οδός Αθηνάς_17062001

February 18, 2018 | Author: katsibox | Category: N/A

Share Embed Donate

Report this link

Short Description

Descripción: ένθετο Καθημερινής-επτά ημέρες...

Description

Âπτα HMEPEΣ

KYPIAKH 17 IOYNIOY 2001

Πολυπολ

H KA£HMEPINH

E¶TA HMEPE™

KYPIAKH 17 IOYNIOY 2001

2-31 A º I E P ø M A

OΔΟς AΘΗΝΑΣ

A

N A¶OºA™I™EI™ Ó· ÌÈÏ‹ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜, Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Â›Ó·È ·ÏÏËÏÔÛ˘ÁÎÚÔ˘fiÌÂÓ·. Afi ÙË ÌÈ· Â›Ó·È ¤Ó·˜ ˙ˆÓÙ·Ófi˜ ÂÌÔÚÈÎfi˜ ‰ÚfiÌÔ˜ Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓÔ˜ Î˘Ú›ˆ˜ ÌÂ ÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ÙˆÓ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ‰›ÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÌÈ·˜ EÏÏ¿‰·˜ ÂÚ·ÛÌ¤ÓˆÓ ‰ÂÎ·ÂÙÈÒÓ, fiÔ˘ Ô ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ÌÈ· ¤ÓÓÔÈ· ·ÓÙÂÏÒ˜ ¿ÁÓˆÛÙË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÚÔÈÎÔ‡ÓÙÂ˜ ÙÔÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ ‰ÚfiÌÔ. AÓ ÂÚ¿ÛÂÈ˜ ÙËÓ ËÌ¤Ú·, ÔÈ ÌÔÛ¯Ô‚ÔÏÈ¤˜ ·fi Ù· ÙÚfiÊÈÌ·, Ù· ÊÚÔ‡Ù· Î·È Ù· Ì·¯·ÚÈÎ¿ ÌÂÚ‰Â‡ÔÓÙ·È ÌÂ ÙË ‰˘ÛÔÛÌ›· ÂÓfi˜ ··Ú¯·ÈˆÌ¤ÓÔ˘ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ K·Ô‰›ÛÙÚÈ·. KÈ ·˘Ù‹ Ë Û˘Ó‡·ÚÍË ÙˆÓ ÔÛÌÒÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·ıfiÏÔ˘ Â˘¯¿ÚÈÛÙË Ô‡ÙÂ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÏ¿ÙÂ˜ ·ÏÏ¿ Î˘Ú›ˆ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ ÂÎÂ›. H Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜, ÂÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓË ÛÂ ¿ÏÏÂ˜ ÂÔ¯¤˜ Î·È Ô‰fi˜ ÙˆÓ ı·˘Ì¿ÙˆÓ, ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎ‹ Î·È ÔÏ‡¯ÚˆÌË Û‹ÌÂÚ· Î·È ¿ÓÙ·, ÌÔÈ¿˙ÂÈ ÛÙÈ˜ Î·Ï¤˜ ÛÙÈÁÌ¤˜ ÙË˜ ÌÂ Á¤Eπιμλεια αφιερματος: Ê˘Ú· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÈ ÙËÓ Aı‹Ó· ÌÂ Ù· ÁÔËÙÂ˘ÙÈÎ¿ ·˙¿ÚÈ· ÙË˜ ¶∂°∫À ∫√À¡∂¡∞∫∏ AÓ·ÙÔÏ‹˜. KÈ ·ÎfiÌË, ·ÏÈfiÙÂÚ·, Ù·˘ÙÈÛÌ¤ÓË ÌÂ ÙËÓ Ô‰fi ÙË˜ ·Ì·ÚÙ›·˜, ÙÒÚ· È· fiÙ·Ó ‚Ú·‰È¿˙ÂÈ ·Ú·ÎÌ¿˙ÂÈ, ·ÊÔ‡ ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ÊıËÓ¿ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÙË˜ ¤¯Ô˘Ó ÎÏÂ›ÛÂÈ, ÌÂÚÈÎ¿ ÛÙ¤ÎÈ· ¤¯Ô˘Ó ÌÂÙ·ÊÂÚıÂ› ÛÂ Ï·˚ÓÔ‡˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜, ¿ÏÏ· ¤¯Ô˘Ó Î·Ù·ÚÁËıÂ›, Î·ıÒ˜ Ë ÁÂÈÙÓ›·ÛË ÌÂ ÙËÓ ÔÏ‡‚Ô˘Ë Î·È ÎÔÛÌÔÔÏ›ÙÈÛÛ· Û˘ÓÔÈÎ›· ÙÔ˘ æ˘ÚÚ‹ ‰ÂÓ Â˘ÓÔÂ› Ù¤ÙÔÈÔ˘ Â›‰Ô˘˜ Û˘Ó‡·ÚÍË. ¢ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô, ¿ÏÏˆÛÙÂ, fiÙÈ ·ÎfiÌË Î·È Ë Ù¤¯ÓË ÌÂÙ¿ ÙË Û¯ÂÙÈÎ‹ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜, ÊÚfiÓÙÈÛÂ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÂÎÂ› Ù· ‰ÈÎ¿ ÙË˜ ÛÙ¤ÎÈ·. H ÁÎ·ÏÂÚ› K·¿ÙÔ˜, ÛÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ Ô‰ÒÓ AÁ›·˜ EÈÚ‹ÓË˜ Î·È AıËÓ¿˜ ·ÔÙÂÏÂ› ÌÈ·Ó ÂÛÙ›· Û‡Á¯ÚÔÓË˜ Ù¤¯ÓË˜, Ë ÁÎ·ÏÂÚ› A¢ Î·È «AÚÙÈÔ» ÛÙËÓ Ô‰fi ¶·ÏÏ¿‰Ô˜ 3 Û¯Â‰fiÓ ÁÂÈÙÓÈ¿˙Ô˘Ó ÌÂ ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜, ÂÓÒ ÛÙËÓ Ô‰fi AÚÌÔ‰›Ô˘ 10 ˘¿Ú¯ÂÈ ÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ Artower Agora. ™ÙÔÓ ÚÒÙÔ fiÚÔÊÔ, ¤ˆ˜ ÚfiÛÊ·Ù·, ˘‹Ú¯Â Ë ÁÎ·ÏÂÚ› «E›ÎÂÓÙÚÔ», ÙÒÚ· ÛÙÔÓ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È Ë ÁÎ·ÏÂÚ› «NÙÈ¿Ó·», Î·È ·fi ÙÔÓ Ù¤Ù·ÚÙÔ ¤ˆ˜ Î·È ÙÔÓ fiÁ‰ÔÔ ÔÈ ·›ıÔ˘ÛÂ˜ Ù¤¯ÓË˜ «KÏÂÈÒ», «EÚ·ÙÒ», «O˘Ú·Ó›·» Î·È «MÔ‡ÛÂ˜». ¢È·ÈÛÙÒÓÔ˘ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, fiÙÈ Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ Î·È Ë KÂÓÙÚÈÎ‹ AÁÔÚ¿ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ·ÎfiÌË ÈÛÙÔ‡˜ ·ÏÏ¿ ·ÔÎÙÔ‡Ó Î·È Ó¤Ô˘˜. Afi Ù· ·ÏÈfiÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· ÔÈ ÎÔÛÌÈÎÔ› AıËÓ·›ÔÈ Û‡¯Ó·˙·Ó –·ÚÁ¿ ÙË Ó‡¯Ù·– Û˘Ó‹ıˆ˜ ¤ÂÈÙ· ·fi ÍÂÓ‡¯ÙÈ Î·È ÔÈÓÔÔÛ›· ÛÙ· Ï·˚Î¿ ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ· Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ì¤Û· ÛÙËÓ ÎÚÂ·Ù·ÁÔÚ¿, ÁÈ· ÙÔÓ ı·˘Ì¿ÛÈÔ ·ÙÛ¿ ‹ Î·È ÙÔ ÊÚ¤ÛÎÔ Ê·ÁËÙfi ÙÔ˘˜. ™˘Ó‹ıÂÈ· Ô˘ ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È ·ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ·. EÛÙÈ·ÙfiÚÈ· Ô˘ ‰È·Ó˘ÎÙÂÚÂ‡Ô˘Ó, fi¯È ‚¤‚·È· ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÎÔÛÌÈÎÔ‡˜ fiÛÔ (Î˘Ú›ˆ˜) ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÊÔÚÂ›˜ Ô˘ Î·Ù·Êı¿ÓÔ˘Ó ÙÈ˜ ÚÒÙÂ˜ ÚˆÈÓ¤˜ ÒÚÂ˜ ÁÈ· Ó· ÙÚÔÊÔ‰ÔÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· Ì·Á·˙È¿ ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜ ÌÂ ÊÚÔ‡Ù·, Ï·¯·ÓÈÎ¿, „¿ÚÈ· Î·È ÎÚ¤·Ù·. æ¿¯ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘ÌÂ ˆ˜ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ô˘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ¿ Û¯Â‰È¿ÛÙËÎÂ ·fi ÙÔ˘˜ KÏÂ¿ÓıË Î·È ™¿Ô˘ÌÂÚÙ ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙÔ ‚Ï¤ÌÌ· Ó’ ·ÁÎ·ÏÈ¿˙ÂÈ, ·fi Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ· Ô˘ ı· ÎÙÈ˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÂÚÈÔ¯‹ ÙË˜ OÌfiÓÔÈ·˜, ÙË Ó¤· fiÏË, ÙËÓ AÎÚfiÔÏË ÌÂ Ù· ¶ÚÔ‡Ï·È· Î·È ÙÔÓ ¶·ÚıÂÓÒÓ·. AÓ Î·È Ë ÚÔÔÙÈÎ‹ ·˘Î·È ÌÂÙ¿ ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ·fi ÙÔ N·‡ÏÈÔ Ù‹ ‰ÂÓ Ú·ÁÌ·ÙÒıËÎÂ ÔÙ¤, Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ¤ÌÂÏÏÂ, ÛÙËÓ Aı‹Ó·, Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÙËÎÂ ·fi ÙËÓ ·ÊÔ‡ ¤Ó· ÙÌ‹Ì· ÙË˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ì¤Û· ÛÙÔÓ ÈÛÙfi ÙË˜ ·Ï·ÙÂ›· ÙË˜ EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜. ™’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ ÁÈÏÈ¿˜ fiÏË˜ ÙˆÓ AıËÓÒÓ Î·È ÙÔ ˘fiÏÔÈÔ ÛÙË Ó¤·, Ó· ÓfiÙ·Ó ÙÔ ·˙¿ÚÈ ÙˆÓ ÂÌÔÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÚ¯fiÙ·Ó ·fi ·ÔÙÂÏ¤ÛÂÈ ÙÔÓ ÂÌÔÚÈÎfi ¿ÍÔÓ· Ô˘ ı· Û˘Ó¤‰ÂÂ ÙËÓ ·ÙËÓ Â·Ú¯›· ‹ Î·È ÙÔ ÂÍˆÙÂÚÈÎfi ÁÈ· Ó· ÙÚÔÊÔ‰ÔÙ‹ÛÔ˘Ó ÏÈ¿ ÌÂ ÙË Ó¤· fiÏË. PfiÏÔ˜, Ô˘ ·Ó Î·È ÙË˜ ·Ó·Ù¤ıËÎÂ ÙÔ˘˜ Î·ÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙË˜ Ó¤·˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. EÎ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿·fi Ù· Ì¤Û· ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÙÔÓ ‰È·ÙËÚÂ› Â¿ÍÈ· ·ÎfiÌË ÙˆÓ, ÏÔÈfiÓ, Ô Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ˜ ‰ÚfiÌÔ˜, Â˘ı‡˜ ÂÍ ·Ú¯‹˜ Î·È ÛÙÈ˜ ËÌ¤ÚÂ˜ Ì·˜. ÊÈÏÔÍ¤ÓËÛÂ Ù· Ì·Á·˙È¿ ÙˆÓ ÂÌfiÚˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È Ù· Û›ÙÈ· AÓ ¿ÚÔ˘ÌÂ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹, ‰È·ÈÛÙÒÙÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ‹Ù·Ó ÛÙÔÓ ÚÒÙÔ fiÚÔÊÔ ÙˆÓ ·ÓÙ›ÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ Û¯Â‰fiÓ ·fi È‰Ú‡ÛÂˆ˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜

Oδς Aθηνς: Πολυπολιτισμικ και πολχρωμη Tης ¶¤ÁÎ˘ KÔ˘ÓÂÓ¿ÎË

O «Kπος του λαο» που γινε δρμος Tων M¿Úˆ˜ K·Ú‰·Ì›ÙÛË-A‰¿ÌË AÚÈÛÙ¤·˜ ¶··ÓÈÎÔÏ¿Ô˘-KÚ›ÛÙÂÓÛÂÓ

H αρχιτεκτονικ φυσιογνωμ$α της οδο Aθηνς Tου M¿ÓÔ˘ M›ÚË

Bαρβκειο Λκειο και Kεντρικ Aγορ Tης M¿Úˆ˜ K·Ú‰·Ì›ÙÛË-A‰¿ÌË

Tο Δημαρχε$ο της Aθνας Tης M·Ú›·˜ ¢·ÓÈ‹Ï

Tο κακτυχο Δημοτικ Θατρο Tης EÏ¤ÓË˜ ºÂÛÛ¿-EÌÌ·ÓÔ˘‹Ï

Tα ξενοδοχε$α της οδο Aθηνς Tης EÏ¤ÓË˜ ¶··Ó‰Ú¤Ô˘-BÏ¿¯Ô˘

O δρμος ε$χε τη δικ του ιστορ$α... Tου °È¿ÓÓË K·ÈÚÔÊ‡Ï·

Tα πθη της οδο Aθηνς Tου ¢ËÌ‹ÙÚË ºÈÏÈ›‰Ë

EÍÒÊ˘ÏÏÔ H ·Ú¯‹ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ ·fi ÙËÓ Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜, ÌÂ Ù· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· «M¿ÁÎÂÈÔÓ» (·ÚÈÛÙÂÚ¿) Î·È «M¤Á·˜ AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˜» (‰ÂÍÈ¿) Ó· ‰ÂÛfi˙Ô˘Ó Î·È ÌÂ ÙËÓ AÎÚfiÔÏË ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜ (ÊˆÙ.: °È¿ÓÓË˜ M·Ú‰fiÔ˘ÏÔ˜)

Yπε θυνη «Eπτ Hμερν» E§EY£EPIA TPAÓY

2

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

τισμικ και πολ χρωμη

H Aναμορφωμνη πρσφατα η

ÛÙÔÈ¯ˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ. KÈ ÂÂÈ‰‹ ÂÌfiÚÈÔ ÛËÌ·›ÓÂÈ ¯Ú‹Ì·, fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi, ÌÂÁ¿ÏÔÈ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓÂ˜, fiˆ˜ Ô ¶. K¿ÏÎÔ˜, Ô EÚÓ¤ÛÙÔ˜ TÛ›ÏÂÚ Î·È ¿ÏÏÔÈ, ÚÔÛÎÏ‹ıËÎ·Ó Î·È ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÈÛÙÔÚÈÎ¿ ÎÙ›ÚÈ· fiˆ˜ ÙÔ Î˘Ú›·Ú¯Ô ‰ËÌ·Ú¯Â›Ô, ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ı¤·ÙÚÔ Î·È ÙË N·˘ÙÈÎ‹ ™¯ÔÏ‹, ‰‡Ô ÎÙ›ÚÈ· Ô˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó È·, fiˆ˜ Î·È ¿ÏÏ· ÂÍ›ÛÔ˘ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙ·. AÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ·, ÔÏÏ¿ ·fi ·˘Ù¿ Ù· ÎÙ›ÚÈ· ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜, ÍÂ¯ˆÚ›˙Ô˘Ó ·fi ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ ÏÂ˘Ú¿˜ ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó ÌfiÓÔ ÙËÓ Â-

πλατεα Kοτζι (σημεριν πλατεα Eθνικς Aντιστσεως) δεν διατηρε σχεδν καννα απ τα στοιχεα εκενα στα οποα οφελει τις παλαιτερες ονομασες της πλατεα του Λαο και πλατεα Λουδοβκου. Tα μνα κτρια που παραμνουν να θυμζουν το παρελθν της εναι το Mγαρο Mελ, το κτριο της Eθνικς Tρπεζας και απναντι το Δημαρχιακ Mγαρο της Aθνας (φωτ.: Γιννης Mπαρδπουλος).

Ú›Ô‰Ô ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡ ‹ ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡, ·ÏÏ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ·fi ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈÎ‹ ÙË˜ bell epoque, ÙÔ˘ Art Deco, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ «ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÌÔ‡» ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ·. ™ÙËÓ ÔÏ‡‚Ô˘Ë Î·È ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎ‹ Ô‰fi AıËÓ¿˜ Â›Ó·È ·ÊÈÂÚˆÌ¤ÓÔ ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ ¤ÓıÂÙÔ ÙˆÓ «EÙ¿ HÌÂÚÒÓ», Ì›· ·fi ÙÈ˜ ÈÔ ·ÏÈ¤˜ Ô‰Ô‡˜ ÙË˜ Aı‹Ó·˜, ÌÂ ÙÈ˜ ‰‡Ô Ï·ÙÂ›Â˜, Ù· ÔÏÏ¿ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›·, Ù· ˆÚ·›· ÎÙ›ÚÈ· ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ÌÈÎÚfi ÌÔÓfiÎÏÈÙÔ ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ ÙË˜ AÁ›·˜ K˘ÚÈ·Î‹˜.

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

3

O «Kπος του λαο »

H H οδς Aθην ς το 1905 σε καρτ-ποστ λ, την εποχ που στην κεντρικ αγορ υπρχε ακμη το ρολι. Δεν υπρχαν αυτοκνητα αλλ μνο κ ρα. O δρμος εχε τον διο εμπορικ χαρακτρα που διατηρε ακμη και σμερα. (φωτ.: Συλλογ Aντνη Σ. Mαλλη).

4

H

K A £ H M E P I N H

Tων M Õƒø˜ K ∞ƒ¢∞ªÿΔ™∏ –A ¢Õª∏

A ƒπ™ΔŒ∞˜ ¶ ∞¶∞¡π∫√§Õ√À –K ƒÿ™Δ∂¡™∂¡

Eπκουρου Kαθηγτριας EMΠ Aρχαιολγου

T

ON IANOYAPIO TOY 1831 Ô Î˘‚ÂÚÓ‹ÙË˜ ÙË˜ EÏÏ¿‰·˜ Iˆ¿ÓÓË˜ K·Ô‰›ÛÙÚÈ·˜ ÂÈÛÎ¤ÙÂÙ·È ÙËÓ Aı‹Ó·, Ô˘ ‰ÂÓ Â›¯Â ·ÎfiÌË ÂÏÂ˘ıÂÚˆıÂ› ·fi ÙÔÓ ÔıˆÌ·ÓÈÎfi ˙˘Áfi. TÔÓ Û˘Ófi‰Â˘·Ó ‰‡Ô ÓÂ·ÚÔ› ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓÂ˜, Ô ™Ù·Ì¿ÙË˜ KÏÂ¿ÓıË˜ Î·È Ô EÓÙÔ˘·ÚÓÙ ™¿Ô˘ÌÂÚÙ. ™’ ·˘ÙÔ‡˜ ·Ó¤ıÂÛÂ Ô K·Ô‰›ÛÙÚÈ·˜ «ÙËÓ Î·Ù·Ì¤ÙÚËÛÈÓ Î·È ‰È·ÁÚ·Ê‹Ó ÙË˜ fiÏÂˆ˜ ÙˆÓ AıËÓÒÓ» Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙË Û‡ÓÙ·ÍË ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Ó¤·˜ fiÏË˜. K·È ÂÎÂ›, ÛÙÔ PÈ˙fiÎ·ÛÙÚÔ, Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ AÎÚfiÔÏË, ÛÙÔ atelier ÙˆÓ ‰‡Ô ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓˆÓ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Î¿ÔÈ· Ì¤Ú·, Ë Ô‰fi˜ ÙË˜ AıËÓ¿˜. ™ÙÔ ÔÚıÔÁÒÓÈÔ ÙÚ›ÁˆÓÔ ÌÂ ÎÔÚ˘Ê¤˜ ÙÈ˜ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜ Ï·ÙÂ›Â˜ OÌÔÓÔ›·˜, fiÔ˘ ÂÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙÔ Ù· AÓ¿ÎÙÔÚ·, ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÌÂ ÙÔ ·Ú¯·›Ô ÓÂÎÚÔÙ·ÊÂ›Ô ÙÔ˘ KÂÚ·ÌÂÈÎÔ‡, Î·È ÏÂ˘Ú¤˜ ÙÈ˜ Ô‰Ô‡˜ ™Ù·‰›Ô˘, ¶ÂÈÚ·ÈÒ˜ Î·È EÚÌÔ‡, ÙÔ ‡„Ô˜ ·ÔÙÂÏÂ› Ë AıËÓ¿˜, ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi Ù· AÓ¿ÎÙÔÚ·, ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÔÓÙ·˜ ÛÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ˘fiÌÓËÌ· ÙˆÓ KÏÂ¿ÓıË Î·È ™¿Ô˘ÌÂÚÙ Ë AıËÓ¿˜ ÚÔÔÚÈ˙fiÙ·Ó Ó· Á›ÓÂÈ ¤Ó· ‰ÂÓ‰ÚÔÊ˘ÙÂÌ¤ÓÔ «‚Ô˘ÏÂ‚¿ÚÙÔ», Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· ÂÚÈ¿ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ‰È¤Û¯Â-

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

˙Â ÙÔÓ «K‹Ô ÙÔ˘ §·Ô‡». ™ÙË ÌÂÁ¿ÏË ·˘Ù‹ Ï·ÙÂ›· ÚÔ‚Ï¤ÔÓÙ·Ó Ó· ¯ÙÈÛÙÔ‡Ó ÙÔ £¤·ÙÚÔ, ÙÔ K·˙›ÓÔ Î·È Ù· ÌÂÁ¿Ï· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù·, ÂÓÒ Ë ·ÁÔÚ¿ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ ·Ú¤ÌÂÓÂ ÛÙËÓ ·ÏÈ¿ fiÏË. ™ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ ¿ÎÚÔ ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ ÙÔ˘ «K‹Ô˘ ÙÔ˘ §·Ô‡», ¤Ó· ‰Â‡ÙÂÚÔ Ê·Ú‰‡ «‚Ô˘ÏÂ‚¿ÚÙÔÓ», ÂÎÂ› fiÔ˘ Û‹ÌÂÚ· Ë Ô‰fi˜ E˘ÚÈ›‰Ô˘, ¤ÓˆÓÂ ‰‡Ô ¿ÏÏÂ˜ ÌÈÎÚfiÙÂÚÂ˜ Û˘ÌÌÂÙÚÈÎ¤˜ Ï·ÙÂ›Â˜ ÙÈ˜ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜ KÏ·˘ıÌÒÓÔ˜ Î·È KÔ˘ÌÔ˘Ó‰Ô‡ÚÔ˘. MÈ· ËÌÈÎ˘ÎÏÈÎ‹ Ï·ÙÂ›· ÛÙË ÓfiÙÈ· ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ «K‹Ô˘ ÙÔ˘ §·Ô‡» ¤ÎÏÂÈÓÂ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ. °È· ‰‡Ô ·ÎfiÌË ÙÂÙÚ¿ÁˆÓ·, Ë AıËÓ¿˜ ‰È·ÙËÚÔ‡ÛÂ ÙÔ Ï¿ÙÔ˜ ÙË˜, ÙÔ ÔÔ›Ô ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÚÈÔÚÈ˙fiÙ·Ó, Î·ıÒ˜ Ô ‰ÚfiÌÔ˜ Î·Ù¤ÏËÁÂ ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· MÔÓ·ÛÙËÚ·Î›Ô˘. HÙ·Ó, ‰ËÏ·‰‹, Ë Aı‹Ó· ¤Ó·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ «ÓÔËÙfi˜ ¿ÍÔÓ·˜» ·ÏÏËÏÔ‰È·‰Ô¯ÈÎÒÓ Ï·ÙÂÈÒÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ Û¯‹Ì·ÙÔ˜, ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜.

H Ì·Ù·›ˆÛË ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ A˘Ùfi fiÌˆ˜ ÙÔ ·Ó¤ÌÔÚÊÔ «‚Ô˘ÏÂ‚¿ÚÙÔ» ‰ÂÓ ¤ÌÂÏÏÂ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËıÂ› ÔÙ¤. H ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙˆÓ AÓ·ÎÙfiÚˆÓ ·fi ÙËÓ OÌfiÓÔÈ· ÛÙÔÓ ÏfiÊÔ ÙÔ˘ AÁ›Ô˘ Aı·Ó·Û›Ô˘ ÛÙÔÓ KÂÚ·ÌÂÈÎfi Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· fiÔ˘ Î·È ÎÙ›ÛÙËÎ·Ó ÙÂÏÈÎ¿, ÌÂ›ˆÛÂ fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi, ÙËÓ ·›ÁÏË Î·È ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙË˜. AÓ·ÛÙ·ÏÙÈÎ‹ ‹Ù·Ó Â›ÛË˜ Ë Â›‰Ú·ÛË ÙË˜ ·Ú¤Ì‚·ÛË˜ ÙÔ˘ §¤Ô ºÔÓ KÏ¤ÓÙÛÂ ÛÙÔ Û¯¤‰ÈÔ fiÏÂˆ˜ ÙË˜ Aı‹Ó·˜. MÂ

που γινε δρμος Ã H οδς Aθην ς με τα ξενοδοχεα «Mπ γκειον» (αριστερ ) και «Mγας Aλξανδρος» (δεξι ) σε πρτο πλ νο στις αρχς του 20ο! αινα, την εποχ που γνεται νας απ τους πιο εμπορικο!ς της Aθνας. Στα εξαιρετικς κατασκευς νεοκλασικ της φιλοξενο!νται εκτς απ εμπορικ καταστματα, βιοτεχνες και εργαστρια, γραφεα και αντιπροσωπεες ειδν εισαγωγς (φωτ.: Συλλογ A. Σ. Mαλλη).

ÙË ‰È¯ÔÙfiÌËÛË ÙÔ˘ «K‹Ô˘ ÙÔ˘ §·Ô‡» ·Ô‰˘Ó¿ÌˆÛÂ ·ÈÛıËÙ¿ ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ ‚fiÚÂÈÔ˘ ÙÌ‹Ì·Ùfi˜ ÙË˜. EÙÛÈ, Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ·¤ÎÙËÛÂ ÛÙ·‰È·Î¿ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÌÈ·˜ ·Ï‹˜ ·ÚÙËÚ›·˜ Ô˘ ‰È·ÎfiÙÂÙ·È ·fi Ï·ÙÂ›Â˜ Î·È ‰ÈÂ˘Ú‡ÓÛÂÈ˜. MÈ· ÂÈÎfiÓ· Ô˘ ‰È·ÙËÚÂ› Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·. H ‰È¿ÓÔÈÍË ÙË˜ AıËÓ¿˜, fiˆ˜ ¿ÏÏˆÛÙÂ Î·È ·˘Ù¤˜ ÙË˜ EÚÌÔ‡ Î·È ÙË˜ AÈfiÏÔ˘ ÛÂ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙÈ˜ ¿ÏÏÂ˜ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ·ÚÙËÚ›Â˜ ÙË˜ Ó¤·˜ fiÏË˜, ÙË˜ ™Ù·‰›Ô˘, ÙË˜ ¶ÂÈÚ·ÈÒ˜, ÙË˜ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘, Û˘Ó¿ÓÙËÛÂ ÔÏÏ¤˜ ‰˘ÛÎÔÏ›Â˜ ÌÈ· Î·È ·˘Ù‹, ÛÙÔ ÓfiÙÈÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÙÌ‹Ì· ÙË˜ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ì¤Û· ÛÙÔÓ ÈÛÙfi ÙË˜ ·Ï·È¿˜ fiÏË˜ ÙË˜ Aı‹Ó·˜. A˘Ù‹ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ë ı¤ÛË ÙË˜ Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛÂ ÒÛÙÂ Ó· ·›ÍÂÈ ¤Ó·Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÌÂ ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÛÙË ‰ÈÂ‡Ú˘ÓÛË Î·È ÌÂÙ·ÙfiÈÛË ÙÔ˘ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÔ‡ ˘Ú‹Ó· ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜ ·fi ÙËÓ ·Ï·È¿ ÛÙË Ó¤· fiÏË. EÓ·Ó ÚfiÏÔ Ô˘ ‰È·ÙËÚÂ› ‰˘Ó·ÌÈÎ¿ Î·È ÛÙÈ˜ Ì¤ÚÂ˜ Ì·˜. ™Ù· 1834, fiÙ·Ó Ë Aı‹Ó· ¤ÁÈÓÂ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÓÂÔÛ‡ÛÙ·ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÙÔ ÌfiÓÔ ÙÌ‹Ì· ÙË˜ Aı‹Ó·˜ Ô˘ Î·ÙÔÈÎÂ›ÙÔ ‹Ù·Ó ·˘Ùfi Ô˘ ÍÂÎÈÓÔ‡ÛÂ ·fi ÙËÓ Ï·ÙÂ›· MÔÓ·ÛÙËÚ·Î›Ô˘ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ E˘ÚÈ›‰Ô˘. ™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ‹Ù·Ó Î·È ÙÔ fiÚÈÔ ÙË˜ ·Ï·È¿˜ fiÏË˜, fiˆ˜ ÙÔ Î·ıfiÚÈ˙Â ÙÔ ÙÂ›¯Ô˜ ÙÔ˘ X·ÛÂÎ‹ ·fi ÙÔ 1778. EÓ·Ó ¯ÚfiÓÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ·ÔÊ·Û›˙ÂÙ·È Ë ‰È¿ÓÔÈÍË ÙË˜ Ô‰Ô‡ ¯ˆÚ›˜ fiÌˆ˜ Ó· ÏËÊıÂ› Î·ÌÈ¿ Ì¤ÚÈÌÓ· ÁÈ· ¤ÚÁ· ˘Ô‰ÔÌ‹˜. ™ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÌÂ ÙÈ˜ Ô‰Ô‡˜ BÔÚ¤Ô˘ Î·È B‡ÛÛË˜ ÎÙ›˙ÂÙ·È Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ ÚÒÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ·ÏÏËÏÔ‰È‰·ÎÙÈÎfi Û¯ÔÏÂ›Ô ÙË˜ fiÏË˜, Ô˘ ¤ÁÈÓÂ ÁÓˆÛÙfi ˆ˜ Û¯ÔÏ‹ K·Ú·Ì¿ÓÔ˘.

•ÂÓÔ‰Ô¯Â›· Î·È ÂÌÔÚÈÎ¿ H ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ÚÔ¯ˆÚÂ› ÌÂ ÁÚ‹ÁÔÚÔ˘˜ Ú˘ıÌÔ‡˜. «OÈÎ›·È ÛÙÂÚÂ·› Î·È ÎÔÌ„fiÙ·Ù·È» ÎÔÛÌÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡˜ ÙË˜ ¿ÍÔÓÂ˜. ™ÙÈ˜ ·ÚÂÈ¤˜ ÙË˜ AıËÓ¿˜, fiˆ˜ ¿ÏÏˆÛÙÂ Î·È ÙË˜ AÈfiÏÔ˘ Î·È ÙË˜ EÚÌÔ‡ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ù· ÚÒÙ· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· Î·È Î·ÙÔÈÎ›Â˜ ÌÂ ÂÌÔÚÈÎ¿ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÛÙ· ÈÛfiÁÂÈ·. °ÓˆÛÙ¿ ÔÓfiÌ·Ù· ÙË˜ ·ıËÓ·˚Î‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, fiˆ˜ Ô ÁÈ·ÙÚfi˜ A. ¶¿ÏÏË˜, Ô ‰ÈÎËÁfiÚÔ˜ K. K˘·Ú›ÛÛË˜, Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ K. AÛÒÈÔ˜ Î·È ÔÏÏÔ› ¤ÌÔÚÔÈ Î·È ÂÈ¯ÂÈÚËÌ·Ù›Â˜, fiˆ˜ Ô N. M‹ÏÈÎ·˜ Î·È Ô A. BÏ¿¯Ô˜ ÂÁÎ·ı›ÛÙ·ÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹. ™Ù· Ì¤Û· ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· Á›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÚÒÙÂ˜ Ó‡ÍÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙÔ˘ «K‹Ô˘ ÙÔ˘ §·Ô‡», ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘, ÂÓÒ ÛÙËÓ ÚÔ˜ ÙËÓ Ô‰fi AÈfiÏÔ˘ ÏÂ˘Ú¿ ÙË˜ ÛÙËÓ ÔÈÎ›· ¢ÔÌÓ¿‰Ô˘ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ‹‰Ë Ë EıÓÈÎ‹ TÚ¿Â˙·, Ë ÚÒÙË ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÙÚ¿Â˙·, fiÔ˘ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· ÂÂÎÙ·ıÂ› Î·È ÛÙË ‰ÈÏ·Ó‹ ÔÈÎ›· Feraldi. §›ÁÔ ÈÔ Î¿Ùˆ Û’ ¤Ó·Ó ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÒÚÔ Ô˘ Â›¯Â ·Ú·¯ˆÚ‹ÛÂÈ Ô °. ™Ù·‡ÚÔ˘ ÛÙËÓ Î˘‚¤ÚÓËÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ Ó·Ô‡ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚÔ˜, ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ·È ÙÔ B·Ú‚¿ÎÂÈÔ §‡ÎÂÈÔ ÛÂ Û¯¤‰È· ÙÔ˘ AıËÓ·›Ô˘ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ¶·Ó·ÁÈÒÙË K¿ÏÎÔ˘. TÔ fiÓÂÈ-

¶ÚÔÔÚÈ˙fiÙ·Ó Ó· Á›ÓÂÈ ¤Ó· ‰ÂÓ‰ÚÔÊ˘ÙÂÌ¤ÓÔ «‚Ô˘ÏÂ‚¿ÚÙÔ» Î·È Î·Ù¤ÏËÍÂ Ô ÂÌÔÚÈÎfiÙÂÚÔ˜ ‰ÚfiÌÔ˜ ÙË˜ Aı‹Ó·˜

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

5

Õ H οδς Aθην ς την εποχ του Mεσοπολμου. Φωτογραφες του Edmoud Boissonnas που δημοσιε!θηκαν στην ελβετικ κδοση «L’ image de la Grece (Athenes Moderne)», 1920 (φωτ.: Συλλογ A. Σ. Mαλλη).

ÎËÁÔÚÈÎ¿ Î·È ÌÂÛÈÙÈÎ¿ ÁÚ·ÊÂ›· Î.¿. AÎfiÌË, ¤Ó·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÌÂÛÔ·ÛÙÈÎÒÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· Î·ÙÔÈÎÔ‡Ó ÙfiÛÔ ÛÙËÓ AıËÓ¿˜ fiÛÔ Î·È ÛÙË Á‡Úˆ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ æ˘ÚÚ‹ Î·È ÙË˜ AÈfiÏÔ˘. K˘Ú›ˆ˜ ¤ÌÔÚÔÈ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ù· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ ‹ ÛÙËÓ ÎÂÓÙÚÈÎ‹ ·ÁÔÚ¿.

MÂÛÔfiÏÂÌÔ˜

ÚÔ ÙÔ˘ B·Ú‚¿ÎË Á›ÓÂÙ·È ‡ÛÙÂÚ· ·fi ¯ÚfiÓÈ· ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. H ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ Î·È ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙÔ˘ £Â¿ÙÚÔ˘ ·ÓÂ‚¿˙Ô˘Ó, fiˆ˜ ‹Ù·Ó ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ, ÙËÓ ÙÈÌ‹ ÙË˜ ÁË˜. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1850 Î·Ù·ÛÎÂ˘¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ï·ÙÂ›Â˜ £Â¿ÙÚÔ˘ Î·È B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘, ÂÓÒ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Ë Ï·ÙÂ›· EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÚÔÛÂ¯‹ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÂÎÂ› ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜ ÙË˜ ·Ï·È¿˜ fiÏË˜. K·È Ë ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙË˜ AıËÓ¿˜ Û˘ÓÂ¯›˙ÂÙ·È. H ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô˘ ÛÂ Û¯¤‰È· Î·È ¿ÏÈ ÙÔ˘ ¶. K¿ÏÎÔ˘ ÛÙ· Ì¤Û· ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1870, Ë ıÂÌÂÏ›ˆÛË ÙË˜ N¤·˜ AÁÔÚ¿˜ ÛÂ Û¯¤‰È· ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË KÔ‡ÌÂÏË ÛÙ· Ù¤ÏË ÙË˜ ›‰È·˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ Î·È Ë ·ÔÂÚ¿ÙˆÛË ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘, Û¯¤‰ÈÔ EÚÓ¤ÛÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ, Ï›Á· ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ·, Û˘ÓÙÂÏÔ‡Ó ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙË˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎ‹˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. MÈ· ÂÈÏ¤ÔÓ ÒıËÛË ÛÙËÓ ÂÌÔÚÈÎ‹ Î›ÓËÛË ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ ‰›ÓÂÈ Ë Â¤ÎÙ·ÛË ÙË˜ ÛÈ‰ËÚÔ‰ÚÔÌÈÎ‹˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ·fi ÙÔ £ËÛÂ›Ô ÛÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ Î·È ÙËÓ OÌfiÓÔÈ·. ™ÙÔ Á‡ÚÈÛÌ· ÙÔ˘ ·ÈÒÓ· ÎÙ›˙ÔÓÙ·È ÛÙË ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË ÙË˜ AıËÓ¿˜ ÌÂ ÙËÓ OÌfiÓÔÈ· Ù· ‰‡Ô ÌÂÁ¿Ï· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· M¿ÁÎÂÈÔÓ Î·È M¤Á·˜ AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˜, ¤ÚÁ· Î·È Ù· ‰‡Ô

6

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

ÙÔ˘ EÚÓ¤ÛÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ. MÂÁ¿Ï· Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÌÂ ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·, Û·ÏfiÓÈ·, ·›ıÔ˘Û· ‰È¿ Î˘Ú›·˜ ÌÂ È¿ÓÔ, ·Ó·ÁÓˆÛÙ‹ÚÈÔ, Â˘Úˆ·˚Î¿ ÏÔ˘ÙÚ¿ Î·È ¿Óˆ ·’ fiÏ· ËÏÂÎÙÚÔÊˆÙÈÛÌfi. ™ÙÈ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ· Ô˘ ÌfiÏÈ˜ ¤Ê˘ÁÂ, Ë AıËÓ¿˜ Â›Ó·È ‚·ÛÈÎ¿ ¤Ó·˜ ÂÌÔÚÈÎfi˜ ‰ÚfiÌÔ˜, ÔÏ‡ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi˜ fiÌˆ˜ ·fi ·˘ÙfiÓ Ô˘ ÔÚ·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·Ó ÔÈ KÏÂ¿ÓıË˜ Î·È ™¿Ô˘ÌÂÚÙ. TÔ ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ OÌfiÓÔÈ·˜ ÙÌ‹Ì· ÙË˜ ÌÂ Ù· ÌÂÁ¿Ï· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›·, ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô, ÙÔ £¤·ÙÚÔ, ÙËÓ EıÓÈÎ‹ TÚ¿Â˙·, ÙÔ M¤Á·ÚÔ MÂÏ¿, Â›Ó·È Û›ÁÔ˘Ú· ¤Ó· ·fi Ù· ÔÌÔÚÊfiÙÂÚ· ÎÔÌÌ¿ÙÈ· ÙË˜ fiÏË˜. I‰È·›ÙÂÚ· fiÙ·Ó Ô ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ ™. MÂÚÎÔ‡ÚË˜ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂ ÙËÓ EıÓÈÎ‹ TÚ¿Â˙· Î·È ÌÂ ·ÓıÔÎfiÌÔ ÙÔÓ K·ÓÙfiÚÔ Â›¯Â ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË, ÙË ‰È·ÚÚ‡ıÌÈÛË Î·È ÙËÓ Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎ‹ ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ £¤·ÙÚÔ Î·È ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô. OÌˆ˜, Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙË˜ KÂÓÙÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜ Î·ıÔÚ›˙ÂÈ, fiˆ˜ Â›Ó·È ÂfiÌÂÓÔ, ÛÂ ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ÙËÓ ¤Ú· ·fi ÙÔ ‰ËÌ·Ú¯È·Îfi Î·Ù¿ÛÙËÌ· ÌÔÚÊ‹ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜. ™Ù· ÈÛfiÁÂÈ· ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ, ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·È ÎÔ˘ÚÂ›·, Ì·ÁÂÈÚÂ›·, ÔÈÓÔˆÏÂ›· Î·È ‚¤‚·È· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÙÚÔÊ›ÌˆÓ, Â‰Ò‰ÈÌ· Î·È ·ÔÈÎÈ·Î¿, ÂÓÒ ÛÙÔ˘˜ ÔÚfiÊÔ˘˜ Û˘Ó·ÓÙ¿ÌÂ Ú·ÊÂ›·, Û˘Ì‚ÔÏ·ÈÔÁÚ·ÊÂ›·, ‰È-

I O Y N I O Y

2 0 0 1

OÈ ‚·ÏÎ·ÓÈÎÔ› fiÏÂÌÔÈ Î·È Ë MÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎ‹ K·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ı· ÂËÚÂ¿ÛÔ˘Ó ¿ÌÂÛ· ÙË ˙ˆ‹ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ Î·È Ê˘ÛÈÎ¿ Î·È ÙÔ˘ Î¤ÓÙÚÔ˘ ÙË˜. OÈ Î·ıËÌÂÚÈÓÔ› Ú˘ıÌÔ› ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó. TÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙË˜ ÛÙ¤ÁË˜ ÙˆÓ ÚÔÛÊ‡ÁˆÓ ··ÈÙÂ› ¿ÌÂÛË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË. TÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ·Ú·¯ˆÚÂ›Ù·È ·fi ÙÔÓ ¢‹ÌÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÚÔÛÊ‡ÁˆÓ. OÈ ¯ÒÚÔÈ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô, ÙÔ £¤·ÙÚÔ, ÙÔ B·Ú‚¿ÎÂÈÔ, ÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ ÁÂÌ›˙Ô˘Ó ·Ú¿ÁÎÂ˜ Î·È ·Ú·‹ÁÌ·Ù·. ™ÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÔÈ ÌÈÎÚÔˆÏËÙ¤˜ Î·È ÔÈ Û·Ê¿ÚË‰Â˜ ·˘Í¿ÓÔ˘Ó Î·ıËÌÂÚÈÓ¿. H AıËÓ¿˜ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó· ÛËÎÒÛÂÈ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ ˘·›ıÚÈˆÓ ÌÈÎÚÔÂÌfiÚˆÓ. ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ MÂÛÔÔÏ¤ÌÔ˘ ¤Ó·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈÔ‡˜ È‰ÈÔÎÙ‹ÙÂ˜ ÂÁÎ·Ù·ÏÂ›Ô˘Ó ÙÈ˜ Î·ÙÔÈÎ›Â˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ Î·È Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· Bã Î·ÙËÁÔÚ›·˜. H AıËÓ¿˜ ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ fi„Ë. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ÛÙÔ ÚÔ˜ ÙËÓ OÌfiÓÔÈ· Î˘Ú›ˆ˜ ÙÌ‹Ì· ÙË˜ ¯Ù›˙ÔÓÙ·È Î¿ÔÈ· Ó¤· ÎÙ›ÚÈ·, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Ù· ÚfiÙ˘· ÙË˜ Ó¤·˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜. KÈ ‡ÛÙÂÚ· ¤Ú¯ÂÙ·È Ô fiÏÂÌÔ˜ Î·È Ë Î·ÙÔ¯‹.

IÛÙÔÚÈÎ¤˜ ·ÏÏ·Á¤˜ MÂÙ¿ ÙÔ 1950 Ë AıËÓ¿˜ ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÚÈ˙ÈÎ¿. E¯Ô˘Ó ‹‰Ë Î·ÙÂ‰·ÊÈÛÙÂ› Ë Û¯ÔÏ‹ K·Ú·Ì¿ÓÔ˘ Î·È ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ. TÒÚ· ¤Ú¯ÂÙ·È Ë ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘. H ı¤ÛË ÙÔ˘ ÎÚ›ÓÂÙ·È ·Î·Ù¿ÏÏËÏË Ï¤ÔÓ ÁÈ· Û¯ÔÏÂ›Ô. MÈÎÚ¿ ÈÛfiÁÂÈ· ·Ú·‹ÁÌ·Ù· Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙÔÓ

Ã O μικρς πνε!μονας πρασνου που χει δημιουργηθε επ νω απ τον σημεριν χρο του δημοτικο! π ρκινγκ, αν μεσα στις οδο!ς Aρμοδου και Aριστογετονος (φωτ.: Γι ννης Mλης).

¯ÒÚÔ Ô˘ ·Ê‹ÓÂÈ ÙÔ ÎÂÓfi ÙÔ˘ Î·ÙÂ‰·ÊÈÛÌ¤ÓÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘. O ‰ÚfiÌÔ˜ ¯¿ÓÂÈ Î·È Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ›¯ÓË ÙË˜ ÌÈÎÚÔ·ÛÙÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ¯ÚÔÈ¿˜. OÈ Ï›ÁÂ˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈÂ˜ Ô˘ Â›¯·Ó ·ÔÌÂ›ÓÂÈ ÂÁÎ·Ù·ÏÂ›Ô˘Ó Î·È ·˘Ù¤˜ ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹. H AıËÓ¿˜ ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÂ ·ÁÔÚ¿ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ·fi Ù· MÂÛfiÁÂÈ· Î·È ÙËÓ Â·Ú¯›· Ô˘ ¤‚ÚÈÛÎ·Ó Î·Ù¿Ï˘Ì· ÛÙ· ‚ã Î·È Áã Î·ÙËÁÔÚ›·˜ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÙË˜. OÈ fiÚÔÊÔÈ ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È ÛÂ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ¤˜ ÛÙ¤ÁÂ˜, ‚ÈÔÙÂ¯Ó›Â˜, ·ÌÂÚÈÎ·ÓÈÎ¤˜ ·ÁÔÚ¤˜ Î·È ¯ÒÚÔ˘˜ ·Ôı‹ÎÂ˘ÛË˜ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙ· ÈÛfiÁÂÈ·. OÈ Ô›ÎÔÈ ·ÓÔ¯‹˜ ÂÂÎÙÂ›ÓÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ Ô‰fi ™ˆÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙÈ˜ ·Úfi‰Ô˘˜ ÙÔ˘ æ˘ÚÚ‹, ÂÓÒ Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î·È ·ÚÎÂÙ¿ ·fi Ù· ·Ï·È¿ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÙË˜ AıËÓ¿˜. ™ÙÈ˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›Â˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ· Î·ÙÂ‰·Ê›˙ÔÓÙ·È ·ÚÎÂÙ¿ ·fi Ù· ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎ¿ ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ·ıÔ‡Ó ·fi Û‡Á¯ÚÔÓ· ÔÏ˘ÒÚÔÊ· ÎÙ›ÚÈ· ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ Î·È Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ. T· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi ·˘Ù¿ Â›Ó·È ·ÌÊÈ‚fiÏÔ˘ ·ÈÛıËÙÈÎ‹˜ ·Í›·˜. T· ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ÎÙ›ÚÈ· Ô˘ ÛÒ˙ÔÓÙ·È, Î¿ÔÈ· ·fi ·˘Ù¿ È‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿, ¤¯Ô˘Ó ·Ú·ÌÔÚÊˆıÂ› ·fi ‰È¿ÊÔÚÂ˜ ÚÔÛı‹ÎÂ˜, ·Ê·›ÚÂÛË ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ, ÙÔÔıÂÙ‹ÛÂÈ˜ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÈÁÚ·ÊÒÓ Î.¿. ·ÏÏ¿ Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙËÓ ÂÁÎ·Ù¿ÏÂÈ„Ë Î·È ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë Û˘ÓÙ‹ÚËÛË˜. KÈ fiÌˆ˜, Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÂ› ·ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ· Ó· ‰È·ÙËÚÂ› ÙË ‰ÈÎ‹ ÙË˜ ÚÔÛˆÈÎ‹ ÁÔËÙÂ›·. Afi ÙÈ˜ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚÂ˜ ·ÚÙËÚ›Â˜ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ È‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ÂÌÔÚÈÎfi˜ ¿ÍÔÓ·˜ ‰È·ı¤ÙÂÈ Î¿ÙÈ ·fi ÙË Ì·ÁÂ›· ÙË˜ ·Ï·È¿˜ fiÏË˜, ÙË˜ AÓ·ÙÔÏ‹˜. °ÂÌ¿ÙË ‚Ô‹, ‰Ú¿ÛË, ÊˆÓ¤˜, ÛÎÔ˘›‰È· Î·È Î›ÓËÛË ÙËÓ ËÌ¤Ú·, ¤Ó· ÂÌfiÚÈÔ Ô˘ ÍÂ¯‡ÓÂÙ·È ·fi Ù· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÛÙ· Â˙Ô‰ÚfiÌÈ·, fiÔ˘ ÔÈ ÛËÌÂÚÈÓÔ› ÚfiÛÊ˘ÁÂ˜

Õ Aν μεσα στα γραφικ κομμ τια της οδο! Aθην ς εναι και τα μαγρικ της που διανυκτερε!ουν στη στο της κρεαταγορ ς (φωτ.: Γι ννης Mλης).

·ÏÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Ú·Ì¿ÙÂÈ· ÙÔ˘˜, ‰›ÓÔÓÙ¿˜ ÙË˜ ¤Ó· ÍÂ¯ˆÚÈÛÙfi ¯ÚÒÌ·. EÓ· Û˘ÓÔÓı‡ÏÂ˘Ì· Ï·ÒÓ, ıÚËÛÎÂÈÒÓ, ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ. MÈ· Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÎÔÛÌÔÔÏ›ÙÈÎË AıËÓ¿˜. YÛÙÂÚ· ¤ÊÙÂÈ ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ ÙÔ ÛÔ‡ÚÔ˘Ô. TËÓ ÒÚ· Ô˘ ÙÔ Êˆ˜ ÙË˜ Ì¤Ú·˜ ¯·ÌËÏÒÓÂÈ Ù· ·Ï·È¿ ·Ú¯ÔÓÙÈÎ¿ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÏÈÁfiÙÂÚ· Êı·ÚÌ¤Ó·. O ıfiÚ˘‚Ô˜ ÙË˜ fiÏË˜ ËÛ˘¯¿˙ÂÈ Î·È Ë AıËÓ¿˜ ı˘Ì›˙ÂÈ Î¿ÙÈ ·fi ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÙË˜. IÛˆ˜ Ó· ÌËÓ ¯¿ıËÎ·Ó ·ÎfiÌË Ù· ¿ÓÙ·. IÛˆ˜ Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ Ó· ÌÔÚÂ› ·ÎfiÌË Ó· ÛˆıÂ›. M¤Û· ÛÙÔ ÓÂ‡Ì· ·˘Ùfi Ô ¢‹ÌÔ˜ AıËÓ·›ˆÓ ÌÂÏÂÙ¿ ¤Ó· ÚfiÁÚ·ÌÌ· ·Ó·‚¿ıÌÈÛË˜ Î·È ·ÍÈÔÔ›ËÛË˜ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ·˘ÙÔ‡ ‰ÚfiÌÔ˘ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜.

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

7

H αρχιτεκτονικ φυσιογνωμα Tου M Õ¡√À M ¶ÿƒ∏ Kαθηγητ του EMΠ

H

¶PO™ø¶IKOTHTA ÂÓfi˜ ·ÛÙÈÎÔ‡ ‰ÚfiÌÔ˘, fiˆ˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi, ‰ÂÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ÌfiÓÔÓ ·fi ÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ Ô˘ ÙÔÓ Ï·ÈÛÈÒÓÔ˘Ó. B¤‚·È·, ·›˙ÂÈ ·˘Ù‹ ÙÔÓ Î˘Ú›·Ú¯Ô ÚfiÏÔ ÙË˜. OÌˆ˜, ÎÔÓÙ¿ Û’ ·˘Ù‹Ó, ÂÎÂ›ÓÔ Ô˘ ÂÍÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Î·È ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÂÓfi˜ Ô‰ÈÎÔ‡ ¿ÍÔÓ· Â›Ó·È ÔÈ ‰È·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ Î·È ÔÈ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ ÙÔ˘ ÂÏÂ‡ıÂÚÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, Î·ıÒ˜ Î·È Ë ÎÏ›Ì·Î· ÙˆÓ ·Ó·Ù˘ÁÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ fi„ÂˆÓ Ô˘ ÙÔÓ ÔÚ›˙Ô˘Ó, Ê˘ÛÈÎ¿ Î·È ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ÔÙÈÎ¤˜ Ê˘Á¤˜ Ô˘ ÙÔÓ Û˘Ó·ÚÙÔ‡Ó ÌÂ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ·ÛÙÈÎfi ÙÔ›Ô. T¤ÏÔ˜, Â›Ó·È Î·È ÔÈ Î·ıËÌÂÚÈÓ¤˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·È ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜, Ô˘ ÂÈÛÊÚ·Á›˙Ô˘Ó ÌÂ ÙË ‰˘Ó·ÌÈÎ‹ ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘Û›· ÙË ˙ˆÓÙ·Ó‹ ÂÈÎfiÓ· Î¿ıÂ ·ÛÙÈÎ‹˜ Ô‰Ô‡ Ì¤Û· ÛÙÔ ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎfi ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÌ·, fiÔ˘ ·˘Ù‹ ·Ó‹ÎÂÈ. H Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜, ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÙË˜ fiÛÔ Î·È ÛÙ· ˘fiÏÔÈ· ÛËÌÂ›· Ô˘ ·Ó·Ê¤Ú·ÌÂ, Ô˘ÛÈˆ‰Ò˜ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. K·È Î˘Ú›ˆ˜ ‰ÈfiÙÈ Û¯Â‰È¿ÛÙËÎÂ ¤ÙÛÈ –‹‰Ë ÛÙËÓ ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ‹ ÚfiÙ·ÛË ÙˆÓ KÏÂ¿ÓıË Î·È ™¿Ô˘ÌÂÚÙ

H Aθηνς 19: Aρχιτεκτονικ της τρτης δεκαετας του 20ο αινα με χαρακτηριστικ την αυστηρ οργνωση των στοιχεων της ψης. H σνθεση εμπλουτζεται με μοτβα Art Deco στο κιγκλδωμα του μπαλκονιο (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος).

Ã Aθηνς 4: Tυπικ σνθεση του αθηναϊκο κλασικισμο των μ"σων του 19ου αινα σε "να απ"ριττης μορφς σπτι με κατοικα στον ροφο και μαγαζ στο ισγειο. Aπ τα πρωιμτερα δεγματα αρχιτεκτονικς που συναντμε στην οδ Aθηνς (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος)

8

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

(1833)– ÒÛÙÂ Ó· Ô‰ËÁÂ› ÙÔ ‚Ï¤ÌÌ· ·fi ÙË Ó¤· fiÏË Î·ÙÂ˘ıÂ›·Ó ÚÔ˜ ÙË ÌÂÁ·ÏÂÈÒ‰Ë ÛÈÏÔ˘¤Ù· ÙË˜ AÎÚfiÔÏË˜, ÛÎÔÂ‡ÔÓÙ·˜ Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ ÌÓËÌÂÈ·Îfi Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÙˆÓ ¶ÚÔ˘Ï·›ˆÓ Î·È ¤Ó· ÙÌ‹Ì· ÙË˜ Ú˘ıÌÈÎ‹˜ ‚fiÚÂÈ·˜ ÎÈÔÓÔÛÙÔÈ¯›·˜ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ·. B¤‚·È·, Ë ·Ú¿ÏÏËÏË ÚÔ˜ ÙËÓ AıËÓ¿˜ Ô‰fi˜ AÈfiÏÔ˘ ÎÏ¤‚ÂÈ Î·È ·˘Ù‹ ¤Ó· Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ ·Ú¿ÛÙ·ÛË˜ –·ÚfiÙÈ ¤¯ÂÈ Û¯Â‰fiÓ ÙÔ ÌÈÛfi Ï¿ÙÔ˜ ÙË˜ ÚÒÙË˜– Î·ıÒ˜ Î·ÙÂ˘ı‡ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ ÎÔÌ„fi EÚÂ¯ıÂ›Ô, ÚÔ˜ Ù· ÁÚ·ÊÈÎ¿ Û›ÙÈ· ÙË˜ ¶Ï¿Î·˜ Ô˘ Ï·ÈÛÈÒÓÔ˘Ó ÙÔ ÁÔËÙÂ˘ÙÈÎfi ÌÓËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ¶‡ÚÁÔ˘ ÙˆÓ AÓ¤ÌˆÓ. OÌˆ˜, ·˜ Á˘Ú›ÛÔ˘ÌÂ ÚÔ˜ ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜ ‰È·‚·›ÓÔÓÙ¿˜ ÙËÓ ·fi ÙËÓ OÌfiÓÔÈ· –ÙÔÓ ÔÌÊ·Ïfi ÙË˜ Ó¤·˜ fiÏË˜, fiÔ˘ Ô KÏÂ¿ÓıË˜ Â›¯Â ÔÚ·Ì·ÙÈÛÙÂ› ÙÔ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÙˆÓ AÓ·ÎÙfiÚˆÓ ÙÔ˘ OıˆÓ·– Î·È ·˜ ·ÈÛı·ÓıÔ‡ÌÂ fiÙÈ Ì·˜ ÚÔÛÎ·ÏÂ› ÌÂ ÙÔÓ ÂÏ·ÊÚfi ÙË˜ Î·Ù‹ÊÔÚÔ ÚÔ˜ ÙËÓ Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô˘ Î·È ÈÔ Î¿Ùˆ ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÏ‡‚Ô˘Ë «·ÁÔÚ·›·» ÂÚÈÔ¯‹ ÙË˜, Ô˘ Û˘Ì›ÙÂÈ ÌÂ ÙËÓ ·ÏÈ¿ fiÏË. K·ıÒ˜, ÏÔÈfiÓ, ÛÙËÓ Â›ÛÔ‰fi ÙË˜ Ì·˜ ˘Ô‰¤¯ÔÓÙ·È Ù· ‰‡Ô ·ÓÙÈÎÚÈÛÙ¿ ÌÂÁ¿Ï· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›·, ÙÔ «M¤Á·˜ AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˜» ‰ÂÍÈ¿ Ì·˜ Î·È ÙÔ «M¿ÁÎÂÈÔÓ» ·ÚÈÛÙÂÚ¿ Ì·˜, ÌÂ ÙË ÌÂÁ·ÏÔÚÂ‹ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Ô˘ ÙÔ˘˜ ¤‰ˆÛÂ Ô EÚÓ¤ÛÙÔ˜ TÛ›ÏÂÚ ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘

19Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡ÌÂ Î·Ù¿ Î¿ÔÈÔ ÙÚfiÔ ÌÂ ÙÔ ·ÈÛıËÙÈÎfi ‚›ˆÌ· ÙË˜ belle époque, ÚÔ˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ¤ÙÂÈÓÂ ÂÎÂ›ÓË ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ë ·ÎÌ¿˙Ô˘Û· ·ıËÓ·˚Î‹ ÎÔÈÓˆÓ›·. MÈ· ·ÈÛıËÙÈÎ‹, Ô˘ ÌÂ ‰ÂÍÈÔÙÂ¯Ó›· ·ÔÙ‡ˆÛÂ Ô TÛ›ÏÂÚ ÛÙ· ‰‡Ô ·ÓÔÌÔÈfiÙ˘· Ì¤Á·Ú·. ¶ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ·˘Ù‹ ÛÙÈ˜ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ÙÔÍÔÛÙÔÈ¯›Â˜ ÙˆÓ ·ÓÔÈÁÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÈÛÔÁÂ›Ô˘ –ÂÎÂ› fiÔ˘ ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·Ó Î¿ÔÙÂ Ù· ÂÎÏÂÎÙ¿ «Î·Ê¤–ÚÂÛÙÔÚ¿Ó» ÙË˜ OÌfiÓÔÈ·˜– ÛÙ· Ú˘ıÌÔÏÔÁËÌ¤Ó· ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· ÙˆÓ ÔÚfiÊˆÓ Ô˘ ÂÈÛÙ¤ÊÔÓÙ·È ÌÂ ÁÂ›Û· Î·È ·ÂÙÒÌ·Ù·, ÛÙ· ÎÔÌ„¿ Ì·ÏÎfiÓÈ· Ô˘ Ù· Ï·ÈÛÈÒÓÔ˘Ó „Â˘‰ÔÎ·Ú˘¿ÙÈ‰Â˜ Î·È Ù· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó ¯˘ÙÔÛÈ‰ËÚ¿ ÛÙËı·›· ÎÔÛÌËÌ¤Ó· ÌÂ ÙÈ˜ ÛÙ˘ÏÈ˙·ÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÊÈÁÔ‡ÚÂ˜ ÙË˜ fi„ÈÌË˜ ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎ‹˜ Û¯ÔÏ‹˜. AÚÈÛÙÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· ÙË˜ Ù¤¯ÓË˜ ÙÔ˘ ÌÔÚÊÔÛÈ‰‹ÚÔ˘ Â›Ó·È Î·È ÔÈ Ê¤ÚÔ˘ÛÂ˜ Î·Ù·ÛÎÂ˘¤˜ ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÛÙÂÁ¿ÛÙÚˆÓ ÙˆÓ ÈÛÔÁÂ›ˆÓ ·ÓÔÈÁÌ¿ÙˆÓ. A˘Ù¿ Ù· ÛÙ¤Á·ÛÙÚ· ¿ÏÏˆÛÙÂ ı· Ì·˜ Û˘ÓÔ‰Â‡ÛÔ˘Ó ÛÂ fiÏÔ ÙÔ Ì‹ÎÔ˜ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ·ÔÙÂÏÒÓÙ·˜ Ô˘ÛÈÒ‰Â˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙË˜ ·ÛÙÈÎ‹˜ ÙË˜ ÂÈÎfiÓ·˜.

fi„Ë ÙÔ˘ (ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÎÔ› ÔÈ ÊÙÂÚˆÙÔ› ‰Ú¿ÎÔÓÙÂ˜ Ô˘ ÎÔÛÌÔ‡Ó ÙÈ˜ ÛÈ‰ÂÚÈ¤˜ ÙˆÓ Ì·ÏÎÔÓÈÒÓ) Êı¿ÓÔ˘ÌÂ ÛÙÔ ˘„ËÏfi ÁˆÓÈ·Îfi ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÚÔ˘ ÙÔ˘ MT¶Y – ¤Ó· ÎÙ›ÚÈÔ ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ, ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ·. EÎÂ›, Ô Â˘·ÙÚ›‰Ë˜ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ·˜ B·Û›ÏÂÈÔ˜ KÔ˘ÚÂÌ¤ÓÔ˜ Î·ÙfiÚıˆÛÂ ÌÈ· ˘Ô‰ÂÈÁÌ·ÙÈÎ‹ ÌÔÚÊÔÏÔÁÈÎ‹ ¤ÓÙ·ÍË ÚÔÛı‹ÎË˜ ÔÚfiÊˆÓ ÛÂ ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎfi ÎÙ›ÚÈÔ. AÏÔÔ›ËÛÂ ·˘Ùfi˜ Ù· ÛÙÔÈ¯Â›· ÙË˜ ·Óˆ‰ÔÌ‹˜ ÌÂ ÂÍÂ˘ÁÂÓÈÛÌ¤ÓË «ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÙÈÎ‹» ‰È¿ıÂÛË, ÂÈÛÊÚ·Á›˙ÔÓÙ·˜ fiÌˆ˜ ÙÔ Î˘Ú›·Ú¯Ô «ÎÏ·ÛÈÎfi» ÓÂ‡Ì· ÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜, ÌÂ ÛÂÈÚ¿ ¤Á¯ÚˆÌˆÓ „ËÊÈ‰ˆÙÒÓ ÈÓ¿ÎˆÓ (ÛÙË ˙ÒÓË ÙÔ˘ ÚÔÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ÔÚfiÊÔ˘), Ô˘ ÂÚÈÂ›¯·Ó ·ÏÏËÁÔÚÈÎ¿ ı¤Ì·Ù· ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ Ì˘ıÔÏÔÁ›·˜. ¢ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÍÂ¯Ó¿ÌÂ Ê˘ÛÈÎ¿ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓËÌ¤ÓÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ Î·Ù¿ ÙÔÓ MÂÛÔfiÏÂÌÔ, Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë fiÙÈ ÂÎÂ›ÓË ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Â›¯Â ÌÂÈˆıÂ› ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ Ë ÚÒÙË ÁÂÓÈ¿ ÙˆÓ ÎÙÈÛÌ¿ÙˆÓ ÙË˜ (·Ï¿ ‰ÈÒÚÔÊ·, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎfi Î·ÓÔÓÈÛÌfi ÙÔ˘ 1836), ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ·ıÔ‡Ó ÌÂ Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· Î·È ÔÏ˘ÙÂÏ¤ÛÙÂÚ· Ì¤Á·Ú· ÙÔ˘ fi„ÈÌÔ˘ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡. OÈ ÎÏ›Ì·ÎÂ˜ ÙˆÓ fi„ÂˆÓ Â›¯·Ó ÌÂÁÂı˘ÓıÂ›, ·ÊÔ‡ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Î·È Ï¤ÔÓ ÔÚfiÊˆÓ Î·Ù¿ ÙÈ˜ ÚÒÙÂ˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›Â˜ ÌÂÙ¿

EÓ·˜ ‰ÚfiÌÔ˜ ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙË˜ Aı‹Ó·˜, ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ·ÎfiÌË ÌÂ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÎÙ›ÚÈ·

™Ù· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ MÂÛÔÔÏ¤ÌÔ˘ ¶ÚÔ¯ˆÚ¿ÌÂ ÙÒÚ· ÚÔ˜ ÙËÓ Ô‰fi §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˘ Î·È ·ÊÔ‡ ·Ê‹ÛÔ˘ÌÂ ·ÚÈÛÙÂÚ¿ Ì·˜ ÙÔ «HÔtel de Paris», ÙÂÙÚ·ÒÚÔÊÔ, ÌÂ ÙËÓ ÂÈ‚ÏËÙÈÎ¿ ‰È·ÎÔÛÌËÌ¤ÓË

H Aθηνς 20: Πλοσια μορφοπλαστικ διακσμηση στο πνεμα του εκλεκτικισμο της Beaux–Arts που επικρατοσε στις πρτες δεκαετες του 20ο αινα. Tα μεταλλικ κιγκλιδματα των μπαλκονιν υιοθετον τα μοτβα που εχε διαδσει περ το 1900 ο Eρν"στος Tσλερ (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος).

Ã Aθηνς 32: Xαριτωμ"νη σνθεση μικρο διροφου σπιτο, με μαγαζ στο ισγειο. Tα μορφολογικ χαρακτηριστικ προδδουν τη φση του ψιμου κλασικισμο. Aπδοση συμμετρας με την κεντρικ κγχη στον ροφο, προορισμ"νη να πλαισινει, κποτε, κποιο πλαστικ διακοσμητικ στοιχεο (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος).

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

9

ÙÔ 1900 ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ Â‡ÏÔÁË ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ‹ ÂÍ¤ÏÈÍË. E›Ó·È Ê·ÓÂÚ‹ ·˘Ù‹ Ë ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÛÂ ¤Ó· Â›ÛË˜ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Îfi ÎÙ›ÚÈÔ ÙÔ˘ ÌÂÛÔÔÏ¤ÌÔ˘, Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÔÏ‡ ÈÔ ¯·ÌËÏ¿ – ÌÂÙ¿ ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô Î·È ÛÙË ÁˆÓ›· ÌÂ ÙË ™ÔÊÔÎÏ¤Ô˘˜, ‰È·ÁˆÓ›ˆ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙËÓ AÁÔÚ¿. AÏÏÔÙÂ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô –fiˆ˜ Î·È ÏÂ›ÛÙ· ¿ÏÏ· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ¿ÍÔÓ·– ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÌÂ ÙÔÓ fiÁÎÔ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙËÓ AıËÓ¿˜ Î·È ÙËÓ Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘. E›Ó·È ‰È·Ï·ÛÌ¤ÓÔ ÛÂ ·Ê·ÈÚÂÙÈÎfi ÌÔÚÊÔÏÔÁÈÎfi ‡ÊÔ˜ Î·È ÌÂ ·ÈÛıËÙÈÎ¤˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ·Ú¿‰ÔÛË. ¶·Ú¿ Ù· ÂÎÏÂÎÙÈÎ¿ ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›·, Ë ¤Î‰ËÏË Ô˘ÚÈÛÙÈÎ‹ ‰È¿ıÂÛË ÙË˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ÙÔ Î¿ÓÂÈ Ó· ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ „˘¯ÚÔ‡˜ fiÁÎÔ˘˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈÎÒÓ ÔÏ˘ÒÚÔÊˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜. ¢›Ï· ÙÔ˘ ·ÎÚÈ‚Ò˜, Ô ÚˆÙÂÚÁ¿ÙË˜ ÙÔ˘ ·˘ÛÙËÚÔ‡ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡, Ô ¶. K¿ÏÎÔ˜, Ì·˜ ÚÔÛ¤ÊÂÚÂ ÙË ÛÂÌÓ‹ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÚÔ˘ ÙÔ˘ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô˘ (1872) –ÙfiÙÂ ÌfiÏÈ˜ ‰ÈÒÚÔÊÔ– ¯ˆÚ›˜ Ê˘ÛÈÎ¿ Ó· ‰È·ÓÔËıÂ› fiÙÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·˘Ùfi ı· ¯·ÓfiÙ·Ó ÌÂ ÙËÓ Ù·ÂÈÓ‹ ÎÏ›Ì·Î¿ ÙÔ˘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ· ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙfi˜ ÙÔ˘. øÛÙfiÛÔ, ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÛÙÔ˘˜ ‰ÈÂÚ¯fiÌÂÓÔ˘˜ ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜, ÌÂ ÙÔ ·˘ÛÙËÚÔ‡ ‰ˆÚÈÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡ ÙÂÙÚ·ÎÈfiÓÈÔ Úfi˘Ïfi ÙÔ˘, ÙËÓ ÂÈÛËÌfiÙËÙ· ÙË˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎ‹˜ ·ÔÛÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓÔÈ AıËÓ·›ÔÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ï¤ÔÓ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Ê·ÓÙ·ÛıÔ‡Ó fiÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô˘ ÔÚıˆÓfiÙ·Ó ÙÔ ÂÚ›ÊËÌÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ –¤Ó· ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁËÌ·ÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ

H Γωνα Aθηνς και Λυκοργου: Eπιβωση του κλασικο πνεματος κατ την περοδο του μεσοπολ"μου στο M.T.Π.Y., "ργο του αρχιτ"κτονα καθηγητ Bασλειου Kουρεμ"νου. Πρκειται για προσθκη σε προϋπρχον νεοκλασικ οικοδμημα (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος).

Ã Aθηνς και Σοφοκλ"ους: M"γαρο εκμετλλευσης – πρην ξενοδοχεο «Oλυμπις» – «πουριστικ» "κφραση του μεταβατικο μοντερνισμο με στοιχεα νεοβυζαντιν. Aπ τις πριμες κατασκευ"ς μπετν αρμ" (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος).

10

H

K A £ H M E P I N H

(1888)– ÙÔ ÔÔ›Ô ¿‰ÔÍ· Î·ÙÂ‰·Ê›ÛÙËÎÂ Ï›ÁÔ ÚÈÓ ·fi ÙÔÓ Bã ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ ¶fiÏÂÌÔ, ·ÊÔ‡ ÛÙË Û‡ÓÙÔÌË ‡·ÚÍ‹ ÙÔ˘ Â›¯Â ÛÊÚ·Á›ÛÂÈ ÙËÓ Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎ‹ ˙ˆ‹ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜, ÛÂ Ì›· ÂÚ›Ô‰Ô ıÂ·ÙÚÈÎ‹˜ ·ÎÌ‹˜.

TÔ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÙË˜ AÁÔÚ¿˜ AÊÔ‡ ÏÔÈfiÓ ·Ê‹ÛÔ˘ÌÂ ·ÚÈÛÙÂÚ¿ Ì·˜ ÙËÓ Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô˘ –fi,ÙÈ ‰ËÏ·‰‹ ·¤ÌÂÈÓÂ ·fi ÙËÓ ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ¤ÎÙ·ÛË ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ «ÙÔ˘ §·Ô‡» (Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· «§Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˘»), Ô˘ Ì·Ù·›ˆ˜ Â›¯Â Û¯Â‰È¿ÛÂÈ Ô KÏÂ¿ÓıË˜– ·ÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÌ·ÛÙÂ Â›ÙÂ ÙÔ ı¤ÏÔ˘ÌÂ Â›ÙÂ fi¯È, fiÙÈ ¤¯Ô˘ÌÂ ÂÈÛ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÁÈ· Î·Ï¿ Ì¤Û· ÛÙÔÓ «·ÁÔÚ·›Ô» ·ÏÌfi ˙ˆ‹˜ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜. E‰Ò Ë ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ·Ô‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È ·ÈÛıËÙ¿, ‰È·Û·ÛÌ¤ÓË Ì¤Û· ·fi ¤Ó· Û‡ÌÊ˘ÚÌ· ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ÂÈÎfiÓˆÓ Ô˘ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È Á‡Úˆ Ì·˜. O,ÙÈ ·¤ÌÂÈÓÂ ·fi Ù· ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ÎÙ›ÚÈ· ˘Ô‚·ıÌ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ¿ÌÂÛË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ÌÂ Û‡Á¯ÚÔÓ· ÔÏ˘ÒÚÔÊ· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù· ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ, Â›ÛË˜ Î·È ÛÙËÓ ˘ÂÚÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ÙˆÓ ÈÛfiÁÂÈˆÓ Ì·Á·˙ÈÒÓ, Î·ıÒ˜ ÔÏ‡¯ÚˆÌÂ˜ Ù¤ÓÙÂ˜, Ê·ÓÙ·¯ÙÂÚ¤˜ ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎ¤˜ ÈÓ·Î›‰Â˜ Î·È fi,ÙÈ ¿ÏÏÔ ÚÔÛˆÚÈÓfi Î·È Â˘ÙÂÏ¤˜ ·Ú·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙÈ˜ fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘˜. K·È fiÌˆ˜, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÙÔÓÒÓÂÙ·È ÙÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ Ì·˜, Î·ıÒ˜ ·ÓÙÈÎÚ›˙Ô˘ÌÂ ÙÔ ‹ÚÂÌÔ ÌÔÚÊÔÏ·ÛÙÈÎfi ·Ó¿Ù˘ÁÌ· ÙË˜ ¢ËÌÔÙÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜ –·Ó·Î·ÈÓÈÛÌ¤ÓË˜ ÚfiÛÊ·Ù·– Ô˘ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ¤ˆ˜ ÙÈ˜ ËÌ¤ÚÂ˜ Ì·˜ ÙËÓ Û˘ÓıÂÙÈÎ‹ ÈÎ·ÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ ÙË˜, ÙÔ˘ I. KÔ˘Ì¤ÏË –Î·ıËÁËÙ‹ ÙfiÙÂ ÛÙÔ ¶ÔÏ˘ÙÂ¯ÓÂ›Ô – Ô˘ ÙËÓ ¤ÎÙÈÛÂ ÂÚ› ÙÔ 1880. ¶›Ûˆ ·fi ÙËÓ ·ÚÌÔÓÈÎ‹ ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎ‹ fi„Ë ÙË˜, ÌÂ Ù· ÔÏÏ·Ï¿ ÙÔÍˆÙ¿ ı˘ÚÒÌ·Ù·, ·ÓÔ›ÁÂÙ·È Ô ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Îfi˜ ¯ÒÚÔ˜ ¤ÎıÂÛË˜ ÙˆÓ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ. §ÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi˜ Î·È ‰È·ÊÒÙÈÛÙÔ˜, Î·ıÒ˜ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ÌÂ ÌÂÁ¿Ï· ÌÂÙ·ÏÏÈÎ¿ ˙Â˘ÎÙ¿ Î·È –·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜– ÔÏÏ·ÏÔ‡˜ Á˘¿ÏÈÓÔ˘˜ ÊÂÁÁ›ÙÂ˜. H ÛÙÂÓ‹ Ô‰fi˜ AÚÈÛÙÔÁÂ›ÙÔÓÔ˜ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÙË˜ AÁÔÚ¿˜ ·fi ÙÔ ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi –›Ûˆ˜– ÎÙ›ÚÈÔ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜: E›Ó·È ÙÔ – ¿Ï·È ÔÙ¤ – ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô «BÂÓÂÙ›·», ÌÂ ÙËÓ ÙÚÈÒÚÔÊË fi„Ë ÙÔ˘ Ó· ‰ÂÛfi˙ÂÈ ÌÂ ÙÔ ·Ó¿Ù˘ÁÌ¿ ÙË˜ ¤ˆ˜ ÙËÓ Ô‰fi E˘ÚÈ›‰Ô˘. AÔÙÂÏÂ› ¤Ó· ÍÂ¯ˆÚÈÛÙfi ‰Â›ÁÌ· ÙÔ˘ ·ÎÌ·›Ô˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡. ¶ÈÔ Û˘ÓÙËÚËÙÈÎfi ›Ûˆ˜ ·fi Ù· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÙÔ˘ ËÂÈÚÒÙË ¶¿ÓÁÎ·, Ô˘ Ì·˜ ˘Ô‰¤¯ıËÎ·Ó ÛÙËÓ OÌfiÓÔÈ·, ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ –ÌÂ ÙË Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎ‹ Ú˘ıÌÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ ÙË˜ fi„Ë˜ ÙÔ˘ Î·È ÙË ÛÔÊ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ Â› Ì¤ÚÔ˘˜ ÌÔÚÊÔÏ·ÛÙÈÎÒÓ Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ ÙÔ˘– ·˘Ùfi ÙÔ ··Ú¿ÌÈÏÏÔ ·ÛÙÈÎfi ‡ÊÔ˜ Ô˘ Â›¯Â ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙË˜ Ë ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÙË˜ Aı‹Ó·˜, ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·. ¶ÚÈÓ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘ÌÂ ·Ú·Î¿Ùˆ, ·˜ ı˘ÌËıÔ‡ÌÂ fiÙÈ ÛÙÔÓ ·ÚÔÛ‰ÈfiÚÈÛÙË˜ ÌÔÚÊ‹˜ ÂÏÂ‡ıÂÚÔ ¯ÒÚÔ Ô˘ ·ÏÒÓÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÌÚÔÛÙ¿ ·fi ÙËÓ AÁÔÚ¿ –ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜ ÙÔ˘– ÔÚıˆÓfiÙ·Ó Î¿ÔÙÂ Ë ·˘ÛÙËÚ‹ ÔÚıÔÁˆÓÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ §˘ÎÂ›Ô˘, ÂÓfi˜ ¤ÚÁÔ˘ ‰ÔÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÙÈÎÔ‡ ‡ÊÔ˘˜, Â›ÛË˜ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ¶. K¿ÏÎÔ˘. K·ÙÂ‰·Ê›ÛÙËÎÂ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÙËÓ ˘ÚfiÏËÛ‹ ÙÔ˘ Î·Ù¿ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙÔ˘ EÌÊ˘Ï›Ô˘.

KÙ›ÚÈ· Î·È Ú˘ıÌÔ› ™ÙË ‰È·ÛÙ·‡ÚˆÛË ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

ÌÂ ÙËÓ E˘ÚÈ›‰Ô˘ ¤¯Ô˘ÌÂ –ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ «BÂÓÂÙ›·»– ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙ· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù· ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ. M¿ÏÈÛÙ· ¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ –ÛÙÔÓ ·Ú. 51– ÂÓÙÂÏÒ˜ ·Ú·ÌÔÚÊˆÌ¤ÓÔ Û‹ÌÂÚ·, ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È ˆ˜ ·˘ıÂÓÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ. K·È ÈÔ Î¿Ùˆ, ÛÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘ –ÛÙÔÓ ·Ú. 32– ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ ¤Ó· ·fi Ù· ÈÔ ·Á·ËÌ¤Ó· ı¤Ì·Ù· ÙˆÓ ÊˆÙÔÁÚ¿ÊˆÓ ÙË˜ ·ÏÈ¿˜ Aı‹Ó·˜: MÈÎÚfi ‰ÈÒÚÔÊÔ, ÌÂ Â›ÛÔ‰Ô Î·È Ì·Á·˙› ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ Î·È ‰‡Ô Î·Ì˘ÏfiÛ¯ËÌ· Ì·ÏÎfiÓÈ· ÛÙÔÓ fiÚÔÊÔ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ ÙÔÓÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÌÂ ·ÂÙÒÌ·Ù· ÂÍˆÛÙfiı˘ÚÂ˜ Ï·ÈÛÈÒÓÔ˘Ó ÌÈ· ÎÂÓÙÚÈÎ‹ ÎfiÁ¯Ë ÌÂ Ì·ÏÔ‡ÛÙÚÂ˜ ÛÙÔ „Â˘‰ÔÛÙËı·›Ô ÙË˜. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó· «ÛÙÂÓÔÌ¤ÙˆÔ» ÎÔÌ„ÔÙ¤¯ÓËÌ·, Ô˘ ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ Û˘ÌÈ¤˙ÂÙ·È ·ÈÛıËÙÈÎ¿ ·fi Ù· ‰‡Ô ÔÏ˘ÒÚÔÊ· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù· ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ, Ô˘ ˘„ÒÓÔÓÙ·È ÛÙÈ˜ ÏÂ˘Ú¤˜ ÙÔ˘. ¶ÈÔ Î¿Ùˆ, ÙÔ ÌÔÓfiÎÏÈÙÔ Ó·˛‰ÚÈÔ ÙË˜ AÁ›·˜ K˘ÚÈ·Î‹˜ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚË Ù‡¯Ë, ·ÊÔ‡, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÚÔ˜ Ù· ‰ÂÍÈ¿ ÙÔ˘, ÁÂÈÙÔÓÂ‡ÂÈ ÌÂ ¤Ó· ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎfi Û›ÙÈ, Ô˘ ÊÈÏÔÍÂÓÂ› ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈfi ÙÔ˘ ÙÔ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ÂÌÔÚÈÎfi «ÎÈÁÎ·ÏÂÚ›·˜» ÙÔ˘ ¢ËÌ. N. ¶··ı·Ó·Û›Ô˘. ™ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ –·fi ÙËÓ E˘ÚÈ›‰Ô˘ ¤ˆ˜ ÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ– Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ‰È·Û¯›˙ÂÈ ÙËÓ ·ÏÈ¿ fiÏË Î·È Ù¤ÌÓÂÈ ÛÂ ÔÍÂ›Â˜ Î·È ·Ì‚ÏÂ›Â˜ ÁˆÓ›Â˜ Ù· ·Î·ÓfiÓÈÛÙ· ‰ÚÔÌ¿ÎÈ· ·˘Ù‹˜ ÙË˜ ÁÂÈÙÔÓÈ¿˜. A¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙËÓ AÁ›· K˘ÚÈ·Î‹ ·ÏÒÓÔÓÙ·È –·fi ÙÔÓ ·Ú. 33 ¤ˆ˜ ÙÔÓ ·Ú. 35– ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔ˘ÛÂ˜ fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ fi„ÈÌÔ˘ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡, ÌÂ Ù· ˆÚ·›· Ì·ÚÌ¿ÚÈÓ· Ì·ÏÎfiÓÈ· Î·È ÙÈ˜ ¤ÓÙÂ¯ÓÂ˜ ÛÈ‰ÂÚÈ¤˜ ÙÔ˘˜. ™ÙË ÁˆÓ›· ÌÂ ÙËÓ Ô‰fi K·Ï·Ì›‰· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÂ› ¤ˆ˜ Û‹ÌÂÚ· ÙÔ ÙÂÙÚ·ÒÚÔÊÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô «Cecil», ‰È·ÌÔÚÊˆÌ¤ÓÔ ÛÙÔ ‡ÊÔ˜ ÂÓfi˜ ‹ÈÔ˘ «ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÌÔ‡» ÙË˜ ÂÚ› ÙÔ 1920 ÂÔ¯‹˜. K·È Â›Ó·È ›Ûˆ˜ ÂÚ›ÂÚÁÔ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ fiÛÔ ÚÔ¯ˆÚ¿ÌÂ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ˘Ú‹Ó· ÙË˜ fiÏË˜, ÙfiÛÔ ÏËı·›ÓÔ˘Ó Ù· ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ¿ ‰Â›ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ ÌÂÙ·‚·ÙÈÎÔ‡ ÂÎÏÂÎÙÈÎÈÛÌÔ‡ ÙË˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ 1910–25. Oˆ˜ .¯. ÛÙ· Û˘ÓÂ¯fiÌÂÓ· ·ÛÙÈÎ¿ Ì¤Á·Ú· (·Ú. 20 Î·È 22) fiÔ˘ –È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ– ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ fi„Ë ÙÔ˘ Ë ÏÔ‡ÛÈ· Ï·ÛÙÈÎ‹ ‰È·ÎfiÛÌËÛË Î·È ÙÔ ÂÈ‰ÂÈÎÙÈÎfi ·ÈÛıËÙÈÎfi ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ Á·ÏÏÈÎÔ‡ Seconde Empire. øÛÙfiÛÔ, ÔÈ ÛÈ‰ÂÚÈ¤˜ ÙˆÓ ÛÙËı·›ˆÓ ÙˆÓ Ì·ÏÎÔÓÈÒÓ Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Â‰Ò Ù· ÌÔÙ›‚· Ô˘ Ô TÛ›ÏÂÚ ‰È¤‰ˆÛÂ ÛÂ fiÏË ÙËÓ Aı‹Ó·, ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·. ¶·ÓÔÌÔÈfiÙ˘¿ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏˆÛÙÂ ‚Ï¤Ô˘ÌÂ Î·È ÛÙÔ ÎÔÌ„fi ‰ÈÒÚÔÊÔ –Û‹ÌÂÚ· ÙË˜ ALPHA BANK– Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÓÔÙÈfiÙÂÚ· ÛÙË ÁˆÓ›· ÙË˜ Ô‰Ô‡ BÔÚ¤Ô˘. AÓÙÈÎÚÈÛÙ¿ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ı· Ú¤ÂÈ ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ Ó· ÚÔÛ¤ÍÔ˘ÌÂ ¤Ó· ·¤ÚÈÙÙË˜ ÌÔÚÊ‹˜ ÙÚÈÒÚÔÊÔ (·Ú. 19), Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÂÎÂ›ÓÔ ÙÔÓ È‰ÈfiÙ˘Ô ÎÏ·ÛÈÎ›˙ÔÓÙ· ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ Art–Deco, ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎ¿ ‰È·‰Â‰ÔÌ¤ÓÔ ÛÙËÓ Aı‹Ó· ÂÚ› ÙÔ 1930. º˘ÛÈÎ¿, ·fi ÙÔ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎfi ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏfiÁÈfi Ì·˜ ‰ÂÓ ÏÂ›ÂÈ Î·È ÙÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤ÚÓÔ˘ ÎÈÓ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ·, ˘ÏÔÔÈËÌ¤ÓÔ ÛÙËÓ ÔÏ˘Î·ÙÔÈÎ›· ÙÔ˘ ÌÂÛÔÔÏ¤ÌÔ˘, ÌÂ ÙËÓ ÙÔÏÌËÚ‹ Î·Ì‡ÏË ·fiÏËÍË ÙË˜ ÁˆÓ›·˜ ÙË˜ (·ÎÚÈ‚Ò˜ ÛÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ ÌÂ ÙËÓ Ô‰fi AÁ›·˜ EÈÚ‹ÓË˜) Î·È ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈÎ‹ ¤ÓÙ·ÛË ÙˆÓ

ÁÚ·ÌÌÈÎÒÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ ÛÙËÓ fi„Ë ÙË˜. øÛÙfiÛÔ, ·Ó Ì¤Û· Ì·˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ¤Ó· ·›ÛıËÌ· ·ÔÚ›·˜ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ ·Ô˘Û›· Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ÚˆÈÌfiÙÂÚÔ ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÙË˜ fiÏË˜ –‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙÂ ‹‰Ë ÛÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ– Î¿ÔÈˆÓ ¤ÛÙˆ ‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Ù˘ÈÎÔ‡ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡, Ì·˜ ÂÚÈÌ¤ÓÂÈ Â‰Ò ÌÈ· ·ÚfiÛÌÂÓË ÈÎ·ÓÔÔ›ËÛË. AÚÈÛÙÂÚ¿ Ì·˜, Î·ıÒ˜ ÏËÛÈ¿˙Ô˘ÌÂ ÚÔ˜ ÙËÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·Î‹ Ï·ÙÂ›· (ÛÙÔÓ ·Ú. 4), ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Ë ÁÓÒÚÈÌ‹ Ì·˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ Û‡ÓıÂÛË: AÏ‹ ‰ÈÒÚÔÊË – Î¿Ùˆ Ì·Á·˙È¿ Î·È Â›ÛÔ‰Ô˜ Î·È ¿Óˆ ÙÚÈÌÂÚ‹˜ ‰È¿ÚıÚˆÛË, ÌÂ ÙÔ ÌÂÛ·›Ô ·Ú¯·˝˙ÔÓ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙË˜ fi„Ë˜, Ô˘ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È ÌÂ Ù¤ÛÛÂÚÈ˜ ÎÔÌ„¤˜ ÎÔÚÈÓıÈ·Î¤˜ ·Ú·ÛÙ¿‰Â˜, ÔÈ ÔÔ›Â˜ Ê¤ÚÔ˘Ó ıÚÈÁÎfi Î·È ·ÚÌÔÓÈÎfi ÎÏ·ÛÈÎfi ·¤ÙˆÌ·. ™ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ, ÙÔ ··Ú·›ÙËÙÔ Ì·ÏÎfiÓÈ ÂÈÛÊÚ·Á›˙ÂÈ ÙËÓ Ù˘ÈÎ‹ ·ıËÓ·˚Î‹ Û‡ÓıÂÛË. M·›ÓÔ˘ÌÂ ÙÂÏÈÎ¿ ÛÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ, ·ÓÙ·ÌÒÓÔÓÙ·˜ Î·ı¤Ùˆ˜ ÙËÓ EÚÌÔ‡, Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡ÂÈ –ÛÙË Û¯¤ÛË ÙË˜ ÌÂ ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜– ¤Ó· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ: A˘ÙfiÓ Ô˘ ·ÔÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÙÔ «Ô¯ÏËÚfi Û˘ÛÛˆÌ¿ÙˆÌ·» ÍÂÓÔ‰Ô¯ÂÈ·ÎÔ‡ Î·È ·ÁÔÚ·›Ô˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ «·ÍÈÔÚÂ‹» ÏÂ˘Ú¿ ÙË˜ ·ıËÓ·˚Î‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÙË Û¯¤ÛË ÙË˜ ÌÂ Ù· ·Á·ı¿ ÔÏ˘ÙÂÏÂ›·˜, Ù· ÚÔÛÊÂÚfiÌÂÓ· ÛÂ ¤Ó· Ù˘ÈÎfi ·ÛÙÈÎfi ÂÌÔÚÈÎfi ¿ÍÔÓ·. EÓ·Ó ÎfiÛÌÔ, ‰ËÏ·‰‹, Ô˘ ›Ûˆ˜ ‰ÂÓ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ ÛÙË ˙ˆÓÙ·Ó‹ Î·È ÔÏ˘‰È¿ÛÙ·ÙË Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÔÈÎ›ÏˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ fiÌˆ˜ Ë È‰È¿˙Ô˘Û· ÔÈfiÙËÙ· Î·È Ô ÌÈÎÙfi˜ ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÚÔÛ‰›‰ÂÈ ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ ·˘Ùfi ÙË ÌÔÓ·‰ÈÎ‹ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ¿ ÙÔ˘.

H Γωνα Aθηνς και Aγας Eιρνης: Πολυκατοικα του μεσοπολ"μου με χαρακτηριστικ τη δυναμικ "κφραση των μορφοπλαστικν στοιχεων της. Tολμηρ ερημα της σνθεσης η "νταξη των παραθρων στην καμπλη συνντηση των δο ψεων (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος).

Õ Διροφο νεοκλασικ οικοδμημα στη γωνα Aθηνς και Bορ"ου, σμερα ανακαινισμ"νο ως υποκατστημα της Alpha Bank. Tονισμς του ξονα της ψεως προς την οδ Aθηνς με ρυθμολογημ"να, σνθετα ανογματα και μαρμρινο εξστη στον ροφο (φωτ.: Γ. Mπαρδπουλος).

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

11

Bαρβκειο Λκειο και Kεντρικ Aγορ Tης M Õƒø˜ K ∞ƒ¢∞ªÿΔ™∏ – A ¢Õª∏ Eπ. Kαθηγτριας EMΠ

I

OY§IO™ ÙÔ˘ 1851. MÂ B·ÛÈÏÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· Ô Î‹Ô˜ ÙÔ˘ §·Ô‡, Ë ÌÂÁ¿ÏË ·˘Ù‹ Ï·ÙÂ›· Ô˘ Â›¯·Ó Û¯Â‰È¿ÛÂÈ ÔÈ KÏÂ¿ÓıË˜ Î·È ™¿Ô˘ÌÂÚÙ ÛÙËÓ Î·Ù¿ÏËÍË ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ Ô˘ Î·Ù·Ï¿Ì‚·ÓÂ ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·fi ÙËÓ OÌfiÓÔÈ· Î·È Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ E˘ÚÈ›‰Ô˘, Î·Ù·ÚÁÂ›Ù·È. M·˙› ÙË˜ Û‚‹ÓÂÈ Î·È ÙÔ fiÚ·Ì· ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ ÙË˜ ÁÈ· ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÂÌÔÚÈÎ‹ ·ÁÔÚ¿ Ô˘ ı· Î¿Ï˘ÙÂ 44 ÛÙÚ¤ÌÌ·Ù· Î·Ù¿ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÙˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ÌÂÁ·ÏÔ˘fiÏÂˆÓ. ¢ÂÓ‰ÚÔÛÙÔÈ¯›Â˜, ¯·ÌËÏfi Ú¿ÛÈÓÔ, ˘ÁÚÔ› ¯ÒÚÔÈ, ÎÂÓÙÚÈÎ‹ Ï·ÙÂ›· Î·È Á‡Úˆ Á‡Úˆ ÌÂÁ·ÏfiÚÂ· ÎÙ›ÚÈ· Ô˘ ÛÙ· ÈÛfiÁÂÈ¿ ÙÔ˘˜ ı· ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ÔÏ˘ÙÂÏ‹ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù·. K¿ÙÈ Û·Ó ÙËÓ place des Vosgues ÛÙÔ ¶·Ú›ÛÈ. ™ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÔÎÙÒ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎ¿ ÙÂÙÚ¿ÁˆÓ·. MfiÓÔ ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÙÌ‹Ì· ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ‰È·ÙËÚ‹ıËÎÂ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô Î·È ÙËÓ EıÓÈÎ‹ TÚ¿Â˙·, ÂÂÈ‰‹ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ˘‹Ú¯·Ó ·ÚÎÂÙ¿ Ú¤Ì·Ù· Î·È ‰ÂÓ ÚÔÛÊÂÚfiÙ·Ó ÁÈ· ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛË. OÚÈÔıÂÙÂ›Ù·È ¤ÙÛÈ Ë Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ Î·È ¤Ó· ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ ¯·ÌËÏfiÙÂÚ· ÚÔ˜ ÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ Ë Ï·ÙÂ›· ÙË˜ EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜ Î·È ·¤Ó·ÓÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ë Ï·ÙÂ›· ÙË˜ N·˘ÙÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜. TÔ 1860 ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÂÈÙÚÔ‹ ·ÔÙÂÏÔ‡ÌÂÓË ·fi ÙÔÓ Û˘ÓÙ·ÁÌ·Ù¿Ú¯Ë Î·È ·Ú¯ËÁfi ÙÔ˘ MË¯·ÓÈÎÔ‡ ¢. ™Ù·˘Ú›‰Ë ˆ˜ ÚfiÂ‰ÚÔ, ÙÔ˘˜ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓÂ˜ ¶. K¿ÏÎÔ Î·È º. MÔ˘Ï·Ó˙¤, ÙÔ˘˜ ÌË¯·ÓÈÎÔ‡˜ NÙ·ÓÈ¤Ï Î·È B. ¶ÂÙÌÂ˙¿, ÙÔÓ ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹ ÙË˜ YÁÈÂÈÓ‹˜ I. BÔ‡ÚÔ Î·È ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ¢‹Ì·Ú¯Ô °. ™ÎÔ‡ÊÔ ÁÈ· Ó· ·Ó·ıÂˆÚ‹ÛÂÈ Î·È Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÈ ÙÔ Ó¤Ô Û¯¤‰ÈÔ fiÏÂˆ˜ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. ™ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ·˘Ùfi Ê·›ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ‰È·ÌÔÚÊˆÌ¤ÓÂ˜ ÔÈ Ï·ÙÂ›Â˜ ÙË˜ EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜ Î·È ÙË˜ N·˘ÙÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜, ÌÂ ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ı· ·Û¯ÔÏËıÔ‡ÌÂ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·. H Ï·ÙÂ›· ÙË˜ EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ ÌÂ ÛÙfi¯Ô Ó· Î·Ï‡„ÂÈ ¤Ó· Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ Ô˘ Î¿Ï˘ÙÂ ÛÙÔ ÚÒÙÔ Û¯¤‰ÈÔ Ë ¶Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ §·Ô‡ Î·È Î·Ù·Ï¿Ì‚·ÓÂ ÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ Ô‰ÒÓ ·¤Ó·ÓÙ› ÙË˜. H Ï·ÙÂ›· ÙË˜ N·˘ÙÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜ ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ ¤ÙÛÈ, fiÙ·Ó ÙÔ 1856 ÌÂ B.¢. ·ÔÊ·Û›˙ÂÙ·È fiÙÈ Ë ı¤ÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È «Ë ÎÚÈıÂ›Û· Â˘ı˘Ù¤Ú·» ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙÔ˘ «Ó·˘ÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏÂ›Ô˘» Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙË ÂÈı˘Ì›· Î·È ÙË ‰ˆÚÂ¿

12

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

H Tο Bαρβκειο Λκειο, σε λιθογραφα τυπωμνη στο Παρσι. Aπ το Eθνικν Hμερολγιον του Eτους Z´, του Mαρνου Π. Bρεττο, 1867 (φωτ.: Συλλογ A. Σ. Mαλλη).

Ã Tο Bαρβκειο Λκειο που θεμελιθηκε το 1857 σε σχδια του Aθηναου αρχιτκτονα Παναγιτη Kλκου. Tο διροφο κτριο, σε αυστηρ νεοκλασικ ρυθμ και με τους ιωνικος μαρμρινους κονες στην εσοδο, πυρπολθηκε στα Δεκεμβριαν. H επισκευ του ταν εκολη. Παρ τις διαμαρτυρες μως των αρχιτεκτνων, κατεδαφστηκε... (φωτ.: Aφο Mεγαλοκονμου 13/1/1956 – Συλλογ N. E. Tλη).

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

H H Bαρβκειος Aγορ το 1946, με τη συμμετρικ ορθογωνικ κτοψη και τη μεγλη στεγασμνη κεντρικ εσωτερικ αυλ. H στγαση γινε απ μταλλο και γυαλ. Περιλαμβνει 73 μαγαζι που λλα λειτουργον εσωτερικ και λλα εξωτερικ. H μορφ της εναι επηρεασμνη απ αντστοιχα παραδεγματα της Eυρπης και ιδως της Iταλας (φωτ.: Συλλογ M. Γ. Tσγκαρη).

P Bαρβκειος Aγορ, 1954. Tο αγοραστικ κοιν της ανκε κυρως στις ασθενστερες οικονομικ τξεις (φωτ.: Συλλογ N. E. Tλη). ÙÔ˘ B·Ú‚¿ÎË. K·È ·Ó·ÚˆÙÈ¤Ù·È Ô T‡Ô˜ ÙË˜ ÂÔ¯‹˜, Ò˜ ¤Ó· ·ÚfiÌÔÈÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È Ó· ÌÔÚÊÒÛÂÈ Ó·‡ÙÂ˜ Î·È ·ÍÈˆÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ‰ÂÓ ·ÔÊ·Û›˙ÂÙ·È Ó· ·Ó·ÁÂÚıÂ› ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·.

O Â˘·ÙÚ›‰Ë˜ B·Ú‚¿ÎË˜ H ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· ›Ûˆ, fiÙ·Ó ÙÔÓ M¿ÈÔ 1824 Ô æ·ÚÈ·Ófi˜ Iˆ¿ÓÓË˜ B·Ú‚¿ÎË˜ ·Ê‹ÓÂÈ ÌÂ ÙË ‰È·ı‹ÎË ÙÔ˘ 700.000 ÚÔ‡‚ÏÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË §˘ÎÂ›Ô˘ ‹ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ ÛÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙË˜ EÏÏ¿‰·˜ Î·È 300.000 ÚÔ‡‚ÏÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË N·˘ÙÈÎÔ‡ §˘ÎÂ›Ô˘. YÛÙÂÚ· ·fi ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ B·Ú‚¿ÎË Ë ÎfiÚË ÙÔ˘ ··ÈÙÂ› ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎÙÂÏÂÛÙ¤˜ ÙË˜ ‰È·ı‹ÎË˜ Ó· ÙË˜ ·Ú·‰ÒÛÔ˘Ó ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ÂÚÈÔ˘Û›· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙË˜. EÎÂ›ÓÔÈ, fiÌˆ˜, Î·Ù·Ê¤ÚÓÔ˘Ó Ó· ÂÈÎ˘ÚÒÛÔ˘Ó ÙË ‰È·ı‹ÎË Î·È Ó· ÛÙÂ›ÏÔ˘Ó ·Ú¯ÈÎ¿ ÛÙÔÓ Iˆ¿ÓÓË K·Ô‰›ÛÙÚÈ· ¤Ó· ÌÈÎÚfi Û¯ÂÙÈÎ¿ ¯ÚËÌ·ÙÈÎfi ÚÔ˚fiÓ ÌÂ ÙÔ ÔÔ›Ô ÎÙ›˙ÂÙ·È ÙÔ ·ÏÏËÏÔ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÛÙÔ AÚÁÔ˜. ™Ù· ¯ÚfiÓÈ· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Î·È ¤ÂÈÙ· ·fi ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ÂÚÈ¤ÙÂÈÂ˜, Êı¿-

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

13

ÓÂÈ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· ¤Ó· ·ÎfiÌË ÙÌ‹Ì· ·fi ÙÔ ÔÛfiÓ ÙË˜ ‰È·ı‹ÎË˜. O K·Ô‰›ÛÙÚÈ·˜ ¤¯ÂÈ È· Âı¿ÓÂÈ, Ô OıˆÓ·˜ ¤¯ÂÈ ·Ó¤‚ÂÈ ÛÙÔÓ ıÚfiÓÔ ÙË˜ EÏÏ¿‰·˜ Î·È Ë ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÊÂÚıÂ› ÛÙËÓ Aı‹Ó·. H °Ú·ÌÌ·ÙÂ›· EÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ Î·È ¢ËÌÔÛ›·˜ EÎ·È‰Â‡ÛÂˆ˜ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂ ÙÔ˘˜ ÂÎÙÂÏÂÛÙ¤˜ ÙË˜ ‰È·ı‹ÎË˜ Î·È ÙÔÓ ÚfiÍÂÓfi Ì·˜ ÛÙÔ T·˚Á¿ÓÈ ÙË˜ PˆÛ›·˜ ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÎÏËÚÔ‰ÔÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙËÓ EıÓÈÎ‹ TÚ¿Â˙·. ¢ÂÓ Â›Ó·È ·ÎfiÌË ÍÂÎ¿ı·ÚÔ ÁÈ· ÙÔ ÔÈÔ ·fi Ù· ‰‡Ô Û¯ÔÏÂ›· ı· ÎÙÈÛÙÂ›: TÔ N·˘ÙÈÎfi §‡ÎÂÈÔ ‹ ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ ÛÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·. K¿ÔÈÔÈ Ù·˘Ù›˙Ô˘Ó ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÂ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÙÔ˘ AÚÁÔ˘˜, Î¿ÔÈÔÈ ¿ÏÏÔÈ ÙÔ Ó·˘ÙÈÎfi Ï‡ÎÂÈÔ ÌÂ ÙË Û¯ÔÏ‹ ÙˆÓ E˘ÂÏ›‰ˆÓ Ô˘ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂÎÂ›ÓË ÛÙËÓ ÔÈÎ›· Feraldi ÛÙÔÓ ¶ÂÈÚ·È¿. ™ÈÁ¿ ÛÈÁ¿, Ù· ‰‡Ô Û¯ÔÏÂ›· Ù·˘Ù›˙ÔÓÙ·È Î·È Á›ÓÔÓÙ·È ¤Ó· ÛÙË Û˘ÓÂ›‰ËÛË ÙË˜ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌË˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙË˜ ›‰È·˜ ÙË˜ Î˘‚¤ÚÓËÛË˜. TÔ «B·Ú‚¿ÎÂÈÔÓ», fiˆ˜ ÂÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È, ı· ¤¯ÂÈ fiÌÔÈÔ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi ÌÂ Ù· ˘fiÏÔÈ· Á˘ÌÓ¿ÛÈ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Î·È ı· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Î·È ÙÈ˜ Ù¿ÍÂÈ˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Û¯ÔÏÂ›Ô˘. ™’ ·˘-

14

H

K A £ H M E P I N H

B

Ùfi ı· ÊÔÈÙÔ‡Ó ÌÂ ˘ÔÙÚÔÊ›· ÙÚÂÈ˜ ‹ Ù¤ÛÛÂÚÈ˜ æ·ÚÈ·ÓÔ› Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Ó ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ÛÔ˘‰¿ÛÔ˘Ó ¿ÓÙÔÙÂ ÌÂ ˘ÔÙÚÔÊ›· ÙË Ó·˘ÙÈÎ‹ ÂÈÛÙ‹ÌË ÛÙÔ ÂÍˆÙÂÚÈÎfi Ì¤¯ÚÈ˜ fiÙÔ˘ È‰Ú˘ıÂ› Î·È ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· B·ÛÈÏÈÎfi N·˘ÙÈÎfi §‡ÎÂÈÔ. ¢ÂÓ Ì¤ÓÂÈ ·Ú¿ Ó· ÔÚÈÛıÂ› Ë ı¤ÛË fiÔ˘ ÙÔ B·Ú‚¿ÎÂÈÔÓ §‡ÎÂÈÔÓ ı· ÎÙÈÛÙÂ›. EÈ‰ÈÎ‹ ÂÈÙÚÔ‹ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó· ÂÈÏ¤ÍÂÈ ÙÔ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙÂÚÔ Á‹Â‰Ô. AÚ¯ÈÎ¿ ÚÔÙÂ›ÓÂÙ·È ¤Ó· ÔÈÎfiÂ‰Ô ÛÙËÓ ¶Ï¿Î· ‰›Ï· ÛÙËÓ ÔÈÎ›· ÙÔ˘ ÁÈ·ÙÚÔ‡ H›ÙË. AÎÔÏÔ˘ıÂ› ¤Ó· ÔÈÎfiÂ‰Ô ›Ûˆ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·fi ÙÔ OÊı·ÏÌÈ·ÙÚÂ›Ô ·Ó·ÙÔÏÈÎ¿ ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘. H ÂÈÙÚÔ‹ fiÌˆ˜ ‰ÂÓ Û˘ÌÊˆÓÂ› «È‰›ˆ˜ ‰Â ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ Û˘ÌÊ¤ÚÂÈ Ó· ÂÁÂÚıÔ‡Ó ‰‡Ô ÌÂÁ¿Ï· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎ¿ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÏËÛ›ÔÓ ·ÏÏ‹ÏˆÓ». «E›Ó·È fiÏˆ˜ ·Û‡ÌÊÔÚÔÓ», ·Ú·ÙËÚÂ› «ÂÈ˜ ÙËÓ ÌfiÚÊˆÛÈÓ ÙË˜ ÌÈÎÚ¿˜ ËÏÈÎ›·˜ Ó· ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÂÙ·È ·‡ÙË ·‰È·ÏÂ›Ùˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ÊÔÈÙËÙÒÓ

K Y P I A K H

ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘». ¶ÚÔÙÂ›ÓÂÈ, ÏÔÈfiÓ, ·ÓÙ’ ·˘ÙÔ‡, ¤Ó· ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ÔÈÎfiÂ‰Ô Ô˘ ·Ó‹ÎÂ ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ÛÙÔÓ ÈÂÚ·fiÛÙÔÏÔ Î·È ·È‰·ÁˆÁfi I. KÈÓÁÎ ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ÌÂ ÙÔ fiÓÔÌ· ºÈÏ·‰¤ÏÊÂÈ·. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ ÔÈÎfiÂ‰Ô ÛÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜ fiÔ˘ ÙÂÏÈÎ¿ ÎÙ›ÛÙËÎÂ ÙÔ B·Ú‚¿ÎÂÈÔÓ. £¤ÛË ÎÂÓÙÚÈÎ‹, ÁÈ·Ù› «Î·È ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfiÓ ··Ú·ÈÙ‹Ùˆ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˘’ fi„ÈÓ ÚÔÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ ÂÚ› ÂÎ·È‰Â˘ÙËÚ›Ô˘ ·Ó‹ÎÔÓÙÔ˜ ÂÈ˜ ÙËÓ ÌÂÛ·›·Ó ·È‰Â›·Ó» Î·È ‰ÈfiÙÈ, ‰È¿ ÙË˜ ·˘ÙfiıÈ ·ÓÂÁ¤ÚÛÂˆ˜ ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ §˘ÎÂ›Ô˘ ı¤ÏÂÈ ÔÔÛÔ‡Ó ÂÌ„˘¯ˆı‹ Î·È ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÂÎÂ›ÓÔ ÙË˜ fiÏÂˆ˜ ÙÔ ÔÔ›ÔÓ ¿¯ÚÈ ÙÔ˘ Ó˘Ó ˆ˜ ÂÈ˜ ÂÁÎ·Ù¿ÏÂÈ„ÈÓ, Ê·›ÓÂÙ·È ˘¿Ú¯ÔÓ». T· ÂÈ¯ÂÈÚ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÁÚ·ÌÌ·Ù¤· ÙË˜ ¶·È‰Â›·˜ Â›ıÔ˘Ó ÙËÓ Î˘‚¤ÚÓËÛË, K·Ó¤Ó·Ó ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ··Û¯ÔÏÂ› Ë ÁÂÈÙÓ›·ÛË ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ ÂÌÔÚ›Ô˘ ÌÂ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô. O AıËÓ·›Ô˜ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙˆÓ ¶·Ó·ÁÈÒÙË˜ K¿ÏÎÔ˜ ·Ó·-

TÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È Ë ÌÂÁ¿ÏË ·ÁÔÚ¿, ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤‰ˆÛÂ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘, ÛËÌ¿‰Â„·Ó ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÈ ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Ë ÂÈÙÚÔ‹ «Â‡ÚÂÓ ¿Ó˘ Î·ÏfiÓ». ™ÙÈ˜ 21 AÚÈÏ›Ô˘ ÙÔ˘ 1857 Á›ÓÂÙ·È Ë ÙÂÏÂÙ‹ ÙË˜ ıÂÌÂÏ›ˆÛË˜ ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ §˘ÎÂ›Ô˘. ™ÙËÓ ÙÂÏÂÙ‹ ·Ú¤ÛÙËÛ·Ó ÔÈ ‚·ÛÈÏÂ›˜ Î·È ÔÈ ·Ú¯¤˜ ÙË˜ fiÏË˜. ¢‡Ô ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÙÔ 1859, ÂÁÎ·ÈÓÈ¿˙ÂÙ·È Â›ÛËÌ· ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô. H Ï·ÙÂ›· Ô˘ Ô ‰‹ÌÔ˜ Â›¯Â ÔÓÔÌ¿ÛÂÈ «¶Ï·ÙÂ›· N·˘ÙÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜» ¤ÌÂÈÓÂ ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ Ï·ÙÂ›· B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘. TÔ ÎÙ›ÚÈÔ, ‰˘ÒÚÔÊÔ ·ÎÔÏÔ˘ıÂ› ¤Ó·Ó ·˘ÛÙËÚfi ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎfi Ú˘ıÌfi ÌÂ ÌfiÓÔ Ï·ÛÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ Úfi˘ÏÔ ÙË˜ ÂÈÛfi‰Ô˘ ÌÂ ÙÔ˘˜ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ˘˜ ÈˆÓÈÎÔ‡˜ Î›ÔÓÂ˜. T· ·Ú¿ı˘Ú· ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ ‹Ù·Ó ·Ï¿ ÌÂ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ ÎÏ·ÛÈÎfi Ï·›ÛÈÔ, ÂÓÒ ÂÎÂ›Ó· ÙÔ˘ ÔÚfiÊÔ˘ Ï·ÈÛÈÒÓÔÓÙ·Ó ·fi ‰ˆÚÈÎ¤˜ ·Ú·ÛÙ¿‰Â˜. °ÂÓÈÎ¿ ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ¤Ó· Ì¿ÏÏÔÓ ‚·Ú‡ ÎÙ›ÚÈÔ. ™ÙÔ ›Ûˆ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ˘„ˆÓfiÙ·Ó ·Ì‹¯·ÓÔ˜ Ô ‡ÚÁÔ˜ ÙÔ˘ ÎÏÈÌ·ÎÔÛÙ·Û›Ô˘. MÂÚÈÎ¿ ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ 1865 Ë ÂÈÙÚÔ‹ ÙË˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹˜ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÂÈ ÌÂ Ù· ˘fiÏÔÈ· ¯Ú‹Ì·Ù· ÙË˜ ‰ˆÚÂ¿˜ Ù· Á‡Úˆ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÔÈÎfiÂ‰·, ÒÛÙÂ Ó· ÌÔÚ¤ÛÂÈ ·˘Ùfi Ó· ÂÂÎÙ·ıÂ›.

Õ Aναστηλωμνη πρσφατα η Δημοτικ Aγορ, στεγασμνη πλον με κεραμδια και γυαλ, αποτελε τον πλο λξης του αγοραστικο κοινο που αναζητε φρσκα και φθην τρφιμα (φωτ.: Γιννης Mλης).

P Tο εσωτερικ της Δημοτικς Aγορς. Tο φως μπανει απ τα συμμετρικ παρθυρα που βρσκονται πνω απ τις καμρες σε ορθογνια διταξη (φωτ.: Γιννης Mλης).

·ÊÔ‡ Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÂÌÔÚÈÎ¿ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÙË˜ Aı‹Ó·˜ ¤¯Ô˘Ó ‚·ÛÈÎ¿ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ·ıÂ› ÛÙËÓ EÚÌÔ‡, ÙËÓ AÈfiÏÔ˘ Î·È ÙÈ˜ ·Úfi‰Ô˘˜ ÙÔ˘˜, Â›Ó·È È· Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ Ë AıËÓ¿˜ ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ÂÍÂÏÈ¯ıÂ› ÛÙË ÏÂˆÊfiÚÔ Ô˘ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÓÙÔ˘Û·Ó ÔÈ KÏÂ¿ÓıË˜ Î·È ™¿Ô˘ÌÂÚÙ. H Ï·ÙÂ›· EÌÔÚ›Ô˘ ‰ÂÓ ÂÚÈÙÚÈÁ˘Ú›˙ÂÙ·È Î·È ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ı· ÂÚÈÙÚÈÁ˘ÚÈÛÙÂ› ·fi ÌÂÁ¿Ï· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù·. O ‰‹ÌÔ˜ ÂÎ‰›‰ÂÈ „‹ÊÈÛÌ· ÌÂ ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÚÈÒÓ ·ÁÔÚÒÓ ·fi ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ Ë Ì›·, Ë KÂÓÙÚÈÎ‹ ¿Óˆ ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· ÙË˜ EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜. TÔ B·ÛÈÏÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ·, ÌÂ ÙÔ ÔÔ›Ô ‰›ÓÂÙ·È Ë ¿‰ÂÈ· ÙË˜ ·Ó¤ÁÂÚÛË˜ ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜ Î·È ÙË˜ Î·Ù¿ÚÁËÛË˜ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ¿ ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜, ÂÎ‰›‰ÂÙ·È ÙÔ Î·ÏÔÎ·›ÚÈ ÙÔ˘ ’76. O ÂÈÎÂ›ÌÂÓÔ˜ fiÏÂÌÔ˜ ÌÂÙ·Í‡ PˆÛ›·˜ Î·È TÔ˘ÚÎ›·˜ ·Ó·ÁÎ¿˙ÂÈ ÙÔÓ ‰‹ÌÔ Ó· Î·ı˘ÛÙÂÚ‹ÛÂÈ ÁÈ· Ï›ÁÔ ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛ‹ ÙË˜, ÚÔÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ Ó· Û˘ÁÎÚÔÙËıÂ› ·ÔıÂÌ·ÙÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Èı·Ó‹˜ ÂÌÏÔÎ‹˜ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜. TÔÓ ÂfiÌÂÓÔ ¯ÚfiÓÔ Ë ·ÁÔÚ¿ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÎÙ›˙ÂÙ·È. TÔ ¤ÚÁÔ ÚÔ¯ˆÚÂ› ·Ú¯ÈÎ¿ ÌÂ ÁÔÚÁfi Ú˘ıÌfi ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙ·Ì·Ù¿ ÁÈ· Ï›ÁÔ. ™ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ·˘Ùfi Ô ¯ÒÚÔ˜ ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È ÛÂ «ÎÔÚÒÓ· Î·È ÂÛÙ›·Ó ÓÔÛÔÁfiÓÔÓ». OÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ‰È·Ì·ÚÙ‡ÚÔÓÙ·È ¤ÓÙÔÓ·. TÔÓ ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1880 ÔÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·ÊÔ‡ ÂÓ Ùˆ ÌÂÙ·Í‡ ¤¯ÂÈ ˘ÔÁÚ·ÊÂ› Û‡Ó·„Ë ‰·ÓÂ›Ô˘ ÌÂÙ·Í‡ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ Î·È ÙË˜ EıÓÈÎ‹˜ TÚ¿Â˙·˜. TËÓ Â›‚ÏÂ„Ë ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ Ô ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ·˜ Iˆ¿ÓÓË˜ KÔ˘Ì¤ÏË˜ Ô˘ ÙÚÔÔÔÈÂ› ÙÔ ·Ú¯ÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ. K¿ÔÈÂ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ·, ÙÔ˘ ÂÚÁÔÏ¿‚Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ ‰ÈÂ˘ıÂÙÔ‡ÓÙ·È Î·È Ë ·ÁÔÚ¿ ÔÏÔÎÏËÚÒÓÂÙ·È ÙÔ 1886. H‰Ë, fiÌˆ˜, ·fi ÙÔ 1884 ¤¯Ô˘Ó ÂÁÎ·Ù·ÛÙ·ıÂ› Û’ ·˘Ù‹Ó ÚÒÙ· Î·Ù·ÛÙËÌ·Ù¿Ú¯Â˜ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÌÂÁ¿ÏË ˘ÚÎ·ÁÈ¿ Ô˘ ·ÔÙ¤ÊÚˆÛÂ Ù· Í‡ÏÈÓ· ·Ú·‹ÁÌ·Ù· ÙË˜ ¶·Ï·È¿˜ AÁÔÚ¿˜ ÛÙÔ Ù¤ÚÌ· ÙË˜ AÈfiÏÔ˘ Î·È Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÂÚ›-

ÊËÌÔ «¶‡ÚÁÔÓ ÙÔ˘ ˆÚÔÏÔÁ›Ô˘» ÙÔ˘ EÏÁÈÓ. TÔ ¤ÚÁÔ ÛÙÔ›¯ÈÛÂ ÙÂÏÈÎ¿ 460.000 ‰Ú¯. TÔ ÎÙ›ÚÈÔ ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜ ¤¯ÂÈ Û˘ÌÌÂÙÚÈÎ‹ ÔÚıÔÁˆÓÈÎ‹ Î¿ÙÔ„Ë Î·È ÌÂÁ¿ÏË ÛÙÂÁ·ÛÌ¤ÓË ÎÂÓÙÚÈÎ‹ ÂÛˆÙÂÚÈÎ‹ ·˘Ï‹. H ÛÙ¤Á·ÛË Á›ÓÂÙ·È ÌÂ Á˘·Ï› Î·È Ì¤Ù·ÏÏÔ. ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ 73 Ì·Á·˙È¿ Ô˘ ¿ÏÏ· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÂÛˆÙÂÚÈÎ¿ Î·È ¿ÏÏ· ÂÍˆÙÂÚÈÎ¿. H Â›ÛÔ‰Ô˜ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙË˜ Á›ÓÂÙ·È ·fi Ù¤ÛÛÂÚ· Û˘ÌÌÂÙÚÈÎ¿ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÛËÌÂ›·, ¤Ó· ÛÙÔ Ì¤ÛÔ ÙË˜ Î¿ıÂ ÏÂ˘Ú¿˜ ÙÔ˘˜ ÙÂÙÚ·ÏÂ‡ÚÔ˘. H ÌÔÚÊ‹ ÙË˜ Â›Ó·È ¤ÓÙÔÓ· ÂËÚÂ·ÛÌ¤ÓË ·fi ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÙË˜ E˘ÚÒË˜ Î·È È‰›ˆ˜ ÙË˜ ÁÂÈÙÔÓÈÎ‹˜ Ì·˜ IÙ·Ï›·˜. H ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜ ı· ¯ÚˆÌ·Ù›ÛÂÈ ÙË ˙ˆ‹ ÙË˜ AıËÓ¿˜ Î·È ı· ÂËÚÂ¿ÛÂÈ ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘. H ÌÂÁ¿ÏË Ï·ÙÂ›· ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙË Â›ÛÔ‰fi ÙÔ˘ ÁÂÌ›˙ÂÈ ·fi ˘fiÛÙÂÁ· Î·È ·Ú¿ÁÎÂ˜, ÚÔ¤ÎÙ·ÛË ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜, ·ÔÎÏÂ›ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÚÔ˜ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô.

«B·Ú‚¿ÎÂÈÔ˜ AÁÔÚ¿» ™Ù· ¢ÂÎÂÌ‚ÚÈ·Ó¿ ÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ ÙÔ˘ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ ˘ÚÔÏÂ›Ù·È. H ÂÈÛÎÂ˘‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È Â‡ÎÔÏË. ¶·Ú¿ ÙÈ˜ ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ fiÌˆ˜ ÙˆÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓÙˆÓ Î·È ÔÏÏÒÓ ÌÂÏÒÓ ÙË˜ ·ıËÓ·˚Î‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ô˘ ÛËÌ¿‰Â„Â ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎ‹ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Î·ÙÂ‰·Ê›˙ÂÙ·È. H ı¤ÛË ÙÔ˘ ‰ÂÓ ıÂˆÚÂ›Ù·È È· Î·Ù¿ÏÏËÏË ÁÈ· Û¯ÔÏÂ›Ô. ¶ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ÛÂ ‰È¿ÊÔÚ· ÎÙ›ÚÈ· Ì¤¯ÚÈ Ó· ÂÁÎ·Ù·ÛÙ·ıÂ› ÔÚÈÛÙÈÎ¿ ÛÂ ‰ÈÎ‹ ÙÔ˘ ÛÙ¤ÁË ÛÙÔ æ˘¯ÈÎfi. T· ÎÙ›ÚÈ· ÛËÌ·‰Â‡Ô˘Ó ÙËÓ fiÏË. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔfiÛËÌ·. H ÌÓ‹ÌË ‰ÂÓ Û‚‹ÓÂÈ. MÔÚÂ› ÙÔ B·Ú‚¿ÎÂÈÔ Ó· ¤Ê˘ÁÂ, ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ fiÌˆ˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÛÙË «B·Ú‚¿ÎÂÈÔ AÁÔÚ¿». IÛˆ˜ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ó· ·ÔÙÂÏÂ› ·Û¤‚ÂÈ· ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ E˘ÂÚÁ¤ÙË. OÌˆ˜, Û›ÁÔ˘Ú· ‰ÂÓ ¤ÁÈÓÂ ÛÎfiÈÌ·. H ˙ˆ‹ ¤¯ÂÈ ÙË ‰ÈÎ‹ ÙË˜ ‰˘Ó·ÌÈÎ‹.

TËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ Ë ÎÂÓÙÚÈÎ‹ ·ÁÔÚ¿ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÂ› Ó· ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ÛÙ· Í‡ÏÈÓ· ·Ú·‹ÁÌ·Ù· ÙË˜ ·ÁÔÚ¿˜ ÙË˜ ·ÏÈ¿˜ ÔıˆÌ·ÓÈÎ‹˜ fiÏË˜ Î·È ÛÂ Î¿ÔÈ· ÓÂfiÙÂÚ· Ô˘ ÎÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ ‚¿ÛË Ù· Û¯¤‰È· ÙÔ˘ ÌË¯·ÓÈÎÔ‡ K·ÏÏ¤ÚÁË Ô˘ ÓÔÈÎÈ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ‰‹ÌÔ ÛÂ È‰ÈÒÙÂ˜. TÔ 1860 fiÙ·Ó Û˘ÓÙ¿¯ıËÎÂ ÙÔ ÔÚÈÛÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ fiÏË˜ Â›¯Â ÚÔÙ·ıÂ› ÛÙÔÓ ‰‹ÌÔ Ó· ·ÔÌ·ÎÚ˘ÓıÂ› Ë ‰ËÌÔÙÈÎ‹ ·ÁÔÚ¿ ·fi ÙË ı¤ÛË ÙË˜, ÒÛÙÂ Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÂÎÂ› ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎ¤˜ ·Ó·ÛÎ·Ê¤˜. EÂÈ‰‹ fiÌˆ˜ ‰ÂÓ ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙÔÓ ‰‹ÌÔ ·Ô˙ËÌ›ˆÛË ÁÈ· Ù· Á‹Â‰· Ô˘ ÂÚfiÎÂÈÙÔ Ó· ··ÏÏÔÙÚÈˆıÔ‡Ó, Ë ·ÁÔÚ¿ ·Ú¤ÌÂÈÓÂ ÛÙË ı¤ÛË ÙË˜. AÏÏˆÛÙÂ, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Ù· Ú·ÎÙÈÎ¿ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ 1870, «Ë ¤ÏÏÂÈ„È˜ ¯ÒÚÔ˘ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡ ÚÔ˜ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfiÓ ·ÁÔÚ¿˜ ·ÊÂÓfi˜, Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘, Ë Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÔÏÏˆÓ Û˘ÌÊÂÚfiÓÙˆÓ, ÂÚÈÙÒÛÂÈ Î·ı’ ËÓ ·ÔÛ‡ÚÔÌÂÓ Î·ı’ ÔÏÔÎÏËÚ›·Ó ÙËÓ ·ÁÔÚ¿Ó ·fi ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì·˜ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛÈÓ ›Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛˆÌÂÓ Â› ÙÈÓ· ¯ÚfiÓÔÓ ÂÈÛ¤ÙÈ ÙË ‰ËÌÔÙÈÎ‹ ·ÁÔÚ¿ ÂÈ˜ Ô ˘¿Ú¯ÂÈ Ì¤ÚÔ˜». ¶¤ÓÙÂ ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ· fiÌˆ˜ Î·È

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

15

Tο Δημαρχε ο της A Ã Tο Δημαρχιακ Mγαρο

πως εναι σμερα, μετ την αναστλωση του 1995. Aνεγρθηκε επ δημαρχας Π. Kυριακο (1870–1879) σε σχδια του Π. Kλκου, ο οποος συνθεσε το κτριο σε αυστηρ νεοκλασικ ρυθμ

(φωτ.: Γιννης Mλης).

Tης M ∞ƒÿ∞˜ ¢ ∞¡π◊§ Aρχιτκτονος

∏

¶PøTOBOY§IA ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ ‰ËÌ·Ú¯È·ÎÔ‡ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙË˜ fiÏË˜ ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ ·Ó‹ÎÂ ÛÙÔÓ ÙfiÙÂ ‰‹Ì·Ú¯Ô ∞ıËÓ·›ˆÓ °. ™ÎÔ‡ÊÔ (1857–1862 Î·È1866–1870), Ô˘ fiÌˆ˜ ¤ÌÂÈÓÂ ·ÓÂÎÙ¤ÏÂÛÙË ÏfiÁˆ ÙˆÓ ·Ó˘¤Ú‚ÏËÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ‰˘Û¯ÂÚÂÈÒÓ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘. M¤¯ÚÈ ÙÔ 1872 Ë ¢ËÌÔÙÈÎ‹ AÚ¯‹ ÛÙÂÁ·˙fiÙ·Ó ÛÂ ‰È¿ÊÔÚ· ÔÈÎ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Î¤ÓÙÚÔ˘ ÙË˜ fiÏË˜ Î·È Î·ÙfiÈÓ ÛÂ ÎÙ›ÚÈÔ Ô˘ ·Ó‹ÁÂÈÚÂ ÛÂ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÈÌÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ÙË˜ Î·ÙÂ‰·ÊÈÛÌ¤ÓË˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ AÁ. Aı·Ó·Û›Ô˘ ÙÔ˘ æ˘ÚÚ‹. AÎfiÌË, Ô ‰‹ÌÔ˜ Ï‹ÚˆÓÂ ·‰Ú¿ ÂÓÔ›ÎÈ·, ÂÓÒ Û˘¯Ó¿ ÂÍ·Ó·ÁÎ·˙fiÙ·Ó Ó· ÂÁÎ·Ù·ÏÂ›„ÂÈ ‰È¿ ÙË˜ ‰ÈÎ·ÛÙÈÎ‹˜ Ô‰Ô‡ Ù· ÔÈÎ‹Ì·Ù· ÛÙ· ÔÔ›· ÛÙ¤Á·˙Â ÙÈ˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ ÙÔ˘1. ∏ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÙË˜ È‰¤·˜ ÙË˜ ·Ó¤ÁÂÚÛË˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎÂ Â› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ¶. ∫˘ÚÈ·ÎÔ‡ (1870–1879), fiÙ·Ó ÛÙË Û˘ÓÂ‰Ú›·ÛË ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙË˜ 5/8/1872 ·ÔÊ·Û›ÛÙËÎÂ Ë ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ªÂÁ¿ÚÔ˘ Î·È Ë Û‡Ó·„Ë ‰·ÓÂ›Ô˘ ÔÛÔ‡ 130.000 ‰Ú¯. ÌÂ ÙËÓ ∂ıÓÈÎ‹ ΔÚ¿Â˙· ÁÈ· ÙÔÓ ÛÎÔfi ·˘Ùfi. ∏ ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ ¢ËÌ·Ú¯È·ÎÔ‡ ªÂÁ¿ÚÔ˘ ·ÔÊ·Û›ÛÙËÎÂ Ó· ˘ÏÔÔÈËıÂ› ÛÂ ‰ËÌÔÙÈÎ‹ ¤ÎÙ·ÛË, ÙË˜ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ ¤ÚËÌË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÌÂ ÙÔ fiÓÔÌ· «¶ÚˆÙÔÊ˘Ï·Î‹», ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ˘fiÏÂÈÌÌ· ÙÔ˘ ∫‹Ô˘ ÙÔ˘ §·Ô‡. EÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÂÏÂ‡ıÂÚË ¤ÎÙ·ÛË ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙË˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ Û‡ÓıÂÛË˜ ÙË˜ Ó¤·˜ fiÏË˜ ÙˆÓ AıËÓÒÓ ÙˆÓ KÏÂ¿ÓıË™¿Ô˘ÌÂÚÙ, ÌÂÙ¿ ÙË ÌÂ›ˆÛË Ô˘ ˘¤ÛÙË Î·Ù¿ ÙËÓ ÙÚÔÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ ·fi ÙÔÓ KÏ¤Ó˙Â ÙÔ 1834. MÂ ÙÔ B. ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙË˜ 18/7/1851 ÌÂÙ·ÙÚ¿ËÎÂ ÛÂ ÔÎÙÒ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎ¿ ÙÂÙÚ¿ÁˆÓ· ÁÈ· ÙË ¯¿Ú·ÍË ÙˆÓ Ô‰ÒÓ KÏÂÈÛı¤ÓÔ˘˜, KÚ·Ù›ÓÔ˘, E˘fiÏÈ‰Ô˜, AÂÏÏÔ‡, ™ÙÚ¤ÈÙ Î·È

16

H

K A £ H M E P I N H

B

IÎÙ›ÓÔ˘. ¢È·ÛÒıËÎÂ ÌfiÓÔ ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÙÌ‹Ì· ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÂÎÂ›ÓË˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÚÔÛÊÂÚfiÙ·Ó ÁÈ· ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÏfiÁˆ ÙˆÓ ÚÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÚÓÔ‡Û·Ó2. ∏ ¤ÎÙ·ÛË ·˘Ù‹ Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙË ‰˘ÙÈÎ‹ ÏÂ˘Ú¿ ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÚfiÛˆÔ ÛÙËÓ ÙfiÙÂ ÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓË Ï·ÙÂ›· §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˘ , ÚÔÛÙ¤ıËÎÂ ÛÙÔ Ú˘ÌÔÙÔÌÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÙË˜ fiÏË˜ ÌÂ ÙÔ μ·ÛÈÏÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙË˜ 8Ë˜ πÔ˘Ï›Ô˘ 1872, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ÔÔ›Ô ÔÚÈ˙fiÙ·Ó Â›ÛË˜ fiÙÈ Ë ÌË ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÈÌË ¤ÎÙ·ÛË ¤ÚÂÂ Ó· ‰ÂÓ‰ÚÔÊ˘ÙÂ˘ıÂ›3.

AÚ¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ∏ Û‡ÓÙ·ÍË ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ Î·È Ë Â›‚ÏÂ„Ë ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ·Ó·Ù¤ıËÎÂ ÙÔ 1872 ÛÙÔÓ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ¶. ∫¿ÏÎÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂËÚÂ·ÛÌ¤ÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÙˆÓ ∞Ó·ÎÙfiÚˆÓ4 Î·È ÛÙÔ ÓÂ‡Ì· ÙÔ˘

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

μ·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ §˘ÎÂ›Ô˘, ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ È‰›Ô˘ ÙÔ 1859, Û˘Ó¤ıÂÛÂ ÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ ÛÂ ·˘ÛÙËÚfi ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎfi Ú˘ıÌfi. ∂ÈÎÚ¿ÙËÛÂ Ë ÏÈÙfiÙËÙ· ÛÙË Û‡ÓıÂÛË, Ë ‹ÚÂÌË ‰È¿ıÂÛË Î·È Ë Ù¿ÛË ÁÈ· Â¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÚÈ˙fiÓÙÈÔ ·ÓÙ› Î·Ù¿ ÙËÓ Î·Ù·ÎfiÚ˘ÊÔ. ¢È¿Ê·ÓË Â›Ó·È Ë ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·Ó¿‰ÂÈÍË˜ ÙÔ˘ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ ÙË˜ ÚfiÛÔ„Ë˜ ÌÂ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Úfi˘ÏÔ˘ ‰ˆÚÈÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ·‰È¿Û·ÛÙ· Ù· Â›Â‰· ÙˆÓ fi„ÂˆÓ. ΔÔ ÎÙ›ÚÈÔ ‹Ù·Ó ‰ÈÒÚÔÊÔ Î·È ÎÂÚ·ÌÔÛÎÂ¤˜. √ fiÚÔÊÔ˜ ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ ÌÂ ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ·›ıÔ˘Û· ÙÂÏÂÙÒÓ Î·È ÁÚ·ÊÂ›· ‰ËÌ¿Ú¯Ô˘ Î·È ÚÔ¤‰ÚÔ˘ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÂÎ·Ù¤ÚˆıÂÓ ÙË˜ ·Ú·¿Óˆ ·›ıÔ˘Û·˜. ∏ ·›ıÔ˘Û· Û˘ÓÂ‰ÚÈ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔÔıÂÙ‹ıËÎÂ ÛÙË ‚fiÚÂÈ· ÏÂ˘Ú¿ Î·È Ù· ÁÚ·ÊÂ›· ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÛÙÔÓ ˘fi-

ÏÔÈÔ ¯ÒÚÔ. ΔÔ ÈÛfiÁÂÈÔ, ÏfiÁˆ ÙË˜ ÂÓÈ¯ÚfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ ÛÂ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· Â›¯·Ó ÌÈÛıˆıÂ› ˆ˜ Û˘Ì‚ÔÏ·ÈÔÁÚ·ÊÂ›·, ÊÂÚÂÙÚÔÔÈÂ›· Î·È Î·ÊÂÓÂ›·. √ ıÂÌ¤ÏÈÔ˜ Ï›ıÔ˜ Ù¤ıËÎÂ ·ÓËÁ˘ÚÈÎ¿ ÙÔÓ √ÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1872, ÂÓÒ Ë ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1874 ÌÂ ‰ˆÚÂ¿ 15.000 ÊÚ¿ÁÎˆÓ ·fi ÙÔÓ π. ∫ÔÓÙÔÁÈ·ÓÓ¿ÎË. ™ÙÈ˜ 22 ∞ÚÈÏ›Ô˘ ÙÔ˘ È‰›Ô˘ ¤ÙÔ˘˜ ¤ÁÈÓ·Ó Ù· ÂÁÎ·›ÓÈ¿ ÙÔ˘, ÂÓÒ ÙÔ ÌÂÛËÌ¤ÚÈ ÙË˜ ›‰È·˜ Ì¤Ú·˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ıËÎÂ Ë ¢ËÌÔÙÈÎ‹ ∞Ú¯‹ Ô˘ Â›¯Â ·Ó·‰ÂÈ¯ıÂ› ÌÂ ÙÈ˜ ÚfiÛÊ·ÙÂ˜ ÂÎÏÔÁ¤˜. °È· ÙËÓ Â›ÏˆÛË ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ‰··Ó‹ıËÎÂ ÙÔ ÔÛfi ÙˆÓ 5.000 ‰Ú¯. ΔÔ 1876 ·ÁÔÚ¿ÛÙËÎÂ Î·È ÙÔÔıÂÙ‹ıËÎÂ ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÔÏ‡ÊˆÙÔ˜ ‰È’ ·ÂÚÈfiÊˆÙÔ˜ Ï˘¯Ó›· Î·È ÙÔ 1877 ÛÙËÓ ›‰È·

νας

H Tο Δημαρχεο της Aθνας. Kτισμνο το 1874 ταν διροφο ως τις εργασες επκτασης στα μσα της δεκαετας του ’30, οπ τε προστθηκε νας ροφος (φωτ.: Συλλογ A. Σ. Mα&λλη).

·›ıÔ˘Û· ÙÔÔıÂÙ‹ıËÎÂ ÌÂÁ¿ÏË ÂÏ·ÈÔÁÚ·Ê›· (214Ã353Ì.) «√ ∞fiÛÙÔÏÔ˜ ¶·‡ÏÔ˜ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ÛÙ·˜ ∞ı‹Ó·˜», ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ μ·˘·ÚÔ‡ Î·ÏÏÈÙ¤¯ÓË Ludwig Thiersch (1825–1909). ™‡ÓÙÔÌ·, fiÌˆ˜, ÏfiÁˆ ÙË˜ Ù·¯‡Ù·ÙË˜ ·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÙË˜ fiÏË˜ ÍÂÂÚ¿ÛÙËÎ·Ó ÔÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙÂ˜ ÛÂ ÂÍ˘ËÚÂÙ‹ÛÂÈ˜ Ô˘ ·ÚÂ›¯Â ÙÔ Ó¤Ô ‰ËÌ·Ú¯Â›Ô. ™Â Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ ÙË ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ¯ÒÚˆÓ ÙÔ˘ ÈÛÔÁÂ›Ô˘ ÁÈ· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù·, ÌÂ ÙËÓ ·ÓÙÂÏ‹ ¤ÏÏÂÈ„Ë Û˘ÓÙ‹ÚËÛË˜ Î·È ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ÁÈ· ¿ÏÏÂ˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜, fiˆ˜ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÈÛÙÚ¿ÙÂ˘ÛË ÙÔ˘ 1880, Ô ‰‹ÌÔ˜ Â› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ¢. ™. ™Ô‡ÙÛÔ˘ (1879-1887) ·Ú·¯ÒÚËÛÂ ÙÔ ‰ËÌ·Ú¯Â›Ô ˆ˜ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfi ÓÔÛÔÎÔÌÂ›Ô Î·È ·Ó·ÁÎ¿ÛÙËÎÂ Ó· ÌÈÛıÒÛÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ È‰ÈˆÙÈÎ‹ ÔÈÎ›· Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ AÚ›ÏÈÔ ÙÔ˘ 1882, ÔfiÙÂ ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛ¿ÚÙËÛË ÙË˜ £ÂÛÛ·Ï›·˜ ¤ÁÈÓÂ ·ÔÛÙÚ¿ÙÂ˘ÛË.

Õ «Aρματολο και κλφτες» (λεπτομρεια), απ την τοιχογραφα που κοσμε το Δημαρχεο της Aθνας. Xρησιμοποιντας ο Φτης K ντογλου στοιχεα της βυζαντινς παρδοσης, αλλ και της λαϊκς ζωγραφικς, εμπνεται απ την ιστορα της Eπανστασης του 1821 και δημιουργε εικ νες αντιπροσωπευτικς της τεχνοτροπας του.

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

17

ÎÂÓÙÚÈÎfi ÎÏÈÌ·ÎÔÛÙ¿ÛÈÔ ·fi ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∫ÏÂÈÛı¤ÓÔ˘˜ Ô˘ Ô‰ËÁÂ› ÛÙÔÓ ÚÒÙÔ fiÚÔÊÔ Î·È ÛÂ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ‰Â˘Ù¤ÚÔ˘ ÔÚfiÊÔ˘. ΔÔ ÙÌ‹Ì· ·˘Ùfi ‹Ù·Ó ÚÔÛı‹ÎË Ô˘ Î·Ù·Ï¿Ì‚·ÓÂ ÙËÓ Ù¤Ú˘Á· ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∫ÏÂÈÛı¤ÓÔ˘˜, ÂÌ‚·‰Ô‡ ›ÛÔ˘ ÌÂ ÙÔ 1/4 ÙË˜ ÂÈÊ·ÓÂ›·˜ ÙË˜ ÛÙ¤ÁË˜. ™ÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ Ù· ·›ıÚÈ· Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·fi ÁÚ·ÊÂ›· ‰È¿ÊÔÚˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ÂÓÒ Ù· ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· ÙˆÓ fi„ÂˆÓ Â›Ó·È ·ÎfiÌË ÂÓ ÂÓÂÚÁÂ›·. ∂› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ∫. ∫ÔÙ˙È¿ (1934– 1936) ÙÔ ‰ËÌ·Ú¯Â›Ô Ô˘ ‰ÂÓ Â·ÚÎÔ‡ÛÂ Ï¤ÔÓ ÁÈ· ÙÈ˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘, ·Ó·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ÚÈ˙ÈÎ¿. H‰Ë, ·fi ÙÔ 1935 ÛÙÔ ÙÂ¯ÓÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Ë Â¤ÎÙ·ÛË Î·È Ë ‰È·ÚÚ‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ˘¿Ú¯ÔÓÙÔ˜ ÎÙÈÚ›Ô˘, ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡ 6.000.000 ‰Ú¯. ΔÔ ·Ó·Î·ÈÓÈÛÌ¤ÓÔ ‰ËÌ·Ú¯Â›Ô ÂÁÎ·ÈÓÈ¿˙ÂÙ·È ÙËÓ 4Ë ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1937 ·fi ÙÔÓ ÂfiÌÂÓÔ ‰‹Ì·Ú¯Ô ∞. ¶Ï˘Ù¿ (1936–1941), ÂÓÒ ÛÂ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÔÈ ˘ËÚÂÛ›Â˜ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ Â›¯·Ó ÂÁÎ·Ù·ÛÙ·ıÂ› ÛÙÔ ÁÂÈÙÔÓÈÎfi ÎÙ›ÚÈÔ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘. μ·ÛÈÎ¿ ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È ¤Ó·˜ fiÚÔÊÔ˜, ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ·Ê·ÈÚÔ‡ÓÙ·È fiÏ· Ù· ·Ú¯ÈÎ¿ ÌÔÚÊÔÏÔÁÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· ÙˆÓ fi„ÂˆÓ fiˆ˜ ÛÙËı·›Ô, ÁÂ›Û·, ·Ú·ÛÙ¿‰Â˜ Î.¿. ™ÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ Î·Ù·ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Â›ÛÔ‰ÔÈ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È ÛÂ ·Ú¿ı˘Ú· Î·È ÂÂÓ‰‡ÂÙ·È ÙÔ ¯·ÌËÏfiÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ÌÂ Ï¿ÎÂ˜ ÏÂ˘ÎÔ‡ Ì·ÚÌ¿ÚÔ˘ ÌÂ ÛÎÔfi Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÂ› ‚¿ÛË ÛÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ, ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ·Ô˘Û›·˙Â ·fi ÙÈ˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚÂ˜ Ê¿ÛÂÈ˜. ∂ÂÎÙÂ›ÓÂÙ·È ÙÔ ˘fiÁÂÈÔ ÚÔ˜ ÙËÓ Ô‰fi ∫ÏÂÈÛı¤ÓÔ˘˜ Î·È ∂˘fiÏÈ‰Ô˜, ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È ËÌÈÒÚÔÊÔ˜, ÂÓÒ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ‰‡Ô ·ÓÙÈ·ÂÚÔÔÚÈÎ¿ Î·Ù·Ê‡ÁÈ· ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ˘fiÁÂÈÔ. ™ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∫ÏÂÈÛı¤ÓÔ˘˜ Î·Ù·ÛÎÂ˘¿˙ÔÓÙ·È ‰‡Ô ÂÛˆÙÂÚÈÎ¤˜ Ï¿ÁÈÂ˜ ÎÏ›Ì·ÎÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÔÚfiÊˆÓ, Î·ıÒ˜ Î·È Ó¤· ·›ıÔ˘Û· ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÌÂ ÂÍ¤‰Ú· ÁÈ· ÙÔ ÎÔÈÓfi Î·È ÂÍÒÛÙË. °È· ÙÈ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ·˘Ù¤˜ ‰··Ó‹ıËÎÂ ÙÔ ÔÛfi ÙˆÓ 15.000.000 ‰Ú¯. ∏ Â¤Ì‚·ÛË ·˘Ù‹ ˘‹ÚÍÂ Î·Ù·Ï˘ÙÈÎ‹ ÁÈ· ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ . º·ÓÂÚÒÓÂÈ ÌÂ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Î·È ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙË˜, ÙËÓ ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ Ô˘ Â›¯·Ó Ú˘Ù·ÓÂ‡ÛÂÈ ÛÙËÓ ·Ú¯ÈÎ‹ Û‡ÓıÂÛË. ∞ÏÏÔÈÒıËÎÂ Ë ·˘ıÂÓÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ÌÂ ÙËÓ ÂÍ·Ê¿ÓÈÛË ÙË˜ ·Ú¯ÈÎ‹˜ ÌÔÚÊÔÏÔÁ›·˜ ÙÔ˘, ÂÓÒ Ë ÚÔÛı‹ÎË ÙÔ˘ ÔÚfiÊÔ˘ Î·Ù¤ÛÙÚÂ„Â ÙÈ˜ ·Ú¯ÈÎ¤˜ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ Î·È ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛÂ ¤Ó· Ó¤Ô fiÁÎÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÂÈÎÚ·ÙÂ› Ô‡ÙÂ Ë Î·Ù·ÎfiÚ˘ÊË Ô‡ÙÂ Ë ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· Ù¿ÛË, ·ÏÏ¿ Ô‡ÙÂ Î·È ˘Ê›ÛÙ·Ù·È Î¿ÔÈ· ·ÚÌÔÓ›·. ™ÙÈ˜ ·Ú¯¤˜ ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1990, ÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Û·Ó ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË˜ ·Ó·Î·›ÓÈÛË˜ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ·, ÙË˜ ÚÔÛı‹ÎË˜ ÙÔ˘ ÌÂÛÔÔÏ¤ÌÔ˘ Î·È ÙË˜ ÚÈ˙ÈÎ‹˜ ·Ó¿Ï·Û‹˜ ÙÔ˘ ÙÔ 1937.

1988 Ë ˘ÔÁÚ¿ÊÔ˘Û· Â›¯Â ÙËÓ Ù‡¯Ë Ó· ÙË˜ ·Ó·ÙÂıÂ› ·fi ÙËÓ ˘ËÚÂÛ›· Ë ÌÂÏ¤ÙË ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ fi„ÂˆÓ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘), ÂÈ¯ÂÈÚ‹ıËÎÂ Ë ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ÌÔÚÊ‹˜ ÙÔ˘ ÌÂ ‚·ÛÈÎ‹ ÂÈ‰›ˆÍË ÙËÓ ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ·˘ıÂÓÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·ÔÎ·ı›ÛÙ·Ù·È ÔÙÈÎ¿ ÙÔ ·Ú¯ÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÂÓ·ÏÏ·Á‹˜ ÂÛÛÒÓ Î·È ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ Ï‹ÚˆÛË˜ Ô˘ ‰›ÓÂÈ ÛÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ ÌÈ· ·›ÛıËÛË ÂÏ·ÊÚfiÙËÙ·˜ Î·È ‰ÈÔÚıÒÓÂÈ ÔÚıÔÏÔÁÈÎfiÙÂÚ· ÙË ¯·ÌËÏfiÙÂÚË ˙ÒÓË ÙÔ˘. ΔfiÛÔ ÛÙÔÓ ÚÒÙÔ fiÚÔÊÔ fiÛÔ Î·È ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ ·ÔÎ·ı›ÛÙ·Ù·È Ë ÌÔÚÊÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ π£ã ·ÈÒÓ· ÌÂ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ·Ú¯ÈÎÒÓ ÁÂ›ÛˆÓ, „Â˘‰ÔÁÂ›ÛˆÓ, ÎÔÚÓÈ˙ÒÓ Î·È ·Ú·ÛÙ¿‰ˆÓ. H Û˘ÁÎÚÈÙÈÎ‹ ÌÂÏ¤ÙË ¿ÏÏˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ K¿ÏÎÔ˘, fiˆ˜ ÙÔ BÚÂÊÔÎÔÌÂ›Ô, ÙÔ B·Ú‚¿ÎÂÈÔ, ¿ÏÏˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ÙË˜ ÂÔ¯‹˜ Î·È ÊˆÙÔÁÚ·ÊÈÒÓ ·Ï·ÈfiÙÂÚˆÓ Ê¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ¤‰ˆÛÂ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó Ù· ÌÔÚÊÔÏ·ÛÙÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË. ¢È·ÙËÚÂ›Ù·È Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ fiÚÔÊÔ˜ fiˆ˜ ÚÔÛÙ¤ıËÎÂ ÙÔ 1937. EÈ¯ÂÈÚ‹ıËÎÂ, Â›ÛË˜, Ó· ‰ÔıÂ› ÌÈÎÚfiÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ fiÚÔÊÔ ÌÂ ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÛÙË ¯ÚˆÌ·ÙÈÎ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ ÙfiÓÔ˘ ·fi ÙÔ ˘fiÏÔÈÔ ÎÙ›ÚÈÔ. ΔÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ·˘Ù‹˜ ÙË˜ ÚfiÙ·ÛË˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ÌÔÚÊÔÏÔÁÈÎ‹ ·˘ıÂÓÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜ ÛÂ ·Ú¿ıÂÛË ÙÈ˜ ‰‡Ô ·Û‡Á¯ÚÔÓÂ˜ Ê¿ÛÂÈ˜ ÙÔ˘, Ô˘ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÙ¤ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜. ΔÔ ÎÙ›ÚÈÔ ÎÔÛÌÂ›Ù·È ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ, ÛÙÈ˜ ·›ıÔ˘ÛÂ˜ Û˘Ó·ÏÏ·ÁÒÓ, ·fi Ù¤ÛÛÂÚÈ˜ ÙÔÈ¯ÔÁÚ·Ê›Â˜ ÙÔ˘ ºÒÙË ∫fiÓÙÔÁÏÔ˘ Ô˘ ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÙËÎ·Ó ·fi ÙÔ 1937 Ì¤¯ÚÈ ÙÔ 1940 Î·È ·ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó Ì˘ıÔÏÔÁÈÎ¤˜ Î·È ÈÛÙÔÚÈÎ¤˜ ÛÎËÓ¤˜, ÂÓÒ ÛÙÔÓ fiÚÔÊÔ ÛÙËÓ ·Ï·È¿ ·›ıÔ˘Û· ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ ¤¯ÂÈ ˙ˆÁÚ·ÊÈÛÙÂ› ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ Î·ÏÏÈÙ¤¯ÓË ÌÈ· ÂÈ‚ÏËÙÈÎ‹ ·Ú¿Ù·ÍË ·fi Û·Ú¿ÓÙ· ÚfiÛˆ· ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ Ì˘ıÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÈÛÙÔÚ›·˜, Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó ÙË ‰È·¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÓÂ‡Ì·ÙÔ˜. ªÂ ÙËÓ ›‰È· ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ (69/2-7-37) Ô˘ ·Ó·Ù¤ıËÎÂ Ô ‰È¿ÎÔÛÌÔ˜ ÛÙÔÓ º. ∫fiÓÙÔÁÏÔ˘, ·Ó·Ù›ıÂÙ·È Î·È ÛÙÔÓ °. °Ô˘Ó·ÚfiÔ˘ÏÔ Ë ‰È·ÎfiÛÌËÛË ÙË˜ ·›ıÔ˘Û·˜ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘. ∏ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1938, ÂÓÒ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÔÏÔÎÏËÚÒÓÂÙ·È ÙÔÓ ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1939 Î·È ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÛÂ ÂÏ·ÈÒ‰Ë ÙÔÈ¯ÔÁÚ·Ê›· 113 Ù.Ì. fiÏË ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙË ‰fiÍ· ÙË˜ fiÏË˜ ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ.

H ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ Ô˘ Ï·ÌÚ‡ÓÂÈ ÌÂ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜

H «Oι Mοσες», τμμα τοιχογραφας του Γ. Γουναρ πουλου, η οποα καλπτει τη ν τια πλευρ του τοχου του Δημαρχεου. MfiÏÈ˜ ÌÈ· ÂÈÎÔÛ·ÂÙ›· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛ‹ ÙÔ˘, ·ÚÔ˘Û›·˙Â ÌÈ· ÂÓÈ¯Ú‹ Î·È ¿ÙÔÓË ÂÈÎfiÓ·, ·Ó¿ÍÈ· ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜.

EÈÛÎÂ˘‹ Î·È ·Ó·Î·›ÓÈÛË ΔÔ 1901, Â› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ™. ªÂÚÎÔ‡ÚË (1899–1914 Î·È1929-1934), ·ÔÊ·Û›ÛÙËÎ·Ó ÂÚÁ·Û›Â˜ ·Ó·Î·›ÓÈÛË˜ Î·È ÂÈÛÎÂ˘ÒÓ Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ Î·È Û˘ÓÙ¿¯ıËÎÂ Û¯¤‰ÈÔ ‰È·ÚÚ‡ıÌÈÛ‹˜ ÙÔ˘. ™‡ÌÊˆÓ· Ì’ ·˘Ùfi ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÂÈÛÎÂ˘¿ÛÙËÎÂ Ë ÎÂÓÙÚÈÎ‹ ÎÏ›Ì·Î·, ·Ó·Î·Ù·ÛÎÂ˘¿ÛÙËÎ·Ó Î·È ‰È·ÎÔÛÌ‹ıËÎ·Ó Ù· ‰ˆÌ¿ÙÈ· ÙÔ˘ ÔÚfiÊÔ˘, ÂÓÒ ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ ÌÂÁ¿ÏË ·›ıÔ˘Û· ˘Ô‰Ô¯ÒÓ ÌÂ ÏÔ‡ÛÈÔ ‰È¿ÎÔÛÌÔ Î·È ÔÏ˘ÙÂÏ‹ Â›ÏˆÛË. ™ÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ô ¯ÒÚÔ˜ ‰È·ÚÚ˘ıÌ›ÛÙËÎÂ ÛÂ ÁÚ·ÊÂ›· ÁÈ· ÙÈ˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘. °È· ÙÈ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÂÈÛÎÂ˘ÒÓ ‰··Ó‹ıËÎ·Ó ÂÚ›Ô˘ 110.000 ‰Ú¯., ÂÎ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ 22.000 ‰Ú¯. ÁÈ· ÙËÓ Â›ÏˆÛË ÙË˜ ·›ıÔ˘Û·˜ ˘Ô‰Ô¯‹˜ Î·È ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ. ∂ÍˆÙÂÚÈÎ¿ ÚÔÛÙ¤ıËÎÂ ÂÚÈÌÂÙÚÈÎfi ÛÙËı·›Ô ÌÂ «ballustre» ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎÒÓ Ù¿ÛÂˆÓ ÙË˜ ÂÔ¯‹˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰È·Ù·Ú·¯ıÂ› Ë ·Ú¯ÈÎ‹ Û‡ÓıÂÛË. ∞fi Û¯¤‰È· ÌÂÏ¤ÙË˜ ı¤ÚÌ·ÓÛË˜ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ÙÔ˘ 1927- Ë ÌÂÏ¤ÙË Â›¯Â Û˘ÓÙ·¯ıÂ› ·fi ÙÔÓ ÌË¯·ÓÈÎfi •. IÛ·ÚË, ¿Óˆ ÛÂ Î·Ùfi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ Ô˘ Ê¤ÚÔ˘Ó ÙËÓ ˘ÔÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· E. §·˙·Ú›‰Ë, ÙfiÙÂ ÙÌËÌ·Ù¿Ú¯Ë ÙÔ˘ AÚ¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÔ‡ TÌ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘5, ÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÌÂ ¤Ó·

18

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

AÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ªÂ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Â¤Ì‚·ÛË Ô˘ ¤ÁÈÓÂ ÙÔ 1994–95 ÛÙÈ˜ fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘, (ÙÔ

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

™∏ª∂πfl™∂π˜: 1. K. M›ÚË, «AÈ Aı‹Ó·È» , Aı‹Ó· 1996. 2. ¢. A. °¤ÚÔÓÙ·˜, «IÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ÙˆÓ AıËÓ·›ˆÓ», Aı‹Ó·,1972. 3. °. ¶. ¶·Ú·ÛÎÂ˘fiÔ˘ÏÔ˜, «OÈ ¢‹Ì·Ú¯ÔÈ ÙˆÓ AıËÓÒÓ», Aı‹Ó· 1907. 4. K·Ù¿ ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙˆÓ AÓ·ÎÙfiÚˆÓ Â›¯Â ÂÚÁ·ÛÙÂ› ˆ˜ ‚ÔËıfi˜ ÙÔ˘ P›ÓÙÂÏ. 5. K¤ÓÙÚÔ TÂÎÌËÚ›ˆÛË˜ NÂÔÂÏÏËÓÈÎ‹˜ AÚ¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜, AÚ¯Â›Ô E. §·˙·Ú›‰Ë.

Tο κακτυχο Δημοτικ Θ ατρο H Tο Δημοτικ Θ ατρο της Aθνας, ργο του αρχιτ κτονα Eρν στου Tσλερ, σχεδιασμ νο στο πνεμα του σαξονικο και βιενν ζικου εκλεκτικισμο των δεκαετιν 1860 και 1870. Tο κτριο θεμελιθηκε το 1873, εγκαινι!στηκε 15 χρνια αργτερα και κατεδαφστηκε στα 193940. Kαρτ ποστ!λ των αρχν 20ο αινα (φωτ.: Συλλογ A.Σ. Mα$λλη).

Της ∂ §Œ¡∏˜ º ∂™™∞ –E ªª∞¡√À∏§ Iστορικο Nεοελληνικς Aρχιτεκτονικς, αν. καθηγτριας στο Πανεπιστμιο Αθηνν

Δ

O ¢HMOTIKO £EATPO ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜, ÙÔ ÔÔ›Ô ıÂÌÂÏÈÒıËÎÂ ÙÔ 1873, ÂÁÎ·ÈÓÈ¿ÛÙËÎÂ ‰ÂÎ·¤ÓÙÂ ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ· Î·È Î·ÙÂ‰·Ê›ÛÙËÎÂ ÛÙ· 1939-’40, ·ÔÙÂÏÂ› ÌÈ· ‰ÈfiÏÔ˘ ÎÔÏ·ÎÂ˘ÙÈÎ‹ ÛÂÏ›‰· ÙË˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. °È· fiÛÔ˘˜ ÙÔ ÁÓÒÚÈÛ·Ó, fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ô ÚfiÂ‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ™˘ÏÏfiÁÔ˘ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ ™ÎÔ˘˙¤˜ Î·È Ô ËıÔÔÈfi˜ ¢ËÌ‹ÙÚË˜ ª˘Ú¿Ù, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÓÔÛÙ·ÏÁÔ‡˜ «ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ Ô˘ ¤Ê˘ÁÂ», ÙÔ ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi ÙÔ˘ EÚÓ¤-

ÛÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ ˘‹ÚÍÂ ¤Ó· ÎfiÛÌËÌ· ÙË˜ fiÏË˜. ™ÙËÓ Î·ÙÂ‰¿ÊÈÛ‹ ÙÔ˘ fiÌˆ˜ ÂÓ·ÓÙÈÒıËÎ·Ó Î·È fiÛÔÈ ‰ÂÓ ÙÔ ıÂˆÚÔ‡Û·Ó ÛÔ˘‰·›Ô ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓËÌ· ‹ ıÂ·ÙÚÈÎ‹ ÛÙ¤ÁË ·ÓÙ¿ÍÈ· ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. ª¤ÙÚÈ· Î·È ÎÔÈÓfiÙÔË ‹Ù·Ó, Î·Ù¿ ÙÔÓ ·ıËÓ·ÈÔÏfiÁÔ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ∫ÒÛÙ· ª›ÚË, Ë ÂÍˆÙÂÚÈÎ‹ ÙÔ˘ ÂÌÊ¿ÓÈÛË. ∏ ··Ú¿‰ÂÎÙ· ÌÈÎÚ‹ ÛÎËÓ‹ ÙÔ˘, ‚¿ıÔ˘˜ 12,50 ÌfiÓÔ Ì¤ÙÚˆÓ, ÙÔ ·¤ÎÏÂÈÂ ·fi ÙÈ˜ ÂÚÈÔ‰Â›Â˜ ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ Ï˘ÚÈÎÒÓ Î·È ıÂ·ÙÚÈÎÒÓ Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¿ÙˆÓ. A˘Ù‹ ‹Ù·Ó Ë ÁÓÒÌË ÙÔ˘ ÌfiÓÈÌÔ˘ ÛÎËÓÔÁÚ¿ÊÔ˘ ÙË˜ OÂÚ·˜ ÙÔ˘ BÂÚÔÏ›ÓÔ˘ ¶¿ÓÔ˘ AÚ·‚·ÓÙÈÓÔ‡. H ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ·Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ AıËÓ·›ˆÓ, Ô ÌÈÎÚÔÔÏÈÙÈÎfi˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ Î·È Ë ·‚ÂÏÙÂÚ›· ÙˆÓ ˘Â˘ı‡-

H

K A £ H M E P I N H

B

ÓˆÓ ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË Î·È ÂÈÙ‹ÚËÛË ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ÙÔ Â›¯·Ó, fiˆ˜ ı· ‰Ô‡ÌÂ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ¿ ·Ê·Ó›ÛÂÈ ÔÏ‡ ÚÈÓ Î·ÙÂ‰·ÊÈÛÙÂ› ·fi ÙÔ Î·ıÂÛÙÒ˜ ÙË˜ 4Ë˜ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙË˜ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË˜ ÙÔ˘ ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÌÔ‡. TÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ˘‹ÚÍÂ Î·ÎfiÙ˘¯Ô ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹. H ÂÚÈÂÙÂÈÒ‰Ë˜ ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Î·È Ë ˘ÔÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÙÂÎÌËÚÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ·ÛÙÈÎ‹˜ Ù¿ÍË˜ ÙÔ˘ fi„ÈÌÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ¤Ó· ıÂ·ÙÚÈÎfi ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓËÌ· ÓÔ‹˜ Î·Ù¿ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ fiÏÂˆÓ ·Ó·ÏfiÁÔ˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ‹ Û˘ÁÎÚ›ÛÈÌÔ ÌÂ ÂÎÂ›ÓÔ ÙË˜ ™fiÊÈ·˜ Î·È ¿ÏÏˆÓ ‚·ÏÎ·ÓÈÎÒÓ ÚˆÙÂ˘Ô˘ÛÒÓ. TÔ ¤ÚÁÔ ÍÂÎ›ÓËÛÂ Â› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ¶·Ó·Á‹ K˘ÚÈ·ÎÔ‡ ÌÂ Úˆ-

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

19

Õ O προθ!λαμος του Δημοτικο Θε!τρου στη δι!ρκεια των επισκευν της περιδου 1928-29 (φωτ.: Aρχεο E. Φεσσ! Eμμανουλ).

ÙÔ‚Ô˘Ï›· ÌÂÙÔ¯ÈÎ‹˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ Â‡ÔÚˆÓ AıËÓ·›ˆÓ, Ë ÔÔ›· ·Ó¤Ï·‚Â Ó· Î·Ù·ÛÎÂ˘¿ÛÂÈ ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ·¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙËÓ ÙfiÙÂ Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ §·Ô‡ (ÌÂÙ¤ÂÈÙ· §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˘ Î·È Û‹ÌÂÚ· KÔÙ˙È¿). TÔ ÎÙ›ÚÈÔ, ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡ 550.000 ‰Ú¯. Û¯Â‰È¿ÛÙËÎÂ ·fi ÙÔÓ Î·ıÈÂÚˆÌ¤ÓÔ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· EÚÓ¤ÛÙÔ TÛ›ÏÂÚ (1837-1923), Ô ÔÔ›Ô˜ Â›¯Â ÂÌÂÈÚ›· ÛÙÔÓ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ıÂ¿ÙÚˆÓ (¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ¶¿ÙÚ·˜ ÙÔ˘ 1871-72 Î·È ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ºÒÛÎÔÏÔ˜ Z·Î‡ÓıÔ˘ ÙÔ˘ 1871-75), Î·È ıÂÌÂÏÈÒıËÎÂ ÙÔ 1873. H ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛ‹ ÙÔ˘ fiÌˆ˜ ÛÙ·Ì¿ÙËÛÂ ÛÙ· Ì¤Û· ÙÔ˘ ÂÔÌ¤ÓÔ˘ ¤ÙÔ˘˜. M¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ Â›¯·Ó ÍÔ‰Â˘ÙÂ› 300.000 ‰Ú¯. ÁÈ· Ó· ÎÙÈÛÙÔ‡Ó ÌfiÓÔ Ù· ıÂÌ¤ÏÈ· Î·È Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ÔÚfiÊÔ˘. H ˘¤Ú‚·ÛË ÙÔ˘ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡ Î·È Ë ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ÎÚ›ÛË Ô˘ ÚÔÎ¿ÏÂÛÂ ÙÔ §·˘ÚÂˆÙÈÎfi ÛÙÔ˘˜ Î‡ÎÏÔ˘˜ ÙˆÓ ÎÂÊ·Ï·ÈÔ‡¯ˆÓ ·Ôı¿ÚÚ˘Ó·Ó ÙÔ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÙË˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ Î·È Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÔÚÈÛÌ¤Ó· Ì¤ÏË ÙÔ˘ ÛÂ ·Ú·›ÙËÛË. AÎÔÏÔ‡ıËÛÂ ÌÈ· ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÔÈÎ›ÏˆÓ ˙˘ÌÒÛÂˆÓ, ·ÏÏ¿ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ‹˜ ·Ú·Í›·˜ ¤ˆ˜ ÙÔ 1887, fiÙ·Ó ÙËÓ ·ÔÂÚ¿ÙˆÛË ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ·Ó¤Ï·‚Â Ó· ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ Ô AÓ‰Ú¤·˜ ™˘ÁÁÚfi˜. B·ÛÈÎfi˜ ÛÙ·ıÌfi˜ ·˘Ù‹˜ ÙË˜ ÂÚÈ¤ÙÂÈ·˜ ˘‹ÚÍÂ ÙÔ 1882. TfiÙÂ ‰È·Ï‡ıËÎÂ Ë ÌÂÙÔ¯ÈÎ‹ ÂÙ·ÈÚÂ›· Î·È Ô ¢‹ÌÔ˜ ‰È¤ıÂÛÂ ÙÔ ÔÛfi ÙˆÓ 143.364,06 ‰Ú¯. ÁÈ· ÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ÙÔ˘ ËÌÈÙÂÏÔ‡˜ ÎÙÈÚ›Ô˘ Î·È ÙËÓ ·Ô˙ËÌ›ˆÛË ÙˆÓ ÌÂÙfi¯ˆÓ. T· ¯Ú‹Ì·Ù· ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ‰¿ÓÂÈÔ ÙË˜ EıÓÈÎ‹˜ TÚ¿Â˙·˜ ‡„Ô˘˜ 140.000 ‰Ú¯. ™ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ·˘Ùfi Ô TÛ›ÏÂÚ ÎÈÓ‰‡ÓÂ˘ÛÂ ‰‡Ô ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÊÔÚ¤˜ Ó· ˘ÔÎ·Ù·ÛÙ·ıÂ› ·fi ¿ÏÏÔÓ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ·. H ÚÒÙË ‹Ù·Ó Î·Ù¿ ÙË ‰ÈÂÙ›· 1874-76, fiÙ·Ó ·Ú·ÈÙ‹ıËÎ·Ó ÔÚÈÛÌ¤Ó· ·fi Ù· Ì¤ÏË ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡ Û˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙË˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ , ÛÙ· ÔÔ›· ›Ûˆ˜ fiÊÂÈÏÂ ÙËÓ ·Ó¿ıÂÛË ÙË˜ ·Ú¯ÈÎ‹˜ ÌÂÏ¤ÙË˜. TÔ 1876, ˆ˜ Û˘ÓÙ¿ÎÙË˜ ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ô °¿ÏÏÔ˜ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙˆÓ Piat. To 1882 o ÌÂÛ‹ÏÈÎ·˜ È· TÛ›ÏÂÚ ı· ËÙÙËıÂ› ÛÂ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎfi ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi ·fi ÙÔÓ 37¯ÚÔÓÔ ÔÌfiÙÂ¯Ófi ÙÔ˘ L.M.X. Girard, ·fiÊÔÈÙÔ ÙË˜ ÊËÌÈÛÌ¤ÓË˜ Ecole des Beaux Arts ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈÔ‡, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô

20

H

K A £ H M E P I N H

B

·Ó·Ù¤ıËÎÂ Ë ÌÂÏ¤ÙË. K·È fiÌˆ˜, ÛÙËÓ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎ‹ ÛÙÈÁÌ‹, Ô TÛ›ÏÂÚ ı· ·Ô‰Â›ÍÂÈ fiÙÈ ‰‡Ô ·fi Ù· Ì˘ÛÙÈÎ¿ ÙË˜ ÂÎÏËÎÙÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ÛÙ·‰ÈÔ‰ÚÔÌ›·˜ ‹Ù·Ó Ë Ì·¯ËÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÔÈ ‰ËÌfiÛÈÂ˜ Û¯¤ÛÂÈ˜. °È·Ù› ÌÂ ‰ÈÎ¿ ÙÔ˘ ÙÂÏÈÎ¿ Û¯¤‰È· Î·È ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi (575.000 ‰Ú¯.) ı· ÔÏÔÎÏËÚˆıÂ› ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ, Î·È fi¯È ÌÂ ÙË ÓÂˆÙÂÚÈÎfiÙÂÚË ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ ZÈÚ¿Ú. E›Ó·È ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ¯ˆÚ›˜ ÙË ¯ÔÚËÁ›· ÙÔ˘ AÓ‰Ú¤· ™˘ÁÁÚÔ‡ ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ÙË˜ Aı‹Ó·˜ ‰ÂÓ ı· ÁÈÓfiÙ·Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. °È’ ·˘Ùfi Î·È ‰ÈÎ·›ˆ˜ ÔÈ AıËÓ·›ÔÈ ÙË˜ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ ÔÓfiÌ·Û·Ó £¤·ÙÚÔ ™˘ÁÁÚÔ‡. EÍ›ÛÔ˘ ‚¤‚·ÈÔ fiÌˆ˜ Â›Ó·È ˆ˜ ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ Ô KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘ÔÏ›ÙË˜ Â˘ÂÚÁ¤ÙË˜ Â¤‚·ÏÂ ÛÙË ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ ·¤‚ËÛ·Ó ÂÈ˜ ‚¿ÚÔ˜ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ıÂ¿ÙÚÔ˘. ¢›ÓÔÓÙ·˜ ÂÓÙÔÏ‹ ÛÙÔÓ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· Ó· ·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ‹ÛÂÈ ¯ÒÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÌÓËÌÂÈÒ‰Ô˘˜ ÎÙ›ÛÌ·ÙÔ˜ ÌÂ ÚÔÛÔ‰ÔÊfiÚ· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· Î·È ÁÚ·ÊÂ›·, ÛÙËÓ Ô˘Û›· ÙÔ ÌÂÙ¤ÙÚÂ„Â ÛÂ

K Y P I A K H

Ã Σχ διο ημιτελος μελ της του Eρν στου Tσλερ για το Δημοτικ Θ ατρο της Aθνας (υδατογραφα Συλλογς Πολιτιστικο Oργανισμο Δμου Aθηναων).

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

«Ì·Á·˙Ôı¤·ÙÚÔ». O ™˘ÁÁÚfi˜ ÎÚ¿ÙËÛÂ Ù· ÂÈÛÔ‰‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÂÓÔÈÎÈ·˙fiÌÂÓˆÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ Î·È ÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙË˜ ‰Â‡ÙÂÚË˜ ÎÏ›Ì·Î·˜, fiÔ˘ ÂÁÎ·Ù¤ÛÙËÛÂ ÙËÓ TÚ¿Â˙¿ ÙÔ˘.TÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ı‡Ì· ·˘Ù‹˜ ÙË˜ ·ÓÙÈÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ˘‹ÚÍÂ Ë ÛÎËÓ‹ Î·È ÔÈ ‚ÔËıËÙÈÎÔ› ÙË˜ ¯ÒÚÔÈ. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë Â˘Ú‡¯ˆÚË ·›ıÔ˘Û· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ Â›¯Â ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ· 1.500 ı¤ÛÂˆÓ (450 ı¤ÛÂÈ˜ ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· Î·È ÙÈ˜ ˘fiÏÔÈÂ˜ ÛÙ· 81 ıÂˆÚÂ›· ÙÔ˘, Î·Ù·ÓÂÌËÌ¤Ó· ÛÂ ÙÚÂÈ˜ ÛÂÈÚ¤˜, Î·È ÛÙÔÓ ÂÍÒÛÙË), Î·Ï‹ ·ÎÔ˘ÛÙÈÎ‹ Î·È ÈÎ·ÓÔÔÈËÙÈÎ¤˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜ ı¤·˜ ·fi ·ÓÙÔ‡. °ÂÁÔÓfi˜ ·ÎfiÌË Â›Ó·È fiÙÈ ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ¤ÌÂÈÓÂ ËÌÈÙÂÏ¤˜ Î·È Í¤ÓÈ˙Â ÙÔ˘˜ Ù·ÍÈ‰ÂÌ¤ÓÔ˘˜ AıËÓ·›Ô˘˜ ÁÈ· «ÙËÓ ÌÔÓ·‰ÈÎ‹Ó ÂÈ˜ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔÓ Á˘ÌÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘». AÈ¯Ì¤˜ Î·Ù¿ ÙÔ˘ ÛÊÈ¯ÙÔ¯¤ÚË ¯ÔÚËÁÔ‡ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ·ÔÌÓËÌÔÓÂ‡Ì·Ù· ÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ Ô˘ Û¯ÔÏ›·ÛÂ Î·È ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈÎ¿ Ë ÎfiÚË ÙÔ˘ I. TÛ›ÏÏÂÚ-¢‹Ì· («Erinnerungen» / «AÓ·ÌÓ‹-

ÛÂÈ˜» ). EÎÂ› ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ, ÛÂ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙÔÓ ‚·ÚÒÓÔ ™›Ó·, «Ô Î‡ÚÈÔ˜ ™˘ÁÁÚfi˜ Â›¯Â ÙËÓ ·Ú·ÍÂÓÈ¿ Ó· Ù’ ·Ê‹ÓÂÈ fiÏ· ÌÈÛÔÙÂÏÂÈˆÌ¤Ó·» Î·È fiÙÈ Ë Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì·˙› ÙÔ˘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Â‡ÎÔÏË. ΔÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ÂÁÎ·ÈÓÈ¿ÛÙËÎÂ ·ÓËÁ˘ÚÈÎ¿ ÛÙÈ˜ 15/27 √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 1888 ÌÂ ÙÔ ÌÂÏfi‰Ú·Ì· ÙÔ˘ ∞. Δhomas Minion, Ô˘ ·Ó¤‚·ÛÂ Ô Á·ÏÏÈÎfi˜ ı›·ÛÔ˜ Lasalle-Charlet. EÎÙÔÙÂ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛÂ ÙfiÛÔ ˆ˜ Ï˘ÚÈÎ‹ fiÛÔ Î·È ˆ˜ ‰Ú·Ì·ÙÈÎ‹ ÛÎËÓ‹, ÊÈÏÔÍÂÓÒÓÙ·˜ ÛÔÚ·‰ÈÎ¿ Í¤Ó· Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù· fiÂÚ·˜, ÔÂÚ¤Ù·˜ Î·È Úfi˙·˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÚÈÔ‰Â‡ÔÓÙÂ˜ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ ıÈ¿ÛÔ˘˜. ΔË ÛÎËÓ‹ ÙÔ˘ Ï¿ÌÚ˘Ó·Ó ·ÛÙ¤ÚÂ˜ ÙÔ˘ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ıÂ·ÙÚÈÎÔ‡ ÛÙÂÚÂÒÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ Î·È ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·›ˆÓ·, fiˆ˜ ÔÈ ËıÔÔÈÔ› EÏÂÔÓÒÚ· NÙÔ‡˙Â (1892), ™¿Ú· MÂÚÓ¿Ú(1899) Î·È Mounet-Sully (1899). ∫·Ù¿ Î·ÈÚÔ‡˜ fiÌˆ˜ ÊÈÏÔÍ¤ÓËÛÂ Î·È ¿ÏÏ· ıÂ¿Ì·Ù·Ø ·Ú·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÊÈÏ·ÓıÚˆÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜, Û˘Ó·˘Ï›Â˜, ¯ÔÚÂ˘ÙÈÎ¤˜ ÂÎ‰ËÏÒÛÂÈ˜ Î·È ÂÏÏËÓÈÎ¤˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÎÔÛÌÈÎÒÓ ÂÚ·ÛÈÙÂ¯ÓÒÓ. ∞fi ÙÔ 1906, Î¿ıÂ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ∫˘ÚÈ·Î‹ ÙË˜ ∞ÔÎÚÈ¿˜, ÛÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏ· ‰È·ÚÚ˘ıÌÈÛÌ¤ÓË ·›ıÔ˘Û¿ ÙÔ˘, ‰ÈÓfiÙ·Ó Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ¯ÔÚfi˜ ÙˆÓ Û˘ÓÙ·ÎÙÒÓ.

H ·Ú·ÎÌ‹ MÂÙ¿ Ù· ÂÁÎ·›ÓÈ· ÙÔ˘ EıÓÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AÁ. KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ (25.11.1901), Ô ÊÈÏÔÚfiÔ‰Ô˜ Î·È ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ˜ ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ AıËÓ·›ˆÓ ™‡ÚÔ˜ MÂÚÎÔ‡ÚË˜ (1899-1914) ÚÔÛ¿ıËÛÂ Ó· ·Ó·‚·ıÌ›ÛÂÈ ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ. OÌˆ˜, ·Ú¿ ÙÈ˜ ÂÈÛÎÂ˘¤˜ ÙÔ˘ 1902, 1906 Î.Ï., ÛÙ· 1914 Ô TÛ›ÏÂÚ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ ËÌÈÙÂÏ¤˜, ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·˜ ÌÂÚÈÎ¤˜ Ô˘ÛÈÒ‰ÂÈ˜ ÂÏÏÂ›„ÂÈ˜ ÙÔ˘. ∞˘Ù¤˜ ‹Ù·Ó: Ë ÍÂÂÚ·ÛÌ¤ÓË ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›· ÙË˜ ÛÎËÓ‹˜, Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ÎÂÓÙÚÈÎ‹˜ ı¤ÚÌ·ÓÛË˜ Î·È ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ·ÂÚÈÛÌÔ‡ Î·È Ë ÌÈ˙¤ÚÈ· ÙË˜ ÎÂÓÙÚÈÎ‹˜ ÂÈÛfi‰Ô˘. ∞fi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ °. ¶. ¶·Ú·ÛÎÂ˘fiÔ˘ÏÔ˘ √È ¢‹Ì·Ú¯ÔÈ ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ, Ô˘ ‰ËÌÔÛÈÂ‡ÙËÎÂ ÙÔ 1907, Ì·ı·›ÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ Ë ÌË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ Â›‚ÏÂ„Ë ÙÔ˘ ıÂ¿ÙÚÔ˘ Î·È Ë ·‰È·ÊÔÚ›·

ÙˆÓ ˘Â‡ı˘ÓˆÓ ÂÈÙÚÔÒÓ ÙÔ˘ ˘‹ÚÍ·Ó ·ÊÔÚÌ‹ Ó’ ·Ê·ÈÚÂıÔ‡Ó «Î·Ù¿ Î·ÈÚÔ‡˜ ÙÔ ÏÂ›ÛÙÔÓ ÙˆÓ ÏÔ˘ÛÈˆÙ¿ÙˆÓ ÛÎËÓÒÓ ÙÔ˘ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÂÍ·ÚÙËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘». ªÔÈÚ·›· ÁÈ· ÙËÓ Ù‡¯Ë ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ÛÙ¿ıËÎÂ Ë ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÂ ·˘Ùfi 1.500 ªÈÎÚ·ÛÈ·ÙÒÓ ÚÔÛÊ‡ÁˆÓ. ∏ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ¤ÁÈÓÂ ÌÂ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ÙfiÙÂ ˘Ô˘ÚÁÔ‡ ¶ÂÚÈı¿Ï„Âˆ˜ ∞fiÛÙÔÏÔ˘ ¢ÔÍÈ¿‰Ë, ·Ú¿ ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘ ‰ËÌ¿Ú¯Ô˘ ™‡ÚÔ˘ ¶¿ÙÛË Î·È ÌÈ·˜ ÂÈÙÚÔ‹˜ ∞ıËÓ·›ˆÓ, ÛÙËÓ ÔÔ›· Û˘ÌÌÂÙÂ›¯Â Ô ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ·˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ™ÁÔ‡Ù·˜. ΔË ÊıÔÚ¿ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ÂÈ‰Â›ÓˆÛÂ Ô ‰ÚÈÌ‡Ù·ÙÔ˜ ¯ÂÈÌÒÓ·˜ 1922-23. °È· Ó· ÙÔÓ ·ÓÙÈÓÂÙˆ›ÛÔ˘Ó, ÔÈ ÚfiÛÊ˘ÁÂ˜ ¤Î·„·Ó ÛÂ Úfi¯ÂÈÚÂ˜ ÊÔ˘ÊÔ‡‰Â˜ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÛÎËÓÈÎÒÓ Î·È Â›ÏˆÓ. √È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ¤˜ ÚÔÛ¿ıÂÈÂ˜ ÙÔ˘ ‚ÂÓÈ˙ÂÏÈÎÔ‡ ‰ËÌ¿Ú¯Ô˘ ¶¿ÙÛË ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó·ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘, Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 1927-29, ‰ÂÓ ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎ·Ó. YÛÙÂÚ· ·fi ÙË ÌÂÙ·ÛÙ¤Á·ÛË ÙˆÓ ÚÔÛÊ‡ÁˆÓ ÂÎÔÓ‹ıËÎÂ ÌÂÏ¤ÙË ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË˜ Î·È ÚÈ˙ÈÎ‹˜ ·Ó·Î·›ÓÈÛË˜ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ ·fi ÙÔÓ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï §·˙·Ú›‰Ë, ·fiÊÔÈÙÔ ÙË˜ Ecole des Beaux Arts ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈÔ‡ Î·È ÙfiÙÂ ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ ÙˆÓ ÙÂ¯ÓÈÎÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘. ¢ÂÓ ÂÈÛ·ÎÔ‡ÛıËÎÂ fiÌˆ˜ Ë ÚfiÙ·ÛË ÙÔ˘ ¶¿ÓÔ˘ AÚ·‚·ÓÙÈÓÔ‡ Ó· ·˘ÍËıÔ‡Ó ÙÔ ‚¿ıÔ˜ ÙË˜ ÛÎËÓ‹˜ Î·È ÔÈ ‚ÔËıËÙÈÎÔ› ÙË˜ ¯ÒÚÔÈ, ÌÂ ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜. OÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ·Ó·Î·›ÓÈÛË˜ Â›¯·Ó ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ, ¿ÏÏ¿ ÙÔ 1929 ‰È·ÎfiËÎ·Ó ÁÈ· ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜. O Ó¤Ô˜ ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ AıËÓ·›ˆÓ ™‡ÚÔ˜ MÂÚÎÔ‡ÚË˜ (1929-34), Ô˘ ‰ÂÓ Â›¯Â ÙËÓ Â‡ÓÔÈ· ÙË˜ Î˘‚¤ÚÓËÛË˜ BÂÓÈ˙¤ÏÔ˘, ‚Ú¤ıËÎÂ ÛÂ ·‰˘Ó·Ì›· Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ. EÙÛÈ, ÙÔ ËÌÈÙÂÏ¤˜ ı¤·ÙÚÔ, ¤ÌÂÓÂ ÎÏÂÈÛÙfi Î·È «ÂÏÂËÏ·ÙÂ›ÙÔ Î·Ù¿ Ù· ÂfiÌÂÓ· ¤ÙË». ™Â Î·Î‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ ‚Ú‹ÎÂ Ô ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ KÒÛÙ·˜ KÔÙ˙È¿˜ (1934-36) Î·È ˘Ô˘ÚÁfi˜ ¢ÈÔÈÎ‹ÛÂˆ˜ ¶ÚˆÙÂ˘Ô‡ÛË˜ ÛÙË ‰ÈÎÙ·ÙÔÚÈÎ‹ Î˘‚¤ÚÓËÛË ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË MÂÙ·Í¿ ·fi ÙÔ 1936 ¤ˆ˜ ÙÔ 1941. ¢ÂÓ Â›Ó·È Û·Ê¤˜ ÔÈÔ˜ Â›¯Â ÚÒÙÔ˜ ÙËÓ È‰¤· fiÙÈ ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ‰ÂÓ ¤ÚÂÂ Ó· ÂÈÛÎÂ˘·ÛÙÂ› ·ÏÏ¿ Ó· Î·ÙÂ‰·ÊÈÛÙÂ›. O KÒÛÙ·˜ M›ÚË˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÁˆÓ›ÛÙËÎÂ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÙÚÔ‹ ÙË˜ Î·ÙÂ‰¿ÊÈÛË˜, ıÂˆÚÂ› ÌÔÈÚ·›Ô ÚfiÛˆÔ ÙÔÓ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁÂ›Ô˘ ¢ÈÔÈÎ‹ÛÂˆ˜ ¶ÚˆÙÂ˘Ô‡ÛË˜. K·Ù¿ ÙÔÓ ¢ËÌ‹ÙÚË M˘Ú¿Ù ÙËÓ È‰¤· Â›¯Â ÚÒÙÔ˜ Ô Iˆ¿ÓÓË˜ ¢ÚÔÛfiÔ˘ÏÔ˜, ‰ÈÔÈÎËÙ‹˜ ÙË˜ EıÓÈÎ‹˜ TÚ¿Â˙·˜ ÙË˜ EÏÏ¿‰Ô˜ ·fi ÙÔ 1928. O ‰È·ÚÂ‹˜ ÔÈÎÔÓÔÌÔÏfiÁÔ˜ ¤‚ÏÂÂ Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÙÔ ÚËÌ·ÁÌ¤ÓÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ·fi ÙÔ ÁÚ·ÊÂ›Ô ÙË˜ Ô‰Ô‡ AÈfiÏÔ˘ Î·È ÚfiÙÂÈÓÂ ÙËÓ Î·ÙÂ‰¿ÊÈÛ‹ ÙÔ˘, ıÂˆÚÒÓÙ·˜ ‰˘Û¯ÂÚ‹ Î·È ·Û‡ÌÊÔÚË ÙËÓ ÂÈÛÎÂ˘‹ ÙÔ˘.TËÓ È‰¤· ÙÔ˘ ¢ÚÔÛfiÔ˘ÏÔ˘ ˘ÈÔı¤ÙËÛÂ Ô KÒÛÙ·˜ KÔÙ˙È¿˜, ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍÂ Ô AÓ¿ÚÁ˘ÚÔ˜ ¢ËÌËÙÚ·ÎfiÔ˘ÏÔ˜, ÙfiÙÂ ÚfiÂ‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ TÂ¯ÓÈÎÔ‡ EÈÌÂÏËÙËÚ›Ô˘ ÙË˜ EÏÏ¿‰·˜ Î·È Î·ıËÁËÙ‹˜ ÔÏÂÔ‰ÔÌ›·˜ ÙÔ˘ E. YÛÙÂÚ· ·fi ÂÈÛ‹ÁËÛË ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘, ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ

H H αθουσα του Δημοτικο Θε!τρου, διακοσμημ νη για τον ετσιο αποκρι!τικο Xορ των Συντακτν, ο οποος καθιερθηκε το 1906.

AÓ Î·È Â›¯Â ÔÏÏ¿ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎ¿ ÂÏ·ÙÙÒÌ·Ù·, ÂÓÙÔ‡ÙÔÈ˜ ‹Ù·Ó ÎfiÛÌËÌ· ÁÈ· ÙËÓ Aı‹Ó·

AıËÓ·›ˆÓ ı· ¿ÚÂÈ ÛÙÈ˜ 16 M·˝Ô˘ ÙÔ˘ 1939 ÙËÓ ·fiÊ·ÛË Ó· ÁÎÚÂÌ›ÛÂÈ ÙÔ £¤·ÙÚfi ÙÔ˘. TÔ Î·ıÂÛÙÒ˜ ÙË˜ 4Ë˜ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ‰ÈÂ˘ÎfiÏ˘ÓÂ ÙËÓ Ù·¯‡Ù·ÙË ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙË˜ ÌÔÈÚ·›·˜ ·˘Ù‹˜ ·fiÊ·ÛË˜. EÙÛÈ, Ë ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ¤¯·ÛÂ ¤Ó· ·fi Ù· ÔÚfiÛËÌ· ÙË˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ Î·È ıÂ·ÙÚÈÎ‹˜ ÙË˜ ÈÛÙÔÚ›·˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÙÔ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ÂÈ¤‰Ô˘ ı¤·ÙÚÔ, Ô˘ ·fi ÙÔ 1926 ˙ËÙÔ‡ÛÂ ÂÈÙ·ÎÙÈÎ¿ Ô ÛÔ˘‰·›Ô˜ ÛÎËÓÔÁÚ¿ÊÔ˜ ¶¿ÓÔ˜ AÚ·‚·ÓÙÈÓfi˜. E›Ó·È, ˆÛÙfiÛÔ, ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ÔÏ‡ÏÂ˘ÚË ÎÚ›ÛË, Ô Ú·ÁÌ·ÙÈÛÌfi˜, ÙÔ ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÙÈÎfi ÎÏ›Ì· ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1930 Î·È Ù· ·˘Ù·Ú¯ÈÎ¿ Î·ıÂÛÙÒÙ· ÙË˜ °ËÚ·È¿˜ HÂ›ÚÔ˘ ‰ÂÓ Â˘ÓÔÔ‡Û·Ó ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ. OÏÔÈ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ Â›¯·Ó ÙÔ ‚Ï¤ÌÌ· ÛÙÚ·ÌÌ¤ÓÔ ÛÙÔ ·ÚfiÓ Î·È ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, ÂÈ˙ËÙÒÓÙ·˜ ÚÈ˙ÈÎ¤˜ ·ÏÏ·Á¤˜. H Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙÔ˘ ·ÏÈÔ‡ Î·È Ë ‰··ÓËÚ‹ ÙÔ˘ ·Ó·Î·›ÓÈÛË ‰‡ÛÎÔÏ· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Ó· Û˘Ó˘¿ÚÍÂÈ ÌÂ Ù· ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÙÈÎ¿ È‰ÂÒ‰Ë ÌÈ·˜ ÂÔ¯‹˜ Ô˘ ÛÊÚ·Á›ÛÙËÎÂ ·fi ÙÔ ÓÂ‡Ì· ÙÔ˘ MÔÓÙ¤ÚÓÔ˘ AÚ¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÔ‡ KÈÓ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙËÓ ·›ÁÏË ÙÔ˘ Ô˘Ú·ÓÔÍ‡ÛÙË Empire ÙË˜ N¤·˜ YfiÚÎË˜ (1931-32).

AÚ¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ·Í›· H ·ÒÏÂÈ· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ÙË˜ Aı‹Ó·˜, fiˆ˜ Î·È ÙfiÛˆÓ ¿ÏÏˆÓ ‰È·ÙËÚËÙ¤ˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ, Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi Û‹ÌÂÚ· Ó· ÚÔÎ·ÏÂ› ·ÈÛı‹Ì·Ù· ÓÔÛÙ·ÏÁ›·˜ ÁÈ’ ·˘Ù¿. OÈ ·ÚÓËÙÈÎ¤˜ fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ ˘·ÚÎÙÔ‡ ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÌÔ‡, Ô˘ Ë ÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÌË Ù·˘Ù›˙ÂÈ ÌÂ ÙËÓ ÙÛÈÌÂÓÙÔÔ›ËÛË ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜, ·Ó·˙ˆ‡ÚˆÛ·Ó ·fi Ù· Ù¤ÏË ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1970 ÙÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙË˜ fiÏË˜ Î·È ÙË˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ ÙË˜. ™ÙÈ˜ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜ fiÌˆ˜ ÎÔÈÓˆÓ›Â˜ ÙË˜ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈÎ‹˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓÈÔ-

H

K A £ H M E P I N H

B

ÏÔÁ›·˜ ÙÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ ·˘Ùfi ‰ÂÓ ·¤Ê˘ÁÂ ÙËÓ ¿ÌÂÙÚË ÂÍÈ‰·Ó›ÎÂ˘ÛË ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÔ‡ Ì·˜ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. E›Ó·È ÂÔÌ¤Óˆ˜ ÛÎfiÈÌÔ Ó· ÂÈˆıÔ‡Ó ‰‡Ô ÏfiÁÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ·Í›· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ÙË˜ Aı‹Ó·˜ Ô˘ ¯¿ıËÎÂ. TÔ ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓËÌ· ·˘Ùfi ÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ, fiˆ˜ ‰È·›ÛÙˆÛ· ‡ÛÙÂÚ· ·fi Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ ¤ÚÂ˘Ó·, ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ ÌfiÓÔ ÙÔÓ ÊÙˆ¯fi Û˘ÁÁÂÓ‹ ÙˆÓ ÔÌÔÂÈ‰ÒÓ ıÂ¿ÙÚˆÓ ÙË˜ ∂˘ÚÒË˜ Î·È ÙˆÓ ‚·ÏÎ·ÓÈÎÒÓ ÚˆÙÂ˘Ô˘ÛÒÓ ·fi ¿Ô„Ë Î·Ù·ÛÎÂ˘‹˜, ÛÎËÓÈÎÔ‡ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡ Î·È ‰È·ÎfiÛÌÔ˘. HÙ·Ó Â›ÛË˜ ·Úˆ¯ËÌ¤ÓË˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ Ù˘ÔÏÔÁ›·˜, ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÙÂ¯ÓÔÙÚÔ›·˜. ™ÙË ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÙÔ˘ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ ÙÔ˘, ÙÔ 1886-88, Ô ‰ÂÍÈÔÙ¤¯ÓË˜ TÛ›ÏÂÚ ÂËÚÂ¿ÛÙËÎÂ Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙËÓ ÚÒÙË OÂÚ· ÙË˜ ¢Ú¤Û‰Ë˜ Ô˘ Û¯Â‰›·ÛÂ Ô ÛÔ˘‰·›Ô˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙË˜ ÙÔ˘ Gottfried Semper ÛÙ· 1838. ΔÔ ÂÍˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘, Û¯Â‰È·ÛÌ¤ÓÔ ÛÙÔ ÓÂ‡Ì· ÙÔ˘ Û·ÍÔÓÈÎÔ‡ Î·È ‚ÈÂÓÓ¤˙ÈÎÔ˘ ÂÎÏÂÎÙÈÎÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‰ÂÎ·ÂÙÈÒÓ ÙÔ˘ 1860 Î·È 1870, ‰ÂÓ ¤Ï˘ÛÂ ÌÂ È‰È·›ÙÂÚË Ù¤¯ÓË ‹ ÚˆÙÔÙ˘›· Ù· ÌÔÚÊÔÏÔÁÈÎ¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ¤ıÂÙÂ ÌÈ· ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·ÍÈÒÛÂˆÓ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÂÎÂ›ÓË˜ ÙË˜ ÂÔ¯‹˜ ÌÂ ÙÈ˜ ¤ÓÙÔÓÂ˜ ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎ¤˜ ÌÓ‹ÌÂ˜. ΔÔ ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓËÌ· ·˘Ùfi ÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ ˘ÛÙÂÚÔ‡ÛÂ ·ÈÛıËÙÈÎ¿ Î·È ·fi Ù· ‰‡Ô ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ı¤·ÙÚ¿ ÙÔ˘. ¢ÂÓ Â›¯Â ÙË ÓÂÔ·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·Î‹ ¯¿ÚË ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ∞fiÏÏˆÓ ÙË˜ ¶¿ÙÚ·˜ (1871-72) Ô‡ÙÂ ÙËÓ ·Ú¯ÔÓÙÈÎ‹ ÏÈÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ºÒÛÎÔÏÔ˜ ÙË˜ Z·Î‡ÓıÔ˘ (1871-75). ¢ÂÓ ·‰ÈÎÔ‡ÛÂ ÂÔÌ¤Óˆ˜ ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ Ô Û˘ÓÙ¿ÎÙË˜ Á·ÏÏÈÎÔ‡ Ù·ÍÈ‰ÈˆÙÈÎÔ‡ Ô‰ËÁÔ‡, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙ· 1896 ÙÔ ·Ó¤ÊÂÚÂ ˆ˜ ÎÙ›ÚÈÔ ¯ˆÚ›˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·.

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

21

Tα ξενοδοχε α της οδο

H Tα ξενοδοχε α «Mπγκειον» και «Mγας Aλξανδρος» στην πλατε α Oμονο ας. H ιστορ α τους ε ναι συνυφασμνη με εκε νη της Aθνας και της Eλλδας ολκληρης (φωτ.: Συλλογ N κου Πολ τη).

22

H

K A £ H M E P I N H

Tης E §Œ¡∏˜ ¶ ∞¶∞¡¢ƒŒ√À -B §ÕÃ√À Aρχιτκτονος – Mηχανικο

¢

YO ™¶OY¢AIA MNHMEIA Î·È Û˘Ó¿Ì· ÔÏ‡ÙÈÌ· ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· «ÎÔÈÓˆÓÈÎ¿ ·Ó·ÁÎ·›·» ÁÈ· ÙËÓ ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙË˜ ·ÓıÚÒÈÓË˜ ÎÏ›Ì·Î·˜ Î·È ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙË˜ fiÏË˜ Ì·˜, ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙË˜ Aı‹Ó·˜, ÙËÓ Ï·ÙÂ›· OÌfiÓÔÈ·˜. E›Ó·È Ù· ÈÛÙÔÚÈÎ¿ ÎÙ›ÚÈ·-ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· «M¿ÁÎÂÈÔÓ» Î·È «M¤Á·˜ AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˜», ·fi Ù· Ï¤ÔÓ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ˘ÙÈÎ¿ ‰Â›ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ fi„ÈÌÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌÔ‡. MÂ ·Ó·ÓÙÈÎ·Ù¿ÛÙ·ÙÂ˜ ·ÈÛıËÙÈÎ¤˜ Î·È ÈÛÙÔÚÈÎ¤˜ ·Í›Â˜, Û˘ÓÂ¯›˙Ô˘Ó Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ó· ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ˙ˆÓÙ·Ó‹ ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎ‹ ·Ú¿‰ÔÛË Î·È ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. Afi ÙÔ 1889 Ù· ‰‡Ô ÎÔÚ˘Ê·›· ·˘Ù¿ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· ÙË˜ ·ÛÙÈÎ‹˜ ·Ú¯ÈÙÂ-

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

ÎÙÔÓÈÎ‹˜ ÙË˜ Aı‹Ó·˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È., ÎÔÛÌÔ‡Ó ÙËÓ Ï·ÙÂ›· ÙË˜ OÌfiÓÔÈ·˜ –Ù· ÌfiÓ· Ô‡ ÛÒ˙ÔÓÙ·È ÛÙË N¢ ÏÂ˘Ú¿ ÙË˜– Î·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Ï·ÈÛÈÒÓÔ˘Ó ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Î¿ ÙÈ˜ ‰‡Ô ÁˆÓ›Â˜ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ÚÔ‰›‰ÔÓÙ·˜ ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎ‹ ·ÚÌÔÓ›· Î·È Û˘ÓıÂÙÈÎ‹ Û˘ÓÔ¯‹ ÛÙËÓ Û˘ÁÎÚfiÙËÛ‹ ÙÔ˘˜. AÔÙÂÏÔ‡Ó Î·È Ù· ‰‡Ô Ù˘ÈÎ¿ ‰Â›ÁÌ·Ù· ÙË˜ ¿ÚÙÈ·˜ Î·È ÂÎÏÂÙ˘ÛÌ¤ÓË˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ‰È¿ÛËÌÔ˘ °ÂÚÌ·ÓÔ‡ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· EÚÓ¤ÛÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ (1832-1923), ‰ÂÈÓÔ‡ ÂÎÊÚ·ÛÙ‹ ÙÔ˘ ÂÎÏÂÎÙÈÎÈÛÌÔ‡ ÙË˜ AÓ·Á¤ÓÓËÛË˜, ·ÈÛı·ÓÙÈÎÔ‡ Î·ÏÏÈÙ¤¯ÓË Î·È Ï¿ÙÚË ÙË˜ ÎÏ·ÛÈÎ‹˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Î·È Î‡ÚÈÔ ÂÎÊÚ·ÛÙ‹ ÙË˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. O ·Ú·ÁˆÁÈÎfiÙ·ÙÔ˜ ·˘Ùfi˜ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ·˜ Î·È ÌÂÙ¤ÂÈÙ· ‰È‰¿ÛÎˆÓ Î·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ¶ÔÏ˘ÙÂ¯ÓÂ›Ô˘ AıËÓÒÓ, ‹ÚıÂ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· ÙÔ 1861 Ì·˙› ÌÂ ÙÔÓ ¢·Ófi ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· £ÂfiÊÈÏÔ X¿ÓÛÂÓ ÁÈ· Ó· ÂÈ‚Ï¤„ÂÈ ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË ÙË˜ AÎ·‰ËÌ›·˜ AıËÓÒÓ Î·È ÂÁÎ·ı›ÛÙ·Ù·È ÔÚÈ-

ÛÙÈÎ¿, ·ÔÎÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ˘ËÎÔfiÙËÙ·.

IÛÙÔÚÈÎ¿ ÎÙ›ÚÈ· H ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ·˘ÙÒÓ Â›Ó·È Û˘Ó˘Ê·ÛÌ¤ÓË ÌÂ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙË˜ Aı‹Ó·˜ Î·È ÙË˜ EÏÏ¿‰·˜ ÁÈ· ¤Ó· Î·È Ï¤ÔÓ ·ÈÒÓ· Î·È ¿ÚÚËÎÙ· Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓË ÌÂ Ù· ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙË˜ ÌÂÙÂ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹˜ EÏÏ¿‰·˜: ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÌÂÙ¿ ÙÔ 1821, ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙË˜ MÂÏ EfiÎ, ÙÔÓ ÌÂÛÔfiÏÂÌÔ, ÙËÓ Î·ÙÔ¯‹, ÙÈ˜ ÓÂfiÙÂÚÂ˜ Ì¤ÚÂ˜ ÙË˜ Û‡Á¯ÚÔÓË˜ ÈÛÙÔÚ›·˜. TÔ «M¿ÁÎÂÈÔÓ» ‹ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô «º›ÏÈÔ˜ Ô Bã», fiˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ Ï‹ÚÂ˜ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘, ÚÔÔÚÈÛÌ¤ÓÔ ÁÈ· ÍÂÓÔ‰Ô¯ÂÈ·Î‹ ¯Ú‹ÛË, ¿Ú¯ÈÛÂ ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛ‹ ÙÔ˘ ÙÔÓ A‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1889 Î·È ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ ÙÔÓ I·ÓÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1894. TÔ ÔÈÎfiÂ‰Ô fiÔ˘ ÛÙÂÁ¿ÛÙËÎÂ ÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô ‹Ù·Ó È‰ÈÔÎÙËÛ›· ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÂıÓÈÎÔ‡ Â˘ÂÚÁ¤ÙË BÔÚÂÈÔËÂÈÚÒÙË ·fi ÙËÓ KÔÚ˘-

Aθηνς

Õ Tο διατηρητο κτ ριο του «Mπγκειου» ξενοδοχε ο «Φ λιππος B´» πως ε ναι το πλρες νομ του, κτ στηκε (18891894) απ τον Eρνστο Tσ λερ και αποτελε τυπικ δε γμα του ψιμου αθηναϊκο" κλασικισμο" (φωτ.: Γιννης M λης).

P Tο ξενοδοχε ο

«Mγας Aλξανδρος», αντιπροσωπευτικ δε γμα του ψιμου αθηναϊκο" κλασικισμο". Kτ στηκε απ τον Eρνστο Tσ λερ το 1889, αντικαθιστ$ντας το θατρο «Eυτρπη». Στην αρχ ταν δι$ροφο, αργτερα μως το 1930, προστθηκαν και οι υπλοιποι ροφοι (φωτ.: Γιννης M λης).

ÙÛ¿, Iˆ¿ÓÓÔ˘ ¶¿ÁÎ·, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙÈ˜ 16 A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÙÔ˘ 1889 ÌÂ ÙÔ ˘’ ·ÚÈıÌfiÓ 47667 ™˘Ì‚fiÏ·ÈÔ, ‰ÒÚÈÛÂ fiÏË ÙËÓ ÎÈÓËÙ‹ Î·È ·Î›ÓËÙË ÂÚÈÔ˘Û›· ÙÔ˘ «Ùˆ ÂÏÏËÓÈÎfi ¤ıÓÂÈ Î·È Ùˆ ÂÏÏËÓÈÎÒ ‰ËÌÔÛ›ˆ». TÔ ÔÈÎfiÂ‰Ô ·˘Ùfi ·ÁÔÚ¿ÛÙËÎÂ ·fi ÙËÓ M¿ÁÎÂÈÔÓ EÈÙÚÔ‹ Î·È ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÍÂÎ›ÓËÛÂ Ë ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘, Ù· ÂÁÎ·›ÓÈ· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó ÙËÓ 1Ë I·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 1894. §ÂÈÙÔ‡ÚÁËÛÂ ·Ú¯ÈÎ¿ ÌÂ 25 ‰ˆÌ¿ÙÈ· Û˘ÓÔÏÈÎ¿ Î·È Û·Ó Aã Ù¿ÍÂˆ˜ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô. T· ÚÒÙ· ¯ÚfiÓÈ· ¤Ó· ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÈÛÔÁÂ›Ô˘ ÙÔ˘ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛÂ Û·Ó Î·Ê¤-Û·ÓÙ¿Ó, ÂÓÒ ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤ÁÈÓÂ ˙·¯·ÚÔÏ·ÛÙÂ›Ô Î·È ÏÔ˘ÎÔ˘Ì·Ù˙›‰ÈÎÔ, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô º. °ÈÔÊ‡ÏÏË˜ ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ «ºÈÏÔÏÔÁÈÎ¿ Î·ÊÂÓÂ›· ÙË˜ Aı‹Ó·˜». T· ‰‡Ô ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ·Ú¯ÈÎ¿ Â›Ó·È ‰ÈÒÚÔÊ·, ˘fiÁÂÈÔ, ÈÛfiÁÂÈÔ Î·È ‰‡Ô fiÚÔÊÔÈ (Ë ÚÔÛı‹ÎË ÙÔ˘ 3Ô˘ ÔÚfiÊÔ˘ ÙÔ˘ «M·ÁÎÂ›Ô˘» ¤ÁÈÓÂ ÙËÓ ÚÒÙË ÂÓÙ·ÂÙ›· ÙÔ˘ 20Ô‡ ·È. Î·È ÙÔ˘ «M. AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˘» ¤ÁÈÓÂ Á‡Úˆ ÛÙÔ 1930) Î·È ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ·Ó, ÌÂ ‰È·‰Ô¯ÈÎ¤˜ ·Ó·Î·ÈÓ›ÛÂÈ˜, ÁÈ· ¤Ó·Ó ÂÚ›Ô˘ ·ÈÒÓ· ÌÂ 66 Î·È ÌÂ 68 ‰ˆÌ¿ÙÈ·, ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·. ™ÙÔ ËÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙË˜ ™ÔÊ›·˜ TÚÈÎÔ‡Ë ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ Ô‡ ÚÔ¸‹Ú¯Â ÙÔ˘ «M·ÁÎÂ›Ô˘» ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘ ‰È¤ÌÂÈÓÂ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ 1883 Ë ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· TÚÈÎÔ‡Ë. T· ‰‡Ô ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ÂÍ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó ·ÚÎÂÙÔ‡˜ Â˘Î·-

Ù¿ÛÙ·ÙÔ˘˜ Â·Ú¯ÈÒÙÂ˜ Ô˘ ÂÚ¯fiÙ·Ó ÛÙËÓ Aı‹Ó· ÁÈ· Û‡ÓÙÔÌË Ë ‰È·ÚÎ¤ÛÙÂÚË ‰È·ÌÔÓ‹. MÂÙ·Í‡ ·˘ÙÒÓ Î·È ÔÏÏÔ› ‚Ô˘ÏÂ˘Ù¤˜ Â·Ú¯ÈÒÓ, fiˆ˜ Ô NÈÎfiÏ·Ô˜ M·ÎfiÔ˘ÏÔ˜ ‚Ô˘ÏÂ˘Ù‹˜ AÚÎ·‰›·˜ Î·È ÛÙ¤ÏÂ¯Ô˜ ÙÔ˘ ÎfiÌÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ºÈÏÂÏÂ˘ı¤ÚˆÓ, Ô XÚ‹ÛÙÔ˜ KÔ„›‰·˜ (‚Ô˘ÏÂ˘Ù‹˜ PÔ‰fiË˜), Ô N. ¶·Ó·ÁÈˆÙfiÔ˘ÏÔ˜ (‚Ô˘ÏÂ˘Ù‹˜ K·‚¿Ï·˜) Î.¿. OÏÔÈ ·˘ÙÔ› ‰ÂÓ ‰È·Ì¤ÓÔ˘Ó ·ÏÒ˜ ·ÏÏ¿ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Ù· ‰ˆÌ¿ÙÈ¿ ÙÔ˘˜ Î·È ˆ˜ ÔÏÈÙÈÎ¿ ÁÚ·ÊÂ›· ÛÙËÓ Aı‹Ó·.

ÙˆÓ Ô‡ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›·, fiˆ˜: Ë ˘Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ PÔ˘Ì¿ÓˆÓ ÊÔÈÙËÙÒÓ ÙÔ 1901, Ë ˘Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ ‚·ÛÈÏ¤ˆÓ ÙË˜ AÁÁÏ›·˜ E‰Ô˘¿Ú‰Ô˘ Î·È AÏÂÍ¿Ó‰Ú·˜ ÌÂ ·ÊÔÚÌ‹ ÙÔ˘˜ OÏ˘ÌÈ·ÎÔ‡˜ AÁÒÓÂ˜ ÙÔ 1906, Ë ˘Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ÙË˜ IÙ·Ï›·˜ B›ÎÙˆÚ EÌÌ·ÓÔ˘‹Ï (1907). ¶ÔÏ‡ ÁÚ‹ÁÔÚ· Ë Ï·ÙÂ›· ÂÍÂÏ›¯ıËÎÂ Â›ÛË˜ ÛÂ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎ‹˜ ÛËÌ·Û›·˜ Û˘ÁÎÔÈÓˆÓÈ·Îfi ÎfiÌ‚Ô ÙË˜ Aı‹Ó·˜. §ÂÈÙÔ‡ÚÁËÛÂ ¤ˆ˜ ÙÔ 1880 Û·Ó ÎÂÓÙÚÈÎfi˜ ÛÙ·ıÌfi˜ ·Ì·ÍÈÒÓ, ÌÂ Ù· ÔÔ›· ‰ÈÂÍ·ÁfiÙ·Ó Ë Û˘ÁÎÔÈÓˆÓ›·. Afi ÂÎÂ› ÔÈ ·Ì·Í¿‰Â˜ ¤·ÈÚÓ·Ó ÙÔ˘˜ ÂÏ¿ÙÂ˜ ÙÔ˘˜, ÂÚÓÔ‡Û·Ó Ù· ÙÚ·Ì Ô˘ ÌÂÙ¤ÊÂÚ·Ó ÙÔ˘˜ Ù·ÍÈ‰ÈÒÙÂ˜ ÛÙ· ˘fiÏÔÈ· ÚÔ¿ÛÙÈ· ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜, ÎÈ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÂÎÂ› Î·Ù¤ÏËÍÂ Ô ËÏÂÎÙÚÈÎfi˜ ÛÈ‰ËÚfi‰ÚÔÌÔ˜ Ô˘ ¤ÓˆÓÂ ÙËÓ Aı‹Ó· ÌÂ ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ¶ÂÈÚ·È¿ Î·È ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ Â›ÛË˜ ÛËÌÂ›Ô ÍÂÎÈÓÔ‡ÛÂ Ô ÛÈ‰ËÚfi‰ÚÔÌÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ KËÊÈÛÈ¿ Î·È ÙÔ §·‡ÚÈÔ. O ·ÏÈfi˜ ÛÙ·ıÌfi˜ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡ ÛÈ‰ËÚfi‰ÚÔÌÔ˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·ÓÂ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ÛÙËÓ ÎÂÓÙÚÈÎ‹ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÁÈÓfiÙ·Ó Î·Ù¿ ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Ë ˘Ô‰Ô¯‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÛÙÂÌÌ¤ÓˆÓ Î·È ÂÈÛ‹ÌˆÓ ÚÔÛÒˆÓ ·fi ÙËÓ ¢ËÌÔÙÈÎ‹ AÚ¯‹ ÙË˜ fiÏË˜. OÈ Â›ÛËÌÔÈ ¤Ú¯ÔÓÙ·Ó ¿ÓÙÔÙÂ ÌÂ Î·Ú¿‚È Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ ¶ÂÈÚ·È¿ Î·È ·fi ÂÎÂ› ÛÈ‰ËÚÔ‰ÚÔÌÈÎÒ˜ ÌÂ ÙÔ ‚·ÛÈÏÈÎfi ‚·ÁfiÓÈ ÙË˜ EÙ·ÈÚÂ›·˜ ™.A.¶. ·Ó¤‚·ÈÓ·Ó ÛÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·. TÔ 1871 ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙËÓ OÌfiÓÔÈ·, ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ Î›ÓËÛË Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ıÂÚÈÓÒÓ ıÂ¿ÙÚˆÓ. AÓ·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ ÛÙËÓ ı¤ÛË Ô˘ ÙÔ 1889 ı· ÎÙÈÛıÂ› ÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô «M. AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˜», ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛÂ ÁÈ· ÌÈÎÚfi ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÙÔ ı¤·ÙÚÔ «E˘Ù¤ÚË», ÙÔ ÚÒÙÔ Í‡ÏÈÓÔ ıÂÚÈÓfi ı¤·ÙÚÔ ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ OÌÔÓÔ›·˜. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ÊÈÏfiÙÂ¯ÓÔ˜ Í˘Ï¤ÌÔÚÔ˜, ÔÓfiÌ·ÙÈ °ÂÒÚÁÈÔ˜ ™ÔÚÙ¿ÎÔ˜. TÔ 1874 ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ ÛÙË ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ÏÂ˘Ú¿ ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˘ (fiˆ˜ ÌÂÙÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ Ë Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ §·Ô‡) ·fi ÙÔÓ B·Û›ÏÂÈÔ °. MÂÏ¿, Ë

«M¿ÁÎÂÈÔÓ», «M¤Á·˜ AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˜» Î·È ¿ÏÏÔ ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ, ÎÙ›ÚÈ· «ÎÔÈÓˆÓÈÎ¿ ·Ó·ÁÎ·›·» ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙË˜ Aı‹Ó·˜

¶Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜ H Ï·ÙÂ›· OıˆÓÔ˜, ÌÂÙÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÛÙ· 1866 Â› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ KÔ˘ÙÛ›Î·ÚË ÛÂ Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜. E›Ó·È Ë ¿ÏÏÔ˘Û· Î·Ú‰È¿ ÙË˜ Aı‹Ó·˜, fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ÙÔÌ¤·. E‰Ò ·Ú¯›˙Ô˘Ó ÔÈ ÔÏÈÙÈÎ¤˜ ˙˘ÌÒÛÂÈ˜ ÙË˜ ·ÓÙÈÔıˆÓÈÎ‹˜ ¯Ú˘Û‹˜ ÓÂÔÏ·›·˜. EÓÙÔÓÂ˜ ÔÏÈÙÈÎ¤˜ ‰È·Ì¿¯Â˜ ÌÂÙ·Í‡ ‚·ÛÈÏÈÎÒÓ Î·È ·ÓÙÈ‚·ÛÈÏÈÎÒÓ ÙÔ 1863 Î·È 1916. T· ‰‡Ô ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· Â›Ó·È Ì¿ÚÙ˘ÚÂ˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfi-

H

K A £ H M E P I N H

B

ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙË˜ «MÂÁ¿ÏË˜ ÔÈÎ›·˜ MÂÏ¿» ÌÂ Û¯¤‰È· ÙÔ˘ EÚÓ¤ÛÙÔ˘ TÛ›ÏÂÚ, Â› ÙˆÓ Ô‰ÒÓ AÈfiÏÔ˘, ™ÔÊÔÎÏ¤Ô˘˜, MÂÓÈ‰È¿ÙÈÎË O‰fi (ÌÂÙ¤ÂÈÙ· ™ÙÚ¤ÈÙ) ÌÂ ÚfiÛÔ„Ë ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›·. H Î·Ù·ÛÎÂ˘‹ ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯›˙ÂÈ 1 ÂÎ·ÙÔÌÌ‡ÚÈÔ ‰Ú¯. Î·È ÚÔÔÚÈ˙fiÙ·Ó ÁÈ· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô ÔÏ˘ÙÂÏÂ›·˜ ÌÂ ÙËÓ ÂˆÓ˘Ì›· «Grand Hôtel dãAthènes». TÔ 1897 ¤·ıÂ ‚Ï¿‚Â˜ ·fi ˘ÚÎ·ÁÈ¿, ÂÈÛÎÂ˘¿ÛÙËÎÂ Î·È ÙÔ 1899 ¤ÁÈÓÂ T·¯˘‰ÚÔÌÂ›Ô.

T· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· T· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· (ÌÂÛÔ·ÛÙÈÎ¿) ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙÔ˘ EÌÔÚÈÎÔ‡ K¤ÓÙÚÔ˘, Â›Ó·È ·ÚÈıÌËÙÈÎ¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ÁÂÈÙÔÓÈ¤˜ Î·È Î·Ù¿ Î·ÓfiÓ· Â›Ó·È ÌÈÎÚ‹˜ Î·È ÌÂÛ·›·˜ ÎÏ›Ì·Î·˜ (Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi ·˘Ù¿ Â›Ó·È ÎÙ›ÚÈ· ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË˜ Î·È ¤¯Ô˘Ó ÚÔ¤ÏıÂÈ ·fi ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙË˜ ÂÛˆÙÂÚÈÎ‹˜ ÙÔ˘˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜), ¤¯Ô˘Ó ÏÈÙ‹ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹, Î·È ÚÔÛÈÙ¤˜ ÙÈÌ¤˜, ÚÔÛÂÏÎ‡ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ÚÔÛˆÚÈÓ‹ Ë ÌfiÓÈÌË ‰È·ÌÔÓ‹ Â·Ú¯ÈˆÙÒÓ, ÊÔÈÙËÙÒÓ Î·È ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ¯·ÌËÏÒÓ Î·È ÌÂÛ·›ˆÓ ÂÈÛÔ‰ËÌ·ÙÈÎÒÓ Ù¿ÍÂˆÓ. H Û‡ÓÙÔÌË Î·È ÌÂ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›· ·ÏÏ·Á‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘˜, Î·È Ù· ÂÍã·˘ÙÔ‡ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎ¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ˘‹Ú¯·Ó, ÙÔ˘˜ ÛÙÂÚÔ‡ÛÂ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó ÛÙÈ˜ ÂÍÂÏÈÛÛfiÌÂÓÂ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎ¤˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜. ™ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ¯ÒÚˆÓ, ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÙÂ¯ÓÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ-ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ˘ÁÈÂÈÓ‹˜, ı¤ÚÌ·ÓÛË˜, Î·È Ï·Óı·ÛÌ¤ÓË ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ÙÔ˘ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘Ø ˆÛÙfiÛÔ ˘ÈÔıÂÙÔ‡Û·Ó fiÏ· Ù· ÌÔÚÊÔÏÔÁÈÎ¿ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· ÙË˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, Ù· ÔÔ›· ¯ÚËÛ›ÌÂ˘·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÎfiÛÌËÛË ÙˆÓ fi„ÂˆÓ. ™ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ÂÌÔÚÈÎÔ‡ ÙÚÈÁÒÓÔ˘ ÙË˜ Aı‹Ó·˜, (AÈfiÏÔ˘, AıËÓ¿˜, EÚÌÔ‡), ¤¯Ô˘ÌÂ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË Î˘Ú›ˆ˜ ÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ÂÓÒ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂÓÔÈÎÈ·˙fiÌÂÓ· ‰ˆÌ¿ÙÈ· ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ÁÂÈÙÔÓÈ¤˜ ÙË˜ fiÏË˜. I‰È·›ÙÂÚ· ÌÂÁ¿ÏË ˙‹ÙËÛË ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È. Â›¯·Ó Î·È Ù· ÌÂÙ·Ú·ÙÈÎ¿ Û›ÙÈ· ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙÔ˘ EÌÔÚÈÎÔ‡ K¤ÓÙÚÔ˘. ¶ÔÏÏ¿ ·fi ·˘Ù¿ Ì¿ÏÈÛÙ·, ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ·Ó Û·Ó ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· Ï·˚Î¿ ‹ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎ¿, ·fi ÏËı˘ÛÌÈ·Î¤˜ ÔÌ¿‰Â˜ Ô‡ ÌÂÙÔ›ÎËÛ·Ó –Î¿Ùˆ ·fi ÂÈ‰ÈÎ¤˜ ÈÛÙÔÚÈÎ¤˜ Û˘ÁÎ˘Ú›Â˜– ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÂÎÂ›ÓË, Û˘-

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

23

H Γων α Aθηνς και Eυριπ δου. Tο επιβλητικ οικοδμημα του πλαι ποτ ξενοδοχε ου «Bενετ α» με τη χαρακτηριστικ κφραση του αθηναϊκο" κλασικισμο", πως αυτς διαμορφ$θηκε κατ το τελευτα ο τταρτο του 19ου αι$να (φωτ.: Γιννης Mπαρδπουλος).

ÓÙÂÏÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÛÂ ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ÛÙËÓ ÂÓÙ·ÙÈÎÔÔ›ËÛË ÙË˜ ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛË˜ ÙË˜ fiÏË˜, ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ·. Afi ¿Ô„Ë ÂÍ˘ËÚ¤ÙËÛË˜, Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÛÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô Ù¤Ù·ÚÙÔ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· Â›Ó·È ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯· ÌÂ ·˘Ù¿ ÙˆÓ Ì¤ÛË˜ Î·ÙËÁÔÚ›·˜ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ, fiˆ˜ ÚÔÎ‡ÙÂÈ ·fi ÙÈ˜ ÂÚÈÁÚ·Ê¤˜ Î·È Ù· Û¯fiÏÈ· Í¤ÓˆÓ ÂÚÈËÁËÙÒÓ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÙËÓ ÂÏ·ÙÂ›· ÙÔ˘˜. T· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ·fi ·˘Ù¿ ÁÈ· ÙÔ N¢ ÙÌ‹Ì· ÙË˜ Aı‹Ó·˜, ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ ¿ÍÔÓÂ˜, EÚÌÔ‡, AıËÓ¿˜, AÈfiÏÔ˘ Î·È ÙËÓ Ï·ÙÂ›· §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˘. E› ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ¤¯Ô˘ÌÂ ÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô ÙË˜ «¶fiÏÂˆ˜» ‹ «Hôtel de la ville» ÛÙË ÁˆÓ›· AıËÓ¿˜ Î·È EÚÌÔ‡, ÙÔ «BÂÓÂÙ›·» «...Â› ÙË˜ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛÂˆ˜ AıËÓ¿˜ Î·È E˘ÚÈ›‰Ô˘ ·Ú¿ Ù‹Ó N¤·Ó AÁÔÚ¿Ó...», ÙÔ «B¤ÏÁÈÔ» AıËÓ¿˜ Î·È AÚÈÛÙÔÁÂ›ÙÔÓÔ˜, ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô «OÏ˘ÌÈ¿˜» ÛÙË ™ÔÊÔÎÏ¤Ô˘˜ 23 Î·È AıËÓ¿˜, ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· º›ÊË OÈÎÔÓfiÌÔ˘ Î.¿. OÏ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÈÛfiÁÂÈÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù·, ÂÓÒ ÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÔÚfiÊÔ˘˜ Î·È Ë Â›ÛÔ‰fi˜ ÙÔ˘ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÙÔÓÈÛÌ¤ÓË ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ. ™ÙËÓ OÌfiÓÔÈ· Î·È ÙÔ˘˜ Á‡Úˆ ‰ÚfiÌÔ˘˜, ‰ÈÂ˘ÎÔÏ‡ÓÔÓÙ·È Î·È ÚÔ¿ÁÔÓÙ·È ÔÈ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ˜, ÔÈ ÌÂÙ·Ú·ÙÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜, Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ÔÏÈÙÈÛÙÈÎ¿ Î·È ÔÏÈÙÈÎ¿ ÁÂÁÔÓfiÙ·, Ë Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·. H Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË Î·È ¯ˆÚÔı¤ÙËÛË ÙˆÓ ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ, fiˆ˜ ÙË˜ AÁÔÚ¿˜, ÙˆÓ TÚ·Â˙ÒÓ, ÙˆÓ ¯ÒÚˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹˜ Û˘Ó¿ıÚÔÈÛË˜ (Î·ÊÂÓÂ›ˆÓ, Î¤ÓÙÚˆÓ ·Ó·„˘¯‹˜), ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡ ÛÈ‰ËÚfi‰ÚÔÌÔ˘, Î·ıÒ˜ Î·È Ë ˘ÎÓfiÙËÙ· Ô›ÎËÛË˜, Â›Ó·È Ù· ÛÙÔÈ¯Â›· Ô‡ ÙË ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó. TÔ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ ÏÔÈfiÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÂÓfi˜ ÎÙÈÚ›Ô˘ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÎÙÈÚ›Ô˘ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘, ‹Ù·Ó Ë ÁÂÈÙÓ›·Û‹ ÙÔ˘ ÌÂ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ Î˘ÎÏÔÊÔÚÈ·ÎÔ‡˜ ¿ÍÔÓÂ˜, ÌÂ Ï·ÙÂ›Â˜, ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÎÙ›ÚÈ· ‹ ˘ËÚÂÛ›Â˜, ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÛÂÈ˜ ÎÂÓÙÚÈÎÒÓ ·ÚÙËÚÈÒÓ Î·È ÁÂÓÈÎ¿ ¯ÒÚÔ˘˜ ÌÂ ¤ÓÙÔÓÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi-ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi-ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ÂÚ›Á˘ÚÔ. EÙÛÈ, ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ·ÁÔÚ·ÛÙÈÎfi ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ ˘‹Ú¯Â ÁÈ· Ù· ÔÈÎfiÂ‰· ÎÂÓÙÚÈÎÒÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ, ÌÂ ÛÎÔfi ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÎÙÈÚ›ˆÓ ÌÈÎÙÒÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ (Î·ÙÔÈÎ›Â˜, Ì·Á·˙È¿, ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·).

24

H

K A £ H M E P I N H

B

OÏ· Û¯Â‰fiÓ Ù· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ -fiˆ˜ ÚÔ·Ó·Ê¤Ú·ÌÂ- ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·È ÛÂ ÚÒËÓ ÔÈÎ›Â˜ Î·È ÂÏ·¯ÈÛÙfiÙ·Ù· ÛÂ ÎÙ›ÚÈ· Î·Ù·ÛÎÂ˘·ÛÌ¤Ó· ÂÈ‰ÈÎ¿ ÁÈã·˘Ù‹Ó ÙË ¯Ú‹ÛË. T· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·-ÙÚÔÊÂ›· ‹ Ì·ÁÂÈÚÂ›· ¯ˆÚÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÛÙ· ÈÛfiÁÂÈ· ÙˆÓ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›ˆÓ Î·È Ë Ï¤ÍË ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô Â›Ó·È Ï¤ÔÓ Û˘ÓÒÓ˘ÌË ÙÔ˘ ÂÛÙÈ·ÙÔÚ›Ô˘. OÚÈÛÌ¤Ó· ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ· ÂÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È Î·È Â›Ó·È Î¿ÙÈ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ ˙˘ıÔˆÏÂ›·ÌÈÚ·Ú›Â˜ ÌÂ ÂÌÊÈ·ÏˆÌ¤ÓÂ˜ ‹ ¯‡Ì· Ì‡ÚÂ˜ Î·È ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈÎÔ‡˜ ÎÚ‡Ô˘˜ ÌÂ˙¤‰Â˜. OÈ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÁÈ· ˙‡ıÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ ‚ãÌÈÛfi ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È., ÌÂ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· B·˘·ÚÒÓ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ô ·ÚÈıÌfi˜ ‹Ù·Ó ÈÎ·Ófi˜ Ó· Î·Ï‡„ÂÈ Ù· ˘¿Ú¯ÔÓÙ· ˙˘ıÔˆÏÂ›·. ™ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜ Î·È ÛÙË ÓÂfi‰ÌËÙÔ ÔÈÎ›· ¶¿ÁÎ· (ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô M¿ÁÎÂÈÔÓ), ‰È·ÊËÌ›˙ÂÙ·È ÙÔ M¤Á· Z˘ıÔˆÏÂ›ÔÓ ÙˆÓ Î. EÌ. °Ô˘ÏÈ¤ÏÌÔ˘, ÙÔ˘ I. KÔ˘ÙÛÔ‡ÎÔ˘ ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜ Î.¿. TÔ 1905 Ô˘ Ô ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ ™. MÂÚÎÔ‡ÚË˜, ÂÈÛ¿ÁÂÈ ÙËÓ ·ÛÊ·ÏÙfiÛÙÚˆÛË ÛÙËÓ Ô‰ÔÔÈ›· ÙˆÓ AıËÓÒÓ, Ë Ô‰fi˜

K Y P I A K H

AıËÓ¿˜ Â›Ó·È ·fi ÙÈ˜ ÚÒÙÂ˜ Ô‰Ô‡˜ Ì·˙› ÌÂ ÙÈ˜ AÈfiÏÔ˘, ™Ù·‰›Ô˘ Î·È ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘, Ô˘ ·ÛÊ·ÏÙÔÛÙÚÒÓÂÙ·È. AÚ¯¤˜ ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1920, ÙÔ M¿ÁÎÂÈÔÓ Á›ÓÂÙ·È ÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙˆÓ ÈÔ ÈÛ¯˘ÚÒÓ ÊÈÏÔÏÔÁÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÙË˜ Aı‹Ó·˜. TÔ Î·ÊÂÓÂ›Ô ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ, ÊÈÏÔÍÂÓÂ› ÙÈ˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÂ˜ Î·È ÈÔ ·Ú¿ÍÂÓÂ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ·ÏÈÒÓ Î·È Ó¤ˆÓ ÂÚ·ÛÙÒÓ ÙË˜ Ù¤¯ÓË˜, Ô˘ ÌÂ ÙËÓ Â˘ı˘ÌÔÁÚ·Ê›·, ÙË ÏÂÙ‹ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÒ‰Ë ÙÔ˘˜ Û¿ÙÈÚ·, Û˘Ó¤‚·Ï·Ó Î·ıÔÚÈÛÙÈÎ¿ ÛÙËÓ ·Ó·ÌfiÚÊˆÛË ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ‚›Ô˘, ÙËÓ ·Ê‡ÓÈÛË Î·È Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ· ÙÔ˘ ÓÂ‡Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ AıËÓ·›ˆÓ, Î·ıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÂÍ˘Á›·ÓÛË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ‚›Ô˘. E›ÏÂÎÙÔÈ ÙÂ¯Ó›ÙÂ˜ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘, fiˆ˜ Ô T¤ÏÔ˜ AÁÚ·˜, Ô M›ÌË˜ æ·ı¿˜, Ô M›Óˆ˜ ZÒÙÔ˜, Ô N·ÔÏ¤ÔÓÙ·˜ §··ıÈÒÙË˜, Ô OÚ¤ÛÙË˜ §¿ÛÎÔ˜, Ô AÁÁÂÏÔ˜ TÂÚ˙¿ÎË˜, Ô AÏÎË˜ TÚÔÂ¿ÙË˜ Ô ¶·‡ÏÔ˜ KÚËÓ·›Ô˜, Ô ºÒÙÔ˜ °ÈÔÊ‡ÏÏË˜, Ô KÒÛÙ·˜ B¿ÚÓ·ÏË˜, Ë M˘ÚÙÈÒÙÈÛÛ·, Ô I. M. ¶·Ó·ÁÈˆÙfiÔ˘ÏÔ˜, Ô °È¿ÓÓË˜ P›ÙÛÔ˜, Î·È ÌÈ· ÏÂÈ¿‰· ¿ÏÏˆÓ ÏÔÁÔÙÂ¯ÓÒÓ ‰È·Ï¿ÛÙËÎ·Ó Î·È ‹Ú·Ó ÙÔ ‚¿ÙÈÛÌ· ÙÔ˘ ˘Úfi˜ Ì¤Û· ÛÙÔ ÊÈÏÔÏÔÁÈÎfi ·˘Ùfi ¯ÒÚÔ. AÍ›ÍÂÈ Ó· ÛËÌÂÈˆıÂ› fiÙÈ ÙÔ «M¿ÁÎÂÈÔÓ» ¤·ÈÍÂ Î·È «ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙÈÎfi» ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÔÚÈÛÙÈÎ‹ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È ÂÈ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ Î·‚·ÊÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰·. O B·ÁÈ¿ÓÔ˜, ıÂÚÌfi˜ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙ‹˜ ÙÔ˘ K·‚¿ÊË, ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi «N¤· T¤¯ÓË» (ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ‹Ù·Ó ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹˜), fiÛÔ Î·È ÙÔ M¿ÁÎÂÈÔÓ, Û·Ó ÙÔÓ Î˘ÚÈfiÙÂÚÔ ¯ÒÚÔ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙÔ˘ Î·‚·ÊÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘. AÏÏˆÛÙÂ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ı·ÌÒÓÂ˜ ÙÔ˘ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘ Î¿ıÂ ÙÈ Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ AÏÂÍ·Ó‰ÚÈÓfi ÔÈËÙ‹ ·ÚÔ˘Û›·˙Â È‰È·›ÙÂÚÔ ÏÔÁÔÙÂ¯ÓÈÎfi ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ, Ô‡ ÌÂÙ·ÙÚÂfiÙ·Ó ·Ì¤Ûˆ˜ ÛÂ ¿ÎÚ·ÙÔ ÊÈÏÔÏÔÁÈÎfi ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi. ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙË˜ ÁÂÚÌ·ÓÈÎ‹˜ Î·ÙÔ¯‹˜ ÙÔ «M¿ÁÎÂÈÔÓ» Î·È ÙÔ «M¤Á·˜ AÏ¤Í·Ó‰ÚÔ˜» ÂÈÙ¿¯ıËÎ·Ó, ÂÓÒ ÔÈ ¿Ó‰ÚÂ˜ ÙË˜ ‚ÚÂÙ·ÓÈÎ‹˜ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹˜ ·ÔÛÙÔÏ‹˜ ÚÔÎ¿ÏÂÛ·Ó ÙÂÚ¿ÛÙÈÂ˜ ˙ËÌÈ¤˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Û·Ó Î·‡ÛÈÌÔ

Õ Mνο η ταμπλα χει απομε νει να θυμ ζει τι εκε στεγαζταν κποτε το «Hοtel de Paris», χαρακτηριστικ νεοκλασικ κτ ριο (φωτ.: Γιννης Mπαρδπουλος).

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

‡ÏË Ù· ¤ÈÏ· Î·È Ù· ÎÔ˘ÊÒÌ·Ù· ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ.

EÈ‰ÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›ˆÓ Afi Ù˘ÔÏÔÁÈÎ‹˜ ¿Ô„Ë˜ ÛÙ· ÎÙ›ÚÈ· ·˘Ù¿, ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ Aı‹Ó·, ÂÈ‰ÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘ ÌÂ Î‡ÚÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘ Á‡Úˆ ·fi ¤Ó· ÎÂÓÙÚÈÎfi ˘·ÏÔÛÎÂ¤˜ ·›ıÚÈÔ, Ô˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ Î·È ‰È·Ó¤ÌÂÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·È ÎÈÓ‹ÛÂÈ˜. TÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ·›ıÚÈÔ Î·È Ë ÂÛˆÛÙÚÂÊ‹˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ¯ÒÚÔ˘ Á‡Úˆ ·fi ¤Ó·Ó ˘·ÏÔÛÎÂ‹ ¯ÒÚÔ, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó È‰È·›ÙÂÚÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ –Ì·˙› ÌÂ ÙÔ M¤Á·ÚÔ MÂÏ¿– ·ÔÌ›ÌËÛË˜ ÙˆÓ MÂÁ¿ÚˆÓ ÙË˜ BÈ¤ÓÓË˜ Î·È Î·Ù¿ Î¿ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ÂÍ¤ÏÈÍË ÙÔ˘ «¯·ÁÈ·ÙÈÔ‡» ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È., ÌÂ ÙÚÔÔÔÈËÌ¤ÓË ÌÔÚÊ‹. H fi„Ë ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ˆ˜ ÔÚÁ·ÓÈÎ‹ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÂÓfiÙËÙ·, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ·˘ÛÙËÚ¤˜ ·ÈÛıËÙÈÎ¤˜ ·Ú¯¤˜, ÌÂ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ·ÚÌÔÓÈÎÔ‡ Û˘ÓfiÏÔ˘. E¯Ô˘ÌÂ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Ú˘ıÌÔÏÔÁÈÎÒÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ ÌÂ ÌÂÁ¿ÏË ·ÎÚ›‚ÂÈ· Î·È ÂÈı·Ú¯›· ÛÙÔÓ Î·ÓfiÓ·. EÈ‰ÈÎ‹ ·Ú·ÁÁÂÏ›· ·fi ÙÔÓ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ‹Ù·Ó Ù· ÎÂÚ·ÌÔÏ·ÛÙÈÎ¿ ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· Î·È ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎ¿ Â›ÎÚ·Ó· Î·È ·ÎÚÔÎ¤Ú·Ì·, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ÙË˜ Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜. A˘Ù‹ Û˘ÌÏËÚÒÓÂÙ·È ÂÌÊ·ÓÙÈÎ¿ ÌÂ ˙Â‡ÁË „Â˘ÙÔÎ·Ú˘¿ÙÈ‰ˆÓ, Ô˘ Ï·ÈÛÈÒÓÔ˘Ó Ù· ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÎÚ·›ˆÓ ÂÍˆÛÙÒÓ. H ÌÔÚÊ‹ ÙˆÓ ÂÍˆÛÙÒÓ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÈ˜ ÁˆÓ›Â˜ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘, Î·ıÒ˜ ·˘ÙÔ› ¤¯Ô˘Ó Î·Ì‡ÏË ÌÔÚÊ‹. H ˆÊÂÏÈÌÈÛÙÈÎ‹ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ÙˆÓ ¯ÒÚˆÓ ÙÔ˘˜, Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛÂ ÛÙËÓ ·ÏÔÔ›ËÛË ÙË˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ ÙÔ˘˜, Ô˘ ÂÓ ÙÔ‡ÙÔÈ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ· ÙË˜ ÒÚÈÌË˜ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÙÈÎ‹˜ ÁÂÚÌ·ÓÈÎ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, ·ÏÏ¿ ÌÂ Û¯ÂÙÈÎ‹ ·ÏÔ‡ÛÙÂ˘ÛË ÙˆÓ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ. E›Ó·È ÎÙ›ÚÈ· Ô˘ ·Ô‚Ï¤Ô˘Ó ÛÙË ‰ÈÏ‹ ÂÍ˘ËÚ¤ÙËÛË ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘ Î·È Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ. H ¯Ú‹ÛË ÛÈ‰ÂÚ¤ÓÈˆÓ ‰ÔÎÒÓ, Â¤ÙÚÂ„Â ÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÙË˜ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ ÙˆÓ ÈÛÔÁÂ›ˆÓ ¯ÒÚˆÓ ÙË˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹˜, ÂÓÒ Ë ÚÔ‚ÔÏ‹ Î˘ÊˆÙÒÓ Ï›ıˆÓ ÛÙÈ˜ fi„ÂÈ˜, ‰ÈÎ·ÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ÌfiÓÔ ·fi ·ÈÛıËÙÈÎ‹˜ ÏÂ˘Ú¿˜. AÏÏˆÛÙÂ, Ô TÛ›ÏÂÚ Î·Ù·ÊÂ‡ÁÂÈ ÛÙËÓ ÁÓˆÛÙ‹ Ï‡ÛË ÙˆÓ ÙÔÍˆÙÒÓ ·ÓÔÈÁÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ ·‰Ú‹ ÙÔÈ¯ÔÔÈ›·. T· ÂÍˆÙÂÚÈÎ¿ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎ¿ ı¤Ì·Ù· ÛÙÔÓ ·ÓÒÙ·ÙÔ fiÚÔÊÔ ÙˆÓ ‰‡Ô ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›ˆÓ, ‹Ù·Ó ¤ÓÙÂ¯ÓÂ˜ ÓˆÔÁÚ·Ê›Â˜, ÌÂ ·ÓfiÚÁ·Ó· ¯ÚÒÌ·Ù· Î·È ‰Ô˘ÏÂÈ¿ Ô‡ Â›¯Â Á›ÓÂÈ ÂÍ ÔÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ ÌÂ ÙÔ ¯¤ÚÈ. H ·ÙÌÔÛÊ·ÈÚÈÎ‹ fiÌˆ˜ Ú‡·ÓÛË Î·È Ë ˘ÁÚ·Û›· Â›Ó·È ÔÈ Î˘ÚÈfiÙÂÚÂ˜ ·ÈÙ›Â˜ ·ÔÎfiÏÏËÛË˜ Î·È ·ÔÛ¿ÚıÚˆÛË˜ ÙˆÓ ÂÈ¯ÚÈÛÌ¿ÙˆÓ, ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ, Û‹ÌÂÚ· Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÈÎ·Ï˘ÊıÂ› ÌÂ ·ÏÔ‡˜ ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ. ™ÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ ¤¯Ô˘ÌÂ Ì›ÌËÛË Î˘ÊˆÙ‹˜ ÏÈıÔ‰ÔÌ‹˜ (rustico) ·fi ·ÌÌÔÎÔÓ›·ÌÌ·, ÂÓÒ ÔÈ Â›Â‰Â˜ ÂÈÊ¿ÓÂÈÂ˜ ÙˆÓ ÔÚÔÊÒÓ, ‰È·ÚıÚÒÓÔÓÙ·È ·Ï¿ ÌÂ Ù· Ú˘ıÌÔÏÔÁËÌ¤Ó· ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· Î·È ÙÔ˘˜ ÂÍÒÛÙÂ˜ ÙˆÓ ‰ˆÌ·Ù›ˆÓ ÌÂ Ù· –ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎ‹˜ Ù¤¯ÓË˜– ¯˘ÙÔÛÈ‰ËÚ¿ ÎÈÁÎÏÈ‰ÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜. MÂ ÙËÓ ˘ã·ÚÈıÌ. 15267/1623/20-51976 ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁÂ›Ô˘ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, Ù· ‰‡Ô ÎÙ›ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÙËÎ·Ó ‰È·ÙËÚËÙ¤· ÌÓËÌÂ›· Î·È ¯Ú‹˙Ô˘Ó ÂÈ‰ÈÎ‹˜ ÎÚ·ÙÈÎ‹˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜.

O δρμος εχε τη δικ του ιστορα...

H H οδς Aθην ς το 1952. Xαρακτηριστικ τα αυτοκνητα αλλ και το λεωφορεο της εποχς (φωτ.: Aφοι Mεγαλοκονμου – συλλογ N. E. Tλη).

Tου ° πÕ¡¡∏ K ∞πƒ√º⁄§∞ Συγγραφ α

M

E™A ™TO KATAKA§OKAIPO, ÌÂ ˙¤ÛÙË ·ÊfiÚËÙË, ÛÙÈ˜ 25 A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÙÔ˘ 1834 ‹ÚıÂ Ô OıˆÓ·˜ ÛÙËÓ Aı‹Ó·, ·fi ÙÔ N·‡ÏÈÔ. TÔÓ Â›¯·Ó ˘Ô‰Â¯ıÂ› ÔÈ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙÂ˜ ÛÙÔÓ ¶ÂÈÚ·È¿ Î·È ÙÔ˘ ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ÌÈ· ˙ˆÓÙ·Ó‹ ÎÔ˘ÎÔ˘‚¿ÁÈ· Î·È

¤Ó· ÛÙÂÊ¿ÓÈ ·fi ÎÏ¿‰Ô˘ ÂÏÈ¿˜. HÙ·Ó Ë ÙÚ›ÙË ÊÔÚ¿ Ô˘ Ë Aı‹Ó· ˘Ô‰Â¯fiÙ·Ó ÙÔÓ OıˆÓ· Î·È Ô Ï·fi˜ Â›¯Â Û˘ÁÎÂÓÙÚˆıÂ› ÛÙË °‡ÊÙÈÎË fiÚÙ·, Ô˘ ‹Ù·Ó ÌÈ· ·fi ÙÈ˜ ÂÈÛfi‰Ô˘˜ ÛÙËÓ fiÏË, ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ·Ú¯·›Ô ¢›˘ÏÔ. Afi ÂÎÂ› ¤ÊÙ·ÛÂ ÛÙËÓ ¶‡ÏË ÙÔ˘ A‰ÚÈ·ÓÔ‡, Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎÂ ·ÓÙ› ·„›‰·˜ Î·È ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÌÂÓÔ˜ ·fi fiÏÔ˘˜ Û¯Â‰fiÓ ÙÔ˘˜ Î·ÙÔ›ÎÔ˘˜ Ô˘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ·fi 10.000, ‹ÁÂ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ ÚÔÍ¤ÓÔ˘ ÙË˜ PˆÛ›·˜ I. ¶··ÚÚËÁfiÔ˘ÏÔ˘,

H

K A £ H M E P I N H

B

‰›Ï· ÛÙÔ Ó·fi ÙË˜ MÂÙ·ÌfiÚÊˆÛË˜ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚÔ˜, ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ Ô‰fi K˘‰·ıËÓ·›ˆÓ. TÚÂÈ˜ Ì¤ÚÂ˜ ÌÂÙ¿ ¤ÁÈÓÂ ÙÂÏÂÙ‹ ÛÙËÓ AÎÚfiÔÏË ÌÂ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÙË˜ ¤Ó·ÚÍË˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡ Î·È ·ÓfiÚıˆÛË˜. O OıˆÓ·˜ ·ÊÔ‡ Ú‡ıÌÈÛÂ ÌÂ ÙË ‰ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÙÈ˜ ÏÂÙÔÌ¤ÚÂÈÂ˜ ÙË˜ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ·fi ÙÔ N·‡ÏÈÔ ÛÙËÓ Aı‹Ó·, ¤Ê˘ÁÂ ÁÈ· Ù·Í›‰È ÛÙË ™ÙÂÚÂ¿ EÏÏ¿‰·. ™ÙÈ˜ 5 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1834 Ë ‰ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛÂ

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

25

Õ O δμαρχος Aθηναων Σπρος Mερκορης προσφωνε τον βασιλι της Iταλας Bκτορα Eμμανουλ το καλοκαρι του 1907. O παλις σταθμς του ηλεκτρικο σιδηρδρομου βρισκταν στην οδ Aθην ς, στην εσοδο του οποου γινταν κατ τους παλαιτερους χρνους η υποδοχ λων των εστεμμνων και επισμων προσπων απ τη δημοτικ αρχ της πλης (φωτ.: Aρχεο A. Σ. Mαλλη).

ÛÙÔ˘˜ AıËÓ·›Ô˘˜ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ OıˆÓ· Î·È ÛÙÈ˜ 28 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ‰ËÌÔÛÈÂ‡ÙËÎÂ ÛÙËÓ EÊËÌÂÚ›‰· ÙË˜ K˘‚ÂÚÓ‹ÛÂˆ˜ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ‚·ÛÈÏÈÎfi ‰È¿Ù·ÁÌ·. H Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ fiÏË ‹Ù·Ó ·ÂÏÈÛÙÈÎ¿ ÙÚ·ÁÈÎ‹, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó Ô‡ÙÂ ‰ÚfiÌÔÈ Ô‡ÙÂ Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÔÈÎ‹Ì·Ù· ÁÈ· Ó· ÛÙÂÁ¿ÛÔ˘Ó ÙÈ˜ ÎÚ·ÙÈÎ¤˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜. AÚ¯ÈÛÂ ÌÈ· ˘ÚÂÙÒ‰Ë˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·, ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó Î·È ¿ÏÏ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ÁÈ·Ù› ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· Î·Ù·Êı¿ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ Aı‹Ó· ·fi ÙÔÓ OÎÙÒ‚ÚÈÔ ÔÏÏÔ› fi¯È ÌfiÓÔÓ ˘¿ÏÏËÏÔÈ Î·È ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎÔ› ·fi ÙÔ N·‡ÏÈÔ, ·ÏÏ¿ Î·È È‰ÈÒÙÂ˜, Ô˘ ‹ıÂÏ·Ó ·fi ÙÔÓ ÚÒÙÔ Î·ÈÚfi Ó· ÚÔÏ¿‚Ô˘Ó ÙËÓ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË Ó¤· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·. H ‰È¿ÓÔÈÍË Ó¤ˆÓ Ô‰ÒÓ ‹Ù·Ó ··Ú·›ÙËÙË Î·È ¿Ú¯ÈÛÂ ‚¿ÛÂÈ ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ ÙˆÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓˆÓ KÏÂ¿ÓıË Î·È ™¿Ô˘ÌÂÚÙ. H ‰ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ¤‰ˆÛÂ ÂÓÙÔÏ‹ Ó· Î·ÙÂ‰·ÊÈÛıÔ‡Ó fiÛÂ˜ Î·ÙÔÈÎ›Â˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ÛÙÔ˘˜ ¿ÍÔÓÂ˜ ÙˆÓ Ô‰ÒÓ AıËÓ¿˜ Î·È AÈfiÏÔ˘, ·ÏÏ¿ ÂÂÈ‰‹ ‰ÂÓ ‰fiıËÎ·Ó ÂÁÎ·›Úˆ˜ ÔÈ ·Ô˙ËÌÈÒÛÂÈ˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ıÈÁ¤ÓÙÂ˜, ÚÔÎÏ‹ıËÎ·Ó ÛÔ‚·Ú¿ ÂÂÈÛfi‰È·, ÔÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÛÙ·Ì¿ÙËÛ·Ó Î·È ÌfiÓÔ ÛÙÈ˜

31 OÎÙˆ‚Ú›Ô˘ Â·ÓÂÏ‹ÊıËÛ·Ó ÛÙÈ˜ Ô‰Ô‡˜ EÚÌÔ‡ Î·È AıËÓ¿˜.

Afi ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ H Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ô˘ Úfi¯ÂÈÚ· ·ÓÔ›¯ıËÎ·Ó ÛÙË Ó¤· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ 1Ë ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1834 fiÔ˘ ‹ÚıÂ Ô OıˆÓ·˜ ÂÈÛ‹Ìˆ˜ ÛÙËÓ Aı‹Ó·, ·ÏÏ¿ ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ Î·È ‰È·ÚÚ˘ıÌ›ÛÙËÎÂ Î·Ï‡ÙÂÚ· Ï›ÁÔ˘˜ Ì‹ÓÂ˜ ÌÂÙ¿, ÛÙÈ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 1835, ÌÂ ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ‰ËÌ¿Ú¯Ô˘ AÓ¿ÚÁ˘ÚÔ˘ ¶ÂÙÚ¿ÎË. OÈ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ÂÏÏÂ›„ÂÈ˜, ˆÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ Â¤ÙÚÂ·Ó ÙËÓ ¿ÌÂÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘. H Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜, ·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ‚·ÛÈÎfi˜ ¿ÍÔÓ·˜ Î·È Ô‰ËÁÔ‡ÛÂ ·fi ÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜, fiÔ˘ ¤ÁÈÓÂ ÙfiÙÂ ÏfiÁÔ˜ fiÙÈ

H AıËÓ¿˜ ¯·Ú¿¯ÙËÎÂ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ OıˆÓ·, ·ÛÊ·ÏÙÔÛÙÚÒıËÎÂ ÙÔ 1906 Î·È ‹Ù·Ó ¿ÓÙ· Ô ÈÔ ÂÌÔÚÈÎfi˜ ‰ÚfiÌÔ˜ ÙË˜ Aı‹Ó·˜

Ã H οδς Aθην ς τον Mεσοπλεμο, σε φωτογραφα του Mπουασου . Περιλαμβ νεται στο βιβλο του φιλλληνα Oκτ βιου Mερλι «Σγχρονη Aθνα», που εκδθηκε το 1930 στο Παρσι (φωτ.: Aρχεο Γι ννη Λ μπρου).

26

H

K A £ H M E P I N H

ÌÔÚÂ› Ó· ¯ÙÈÛÙÂ› ÙÔ ·Ï¿ÙÈ, ‰ÂÓ ·¤ÎÙËÛÂ Â˙Ô‰ÚfiÌÈ·, Ô‡ÙÂ Î·È Ë ÏÈıfiÛÙÚˆÛ‹ ÙË˜ ¤ÁÈÓÂ ÛÂ Û‡ÓÙÔÌÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ·. MfiÏÈ˜ ÙÔ 1838 Ô ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ ¢ËÌ. K·ÏÏÈÊÚÔÓ¿˜ ¤Î·ÓÂ Î¿ÔÈ· ¤ÚÁ· ÁÈ· ÙÔÓ Î·ÏÏˆÈÛÌfi ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. §ÈıfiÛÙÚˆÛÂ Ù· Â˙Ô‰ÚfiÌÈ· ÙˆÓ Ô‰ÒÓ EÚÌÔ‡ Î·È AıËÓ¿˜, Î·ı¿ÚÈÛÂ ÙÔ˘˜ ˘ÔÓfiÌÔ˘˜ ÙˆÓ Ô‰ÒÓ A‰ÚÈ·ÓÔ‡ Î·È MÈ·Ô‡ÏË, ›‰Ú˘ÛÂ ÛÊ·ÁÂ›·, ‰ÂÓ‰ÔÊ‡ÙÂ˘ÛÂ ÙËÓ Ô‰fi ¶·ÙËÛ›ˆÓ Î·È ‰È·ÌfiÚÊˆÛÂ ¯ÒÚÔ ÁÈ· ÓÂÎÚÔÙ·ÊÂ›Ô. H fiÏË ¿Ú¯ÈÛÂ Ó· ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ. OÈ AıËÓ·›ÔÈ ¤¯ÙÈ˙·Ó ÙÈ˜ Î·ÙÔÈÎ›Â˜ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ÔÈÎfiÂ‰· Ô˘ Â›¯·Ó ‹ ·¤ÎÙËÛ·Ó ÌÂ ·ÁÔÚ¤˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÂÏÂ˘ı¤ÚˆÛË. TÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙË˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ˘‹ÚÍÂ ÔÍ‡Ù·ÙÔ ·fi ÙÔÓ ÚÒÙÔ Î·ÈÚfi. TÔ 1853 Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ·¤ÎÙËÛÂ ÌÂÁ·ÏÔÚÂ‹ ÎÚ‹ÓË, ÂÓÒ Â›¯·Ó ÙÔÔıÂÙËıÂ› fiˆ˜ Î·È ÛÙÈ˜ ¿ÏÏÂ˜ Ô‰Ô‡˜ Í‡ÏÈÓÂ˜ ÈÓ·Î›‰Â˜ Î·È Ê·ÓÔ› ÌÂ ·ÓÙ·˘Á·ÛÙ‹ÚÂ˜ ÁÈ· Ó· Á›-

ÓÂÙ·È ÙÔ ·‰‡Ó·ÙÔ Êˆ˜ ·fi ÙÔ Î·ÈÁfiÌÂÓÔ Ï¿‰È ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚÔ. Afi ÙÔ 1855 ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó Î¿ÔÈ· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· Î˘Ú›ˆ˜ ÌÂ Â‰Ò‰ÈÌ·, ·Ú’ fiÏÔ Ô˘ Ô ‰ÚfiÌÔ˜ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÂ ¿ıÏÈ· ¯¿ÏÈ·, fiˆ˜ ¿ÏÏˆÛÙÂ Î·È ÔÏfiÎÏËÚË Ë fiÏË Ô˘ ¤‰ÈÓÂ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ÌÈ·˜ ¿ÌÔÚÊË˜ Î·È ÔÈÛıÔ‰ÚÔÌÈÎ‹˜ ÔÏÈÙÂ›·˜. TÔ 1859 ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ÔÏÏ¤˜ Ï·ÙÂ›Â˜ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙË˜ Ô‰Ô˘ AıËÓ¿˜ fiˆ˜, Ë Ï·ÙÂ›· ÙÔ˘ N¤Ô˘ £Â¿ÙÚÔ˘ (ÛËÌÂÚÈÓ‹ Ï·ÙÂ›· KÔÙ˙È¿), Ë Ï·ÙÂ›· EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜ (ÛËÌÂÚÈÓfi˜ ¯ÒÚÔ˜ ÙË˜ KÂÓÙÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜) Î·È Ë Ï·ÙÂ›· ÙË˜ N·˘ÙÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜ (¯ÒÚÔ˜ fiÔ˘ ¿ÏÏÔÙÂ ÙÔ B·Ú‚¿ÎÂÈÔ Î·È ÙÒÚ· ·ÁÔÚ¿). ºÙ¿Û·ÌÂ ¤ÙÛÈ ÛÙËÓ ¤ÍˆÛË ÙÔ˘ OıˆÓ· ÙÔ 1862 Î·È ÌÂÙ¿ ¤Ó·Ó ¯ÚfiÓÔ, ÌÂ ÙËÓ ¤ÏÂ˘ÛË ÙÔ˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘ Aã ¤ÁÈÓ·Ó ‰È¿ÊÔÚÂ˜ Ú˘ÌÔÙÔÌÈÎ¤˜ Ú˘ıÌ›ÛÂÈ˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Î·È Ë ¯¿Ú·ÍË ÙË˜ ÌÂÙ·Í‡ B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ Î·È ıÂ¿ÙÚÔ˘ MÔ‡ÎÔ˘Ú· Ô‰Ô‡. ™ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙË˜ ‰Â‡ÙÂÚË˜ ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ÙÔ˘ ¶·Ó·Á‹ K˘ÚÈ·ÎÔ‡ ·ÔÊ·Û›ÛÙËÎÂ ÙÔ 1872 Ó· ·ÓÂÁÂÚıÂ› ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô ÛÂ Á‹Â‰Ô È‰ÈÔÎÙËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ Â› ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, Ô˘ ¤ÊÂÚÂ Ì¿ÏÈÛÙ· ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· Ï·ÙÂ›· §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˘. TÔ Û¯¤‰ÈÔ ¤Î·ÓÂ Ô ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ·˜ ¶. K¿ÏÎÔ˜ Î·È Ë ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ ÙÂÏÂ›ˆÛÂ ÙÔ 1874. H Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÂÎÂ›ÓÔ ¿ÏÏ·ÍÂ fi„Ë. O ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ ¶. K˘ÚÈ·Îfi˜ Â›¯Â ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ ÙfiÙÂ Ó· ÚÔÈÎ›ÛÂÈ ÙËÓ fiÏË Î·È ÌÂ ¤Ó· ‰ËÌÔÙÈÎfi ı¤·ÙÚÔ, ÁÈ·Ù› ÂÎÂ›ÓÔ ÙÔ˘ MÔ‡ÎÔ˘Ú· ‰ÂÓ ÈÎ·ÓÔÔÈÔ‡ÛÂ ÙÈ˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ÙˆÓ AıËÓ·›ˆÓ. AÔÊ·Û›ÛÙËÎÂ ÏÔÈfiÓ Ó· Á›ÓÂÈ ÛÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙËÓ EıÓÈÎ‹ TÚ¿Â˙· Ï·ÙÂ›· Î·È Ô ıÂÌ¤ÏÈÔ˜ Ï›ıÔ˜ ÂÙ¤ıË ÙÔ 1873, ·ÏÏ¿ ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ Î·È ÂÁÎ·ÈÓÈ¿ÛÙËÎÂ ÌÂÙ¿ ÔÏÏ¤˜ ÂÚÈ¤ÙÂÈÂ˜ Î·È Î·ı˘ÛÙÂÚ‹ÛÂÈ˜ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ·.

KÂÓÙÚÈÎ‹ AÁÔÚ¿ O ¶. K˘ÚÈ·Îfi˜ ‹Ù·Ó Ô ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ Ô˘ ÚfiÙÂÈÓÂ ÙÔ 1875 Ó· ·ÓÂÁÂÚıÂ› Ë KÂÓÙÚÈÎ‹ AÁÔÚ¿ ÛÙËÓ Â› ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ «Ï·ÙÂ›· EÌÔÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜». H Î˘‚¤ÚÓËÛË ¤Î·ÓÂ ¤Ó·Ó ÂÚ›Ô˘ ¯ÚfiÓÔ

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

Ã Tο τλος της οδο Aθην ς στο Mοναστηρ κι, με το περφημο τζαμ Tζισταρ κη, μετπειτα οθωμανικ βιβλιοθκη και σμερα Mουσεο Eλληνικς Λαϊκς Tχνης. H φωτογραφα τραβχτηκε παραμονς του B´ Παγκοσμου Πολμου (φωτ.: Συλλογ N. Πολτη).

Ó· ÂÁÎÚ›ÓÂÈ ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË Î·È ÙÂÏÈÎ¿ ÛÙÔÓ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi ÙÔ˘ 1877 ÂÚÈÂÏ‹ÊıË ÎÔÓ‰‡ÏÈ 30.000 ‰Ú·¯ÌÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ¤ÚÁÔ˘. K·È ÙÔ ¤ÚÁÔ fiÌˆ˜ ·˘Ùfi Â›¯Â ¿ÏÏÂ˜ ÂÚÈ¤ÙÂÈÂ˜ ÌÂ ÙÔ˘˜ ÂÚÁÔÏ¿‚Ô˘˜ ÛÙ· ‰ÈÎ·ÛÙ‹ÚÈ·, ÌÂ Ó¤· ‰¿ÓÂÈ· Î·È Â‰¤ËÛÂ ÚÈÓ Î·Ï¿ Î·Ï¿ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÙÔÓ A‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1884, ÂÂÈ‰‹ Ë ·ÏÈ¿ ÌÂ Í‡ÏÈÓ· ·Ú·‹ÁÌ·Ù· ·ÁÔÚ¿ ¤È·ÛÂ ÊˆÙÈ¿ Î·È Î¿ËÎÂ. TÔÓ OÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1884 Ì‹ÎÂ Ë Á˘¿ÏÈÓË ÛÙ¤ÁË ÛÙË Ó¤· AÁÔÚ¿, Î·Ù·ÛÎÂ˘¿ÛÙËÎ·Ó ÔÈ Û¯¿ÚÂ˜ ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ Î·È ÔÈ Ô¯ÂÙÔ› Ô˘ ¤‚Á·ÈÓ·Ó ÛÙÔÓ ˘fiÓÔÌÔ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜. Afi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂÎÂ›ÓË ¿ÏÏ·ÍÂ fi„Ë ·˘Ùfi˜ Ô ÎÂÓÙÚÈÎfi˜ ‰ÚfiÌÔ˜ ÙË˜ Aı‹Ó·˜. EÁÈÓÂ Ô ÈÔ ÂÌÔÚÈÎfi˜ ‰ÚfiÌÔ˜, ÁÈ·Ù› ÂÎÙfi˜ ·fi Ù· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÙË˜ KÂÓÙÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜ (ÎÚÂÔˆÏÂ›·, È¯ı˘ÔˆÏÂ›·, Ï·¯·ÓÔˆÏÂ›· Î·È ·ÓÙÔˆÏÂ›·) ¿ÓÔÈÍ·Ó Â› ÙË˜ AıËÓ¿˜ Î·È ÔÏÏ¿ ¿ÏÏ· ÂÌÔÚÈÎ¿ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÌÂ ÂÚÁ·ÏÂ›·, ¯ÚÒÌ·Ù·, ÛÈ‰ËÚÈÎ¿ Î.Ï. Â›‰Ë, ÂÂÈ‰‹ ÛÂ ÔÏÏ¿ ÛËÌÂ›· ÙË˜ Ô‰Ô‡ ˘‹Ú¯·Ó Î·ÊÂÓÂ›·, ÛÙ· ÔÔ›· Û‡¯Ó·˙·Ó ÂÚÁ¿ÙÂ˜ Î·È ÙÂ¯Ó›ÙÂ˜ Î·È ÔÏÏ¤˜ ÊÔÚ¤˜ ÚÔÌËıÂ‡ÔÓÙ·Ó Ù· ·Ó·ÁÎ·›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ Â›‰Ë. AÏÏˆÛÙÂ, ·ÎfiÌË Î·È ÛÙ· ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÌÚÔÛÙ¿ Î·È Ï¿È ·fi ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô, Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·Ó ·fi ÙÈ˜ ÚÒÙÂ˜ ÚˆÈÓ¤˜ ÒÚÂ˜ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÈ‰ÈÎÔÙ‹ÙˆÓ ÙÂ¯Ó›ÙÂ˜ Î·È ÂÚÁ¿ÙÂ˜, Î˘Ú›ˆ˜ ¯Ù›ÛÙÂ˜, ÛÔ‚·Ù˙‹‰Â˜ Î·È ÂÏ·ÈÔ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙ¤˜ ÌÂ Ù· ÂÚÁ·ÏÂ›· ÙÔ˘˜ Î·È ÂÚ›ÌÂÓ·Ó ÙÔ˘˜ AıËÓ·›Ô˘˜ ÂÚÁÔÏ¿‚Ô˘˜ ‹ Î·È ·ÏÔ‡˜ È‰ÈÒÙÂ˜, Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ¤·ÈÚÓ·Ó ÁÈ· Î¿ÔÈÔ ÌÂÚÔÎ¿Ì·ÙÔ. TÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë KÂÓÙÚÈÎ‹ AÁÔÚ¿ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛÂ ·fi Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ ·˘ÙfiÓ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛÂ ÒÛÙÂ Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÔÏÏÔ› AıËÓ·›ÔÈ ·fi ÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ Û˘ÓÔÈÎ›Â˜ Ó· ÂÈÛÎ¤ÙÔÓÙ·È ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÁÈ· Ó· Î¿ÓÔ˘Ó Ù· „ÒÓÈ· ÙÔ˘˜ ÙÈ˜ ÚˆÈÓ¤˜ ÒÚÂ˜. T· ·ÔÁÂ‡Ì·Ù· Î·È Ù·

H H λαχαναγορ της Aθνας το 1955. Συγκντρωνε π ντα τα πιο φρσκα λαχανικ που προρχονταν κυρως απ τη βρεια Πελοπννησο και τη Θεσσαλα (φωτ.: Συλλογ N. Πολτη).

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

27

‚Ú¿‰È· Â›ÛË˜ ÔÏÏÔ› ıÂ·ÙÚfiÊÈÏÔÈ ¤ÊÙ·Ó·Ó ÛÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜ ÁÈ· Ó· ¿ÓÂ ÛÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ı¤·ÙÚÔ, ÂÓÒ ÔÈ ‰‡Ô ÛÙ·ıÌÔ› ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡ ÙÚ¤ÓÔ˘ Aı‹Ó·˜–¶ÂÈÚ·È¿, Ô ¤Ó·˜ ÛÙÔ MÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ Î·È Ô ¿ÏÏÔ˜ ÛÙËÓ AıËÓ¿˜ ÚÒÙ· Î·È ÌÂÙ¿ ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜, ÂÍ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó ÙÔ ÂÈ‚·ÙÈÎfi ÎÔÈÓfi. MÂ ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Â› ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ ¯Ù›ÛÙËÎ·Ó Î·È ÔÏ˘ÒÚÔÊ· ÎÙ›ÚÈ· Ô˘ ÊÈÏÔÍ¤ÓËÛ·Ó ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ Â·ÁÁÂÏÌ·Ù›Â˜. E›ÛË˜, ÙÔ 1889 ¤ÁÈÓ·Ó Ó¤Â˜ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂÈ˜ ÛÙÈ˜ Ï·ÙÂ›Â˜ N¤Ô˘ £Â¿ÙÚÔ˘ Î·È B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ ÌÂ ÙËÓ Î·Ù·ÛÎÂ˘‹ Ó¤ˆÓ ÎÚ·Û¤‰ˆÓ Î·È Ï·ÎfiÛÙÚˆÛË ÙˆÓ Â˙Ô‰ÚÔÌ›ˆÓ. TfiÙÂ Ì¿ÏÈÛÙ· ·ÁÔÚ¿ÛÙËÎ·Ó ·ÁÚÔÙÈÎÔ› ÂÏ‚ÂÙÈÎÔ›

H H περφημη πλατεα Λουδοβκου, μετπειτα πλατεα Kοτζι , σε καρτ ποστ λ του 1900. Διακρνονται τα κτρια της Eθνικς Tρ πεζας, του Tαχυδρομεου (Mγαρο Mελ ) και του Δημοτικο Θε τρου (φωτ.: Συλλογ A. Σ. Mαλλη).

28

H

K A £ H M E P I N H

B

ÔÈÎ›ÛÎÔÈ Î·È ÎÈfiÛÎÈ·, Ù· ÔÔ›· Î·È ÛÙ‹ıËÎ·Ó ÛÙÈ˜ Ï·ÙÂ›Â˜ ÁÈ· Ó· Û˘ÌÏËÚˆıÂ› Ô Î·ÏÏˆÈÛÌfi˜ ÙÔ˘˜. ™ÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜ Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó· ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· B·Ú‚·ÎÂ›Ô˘ Î·Ù·ÛÎÂ˘¿ÛÙËÎ·Ó Ù· ÚÒÙ· ‰ËÌÔÙÈÎ¿ ·Ô¯ˆÚËÙ‹ÚÈ· Î·È Ô˘ÚËÙ‹ÚÈ· ·fi Î¿ÔÈÔÓ K¿ÚÔÏÔ XÔÓ Ô˘ ˘¤ÁÚ·„Â Û‡Ì‚·ÛË ÌÂ ÙÔÓ ¢‹ÌÔ. TÔ 1890 ÛÙÚÒıËÎ·Ó Â›ÛË˜ ÔÈ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ AÁÔÚ¿ ‰ÚfiÌÔÈ ÌÂ Î˘‚fiÏÈıÔ˘˜.

Ô‰Ô‡˜ ™Ù·‰›Ô˘, EÚÌÔ‡ Î·È AÈfiÏÔ˘ Î·È Î·ÙfiÈÓ ÛÙÈ˜ Ô‰Ô‡˜ AıËÓ¿˜, ºÈÏÂÏÏ‹ÓˆÓ Î·È KÔÏÔÎÔÙÚÒÓË. H ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ Î·È AÎ·‰ËÌ›·˜ ËÏÂÎÙÚÔÊˆÙ›ÛÙËÎ·Ó ÌÂÙ¿ ¤ÓÙÂ ¯ÚfiÓÈ·, ÙÔ 1907.

¶fiÏÔ˜ ¤ÏÍË˜

TÔ 1906 Â› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ™‡ÚÔ˘ MÂÚÎÔ‡ÚË ¿Ú¯ÈÛ·Ó ÔÈ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÛÊ·ÏÙfiÛÙÚˆÛË ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, ÙË˜ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ Î·È ÙË˜ Ï·-

™ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘ MÂÛÔÔÏ¤ÌÔ˘ Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ ·ÎfiÌË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ˆ˜ ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÈÔ ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. ™Ù· ÎÙ›ÚÈ¿ ÙË˜ ÛÙÂÁ¿ÛÙËÎ·Ó ÂÎÙfi˜ ·fi Ù· ÂÌÔÚÈÎ¿ Î·È ¿ÏÏ· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù·, ‚ÈÔÙÂ¯Ó›Â˜ Î·È ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·, ÁÚ·ÊÂ›· Î·È ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ›Â˜ ÂÈ‰ÒÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜, fiˆ˜ Î·È ÔÏÏ¿ ÂÌÔÚÔÚÚ·-

ÙÂ›·˜ OÌÔÓÔ›·˜. £· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈˆıÂ› fiÙÈ ÙÔ 1905 Â›¯Â Á›ÓÂÈ ‰ÔÎÈÌ·ÛÙÈÎ‹ ·ÛÊ·ÏÙfiÛÙÚˆÛË ÛÂ ÙÌ‹Ì· ÙË˜ Ô‰Ô‡ AÈfiÏÔ˘ ·fi Í¤ÓË ÂÙ·ÈÚÂ›·. H Aı‹Ó· ¿ÏÏ·˙Â fi„Ë. OÏ· ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó fiÙÈ Ë ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ¤Ì·ÈÓÂ È· ÛÙË ¯ÔÚÂ›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌ¤ÓÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘. O ¢‹ÌÔ˜ Û˘ÓÂ‚Ï‹ıÂÈ ÌÂ ÙÔÓ ·ÓıÔÎfiÌÔ A. K·ÓÙfiÚÔ Î·È Ê˘ÙÂ‡ÙËÎ·Ó ÛÙÈ˜ Ï·ÙÂ›Â˜ ‰¤ÓÙÚ· Î·È ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·. MÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô Â› ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ Ê˘ÙÂ‡ÙËÎ·Ó ÙÔ 1905 ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÊÔ›ÓÈÎÂ˜. E› MÂÚÎÔ‡ÚË ÚÈ˙ÈÎ¤˜ ‹Ù·Ó Î·È ÔÈ ÂÈÛÎÂ˘¤˜ Î·È Û˘ÌÏËÚÒÛÂÈ˜ ÙË˜ ¢ËÌÔÙÈÎ‹˜ KÂÓÙÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜, ÂÓÒ ¤ÁÈÓ·Ó Î·È ÔÏÏ¤˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô Î·È ÛÙÔ˘˜ ¤ÚÈÍ ¯ÒÚÔ˘˜ Ô˘ ÂÓÔÈÎÈ¿˙ÔÓÙ·Ó ÛÂ ÊÂÚÂÙÚÔÔÈÂ›·, Î·ÊÂÓÂ›·, ÔÈÓÔˆÏÂ›· Î·È Ì·ÁÂÈÚÂ›· ÌÂ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÔÈ ÊˆÓ¤˜ ÙˆÓ Û˘ÓˆÛÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ı·ÌÒÓˆÓ ÌÂ ÙÈ˜ ÎÚ·˘Á¤˜ ÙˆÓ Ô‰ËÁÒÓ ÙˆÓ Î¿ÚˆÓ Ô˘ ÛÙ¿ıÌÂ˘·Ó ÂÎÂ›Ó· Ù· ¯ÚfiÓÈ· Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ‰ËÌ·Ú¯È·Îfi Ì¤Á·ÚÔ Ó· ÚÔÎ·ÏÔ‡Ó ·ÏËıÈÓfi ·Ó‰·ÈÌfiÓÈÔ. ™ÙÈ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ· Ô ÊˆÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰ÚfiÌˆÓ Î·È ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ ÁÈÓfiÙ·Ó ÌÂ Ê·ÓÔ‡˜ ·ÂÚÈfiÊˆÙÔ˜. O MÂÚÎÔ‡ÚË˜, fiÌˆ˜, ÙÔ 1902, ¤Ù˘¯Â ÌÈ· Û‡Ì‚·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡ ÊˆÙÈÛÌÔ‡. H ÙÔÔı¤ÙËÛË ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ Ï·ÌÙ‹ÚˆÓ ¿Ú¯ÈÛÂ ÚÒÙ· ÛÙÈ˜ Ï·ÙÂ›Â˜ OÌÔÓÔ›·˜ Î·È ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ Î·È ÛÙÈ˜

ÊÂ›· Ô˘ ÂÍ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÂÏ¿ÙÂ˜ ·fi Â·Ú¯›Â˜. H ÁÂÈÙÓ›·ÛË ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜ ÌÂ ÙËÓ Ï·ÙÂ›· OÌÔÓÔ›·˜, Ô˘ ˘‹ÚÍÂ Ô ÔÌÊ·Ïfi˜ ÙË˜ fiÏË˜ Î·È Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÓÂ Ì¤¯ÚÈ Ù· Ù¤ÏË Û¯Â‰fiÓ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÊÈÎÓÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ·fi ÙËÓ Â·Ú¯›· ÁÈ· Î¿ıÂ Â›‰Ô˘˜ ·ÁÔÚ¤˜, Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛÂ ÛÙÔ Ó· Â›Ó·È Ë Ô‰fi˜ ·˘Ù‹ fiÏÔ˜ ¤ÏÍË˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ¤‰Ú·˜ ÔÏÏÒÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ. EÎÙfi˜ ·fi Ù· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· Ô˘ ÊÈÏÔÍÂÓÔ‡Û·Ó ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙË˜ ·ÎÌ‹˜ ÙÔ˘˜ ÔÏ‡ ÎfiÛÌÔ ·fi ÙËÓ Â·Ú¯›· Î·È ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙË˜ ·Ú·ÎÌ‹˜ ÙÔ˘˜ È¤ÚÂÈÂ˜ ÙÔ˘ ¤ÚˆÙ· ÌÂ ÙÔ˘˜ ÂÍ Â·Ú¯ÈÒÓ ÂÏ¿ÙÂ˜ ÙÔ˘˜ ‹ ÙÔ˘˜ Ê·ÓÙ¿ÚÔ˘˜ Ô˘ ·Ó·˙ËÙÔ‡Û·Ó Ù· ™·‚‚·ÙÔÎ‡ÚÈ·Î· ÙË˜ ·‰Â›·˜ ÙÔ˘˜ ÂÚˆÙÈÎ‹ Û‡ÓÙÚÔÊÔ, ÛÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜, ˘‹Ú¯·Ó Î·È ÔÏÏ¿ Î·ÊÂÓÂ›· ÛÙ· ÔÔ›· Û‡¯Ó·˙·Ó ËıÔÔÈÔ›, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÌÂÙÂ›¯·Ó ÛÙÔ˘˜ ıÈ¿ÛÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ·ÔÎ·ÏÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ «ÌÔ˘ÏÔ‡ÎÈ·» Î·È ¤‰ÈÓ·Ó ·Ú·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÛÙËÓ Â·Ú¯›· ‹ ÌÔ˘ÛÈÎÔ› Ô˘ ‹Á·ÈÓ·Ó ÛÂ ·ÓËÁ‡ÚÈ· ÂÓÙfi˜ Î·È ÂÎÙfi˜ AıËÓÒÓ ‹ ¤·È˙·Ó ÛÂ Î¤ÓÙÚ· ‰È·ÛÎÂ‰¿ÛÂˆ˜ ÂÚÈÛÙ·ÛÈ·Î¿. H Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ Â›¯Â Â›ÛË˜ Î¿ÔÙÂ Î·È ·ÍÈfiÏÔÁ· Î¤ÓÙÚ· ‰È·ÛÎÂ‰¿ÛÂˆ˜. EÓ· ·fi ·˘Ù¿ ‹Ù·Ó ÙÔ ÂÚ›ÊËÌÔ K·Ê¤ ™·ÓÙ¿Ó ÙÔ˘ M·Ó¤· ÛÙÔ ˘fiÁÂÈÔ ÙÔ˘ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘ «M¿ÁÎÂÈÔÓ» ·fi ÙËÓ

E› ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ™. MÂÚÎÔ‡ÚË

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

ÏÂ˘Ú¿ ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜, fiÔ˘ Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· Î·È ÛÙÈ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô‡, Á˘Ó·›ÎÂ˜ Î¿ıÂ ÂıÓÈÎfiÙËÙ·˜, ËÏÈÎ›·˜ Î·È ÁÏÒÛÛ·˜ ˘fi ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ÂÓfi˜ ÍÂÎÔ˘Ú‰ÈÛÌ¤ÓÔ˘ È¿ÓÔ˘ ÌÂ ÊˆÓ‹ Û·ÛÌ¤ÓË ·fi ÙÈ˜ Î·Ù·¯Ú‹ÛÂÈ˜ Î·È Ù· ÌÂı‡ÛÈ· ÛÊ·Á›·˙·Ó Î˘ÚÈÔÏÂÎÙÈÎ¿ ÈÙ·ÏÈÎ¿ Ï·˚Î¿ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ‹ Î·È fiÂÚÂ˜. TÔ Î˘ÚÈfiÙÂÚÔ ÚÔÛfiÓ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ô˘ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÓÂ ÙÔ˘˜ ÂÏ¿ÙÂ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ë ÊˆÓ‹ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ÔÈ Á¿ÌÂ˜ ÙÔ˘˜, ÂÌfiÚÂ˘Ì· Û¿ÓÈÔ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂÎÂ›ÓË Ô˘ Ë Ìfi‰·, ·ÏÏ¿ Î·È Ë ·ÛÙ˘ÓÔÌ›· Â¤‚·ÏÏ·Ó Ù· ÊÔ˘ÛÙ¿ÓÈ· Ó· Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ·ÎfiÌË Î·È Ù· ˘Ô‰‹Ì·Ù·. ¶Ï¿È ÛÙÔ K·Ê¤ ™·ÓÙ¿Ó ‹Ù·Ó ¤Ó· ¿ÏÏÔ «˘fiÁÂÈÔ ÙˆÓ ı·˘Ì¿ÙˆÓ» fiˆ˜ ÙÔ ¤ÏÂÁ·Ó. K¿ÔÈÔÈ ÂÈ¯ÂÈÚËÌ·Ù›Â˜ Î·ÏÔ‡Û·Ó ÌÂ ÓÙÂÏ¿ÏË‰Â˜ ÙÔ˘˜ ÂÚ·ÛÙÈÎÔ‡˜ Ó· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ‰Ô˘Ó. «MÈ· ÎÔÌÌ¤ÓË ÎÂÊ·Ï‹ Ô˘ ÎÈÓÂ›Ù·È Î·È ÌÈÏÂ›» ‹ «EÓ· ÌÔÛ¯¿ÚÈ ÌÂ ¤ÓÙÂ fi‰È·». MÂ Ù·¯˘‰·ÎÙ˘ÏÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·ÙfiÚıˆÓ·Ó Ó· ÂÈÛÚ¿ÙÙÔ˘Ó fi¯È Ï›Á· ¯Ú‹Ì·Ù· ·fi ÙÈ˜ ÙÛ¤Â˜ ÙˆÓ ·ÊÂÏÒÓ. ¶¿ÓÙ· ÛÙËÓ Ô‰fi AıËÓ¿˜ Ô˘ÏÔ‡Û·Ó Î·È ‰È¿ÊÔÚ· Ê¿ÚÌ·Î· ¿ÏÏÔÈ ¤Í˘ÓÔÈ Ô˘ ·Ú›ÛÙ·Ó·Ó ÙÔ˘˜ ıÂÚ·Â˘Ù¤˜ ÔÏÏÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. EÓ·˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ‰È¤ıÂÙÂ Ì¤Û· ÛÂ Ê·ÎÂÏ¿ÎÈ· Î¿ÔÈÔ Ê¿ÚÌ·ÎÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Î¿ÏÔ˘˜. OÈ ÂÏ¿ÙÂ˜ Ô˘ ÙÔ ·ÁfiÚ·˙·Ó, ·ÊÔ‡ Î·Ù¤‚·Ï·Ó Î¿ÔÈÔ fi¯È Â˘Î·Ù·ÊÚfiÓËÙÔ ·ÓÙ›ÙÈÌÔ, ¿ÓÔÈÁ·Ó ÙÔÓ Ê¿ÎÂÏÔ Î·È ¤‚ÏÂ·Ó ÌÂ ¤ÎÏËÍË fiÙÈ ·ÓÙ› Î¿ÔÈ·˜ ı·˘Ì·ÙÔ˘ÚÁÈÎ‹˜ ÛÎfiÓË˜ ˘‹Ú¯Â ¤Ó· ¯·ÚÙ¿ÎÈ Ô˘ ¤ÁÚ·ÊÂ: «TÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Ê¿ÚÌ·ÎÔ Â›Ó·È Ó· ÌË ÊÔÚ¿ÙÂ ÛÙÂÓ¿ ·Ô‡ÙÛÈ·». OÈ ÌÈÎÚÔˆÏËÙ¤˜ ‹Ù·Ó ·Ó·Ú›ıÌËÙÔÈ. O ¤Ó·˜ Ô˘ÏÔ‡ÛÂ «B›Ô˘˜ ÙˆÓ AÁ›ˆÓ», Ô ¿ÏÏÔ˜ ÌÔÛ¯ÔÏ›‚·ÓÔ, Î¿ÔÈÔ˜ ÙÚ›ÙÔ˜ ÌÈ· ÎfiÏÏ· ÁÈ· Á˘·ÏÈÎ¿. ™˘¯Ó¿ Û˘Ó·ÓÙÔ‡ÛÂ Î·ÓÂ›˜ Î·È ÙÔÓ ˘·›ıÚÈÔ Ô‰ÔÓÙ›·ÙÚÔ Ô˘ ÌÂ ÌÈ· Ù·Ó¿ÏÈ· ÛÙÔ ¯¤ÚÈ ÂÚ›ÌÂÓÂ ÙÔÓ ˘Ô„‹ÊÈÔ ÂÏ¿ÙË ÁÈ· Ó· ÙÔ˘ ‚Á¿ÏÂÈ ÙÔ Û¿ÈÔ ‰fiÓÙÈ Ô˘ ÙÔ˘ ¤Ú·ÛÂ Ô ÔÓfi‰ÔÓÙÔ˜. ¶ÚÈÓ ·fi ÙÔÓ Bã ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ ¶fiÏÂÌÔ Î·È ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿ Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛÂ Î·È ÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÛËÎÒÛÔ˘Ó ÌÂ Ù· ‰fiÓÙÈ· ÙÔ˘˜ ÌÈ· ‚·ÚÈ¿ Î·Ú¤ÎÏ·, Ó· Û¿ÛÔ˘Ó ÌÂ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘˜ Î¿ÔÈ· ÙÔ‡‚Ï·, Ó· Û‡ÚÔ˘Ó ÌÂ Ù· ‰fiÓÙÈ· ÙÔ˘˜ ¤Ó· ·Ì¿ÍÈ. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ÂÎÙfi˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Ë ÔÓÔÌ·Û›· Ô˘ ÂÈ¯Â Î¿ÔÙÂ Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜. TËÓ ¤ÏÂÁ·Ó «O ‰ÚfiÌÔ˜ ÙˆÓ ÙÂÚ¿ÙˆÓ». ™Ù· ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈÎ¿ ¯ÚfiÓÈ· Ô˘ ¿ÏÏ·ÍÂ Ë Aı‹Ó· ÌÂ ÙÈ˜ Ó¤Â˜ ÔÏ˘ÒÚÔÊÂ˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌ¤˜, Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ·¤ÎÙËÛÂ ÎÈ ·˘Ù‹ Î¿ÔÈ· ÙÛÈÌÂÓÙ¤ÓÈ· ÎÔ˘ÙÈ¿, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ¿ÏÏ·ÍÂ È‰È·›ÙÂÚ· Ë Ê˘ÛÈÔÁÓˆÌ›· ÙË˜ ÁÈ·Ù› ¤ÌÂÈÓ·Ó ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ·Ï·È¿ ÎÙ›ÚÈ·. AÏÏˆÛÙÂ, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ, Ô˘ ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ Î·ÙÂ‰·Ê›ÛÙËÎÂ ÙÔ 1938 ÙÂÏÂ›ˆ˜ ·Ú¿ÏÔÁ·, Ù· ¿ÏÏ· ÎÙ›ÚÈ·, fiˆ˜ ÙÔ ¢ËÌ·Ú¯Â›Ô Î·È ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÎÙ›ÛÌ· ÙË˜ KÂÓÙÚÈÎ‹˜ AÁÔÚ¿˜, ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ›‰È· Î·È ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙË Ê˘ÛÈÔÁÓˆÌ›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÂÌÔÚÈÎÔ‡ ‰ÚfiÌÔ˘ ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ÙÔ˘ ÊÔÚÙˆÌ¤ÓÔ˘ ÌÂ ÈÛÙÔÚ›· ‰‡Ô Û¯Â‰fiÓ ·ÈÒÓˆÓ. ™‹ÌÂÚ· Ô˘ ÔÏÏ¿ ÎÂÓÙÚÈÎ¿ ÛËÌÂ›· ÙË˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ‰Â›ÁÌ·Ù· ·Ú·ÎÌ‹˜ Î·È ÂÁÎ·Ù·ÏÂ›ÔÓÙ·È ÏfiÁˆ ÙË˜ ·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÒÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ Î¤ÓÙÚˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÛÂ ÔÏÏ¿ ÛËÌÂ›· ÙÔ˘ ÏÂÎ·ÓÔÂ‰›Ô˘, Ë Ô‰fi˜ AıËÓ¿˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ¤Ó·˜ ˙ˆÓÙ·Ófi˜ ÂÌÔÚÈÎfi˜ ‰ÚfiÌÔ˜.

Tα πθη της οδο Aθηνς

H Aποψη της οδο Aθην ς με την Kεντρικ Aγορ πριν απ την πρσφατη «αποκατ στασ» της. Eνα θαυμ σιο σ μπλεγμα εμπορου και κνησης, τροχοφρων και πεζν, που απλνονται σε πεζοδρμια και κατ στρωμα δρμου, αδι φορα (φωτ.: Δ. Φιλιππδης).

Tου ¢ ∏ª◊Δƒ∏ º π§π¶¶ÿ¢∏ Kαθηγητ EMΠ

∏

O¢O™ A£HNA™ ‰ÂÓ Â›Ó·È Û˘ÓËıÈÛÌ¤ÓÔ˜ «‰ÚfiÌÔ˜» ‹ «ÏÂˆÊfiÚÔ˜» ‹ «¿ÍÔÓ·˜» ‹ ÔÙÈ‰‹ÔÙÂ ¿ÏÏÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi ‰È·ı¤ÙÂÈ Ë Ê·Ú¤ÙÚ· ÙˆÓ Î˘ÎÏÔÊÔÚÈÔÏfiÁˆÓ – ÔÏÂÔ‰fiÌˆÓ. ∂›Ó·È Ô ÁÈÁ¿ÓÙÈÔ˜ ∞Ì·˙fiÓÈÔ˜ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜, ÙÔ Ì˘ıÈÎfi ÔÙ¿ÌÈ Ô˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ Ù· ÓÂÚ¿ ·fi ¿ÂÈÚÔ˘˜ ÌÈÎÚÔ‡˜ ·Ú·ÔÙ¿ÌÔ˘˜ ÙÔ˘ Î¤ÓÙÚÔ˘ ·˘Ù‹˜ ÙË˜ Ì·ÁÈÎ‹˜ fiÏË˜. ∂›Ó·È Ô ˙ˆÔ‰fiÙË˜ ÙË˜ «ÎÔÈÏÈ¿˜» ÙË˜ fiÏË˜, Ô˘ ÎÔ˘‚·Ï¿ Î·ÚÂÚ‹ Ï¿ÛË ÌÂ Ù· ÓÂÚ¿ ÙÔ˘ Î·È ‰ÚÔÛ›˙ÂÈ ÌÂ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘, ÓÔÌÈÌÔÔÈÂ› Î·È ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ·Ó·Û·›ÓÂÈ Ë «˙Ô‡ÁÎÏ·» Ô˘ ÙËÓ ÙÚÈÁ˘Ú›˙ÂÈ. ∞˘Ù‹, ÏÔÈfiÓ, ÙË ÛÎÔÙÂÈÓ‹, ÚˆÙ·Ú¯ÈÎ‹ ‰‡Ó·ÌË ÙË˜ fiÏË˜, Ô˘ ÙË Û˘ÓÔ‰Â‡ÂÈ ·fi ÙfiÙÂ Ô˘ ÂÍ·ÁÁ¤ÏıËÎÂ Ë ›‰Ú˘Û‹ ÙË˜ ˆ˜ «ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·», ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û‹-

H

ÌÂÚ· Ó· Â˘ÚÂ›ÛÔ˘Ó ÔÈ Ï·ÛÙÈÎÔ› ¯ÂÈÚÔ˘ÚÁÔ›, ÈÛÔÂ‰ˆÙ‹ÚÂ˜ ÙË˜ Î¿ıÂ «·ÓˆÌ·Ï›·˜» Î·È «‰È·ÊÔÚ¿˜», ÂÓ ÔÓfiÌ·ÙÈ ÌÈ·˜ ÛÙÂ›Ú·˜ «ÔÈfiÙËÙ·˜ ˙ˆ‹˜». ∞ÏÏ¿ ·˜ ¿ÚÔ˘ÌÂ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ÌÂ ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜. ¶ÚÈÓ ·fi Ï›ÁÔ Î·ÈÚfi ·Ó·ÁÁ¤ÏıËÎÂ fiÙÈ ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙË˜ ÚfiÙ·ÛË˜ Ô˘ ‚Ú·‚Â‡ÙËÎÂ ÛÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎfi ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi ÁÈ· ÙËÓ Ï·ÙÂ›· √ÌÔÓÔ›·˜ ÚÈÓ ·fi ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ·. AÌÔÙÂ. ª·˙› ÙË˜, ‚¤‚·È·, Î·È Ë «ÂÎÙÚÔ‹» (·Á·ËÌ¤ÓË Ï¤ÍË Î˘ÎÏÔÊÔÚÈÔÏfiÁˆÓ Î·È Î¿ıÂ ÏÔÁ‹˜ ÂÍÙÚÂÌÈÛÙÒÓ) ÙË˜ Î˘ÎÏÔÊÔÚ›·˜ Ô¯ËÌ¿ÙˆÓ –Î¿ÙÈ Ô˘ Â›¯Â Â›ÛË˜ ÚÔ·Ó·ÁÁÂÏıÂ›– Ô˘ fiÌˆ˜ Û˘ÓÔ‰Â‡ÙËÎÂ ·fi ÙË Û˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎ‹ Â›‰ËÛË fiÙÈ ı· Â˙Ô‰ÚÔÌËıÂ› Ë ·Ú¯‹ ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜ Ò˜ ÙËÓ Ï·ÙÂ›· ∫ÔÙ˙È¿ (¿ÏÏË ÌÈ· ÔÓÂÌ¤ÓË ÈÛÙÔÚ›·).

YÔı¤ÛÂÈ˜ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ‹ Â¤Ì‚·ÛË Î·È ·Ó·‚¿ıÌÈÛË ÙË˜ Ô‰Ô‡ AıËÓ¿˜

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

29

H H συνηθισμ!νη εικνα στο πεζοδρμιο μπροστ στην εσοδο της Kεντρικς Aγορ ς, με το τσο ζωνταν κομφο ζιο απ πωλητ!ς, πελ τες, ψαροκασ!λες και οχματα (φωτ.: Δ. Φιλιππδης).

™·Ó Ó· ÌËÓ ¤ÊÙ·Ó·Ó ·˘Ù¿, ·Ó·ÎÔÈÓÒıËÎÂ fiÙÈ ı· ·Ó·ÙÂıÂ› ·Ú¿ÏÏËÏ· ÌÂÏ¤ÙË ÁÈ· ÙÔÓ ÂÍˆÚ·˚ÛÌfi ÙˆÓ fi„ÂˆÓ ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ÛÙËÓ Ô‰fi ∞ıËÓ¿˜, ÌÂ (·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ ¿ÏÏ·) ÙËÓ ·Ê·›ÚÂÛË ÙˆÓ «·Ú¿ÓÔÌˆÓ» Î·È «·Î·Ï·›ÛıËÙˆÓ» ‰È·ÊËÌ›ÛÂˆÓ ·fi ÙÈ˜ ÚÔÛfi„ÂÈ˜. ΔÔ ÙÚÔ¿ÚÈ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi, ÙÔ Û˘Ó·ÓÙ‹Û·ÌÂ (·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ ¿ÏÏ·) Î·È ÛÙ· ˙ËÙÔ‡ÌÂÓ· ÂÓfi˜ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ÚÔÎËÚ‡¯ÙËÎÂ ·ÏÈfiÙÂÚ·, ÁÈ· ÙËÓ Ï·ÙÂ›· ªÔÓ·ÛÙËÚ·Î›Ô˘. ™Ùfi¯Ô˜ ÏÔÈfiÓ Ë «·ÈÛıËÙÈÎ‹ ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË» ‹ Ë «·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ·ÈÛıËÙÈÎ‹˜» (ÙÔ ›‰ÈÔ Â›Ó·È Î·Ù¿ ‚¿ÛË) ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜. ÀÔÓÔÂ›Ù·È ¤ÙÛÈ fiÙÈ Ô ‰ÚfiÌÔ˜ ·˘Ùfi˜, fiˆ˜ Â›Ó·È Û‹ÌÂÚ·, ‰ÂÓ ‰È·ı¤ÙÂÈ ·ÈÛıËÙÈÎ‹ (‹ ·ÚÎÂÙ‹ ·ÈÛıËÙÈÎ‹) ‹ fiÙÈ ¤¯ÂÈ ¯¿ÛÂÈ ÛÙÔ ÌÂÙ·Í‡ ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈÎ‹ ÙÔ˘, ÔfiÙÂ ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ¤ÏÏÂÈ„Ë, ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ÎÂÓfi ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ› ÌÈ· Î¿ÔÈ· ‰˘ÛÊÔÚ›· ÛÂ ÊÔÚÂ›˜ (Â‰Ò ÙÒÚ· ÌÏ¤ÎÂÙ·È, ·fi Ô‡ ¤ˆ˜ Ô‡ Â›Ó·È ¿ÏÏË ÈÛÙÔÚ›·, Î·È ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÂ› Ë ÂÙ·ÈÚÂ›· ÂÓÔÔ›ËÛË˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯ÒÚˆÓ) Î·È ÛÙÔ Î·ÏÏÈÂÚÁËÌ¤ÓÔ, Â˘·›ÛıËÙÔ ÎÔÈÓfi (¯ˆÚ›˜ Û¯fiÏÈ·).

H ÈÛÙÔÚ›· ÙË˜ ·Ó¿Ï·ÛË˜ ∏ ˘Ô„ËÊÈfiÙËÙ· ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜ ÁÈ· ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ‹ ·Ó¿Ï·ÛË ¤¯ÂÈ Î·È ·˘Ù‹, fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ‰ÚfiÌÔ˜, ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙË˜. E¯Ô˘Ó ÚÔËÁËıÂ› ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ¤ÚÂ˘ÓÂ˜ Î·È ÌÂÏ¤ÙÂ˜, È‰ÈˆÙÈÎ¤˜

30

H

K A £ H M E P I N H

B

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

Î·È ·fi È‰Ú‡Ì·Ù·, Ô˘ ‰ÂÓ ˘ÏÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÁÈ· ·ÓÂÍ·ÎÚ›‚ˆÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜. ∫¿Ô˘ Î¿Ô˘, Ì¿ÏÈÛÙ·, ·ÎÔ˘ÁfiÙ·Ó fiÙÈ ¿ÌÂ (Î·È) ÁÈ· Â˙Ô‰ÚfiÌËÛË ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜. ∏ ÏÔÁÈÎ‹ Ô˘ ¿ÓÙ· Ú˘Ù¿ÓÂ˘Â ÛÂ Î¿ıÂ Ù¤ÙÔÈ· «‚Ô‡ÏËÛË ‰Ú¿ÛË˜» ‹Ù·Ó ·Ï‹: ÙÔ «ÓÔÈÎÔÎ‡ÚÂÌ· ÙË˜ ·Ó·Ú¯›·˜» ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘. EÙÛÈ, Ô ¤ˆ˜ ÙÒÚ· ÏfiÁÔ˜ (‰È¿ÏÔÁÔ˜ ‰ÂÓ ¿ÓÔÈÍÂ ÔÙ¤, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÈ˜ ÂÏÏËÓÈÎ¤˜ ·Ú·‰fiÛÂÈ˜) ÁÈ· ÙËÓ Ô‰fi ∞ıËÓ¿˜ ·ÊÔÚÔ‡ÛÂ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎ¿ Î·È ÌfiÓÔ ÙËÓ «˘ÏÈÎ‹ ˘fiÛÙ·ÛË» ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘ –‰ËÏ·‰‹, Ù· ÎÙ›ÛÌ·Ù· Î·È ÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘– Î·È Ù›ÔÙÂ ¿ÏÏÔ. ∞˘Ù‹ Ë «·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹» Ì·ÙÈ¿ ‰ÈÎ·ÈÔÏÔÁÔ‡ÛÂ ÙËÓ ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ‹ Â¤Ì‚·ÛË Î·È ÂÍ˘ËÚÂÙÔ‡ÛÂ ı·˘Ì¿ÛÈ· ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙË˜, ·ÊÔ‡ ¤ÙÛÈ Ë Ô‰fi˜ ∞ıËÓ¿˜ ÂÍÔÌÔÈˆÓfiÙ·Ó ÌÂ ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙÂ ¿ÏÏÔ Ô‰ÈÎfi ¿ÍÔÓ· Ô˘ ‰¤¯ÙËÎÂ ÂÂÌ‚¿ÛÂÈ˜ ÂÍˆÚ·˚ÛÌÔ‡ Ì¤Û· ÛÙËÓ fiÏË. ΔÈ ∂ÚÌÔ‡, ÙÈ ∞ıËÓ¿˜! ∏ «·ÈÛıËÙÈÎ‹ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË» fiÌˆ˜ ‰ÂÓ ·Ê‹ÓÂÈ ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· Ó· ·Ó·‰˘ıÔ‡Ó ¿ÏÏÂ˜ ÏÂ˘Ú¤˜, Èı·ÓÒ˜ ÂÍ›ÛÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜, ÙË˜ fiÏË˜. ◊ Ì¿ÏÏÔÓ, ÁÈ· Ó· ÙÔ ‰È·Ù˘ÒÛˆ ÌÂ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·ÎÚ›‚ÂÈ·, Ë «·ÈÛıËÙÈÎ‹» ¤¯ÂÈ ·Ô‰ÂÈ¯ÙÂ› ¤Ó· Î·Ïfi ÚfiÛ¯ËÌ· ÁÈ· Ó· Î·Ï‡„ÂÈ ¿ÏÏÂ˜, ÈÔ Î·›ÚÈÂ˜ ÛÎÔÈÌfiÙËÙÂ˜, fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ì·˜ ‰›‰·ÍÂ Ô Î. ¢. ∞‚Ú·ÌfiÔ˘ÏÔ˜. ∞ÏÏ¿ Î·È ÚÈÓ ·fi ÙÈ˜ ÂÌÓÂ˘ÛÌ¤ÓÂ˜ (Î·È ÙfiÛÔ ‰ËÌÔÊÈÏÂ›˜) Û¯Â‰È·ÛÙÈÎ¤˜ ¯ÂÈÚÔÓÔÌ›Â˜ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘

∞ıËÓ·›ˆÓ, ‹Ù·Ó Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ÔÈ «·Ó·Ï¿ÛÂÈ˜» (fiˆ˜ Î·È Î¿ıÂ ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ‹ Â¤Ì‚·ÛË) ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙfiÛÔ «·ıÒÂ˜» Ô‡ÙÂ Á›ÓÔÓÙ·È ÁÂÓÈÎ¿ Î·È ·fiÚÈÛÙ· ÁÈ· ¯¿ÚË ÙË˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. °È·Ù› ÔÈ ·Ó·Ï¿ÛÂÈ˜, ˆ ÙÔ˘ ı·‡Ì·ÙÔ˜, ÔÏ‡ ÁÚ‹ÁÔÚ· ·Ô‰Â›¯ÙËÎÂ fiÙÈ Â›¯·Ó ¿ÌÂÛÂ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¤˜ Û˘Ó¤ÂÈÂ˜. ΔÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi fiÊÂÏÔ˜, ÙfiÙÂ, ‹Ù·Ó Î·Ï‹ ÒÚ· fiˆ˜ ÙÔ fiÙÈÛÌ· ÙË˜ ÁÏ¿ÛÙÚ·˜ Ì·˙› ÌÂ ÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈÎfi. ∞Ó Ë Ô‰fi˜ ™Ù·‰›Ô˘ Î·Ù¿ÊÂÚÂ Ó· ·Ó·‚·ıÌÈÛÙÂ›, ·ÔÎÙÒÓÙ·˜ ÚÔ˙ Ï·ÎÔÛÙÚÒÛÂÈ˜ Î·È ÌÂ ·Ê·›ÚÂÛË ÙˆÓ «·Î·Ï·›ÛıËÙˆÓ» ‰È·ÊËÌ›ÛÂˆÓ ·fi ÙÈ˜ (Î·Ï·›ÛıËÙÂ˜;) ÚÔÛfi„ÂÈ˜ ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ÙË˜, ÙÒÚ· ı· ÂÚ¯fiÙ·Ó Ë ÛÂÈÚ¿ ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜. ∂›¯Â ¤ÚıÂÈ Ë ÒÚ· ÙË˜. ∏ ‰ÈÏ·Ó‹ ÙË˜ ·Ú¿ÏÏËÏÔ˜, Ë Ô‰fi˜ ∞ÈfiÏÔ˘, Â›¯Â ¯¿ÛÂÈ ÚÔ ÔÏÏÔ‡ ÙÔÓ ÙÚÈÙÔÎÔÛÌÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙË˜ (ÙÔ ¯¿ÏÈ ÙˆÓ ˘·›ıÚÈˆÓ ˆÏËÙÒÓ Ô˘ ‚Ú·¯˘Î‡ÎÏˆÓÂ ÙÔ «˘ÁÈ¤˜» ÂÌfiÚÈÔ), ÌÂ Ï·ÎÔÛÙÚÒÛÂÈ˜ Î·È Ê˘ÙÂ‡ÛÂÈ˜, ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙÂÓ¿ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ∂˘·ÁÁÂÏÈÛÙÚ›·˜ Â›¯·Ó ·Ó¿ÏÔÁ· Â˙Ô‰ÚÔÌËıÂ›, Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ Â›¯Â «·ÂÈÏËıÂ›» Ó· ÎÏÂ›ÛÂÈ fiÏÔ ÙÔ ∂ÌÔÚÈÎfi ΔÚ›ÁˆÓÔ ÛÙ· ÙÚÔ¯ÔÊfiÚ· (ÔÈ ·¯ÚËÛÙÂÌ¤ÓÂ˜ Ì¿ÚÂ˜, ÛÙË ıÏÈ‚ÂÚ‹ ÙÔ˘˜ ÛËÌÂÚÈÓ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó Û‡Ì‚ÔÏ· ÂÎÂ›ÓË˜ ÙË˜ ˘¤ÚÔ¯Ë˜ ¤·ÚÛË˜), ¤ÁÈÓÂ Î·È Ë Ô‰fi˜ ∂ÚÌÔ‡ ¤Ó·˜ Ï·ÌÚfi˜ Â˙fi‰ÚÔÌÔ˜, Ù¤ÏÂÈˆÛÂ (fiˆ˜ Ù¤ÏÂÈˆÛÂ) Ë Ô‰‡ÛÛÂÈ· ÙË˜ Ï·ÙÂ›·˜ ∫ÔÙ˙È¿, Û˘Ó¤‚·ÏÂ Î·È Ë ∂ıÓÈÎ‹ ΔÚ¿Â-

P H αρχ της οδο Aθην ς απ την πλατεα Mοναστηρακου, πως φανεται απ την Aκρπολη. O «αγωγς» της παλι ς αγορ ς της πλης, που επικοινωνε μεσα με τους δ ο σημαντικο ς πλους εμπορου και βιοτεχνας, τον Ψυρρ απ τη μια και την περιοχ οδο Eυαγγελιστρας απ την λλη (φωτ.: Δ. Φιλιππδης).

H O «αναβαθμισμ!νος» Ψυρρς σε λη του την αγλη. H πλατεα Aγων Aναργ ρων, το λλοτε συχο πλ τωμα, π!ρασμα προς το θ!ατρο «Eμπρς», τρα σφ ζει και αυτ απ τραπεζοκαθσματα. H ακρεστη δψα για κ θε τ που αναψυχ !χει καταφ ει ανεξ!λεγκτα το εσωτερικ αυτς της κ ποτε εμπορικς–βιοτεχνικς περιοχς, με την ανοχ των «αρμοδων» υπηρεσιν (φωτ.: Δ. Φιλιππδης).

˙· ÌÂ ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÚÔ˘ ªÂÏ¿ Î·È ÌÂ ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË Ó¤Ô˘ ˘„ËÏÒÓ ÚÔ‰È·ÁÚ·ÊÒÓ ÎÙÈÚ›Ô˘ ¿Óˆ ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›·, ÂÍˆÚ·˝ÛÙËÎÂ ÙÔ «‰È·ÙËÚËÙ¤Ô» ÎÙ›ÚÈÔ ÙË˜ ∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ∞ÁÔÚ¿˜ Î·È ÂÌÊ·Ó›ÛÙËÎ·Ó ÚÔˆıËÌ¤ÓÂ˜ ÁÎ·ÏÂÚ› ÂÎÂ› Á‡Úˆ, Á¤ÌÈÛÂ Ô æ˘ÚÚ‹˜ «Ê·ÁÂ›·» Î·È «Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ·Ó·„˘¯‹˜», fiÔ˘ Ó· ’Ó·È ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Î·È Ô Ó¤Ô˜ ÛÙ·ıÌfi˜ ÌÂÙÚfi ÛÙÔ ªÔÓ·ÛÙËÚ¿ÎÈ – Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ¯·Ìfi˜. √ÏfiÎÏËÚË ÏÔÈfiÓ Ë Â˘Ú‡ÙÂÚË ÂÚÈÔ¯‹ ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÂ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ˘ÚÂÙÈÎ‹˜ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË˜, ÌÈ· Î·È Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ó· Â›Ó·È Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÊÂ‰ÚÂ›· ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ Ô˘ «ÛËÎÒÓÂÈ» ·ÎfiÌ· Â¤Ì‚·ÛË. EÙÛÈ ÊÙ¿Û·ÌÂ Ó· (Û˘)˙ËÙ¿ÌÂ Î·È ÙÔÓ «ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfi» ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∞ıËÓ¿˜, ÒÛÙÂ Ó· ¿„ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÙÔ fiÓÂÈ‰Ô˜ ÙË˜ fiÏË˜, ¤Ó·˜ (¿ÎÔ˘ÛÔÓ ¿ÎÔ˘ÛÔÓ) ·Ó·ÙÔÏ›ÙÈÎÔ˜ ‰ÚfiÌÔ˜ ÌÂ ‚ÚˆÌÈ¿, Ì˘Úˆ‰È¤˜, Ê·Û·Ú›·, ·Î·Ù·ÛÙ·Û›·, ‰‡ÛÔÛÌÂ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·È Î¿ÔÙÂ ‡ÔÙÂ˜ ‰ÔÛÔÏË„›Â˜. ∞˘Ùfi ÙÔ ·›Û¯Ô˜ ı· ¤ÚÂÂ Î¿ÔÙÂ Ó· ÂÍ·Ê·ÓÈÛÙÂ›.

«MËÓ ÂÁÁ›˙ÂÙÂ ‰ÈfiÙÈ Û¿ÓÈÂÈ» °È· ÙÈ Ú¿ÁÌ· fiÌˆ˜ ÌÈÏ¿ÌÂ; ∞Ó Ë √ÌfiÓÔÈ· Â›Ó·È Ô Û˘Ì‚ÔÏÈÎfi˜ ÔÌÊ·Ïfi˜ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡, ÔfiÙÂ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÙÂ› ÁÈ· Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙ· ÙÚ¤¯ÔÓÙ· ÔÚ¿Ì·Ù·, ¿Ú·ÁÂ Ë Ô‰fi˜ ∞ıË-

Ó¿˜ ‰ÂÓ ‰È·ı¤ÙÂÈ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi Î·È ÌÂÁ·ÏÂ›Ô; ÃÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ¿Ú·ÁÂ Ó· ı˘Ì›Ûˆ fiÙÈ Ë Ô‰fi˜ ∞ıËÓ¿˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ¤Ó·˜ «∞Ì·˙fiÓÈÔ˜» fiˆ˜ Â›·ÌÂ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ·, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÈ· ÏÔ‡ÛÈ· ÛÂ ÔÏ˘ÊˆÓ›· «·ÁÔÚ¿», ‹ Ì¿ÏÏÔÓ, Ë ·Ú·Ï›· ÌÈ·˜ Ì˘ÛÙËÚÈ·Î‹˜ ÂÌÔÚÈÎ‹˜ Î·È ‚ÈÔÙÂ¯ÓÈÎ‹˜ ÂÓ‰Ô¯ÒÚ·˜ Ô˘ ¯¿ÓÂÙ·È ÛÙ· ¿ÂÈÚ· ÛÙÂÓ¿ ‰ÚÔÌ¿ÎÈ· ‰ÂÍÈ¿-·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÙË˜. ªÂ fiÏÔ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÎÚ˘Êfi (·ÏÏ¿ ÙfiÛÔ ˙ˆÓÙ·Ófi) ·Ú·ÁˆÁÈÎfi ÎfiÛÌÔ Û˘ÓÔÌÈÏÂ› Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ Ë Ô‰fi˜ ∞ıËÓ¿˜, fiÓÙ·˜ Ë ÛÔÓ‰˘ÏÈÎ‹ ÙÔ˘ ÛÙ‹ÏË. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ÛËÌ·Û›· ÙË˜ ∞ıËÓ¿˜ ‰ÂÓ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÂÈ fiÌˆ˜ Î·Ó¤Ó·Ó. Oˆ˜ ‰ÂÓ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÂÈ ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ Â›‰Ô˜ Î·È Ë ÔÈÎÈÏ›· ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ Ô˘ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ÂÎÂ› ÌÂ ÙËÓ ¤ÎıÂÛË ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ó· ·ÏÒÓÂÙ·È Û˘¯Ó¿ ÛÙÔ Â˙Ô‰ÚfiÌÈÔ, Ë ·ÚÁ‹ Î›ÓËÛË Â˙ÒÓ Î·È ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙˆÓ Ô˘ ÌÏ¤ÎÔÓÙ·È ¿Óˆ ÛÙÔ Ô‰fiÛÙÚˆÌ· ÛÂ Ï‹ÚË Û˘Ì‚›ˆÛË, ÔÈ ¿Óˆ fiÚÔÊÔÈ ÎÙÈÚ›ˆÓ Â›ÙÂ ¿‰ÂÈÔÈ (·¯ÚËÛÙÂÌ¤ÓÔÈ) Â›ÙÂ Ó· ÛÙÂÁ¿˙Ô˘Ó ‚ÈÔÙÂ¯Ó›Â˜ ‹ ·Ôı‹ÎÂ˜. ∞˘Ù¿ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÌÈ·˜ ·ÏËıÈÓ‹˜ «·ÁÔÚ¿˜» (Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙÔ ÌÈÌËÙÈÛÌfi ÙˆÓ Î·ıÒ˜ Ú¤ÂÈ ÂÌÔÚÈÎÒÓ Î¤ÓÙÚˆÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜) ‰ÂÓ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ ÙËÓ «·ÈÛıËÙÈÎ‹», ¿Ú· Î·ÓÂ›˜ ‰ÂÓ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÛËÌ·Û›·. √‡ÙÂ ı¤ÏÂÈ Î·ÓÂ›˜ Ó· Í¤ÚÂÈ ÙÈ Û˘ÓÈÛÙ¿ ·˘Ù‹ ÙË ˙ˆÓÙ¿ÓÈ· Ô˘ ËÏÂÎÙÚ›˙ÂÈ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ Ì¤Ú·Ó‡¯Ù·, Ô‡ÙÂ ÙÈ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÔÏ˘-

ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹ ·ÓÛÂÚÌ›·, ·ÎfiÌ· Î·È ÙËÓ «·Ì·ÚÙˆÏ‹» ˙ˆ‹ ÙË˜ Ó‡¯Ù·˜ ÛÙËÓ ∞ıËÓ¿˜ –fiˆ˜ ÙËÓ Î·Ù¤ÁÚ·„Â, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ ¿ÏÏÔ˘˜, Ô Δ·¯ÙÛ‹˜. ™Ù·‰È·Î¿, Â‡Û¯ËÌ·, ÌÂ ÙÚfiÔ ÒÛÙÂ Ó· ÏÂ›„Ô˘Ó ÔÈ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛÂÈ˜ (ÔÈÔ˜ ÙÈ˜ ·ÎÔ‡ÂÈ), Ú¤ÂÈ Ë ∞ıËÓ¿˜ Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ. √ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜, ÙÔ ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ, Ô ÙÚfiÔ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜, Ô ÎfiÛÌÔ˜ Ô˘ ‰Ô˘ÏÂ‡ÂÈ Î·È ÂÍ˘ËÚÂÙÂ›Ù·È ÂÎÂ› Ú¤ÂÈ Ó· ÎÚ˘ÊÙÔ‡Ó ÛÙ· Á‡Úˆ ‰ÚÔÌ¿ÎÈ·, Ó· ÌËÓ ÔÏ˘Ê·›ÓÔÓÙ·È. OÛÔ ÈÔ Ì·ÎÚÈ¿ ·fi Ù· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘ ˘ÔıÂÙÈÎ¿ ¯·˙Ô¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ˘ ÙÔ˘Ú›ÛÙ· ‹ ÙÔ˘ ¿ÙÂÁÎÙÔ˘ ËıÈÎÔÏfiÁÔ˘ ÌÈ·˜ ¿ÏÏË˜ «∑ˆ‹˜», ÙfiÛÔ Î·Ï‡ÙÂÚ·.

H

K A £ H M E P I N H

B

∞˜ ÂÍ·ÓÙÏ‹ÛÔ˘ÌÂ ÙËÓ fiÚÂÍË ÁÈ· ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ¤˜ ÂÂÌ‚¿ÛÂÈ˜ Î·È ·Ó·‚·ıÌ›ÛÂÈ˜ ÛÂ ¿ÏÏÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜, ·ÏÏ¿ ·˜ ·Ê‹ÛÔ˘ÌÂ ‹Û˘¯Ë ÙËÓ Ô‰fi ∞ıËÓ¿˜ ÁÈ·Ù› ·ÏÔ‡ÛÙ·Ù· Â›Ó·È Ì›· Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎ‹ ÛÙËÓ fiÏË. ∏ ∞ıËÓ¿˜ ‹Ù·Ó Î·È Â›Ó·È (¿ÁÓˆÛÙÔ ÁÈ· fiÛÔ Î·ÈÚfi ·ÎfiÌ·) Î¿ÙÈ ¿ÏÏÔ, Ô˘ ı· ¤ÚÂÂ Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÔ˘ÌÂ Â˘Ï·‚ÈÎ¿, ÂÂÈ‰‹ Û‹ÌÂÚ· Í¤ÚÔ˘ÌÂ Î·Ï¿ fiÙÈ ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ‰ÂÓ ·Ó·ÏËÚÒÓÂÙ·È, ‰ÂÓ ·Ó··Ú¿ÁÂÙ·È – Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ‰ÂÓ Û¯Â‰È¿˙ÂÙ·È. ∫·Ù·Ï‹ÁÔÓÙ·˜, ·˜ ı˘ÌËıÔ‡ÌÂ ÙË ÛÔÊ‹ Ú‹ÛË ÙÔ˘ ªÔÛÙ: «ªËÓ ÂÁÁ›˙ÂÙÂ ‰ÈfiÙÈ Û¿ÓÈÂÈ». ªÂÁ¿ÏÔ˜ ·Ï‹ıÂÈ· ÔÏÂÔ‰fiÌÔ˜ Ô ªÔÛÙ!

K Y P I A K H

1 7

I O Y N I O Y

2 0 0 1

31

οδός Αθηνάς_17062001

Short Description

Description

Comments

We need your help!