Masusing Banghay Aralin Sa A.P. 3

 

MASUSING BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN III

Paksa: Wasto at Di-wastong Pangangasiwa ng Likas na Yaman sa Sariling Lalawigan at Rehiyon Ipinasa ni: Demoray, Mary-Millen V. Gazzingan, Hernanie M. Menendez, Riza Ipinasa kay: Prof. Joseph S. Dauag

BEEd-3A

 

BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN 3

I. LAYUNIN Matapos ang aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang: a. nasusuri ang wasto at di-wastong paraan ng pangangasiwa sa mga likas na yaman ng sariling lalawigan at rehiyon  b. naipapakita ang kahalagahan ng wasto at di-wastong paraan ng  pangangasiwa sa mga likas na yaman sa sariliring lalawigan at rehiyon; at c. napapahalagahan ang mga paraan ng matinong pangangasiwa ng likas na yaman sa sariling lalawigan at rehiyon II. PAKSANG-ARALIN PAKSANG-ARALIN A. PA PAKS KSA: A: Wasto at Di-wastong Pangangasiwa ng Likas na Yaman sa Sariling Lalawigan at Rehiyon B. SANGGUNIAN:  Araling panlipunan 3, Kagamitan ng Mag-aaral- Rehiyon IILambak ng Cagayan, pp. 123-130 C. KAGAMITAN : Cartolina,Larawan,Kagamitang Pangkulay at Biswal na panturo

III. PAMAMARAAN Gawaing Guro

Gawaing Mag-aaral

A. Panimulang Gawain a. Pagbati   Magandang umaga klas! Magandang umaga rin po, guro!  b. Panalangin   Up Upan ang g po porm rmal al na nati ting ng si simu mulan lan an ang g atin ating g tal talaka akayan yan.. Maari Maari ko bang bang tawagi tawagin n si Ceilo Ceilo  para sa ating panalangin.  

c. Pagpuna sa kaayusan Bago kayo umupo, pakiayos muna ang inyong mga upuan at damputin ang kalat.

Tayo’y tumayo, ipikit ang aing mga mataa at damhin mat damhin ang presen presensiy siyaa ng ating panginoon. Diyos Ama, hindi o magiging madali para sa amin ang araw na ito kung wala po kayo sa amin am ing g ta tabi bi.. Gaba Gabaya yan n ni niny nyo o ka kami mi lahat na mag-aaral upang malinang ang aming isipan at maunawan maunawan nang lu lubo boss an ang g an anum uman ang g le leks ksiy iyon on na ituturo sa amin. Gabayan din naman ninyo ang aming guro upang mag agk karoon sila nang sa sap pat na ka kati tiya yaga gan n up upan ang g maih maihati atid d sa mga mga estud est udya yant ntee an ang g mga mga aral aral na da dapa patt nilang ituro o ibahagi, Amen.

 

d. Pagtala ng liban   Hernanie, sino ang lumiban sa ating klase ?

( nag-ayos at nagdadampot ang mga mag-aaral.)

 Mabuti naman kung ganon. Wala po ma’am e. Balik-aral Bago tayo dumako sa paksang ating tatalakayin, ano ang naalala mo sa huli nating natalakay, Angie?  Naisa-isa po natin ang mga likas na yaman yam an sa iba’t iba’t ibang ibang lalawig lalawigan an ng rehiyon, ma’am.   Tama! Ngayon ano nga ulit ang pangunahing hanapbuhay ng mga tao sa rehiyon II, Chester ? Pagsasaka po ma’am. Magali Mag aling! ng! Ano nga ulit ulit ang panguh panguhani aning ng  produkto ng ating rehiyon? rehiyon? Palay at Mais po ma’am. Magaling! f. Pagganyak  Ngayong umaga may naihanda akong aktibidad para sa inyo. Nais kong pag-aralan niyo ng mabuti ang mga larawan. Lagyan ng ang kahon sa gawaing itaas nito kung sa inyong palagay ito ay nagpapakita ng wastong pangangasiwa ng likas na yaman at kung hindi wasto.

 

 

( Ginawa aktibidad )

ng

mga

Sa inyong tingin lahat ba ng nasa larawan ay nagpapakita ng wastong pangangasiwa sa likas na yaman? Hindi po ma’am.

Magaling ! Maari bang sabihin ninyo kung alin alin sa mga mga lara larawa wan n ang ang nagp nagpap apak akit itaa ng wastong paggamit ng likas na yaman at hindi? at Ipaliwanag kung bakit ? ( Sumagot ang mga bata ) C. PAGLALAHAD

Ang ginawa ginawa nating nating aktibi aktibidad dad kanina kanina ay may kinalaman sa ating tatalakayin ngayon. Ang An g atin ating g tata tatala laka kayi yin n sa ar araw aw na ito ito ay tungkol sa Wasto at diwastong  pangangasiwa ng likas na yaman. Kilala Kil ala ang pilipi pilipinas nas sa pagkak pagkakaro aroon on ng masa ma saga gana nang ng lika likass na yama yaman. n. Mayr Mayroo oong ng mayaman kagubatan, pangisdaan, at minahan sa kapaligiran na katutulong sa pag-unlad ng  pamumuhay at katatagan ng kabuhayan. Makikita ang mga ito sa iba’t ibang lalawigan o rehiyon ng ating bansa. Paano nga ba mapangangalagaan ang mga ito? Anu-anong paraan o hakbang ang dapat gawin gaw in ng isang isang lal lalawi awigan gan o rehiyo rehiyon n upang upang mapangasiwaan nang wasto ang mga likas na ya yama man n na mata matatag tagpu puan an sa ka kani nilan lang g lu luga gar? r?  Narito ang ilang wasto at di-wastong  pangangasiwa ng mga likas na yaman.

bata

ang

 

A. PAGTALAKAY SA ARALIN WASTONG PANGANGASIWA 1. Maagap na  pagtatanim sa mga nakakalbo o tiwangwang na gubat 2. Pagpigil sa gawaing  pagkakaingin 3. Pagputol ng  punong may sapat na gulang lamang 4. Pagtatan anim im ng  punlang puno bilang ka kaha hali lili li ng pinu pinuto toll na puno 5. Pa Pagh ghul ulii ng mga mga

  DI-WASTONG PANGANGASIWA 1. Hidi  pagsasaalang-alang sa masidhing kampanya hinggil sa global deforestation 2. Pagkakaingin 3. Wala Walang ng tigi tigill na  pagputol ng mga  punongkahoy sa kagubatan 4. Pagmim Pagmimina ina nang nang kulang ang kaalamang  panteknolohiya

ibon at buhayibon buhay-ila ilang ng sa pa pana naho hon n laman lamang g ng open season.

PANGANGASIWA SA YAMANG TUBIG PANGANGASIWA   Wastong   Di- wasto wastong ng Pangangasiwa Pangangasiwa ng 1. Pag-iwas sa 1. Paggamit dinami amita, ta, kuryen kuryente, te,  paggamit ng mga din laso lason n o cy cyan anid ide, e, at kasangkapang ng nak akaapipinsala sa  pagsasagawa sistemang sistem ang muro-ami muro-ami  pangingisda

2. Pag-iwas sa  paggamit ng  bangkang de-motor  sa pangingisda 3. Pa Pags gsas asaa aayo yoss sa lugar ng bakawan sa  pangingisda 4. Paggamit ng lambat na may malalaki o kata katamt mtam aman ang g mga mga  butas 5. Hindi pagtatapon pagtatapon ng dumi at basura sa

(pagga pinog l(pa amggamit batmit ng pinog sa  pangingisda) 2. Pagtatap apo on ng dumi o basu sura ra sa mga anyong tubig 3. Kumbersyon Kumbersyon ng mga bakawan sa aquaculture (fishpond) 4. Pagtatap apo on ng dumi ng mga  pabrika sa mga katubigan na

ilog ilog,, da daga gat, t,la lawa wa,, o nagdudulot  polusyon sapa.

ng

 

5. Pagpapabay Pagpapabayaa sa  pagdami ng water  lily na naka nakaha haha hadl dlan ang g sa  pagdaloy ng tubig PANGANGASIWA SA YAMANG LUPA   Wastong   Di Di-- wast waston ong g Pangangasiwa Pangangasiwa 1. Paggamit ng 1. Ginagawang subdib ibis isyo yon, n, mall mall,, orga organi niko kong ng pa patab tabaa subd sa mga pananim  pabrika, sementeryo golf cour course se ang ang up upan ang g maka makatu tulo long ng at golf sa pagpapanatili mga lupain sa halip na pa pagt gtat atam amna nan n ng mataba ng lupa.  pangunahing 2. Muling  pagtatanim ng mga  pagkain  puno upang 2. Labis na paggamit mga kemi kemika kall at mapigilan ang ng mga  pataba  pagguho ng lupa.

3. Paggamit ng mga na nabu bulo lok k na da daho hon, n,  basura, at dumi ng hayo hayop p sa comp compos ostt  pit bilang pataba ng lupa. 4. Pagtatan anim im sa  pagitan ng mga  pananim upang lupa lupang ng ibab ibabaw aw ay mapanatiling mataba.

3. Pagpapalit ng  pananim sa mas  pagkakakitaang  pananim para maipag mai pagbil bilii sa ibang ibang  bansa tulad ng asparagus, prutas, at iba iba pa sa hali halip p na  palay, mais, at tubo

PAGLALAHAT Kung talagang kayo ay nakinig sa ating tinalakay kanina maari niyo bang sagutin ang aking mga pangunahing katanungan. 1. Sa inyong palagay ano ang kahalagahan ng likas na yaman sa tao?

(sumagot ang mga bata) Magaling! Ngayon naman An o ang mangya man gyayar yarii kung kung hindi hindi mapapa mapapanga ngasiw siwaan aan nang wasto ang mga likas na yaman? (ang mga bata ay sumagot) Tama! ama! Ano Ano nam naman ang ang dap dapat gawi gawin n ng mama ma mamay mayan an sa isang isang lala lalawi wiga gan n o reh rehiy iyon on

 

up upan ang g map mapan ang gis isiw iwaa aan n nan nang kanilang mga likas na yaman?

wast wasto o

ang ang

( sumagot ang mga bata) Magaling! Magali ng! Ngayon Ngayon bilang bilang isang isang mag-aar mag-aaral, al, may maitutulong ka ba upang mapangasiwaan nang nang may may kata katali linu nuha han n ang ang mga mga lika likass na yaman sa inyong lalawigan o rehiyon? Paano? ( sumagot ang mga bata) Tama!! Pala Tama Palakp kpak akan an niny ninyo o an ang g in inyo yong ng mga mga sarili. Talaga ngang naunawan ninyo ang ating talakayin kanina.

PAGLALAPAT

 Ngayon, may naihanda akong aktibitad para sa inyong lahat. Ngunit bago tayo dumako sa inyong gag agaawin nais ko muna kayong  pangkatin sa Apat, bawat pangkat ay may kanya-k kan ya-kany anyang ang gagawi gagawin. n. Maari Maari ba munang munang makinig ang lahat sa aking sasabin. Ang An g iny inyon ong g akti aktib bidad idad ay gumaw umawaa ng islogan islo gan kung kung paano paano mapaha mapahahal halaga agahan han ang sumusunod na likas na yaman. Pangkat 1- Yamang Lupa Pangkat 2- Yamang Tubig Pangkat 3- yamang Kagubatan Pangkat 4- Yamng Mineral RUBRICS Paglalahad: 30 % Partisipasyon: 30% Pagkamalikhain: 20 % Kalinisan: 20 % Kabuuan: 100 %

Pagkatapos ninyong gawin ang aktibidad ay maari bang magtala ng isang taga lahad upang ilah ilahad ad ang ang inyo inyong ng gina ginawa wa at guma gumawa wa ng maikling “yell” upang malaman kung sino ang un unan ang g na nata tapo pos. s. Kung Kung sino sino man man an ang g un unan ang g matatap mat atapos os ang siyang siyang unang unang maglala maglalahad had at may ma y maku makuku kuha hang ng pr prem emyo yo at ka karag ragda daga gang ng ( Ginawa ng mga bata ang aktibidad)  puntos.

 

IV. PAGTATAYA

PANUTO:: Iguhit PANUTO Iguhit ang ang masaya masayang ng mukha mukha sa bawat bawat bilan bilang g kung kung waston wastong g  pangangasiwa sa likas na yaman ang ipinahihiwatig ng pangungusap pangungusap at ekis naman kung hindi wasto. Gawin ito sa sagutang papel. 1. Pagtatapon ng basura basura sa kanal, sapa, ilog at dagat. 2. Pagga Paggamit mit ng lambat na may maliliit maliliit na butas sa panghuhuli panghuhuli ng isada. 3. Pagtatanim muli bilang pamalit sa mga pinutol na puno. 4. Pagwaw Pagwawalis alis ng bakura bakuran n at kapali kapaligir giran an upang upang mapana mapanatil tiling ing malinis. 5. Pagsusunog na mga buhok upang gawing kaingin. kaingin. 6. Pagdidilig ng mga mga halaman para maging sariwa at mabuhay ito. 7. Pamim Pamimitas itas ng mga bulaklak at bungangka bungangkahoy hoy sa mga lugar na  pinupuntahan. 8. Pamumutol ng mga puno na na matatagpuan sa kabundukan. kabundukan. 9. Paggamit ng lason sa panghuli ng hipon at isda sa ilog ilog o sapa. 10. Paghihiwalay ng mga basurang nabubulok at hindi nabubulok. Mga Sagot: 1. × 2.  3.  4.  5. × 6.  7. × 8. × 9. × 10.

ARALIN V. TAKDANG PANUTO: Gumawa ng poster tungkol sa wastong pangangasiwa ng likas na yaman.