζονταòò üτι εισι εßναι ευγενlκοò...»».

αρακÜμπτονιαò üμωò ιη δυσÜρεσιη αυτη Παραμειρο του ΠερτηΥητΙομου

(φαινüμενο που, üπωò φα φαßßνεια νε ιαl.l. δταιηρεß μÝχρτ ιτò μÝρεò μαò τη δταχροντκüτητÜ ιου) θα επτοημÜνουμε εδþ τη θειτκÞ συμΒολη γτα την ισιορτκη εικüνα τηò ΕλλÜδαò του 19ου αιþνα των Ýργων των δυο πιο διÜοημων ξÝνων περτηγη περτηγηιþ ιþ ν: ιου Βρετανοý σιραιιωιικου πρÜκιορα William ουοß οßοò Martin Leake (1777-1Β60), ο ου πραγματοποιησε εκτενÞ κατ ουσιηματικα ταξß ταξßδια δι α οτην Πελοπüννηοο και ιην υπüλοτπη ΕλλÜδα σιτò αρχÝò ιου 19ου ατ., αλλÜ kar

Pouqueville, η πρþιη επßσκε σκεψη ψη ιιου ου οποßου εδþ Þιαν το

του ΓÜλλου F.C.H.L.

αποτÝλεομα μταò προοωπτκηò του περιπÝιεταò με πετρατÝò οιο Aryaio.

Φýδων Μαλιγκοιfrηò  

προληαι

περτηγηιηò: αυτüò που «πολλþν δ' ανOρþ ανOρþπων πων ßδεν Üστεα και νüον Ýγνω» (Οδýσσεια, α 3) ωò «οδυσσÜμενοò» Οδυσσεýò «σε οργß υπο υποκεß κεßμεν μενοò οò kar καταδτωκüμενοò» απü... πετρατÝò στη 8Üλασσα kar αυü ληοτÝò σιη στερτÜ, εßνα ναττ λÝξη πανÜρχατα. Περτηγητηò σημαßνετ πρþ τ' απ' üλα «τχνηλÜτηò». Αυιü ιο θεματτκü ηγ- του ηγÝομαι, ηγουματ, περτ-ηγουματ Ýχετ τη przrkn σημ «ιχ νηλατε ατεßßν» kar «αντχνεýετν» με σημαοß αοßα ιιου ου «ιχνηλ «