Faktor Genetik Dan Persekitaran Mempengaruhi Perkembangan Kreativiti Kanak-kanak

PUSAT PENGAJIAN ILMU PENDIDIKAN PPK 102 ( PERKEMBANGAN DAN PEMBELAJARAN INSAN ) SEMESTER 1 ( SESI 2010 ± 2011 ) TAJUK TUGASAN :

FAKTOR GENETIK DAN PERSEKITARAN DALAM PERKEMBANGAN KREATIVITI KANAK-KANAK K ANAK-KANAK DISEDIAKAN OLEH :

MOHD KHUSAIRI BIN MASUKIDAR M ASUKIDAR NO. MATRIK :

109679 TARIKH PEMBENTANGAN :

4 OGOS 2010 MASA TUTORIAL :

9 PAGI ± 10 PAGI TARIKH HANTAR TUGASAN :

19 OGOS 2010 UNTUK PERHATIAN :

DR. ASWATI HAMZAH

Hasil tugasan ini adalah hak milik saya dan tiada amalan plagiat dijalankan

MOHD KHUSAIRI BIN MASUKIDAR 810429 10 5839 USM/PENDKHAS/PPK102/109679 PROGRAM IJAZAH SARJANA MUDA PENDIDIKAN KHAS OGOS 2010

Penghargaan

 ALHAMDULILLAH, setinggi-tinggi pujian ke hadrat Allah S.W.T di atas segala rahmatnya yang telah mengizinkan kajian ini diselesaikan dalam tempoh waktu yang ditetapkan.

Penghargaan khusus dan jutaan terima kasih ditujukan kepada pensyarah subjek PPK 102, Dr. Aswati Hamzah di atas segala tunjuk ajar, teguran dan bimbingan yang telah diberikan.

Penghargaan juga dirakamkan kepada pihak Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) kerana dengan kelulusan cuti belajar yang diberikan, membolehkan saya melanjutkan pengajian di peringkat Sarjana Muda Pendidikan di Universiti Sains Malaysia.

Tidak ketinggalan diucapkan jutaan terima kasih kepada rakan sekumpulan, Mohd Zawawi Mohd Jadin serta rakan-rakan sekursus yang sentiasa berjuang bersama dalam segenap aspek.

Ditujukan buat yang diingati dan dikasihi,  Ayah dan bonda yang sentiasa memberikan galakan dan dorongan untuk terus berjaya.

 Akhir sekali, terima kasih di atas kerjasama yang diberikan sepanjang tempoh tugasan ini diselesaikan.

MOHD KHUSAIRI BIN MASUKIDAR 810429105839 109679 PP Ilmu Pendidikan Universiti Sains Malaysia Pulau Pinang

ISI KANDUNGAN

1.Pengenalan 1.2 Siapa Kanak-Kanak 1.2.1 Maksud Kanak-Kanak 1.3 Kreativiti dan Kanak-Kanak 1.3.1 Maksud Kreativiti 1.4 Perkembangan 1.4.1 Maksud Perkembangan 2 Faktor Yang Mempengaruhi Perkembangan Kanak-Kanak 2.1Definisi Genetik / Baka (Nature) 2.2 Definisi Persekitaran (Nurture) 2.3 Faktor Genetik atau Baka Mempengaruhi Perkembangan Kreativiti Kanak-Kanak 2.4 Faktor Persekitaran Mempengaruhi Perkembangan Kreativiti Kanak-Kanak 2.4.1 Faktor Asuhan Keluarga 2.4.2 Faktor Rakan Sebaya 2.4.3 Faktor Guru dan Sekolah 2.4.4 Faktor Sumber Teknologi 2.4.5 Faktor Pemakanan 2.4.6 Faktor Kebudayaan dan kepercayaan Masyarakat 3 Kreativiti dan Kanak-Kanak 3.1 Kepentingan Nilai Kreativiti Kepada Kanak-Kanak 3.1.1 Aspek Kognitif 

3.1.2 Aspek Fizikal 3.1.3 Aspek Kreatif  3.1.4 Aspek Persepsi 3.1.5 Aspek Sosial Emosi 3.2 Tahap Perkembangan Kreativiti 4 Cara Meningkatkan Kreativiti Kanak-kanak 4.1 Penggunaan Bahan dan Peralatan 4.2 Pengalaman Deria 4.2.1 Belajar Secara Visual 4.2.2 Belajar Secara Auditori 4.2.3 Belajar Secara Kinestetik 5 Kesimpulan Rujukan Lampiran

FAKTOR PERSEKITARAN DAN GENETIK DALAM PERKEMBANGAN KREATIVITI KANAK-KANAK

1. Pengenalan Pertumbuhan dan perkembangan individu tidak dapat diukur kerana melibatkan peredaran masa. Pakar sering mempersoalkan apakah perkembangan kanak-kanak khususnya dari sudut kreativiti dimanipulasikan oleh faktor genetik dan persekitaran. Setiap kehidupan diperturunkan ciri-ciri daripada generasi ke genarasi yang lain. Ianya diterangkan melalui prinsip genetiK. Setiap individu membawa genetic yang diwarisi daripada generasi yang terdahulu. Kod genetik ini sebenarnya serupa bagi semua manusia. Peranan persekitaran bermula apabila berlakunya konsepsi dan ianya mempengaruhi perkembangan seseorang itu dari segi fizikal, emosi, sosial, kognitif dan kreativiti. Mungkin faktor genetik yang menentukan pelan induvidu tetapi faktor  persekitaran sebenarnya boleh mengubah jadual rutin baka. Sebagai contoh, baka menentukan kurus atau gemuk seseorang kanak-kanak itu, tetapi gemuk masa kanakkanak itu bergantung kepada nutrisi dan faktor-faktor lain yang terkandung di persekitaran kanak-kanak tersebut.

1.2 Siapa kanak-kanak? 1.2.1 Maksud kanak-kanak Mengikut Kamus Dewan (2008) kanak-kanak membawa maksud anak, anak-anak, budak yang masih kecil (biasanya yang belum berumur tujuh tahun). Kanak-kanak juga digelar budak atau anak kecil ialah manusia yang muda iaitu seorang yang masih belum akil baligh. Wikepedia Bahasa Melayu pula menjelaskan bahawa perkembangan kanakkanak merujuk kepada perkembangan kualitatif biologi dan psokologi yang berlaku kepada manusia di antara kelahiran dan akhir masa remaja (zaman kanak-kanak). Perubahan ini tidak boleh diukur tetapi jelas berlaku jika dibandingkan dengan peringkat yang lebih awal. Contohnya melalui pertuturan dan kematangan individu. Berdasarkan tugasan yang diberi, secara umumnya kita mengetahui bahawa perkembangan individu khususnya kanak-kanak tidak dapat diukur kerana ianya melibatkan faktor peredaran masa.

1.3 Kreativiti dan Kanak-Kanak 1.3.1 Maksud Kreativiti Kreativiti atau dalam bahasa inggeris disebut creativity berasal dari perkataan Latin iaitu ³crearea´ yang bermaksud memenuhi. Mengikut Kamus Dewan (2002) kreativiti ditakrifkan sebagai satu kemampuan (kebolehan) mencipta daya kreatif, kekreatifan. Perkataan kretif pula dirujuk sebagai mempunyai kebolehan mencipta, menghasilkan dan mengembangkan idea baru dan asli. Lowenfeld (1975) percaya bahawa setiap kanak-kanak dilahirkan kreatif. Pernyataan ini disokong dengan sifat semulajadi kanak-kanak yang gemar meneroka dan menyiasat serta sifat ingin tahu mereka terhadap sesuatu perkara. Menurut Eliss Paul Torrance iaitu bapa kretiviti mentakrifkan kreativiti sebagai melihat apa yang orang lain sudah Nampak dan memikirkan apa yang belum difikirkan oleh orang lain. Menurut Woolfok (1998), kreativiti ialah pemikiran imaginatif, baru dan asli apabila menyelesaikan masalah atau produk baru. Kemahiran kreatif telah dikaitkan dengan otak bahagian kanan atau hemisfera kanan. Contohnya kemahiran berfikir kreatif iaitu mencipta analogi dan metafora. Manakala kreativiti pula melibatkan daya berfikir dan kemahiran berfikir. Kreativiti ini boleh dilatih untuk mencapai tahap lebih baik. Contohnya penglibatan aktif dalam perkara seni seperti kraf, muzik, nyanyian, drama, lukisan dan puisi.

1.4 Perkembangan 1.4.1 Maksud Perkembangan Perkembangan bersifat kualitatif iaitu sesuatu perubahan yang tidak dapat diukur  tetapi akan berlaku pada peringkat yang lebih awal. Ianya bermula dengan percambahan sel dan kekal hingga ke akhir hayat. Sebagai contoh, bayi normal yang lahir tidak boleh terus menyebut perkataan, sebaliknya apabila sudah berumur satu tahun, bayi tersebut akan dapat menyebut perkataan mudah seperti mak, air atau mungkin juga singkatan mudah yang boleh difahami oleh orang dewasa contohnya mamam (makan), tito (tidur) dan sebagainya. Melalui pemerhatian perubahan tingkahlaku tersebut, ini menjelaskan menjelaskan kepada kita satu satu corak perkembangan perkembangan telah berlaku terhadap bayi tersebut. Santrock (2008) dalam Haliza Hamzah dan Joy N. Samuel mentafsirkan perkembangan sebagai perubahan dalam corak biologi, kognitif dan sosioemosi yang bermula daripada peringkat percambahan sehingga ke akhir hayat. D.S Wright dan Ann Taylor mentakrifkan perkembangan sebagai perubahan yang berlaku dalam warisan hayat (baka) dan organisasi kepada satu organism dalam keadaan yang saling berkait serta berhubung dengan pertambahan umur. Paul Eggan & Don Kunchak (1997) menyatakan ³« the concept of development, the orderly durables changes in a learning resulting from a combination of learning, experience and maturation. Ini menjelaskan bahawa perkembangan adalah perubahan

yang berturutan dan kekal terhadap seseorang hasil daripada pembelajaran, pengalaman dan kematangan. Havighurst berpendapat bahawa setiap tahap kehidupan mempunya tugas-tugas perkembangan yang tertentu yang wujud di antara keperluan individu dan matlamat masyarakat. Beliau juga turut menjelaskan bahawa dalam kehidupan kanak-kanak sehingga dewasa dan seterusnya tua, individu harus memenuhi atau mencapai tugastugas perkembangan yang telah ditetapkan oleh masyarakat dan budaya di mana individu itu tinggal. Bagaimanapun mengikut sudut pandangnDr. Ragbir Kaur (2008), beliau mendefinasikan mendefinasi kan perkembangan sebagai perubahan sistematik sistematik yang berterusan dalam

seseorang daripada tarikh lahir hinggalah kematiannya. Perubahan ini ialah perubahan kualitatif yang berlaku secara progresif dalam diri manusia.

2. Faktor yang Mempengaruhi Perkembangan Kreativiti Kanak-Kanak Mengikut kajian ahli psikologi, perkembangan kanak-kanak dipecahkan kepada lima aspek iaitu aspek jasmani, kognitif, emosi, sosial dan jasmani. Kelima-lima aspek ini pula terbentuk daripada dua faktor utama iaitu faktor genetik atau baka (nature) dan faktor persekitaran (nurture). Perkembangan ini biasanya dikaitkan dengan perkembangan atau perubahan fizikal tubuh badan. Ahli psikologi juga berpendapat bahawa tiada individu di dunia ini yang mempunyai kadar perkembangan yang sama dan menjadikan faktor baka (nature) dan faktor persekitaran (nurture) sebagai penyebab ketidaksamaan kadar perkembangan individu. Baka ialah gen-gen yang diperturunkan melalui ibu bapa kepada anak-anaknya. Persekitaran pula merujuk kepada semua pengalaman luar individu tersebut. Keduadua faktor ini mempunyai ciri-ciri yang tertentu. Terdapat persamaan yang serupa bagi setiap pertumbuhan. Bagaimanapun, proses perkembangan setiap individu adalah berbeza. Perbezaan ini dapat dilihat melalui aspek fizikal, kognitif, emosi, sosial dan  jasmani.

2.1 Definisi Genetik / Baka (Nature) Baka atau dalam bahasa Inggeris disebut sebagai her edity berasal dari perkataan Latin iaitu heres. Faktor baka atau nurture lebih dikenali sebagai gen yang terdiri daripada nukleoprotein yang menentukan baka atau ciri keturunan. Kedudukan nukleoprotein terletak di atas lokus kromosom yang berupa benang halus yang terdapat dalam nukleus sel sperma (jantan) juga sel ovum (betina). Mengikut kajian, kromosom mengandungi bahan DNA dan RNA dan masing-masing membawa gen-gen yang mengandungi sifat baka. Gen akan menguasai perkembangan manusia dan memberi sifat unik kepada setiap manusia. Ernest R. Hilgard mengatakan bahawa baka merujuk kepada ciri-ciri biologi atau gen-gen yang diperturunkan melalui ibu bapanya kepada anaknya melalui gen. Definisi yang diberikan oleh Derville (1979) hampir sama iaitu keseluruhan ciri-ciri mental dan

emosi fizikal yang telah diwariskan dari segi biologi daripada ibu bapa kepada anakanaknya. Pengaruh genetik atau baka ke atas pertumbuhan dan perkembangan manusia ini sebenarnya dipelopori oleh Johann Gregor Mendel (1822-1889) di Austria. Seseorang kanak-kanak yang terlahir itu pasti akan mewarisi sifat-sifat ibu bapanya. Menurut Norman L. Munn, baka merupakan ciri-ciri yang diturunkan melalui ibu bapa kepada anak-anaknya melalui genetik.  Amran Schienfed mengatakan bahawa baka menentukan persamaan di antara ibu bapa dengan anak-anaknya, di kalangan ahli dalam satu umpulan keluarga darisegi sifat-sifat seperti kebolehan, minat dan kawalan emosi.Hujah ini turut disokong oleh W.E Vinacke yang berpendapat baka ialah penentu struktur organ, arah perkembangan, sistem biologi serta potensi seseorang individu. J.A Thompson pula menyatakan bahawa baka merujuk kepada perkembangan genetik antara generasi manusia. Dari segi kecerdasan pula, sebilangan pakar psikologi seperti Newman (1937) dan Sheldon (1962) telah membuktikan bahawa setiap individu mempunyai kecerdasan dan intelek yang berbeza.perbezaan kecerdasan di antara individu boleh diperhatikan melalui prestasi individu di dalam kelas contohnya. Kajian ahli-ahli psikologi sering mengaitkan perbezaan kecerdasan individu dengan kecerdasan ibu bapa mereka. Biasanya ibu bapa yang bijak pandai akan melahirkan anak-anak yang turut bijak. Emosi seseorang juga diwarisi daripada baka ibu bapa. Misalnya, ibu bapa yang mempunyai emosi yang kurang stabil dan bersifat pemarah akan melahirkan anak yang agresif dan autokratik. Penjelasan dan huraian tentang baka menghasilkan beberapa ciri yang nyata seperti berikut iaitu baka diturunkan melalui gen ibu bapa kepada anak-anaknya. Tidak dapat dinafikan bahawa pertumbuhan dan perkembangan individu dipengaruhi oleh faktor genetik individu tersebut. Sebagai contoh, paras rupa seperti warna mata, rambut, jenis rambut, kulit, saiz dan bentuk badan, ketinggian, tahap kecerdasan, personaliti, sikap, minat dan sebagainya.

2.2 Definisi Persekitaran (Nurture) Faktor kedua pula ialah persekitaran atau nurture. Faktor ini merujuk kepada keadaan semasa proses perkembangan kanak-kanak. Ini termasuklah pengalaman sebelum dan selepas lahir. Keadaan sebelum lahir merujuk kepada corak pemakanan, gaya hidup dan kesihatan si ibu. Keadaan selepas lahir pula adalah dipengaruhi oleh cara pemakanan, sosio ekonomi, tahap pendidikan, keluarga, rakan-rakan, ibadat media dan persekitaran dunia. Menurut Amran Schienfeld, persekitaran merujuk kepada luaran seseorang individu dan faktor bakanya yang bermula daripada peringkat persenyawaan. Manakala Norman L. Munn pula mentakrifkan persekitaran sebagai segala benda yang terdapat di sekeliling unit-unit kebakaan. W. Edger pula menerangkan bahawa persekitaran adalah kuasa ekstrinsik rumit yang boleh mempengaruhi tingkah laku seseorang individu. Menurut Lee Shok Mee (1994), beliau mengatakan persekitaran ialah segala keadaan di sekeliling termasuk keadaan fizikal, iklim, sosiobudaya, politik dan interaksi sesama manusia serta alam sekitarnya. Hubungkait dengan persekitaran kanak-kanak ini bolehlah dimaksudkan dengan adanya pertalian rapat kanak-kanak tersebut dengan individu yang paling hampir  dengannya, contohnya ahli keluarga terutamanya ibu bapa kanak-kanak. Juga turut berkaitan dengan berlakunya pekembangan kanak-kanak ini disebabkan oleh objek atau peristiwa yang pernah berlaku dalam kehidupan kanak-kanak tersebut sekaligus memberi pengalaman bermakna terhadap kanak-kanak. Perkaitan seterusnya pula mungkin disebabkan oleh faktor tempat tinggal kanak-kanak, cara hidup masyarakat sekeliling dan unsur rohaniah seperti penglibatan rumah ibadat.

2.3 Faktor Genetik atau Baka Mempengaruhi Perkembangan Kreativiti Kanak-kanak Genetik atau baka memainkan peranan penting ke atas pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak itu. Antara faktor yang mempengaruhi perkembangan kanak-kanak ialah ciri fizikal, fisiologi, kecacatan mental, sahsiah dan kecerdasan. Contohnya ialah warna kulit, bentuk mata dan jenis darah. Manakala ciri fisiologi pula bermaksud kanak-kanak daripada ibu bapa yang sihat juga merupakan individu yang sihat. Andaian ini dibuat memandangkan ada sesetengah penyakit seperti hemophilia dan kekerdilan berlaku disebabkan faktor baka. Menurut Amran Schienfeld, baka akan menentukan persamaan ibu bapa dan anak dalam sesuatu keluarga iaitu sifat anak-anak seperti minat, kebolehan dan pengawalan emosi. Baka merupakan rantaian genetik manusia di antara satu generasi ke generasi yang seterusnya. Baka akan menentukan persamaan yang terdapat di antara anak dengan ibu dan bapanya. Hal ini disebabkan oleh faktor kromosom, gen, kelenjar dan hormon. Baka mempunyai beberapa elemen iaitu gen, hormone, sel, kromosom dan kelenjar. Gen ialah info biologikal yang membawa karekter yang diperturunkan daripada ibu bapa kepada anak-anaknya. Gen mengandungi kandungan molekul protein yang mempunyai asid deoksiribonukliek yan membawa segala bentuk biologi ibu bapanya kepada anak. Untuk pengetahuan, gen terbahagi kepada dua iaitu gen dominan dan gen resesif. Gen dominan merupakan gen yang kuat dan mengatasi gen resesif.  Apabila anak dilahirkan, gendominan akan mempengaruhi anaknya. Gen-gen ini dibawa oleh kromosom contohnya rambut. Jika bapa berambut perang manakala ibnya berambut hitam, anak akan mengikut salah satu ciri rambut kedua ibu bapanya. Hormon pula ialah bahan kimia yang diperbuat daripada sel-sel yang terdapat dalam kelenjar hormon. Bahan kimia akan dialirkan ke dalam darah untuk melaksanakan tugas-tugas seperti melancarkan proses pertumbuhan tubuh. Hormon mempunyai paras yang berubah-ubah pada peringkat awal ini akan menyebabkan ketidakstabilan emosi kepada kanak-kanak. Selain itu hormon yang dikeluarkan oleh kelenjar akan memberi kesan kepada organ-organ lain.

Kromosom pula ialah selirat seperti benang yang terdiri daripada komponen protein yang membawa gen-gen organism terdiri daripada butir-butir halus yang terdapat dalam nucleus. Manusia normal mempunyai mempunyai 46 kromosom yang setiap kromosom mempunyai kumin kecil yang dikenali sebagai gen.sel pula merupakan organism hidup yang sangat kompleks. Di dalam sel ini terdapat nukleus yang mengandungi kromosom dan gen. gen ini berfungsi mengawal sifat luaran kanak-kanak seperti kebolehan menggulung lidah. Kecacatan mental adalah disebabkan oleh perwarisan gen yang resesif daripada kedua-dua ibu bapa yang mempunyai tali persaudaraan yang rapat. Manakala kecerdasan seseorang bergantung kepada ciri-ciri fizikal yang sihat. Jika semua faktor  adalah sihat, maka kecerdasan seseorang itu juga akan berkembang dengan baik. Walaupun sahsiah seseorang itu banyak dipengaruhi oleh persekitaran, baka juga memainkan peranan yang penting. Contohnya seseorang yang cepat marah dan bimbang banyak dipengaruhi oleh baka. Namun begitu, terdapat bukti yang sebenarnya boleh kita pertimbangkan untuk menyangkal dakwaan Amran Schienfeld bahawa pengaruh genetiklah yang menentukan minat, kebolehan dan kawalan emosi. Sebagai contoh Allahyarham Tan Sri P. Ramlee merupakan seorang yang berbakat besar dalam bidang seni terutamanya dalam bidang lakonan, nyanyian dan pengarahan filem. Akan tetapi anak-anak beliau seperti Nasir P. Ramlee dan Dian P. Ramlee (sekadar beberapa nama) gagal mengikut  jejaknya. Ini menjelaskan kepada kita kebarangkalian faktor genetik sebenarnya bukanlah kekuatan utama seseorang anak itu mengikuti genetik asal.

2.4 Faktor Persekitaran Mempengaruhi Perkembangan Kreativiti Kanak-Kanak Beberapa ahli psikologi telah menjalankan kajian berkaitan perkembangan individu dan mengemukakan pelbagai jenis teori. Di antara beberapa teori utama mengenai peringkat perkembangan individu seperti teori perkembangan sosio-budaya Robert Havighurst, teori perkembangan kognitif-jasmani Jean Piaget, teori perkembangan Sigmund Freud, teori pembelajaran social Albert Bandura, teori perkembangan emosi fizikal Erikson, teori ekologikal Bronfenbrenner dan teori moral Lawrence Kohlberg. Menurut kajian ahli psikologi, perkembangan manusia berlaku dari segi perubahan jasmani, kognitif, emosi, sosial dan rohani. Ia dipengaruhi oleh faktor  persekitaran. Persekitaran yang dimaksudkan itu berubah-ubah dan secara tidak langsung boleh mempengaruhi tingkah laku dan perkembangan seseorang sama ada sebelum dan selepas kelahiran. Terdapat dua kategori utama persekitaran yang mempengaruhi perkembangan kanak-kanak. Kategori yang pertama ialah faktor pralahir dan kategori kedua ialah faktor selepas lahir. Faktor-faktor pralahir ialah pemakanan bayi di dalam kandungan, kesihatan ibu semasa mengandung, penyalahgunaan dadah oleh ibu sewaktu hamil, kesan x-ray terhadap ibu mengandung, emosi ibu sewaktu hamil dan umur ibu ketika mengandung. Manakala faktor-faktor persekitaran selepas lahir yang mempengaruhi perkembangan seseorang ialah rakan sebaya, guru dan sekolah, pemakanan, tempat tinggal, sumber teknologi, sosioekonomi keluarga, asuhan ibu bapa, masyarakat sekeliling, pusat ibadat, kebudayaan dan kepercayaan masyarakat.

2.4.1 Faktor Asuhan Keluarga Ibu bapa bukan sahaja terikat oleh pertalian darah dengan seseorang individu tetapi ia juga mempunyai pertalian sosial dan emosi. Sebagai contoh kanak-kanak daripada keluarga yang kecil biasanya akan mendapat perhatian dan layanan yang lebih sempurna daripada ibu bapanya. Kemungkinan segala permintaannya akan dipenuhi. Kesannya boleh menyebabkan kanak-kanak itu bersikap angkuh dan terlalu bergantung kepada ibu bapanya. Ini sekaligus merencatkan pertumbuhan daya berfikir 

(kognitif) dan kreativiti kanak-kanak apabila adanya nilai bergantungan atau berharap terhadap setiap pergerakan kanak-kanak itu sendiri. Faktor bentuk asuhan juga turut mempengaruhi perkembangan kognitif dan kreativiti kanak-kanak itu. Secara asasnya, bentuk asuhan keluarga terbahagi kepada empat iaitu bentuk autoritarian, autoritatif, abaikan dan indulgent. Autoritarian ialah bentuk asuhan yang menggunakan peraturan dan hukuman dalam mendidik anakanak. Ibu bapa authoritatif pula sentiasa menggalakkan anak-anak mereka berdikari di samping sedikit kawalanke atas tingkah laku mereka. Manakala ibu bapa yang abaikan anak-anak pula tidak terlibat dengan kehidupan aak-anak mereka. Ibu bapa indulgent pula terlibat dengan anak-anak tetapi kurang mendisiplinkan anak-anak. Faktor asuhan keluarga ini berkaitan dengan teori perkembangan moral Lawrence Kohlberg. Menurut teori Kohlberg, seorang individu itu biasanya mengalami tiga tahap perkembangan moral yang utama. Tahap yang pertama ialah awal kanakkanak, tahap kedua dan ketiga ialah semasa remaja. Ketiga-tiga tahap ini menyatakan bahawa kanak-kanak dan remaja mematuhi sesuatu peraturan kerana untuk mendapatkan ganjaran atau mengelakkan hukuman. Peraturan yang dibuat oleh ibu bapa mempengaruhi tindakan seseorang kanakkanak. Sebagai contoh, peraturan yang dibuat oleh ibu bapa authoritarian terhadap anak-anaknya adalah supaya mereka mematuhi peraturan tersebut. Kanak-kanak tersebut perlu mematuhi peraturan yang dibuat oleh ibu bapanya supaya mereka tidak dikenakan sebarang hukuman. Ini bermakna faktor asuhan keluarga menyumbang ke arah perkembangan kanak-kanak itu. Dengan adanya peraturan yang ditetapkan seperti itu, maka kanak-kanak khususnya tidak mempunyai pilihan lain selain mengikuti arahan tersebut dan ini sebenarnya jelas menghalang keupayaan kanak-kanak dari sudut kreativiti untuk cuba menghasilkan sesuatu idea yang berbeza mengikut situasisituasi yang tertentu.

2.4.2 Faktor Rakan Sebaya Rakan sebaya memainkan peranan dalam perkembangan seseorang individu itu. Pengaruh rakan sebaya adalah penting dalam perkembangan intelek, sahsiah, emosi dan sosial. Kanak-kanak yang bergaul dengan rakan sebaya yang bersopan santun

akan menyerap nilai-nilai murni yang positif daripada mereka. Sebaliknya, seseorang yang terdedah kepada rakan sebaya yang kurang bertanggungjawab akan menyebabkan nilai negatif dalam dirinya terbina. Faktor rakan sebaya berkait dengan teori perkembangan emosi-fizikal Sigmund Freud. Menurut Freud, perkembangan emosi manusia adalah berkait rapat dengan perkembangan fizikalnya. Perkembangan manusia terbahagi kepada lima peringkat pertambahan umur dan selari dengan perkembangan fizikal. Pada peringkat latency, kanak-kanak akan mula mengambil tahu tentang rakan sebaya, mula menjauhkan diri sedikit daripada anggota keluarga dan engalirkan perasaaan sentimen kepada orang lain.pengaruh rakan sebaya yang akan mempengaruhi tahap perkembangan seseorang itu samada positif atau negatif.

2.4.3 Faktor Guru dan Sekolah Seperti yang kita ketahui kanak-kanak amat suka dengan sesuatu aktiviti yang mencabar dan lebih bersifat bebas. Sikap ingin menyiasat, ingin tahu, sebab dan akibat sesuatu perkara itu mendorong kanak-kanak untuk berlumba-lumba sesama mereka untuk mengetahui sesuatu perkara. Hal ini juga turut berkaitan dengan personaliti kanak-kanak pada waktu itu yang inginkan perhatian. Justeru itu, persekitaran guru dan sekolah juga memainkan peranan penting dalam mempengaruhi perkembangan kreativiti kanak-kanak. Pengaruh guru dan persekitaran sekolah yang berterusan dalam membentuk dan meransang kreativiti pelajar melalui sikap guru, pengurusan aktiviti pengajaran dan pembelajaran (P&P) dan budaya sekolah. Guru yang bersifat penyayang dan mempunyai nilai kendiri yang positif, kreatif dalam mempelbagaikan bentuk P & P mampu melahirkan pelajar yang berfikiran kreatif dan kritis. Iklim sekolah yang kondusif dengan kemudahan-kemudahan P & P turut membantu perkembangan kognitif, afektif dan psikomotor pelajar agar lebih kreatif. Guru dan sekolah merupakan agen perubahan yang bertanggungjawab memperkembangkan potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu. Faktor guru dan sekolah berkait rapat dengan teori ekologikal Brofrenbrenner  (1979,1989). Teori ini menekankan pengaruh persekitaran ke atas perkembangan organism. Beliau melihat persekitaran ekologikal berdasarkan hbungan dengan konteks

di mana individu itu berinteraksi. Mengikut teori ekologi Bronfenbrenner menjelaskan bahawa perkembangan kanak-kanak merangkumi lima jenis ekologi iaitu mikrosistem, mesosistem, ekosistem, makrosistem dan kronosistem. Menurut Bronfenbrenner, kelima-lima sistem ekologi ini amat mempengaruhi perkembangan kanak-kanak. Mikrosistem merujuk kepada persekitaran terdekat di mana kanak-kanak lebih banyak menghabiskan masa dan interaksi secara langsung di dalam persekitaran itu. Sebagai contoh, hubungan interaksi secara langsung di antara kanak-kanak dengan ibu bapa, guru dan rakan-rakan. Kumpulan individu dalam mikrosistem ini memainkan peranan yang sangat penting di dalam perkembangan kreativiti kanak-kanak. Mesosistem pula merujuk kepada kaitan di antara perhubungan dengan 2 mikrosistem. Hal ini bermaksud bahawa satu mikrosistem boleh mempengaruhi interaksi dengan mikrosistem yang lain. Misalnya keadaan yang berlaku di rumah boleh mempengaruhi sikap, tingkah laku dan daya pemikiran di sekolah dan sebagainya. Mengikut Bronfenbenner juga, kanak-kanak yang diberikan galakan untuk berinteraksi dan berkomunikasi dalam mesosistem ini menunjukkan prestasi yang lebih baik berbanding kanak-kanak yang kekurangan peluang. Ekosistem merupakan pengalaman dengan persekitaran yang tidak melibatkan kanak-kanak secara langsung tetapi keputusan yang diambil dalam persekitaran tersebut memberi kesan kepada kanak-kanak. Misalnya sekolah dengan pasaraya. Kaedah pengurusan, kemudahan dan peraturan-peraturan yang dikuatkuasakan oleh tempat membeli belah secara tidak langsung mempengaruhi perkembangan sosial kanak-kanak tersebut. Makrosistem pula adalah perkembangan individu yang melibatkan norma-norma nilai dan amalan masyarakat itu sendiri. Misalnya dalam sesetengah masyarakat, peranan jantina dititikberatkan (Santrock, 2008). Di sesetengah negara, kaum lelaki diberi peranan yang lebih dominan di mana mereka diberi peluang pelajaran dan pekerjaan-pekerjaan penting. Kronosistem pula melibatkan perubahan pekembangan dalam suatu tempoh masa. Sebagai contoh, situasi kanak-kanak hari ini lebih berfokus kepada permainan komputer jika dibandingkan dengan kanak-kanak zaman terdahulu yang lebih bersosial dengan bermain di persekitaran rumah.

Secara keseluruhannya, kelima-lima aspek ini dilihat mempunyai perkaitan di antara satu sama lain. Setiap unsur-unsur ini mempengaruhi perkembangan individu, maka setiap individu pasti mempunyai tahap perkembangan yang berbeza-beza.

2.4.4 Faktor Sumber Teknologi Sumber teknologi dan pengaruh media massa boleh mempengaruhi perkembangan kretiviti kanak-kanak secara positif tetapi ianya bergantung kepada bagaimana bentuk teknologi yang diterima. Sumber teknologi tersebut adalah merujuk kepada maklumat yang diperolehi daripada bahan bacaan seperti media cetak, surat khabar, majalah, buku, iklan dan media elektronik seperti filem, radio, televisyen, komputer dan internet. Adalah diketahui bahawa individu yang terdedah kepada sumber  tekologi yang sihat akan mempengaruhi perkembangan kreativiti kanak-kanak berdasarkan nilai-nilai yang terkandung di dalam pengaruh sumber teknologi itu. Pengaruh sumber teknologi terhadap perkembangan seseorang kanak-kanak itu ada kaitan dengan teori pembelajaran sosial yang dipelopori oleh Albert Bandura. Beliau menyatakan bahawa kelakuan manusia saling bertindak antara kognitif, kelakuan dan ejen penentu persekitaran. Ini bermakna kebanyakan kelakuan manusia dipelajari melalui pemerhatian terhadap permodelan. Secara tidak langsung, kanakkanak yang terdedah kepada sumber teknologi seperti televisyen, internet dan sebagainya akan memberi kesan dalam menghasilkan kretiviti melalui idea-idea yang baru dari sudut pemikiran mereka.

2.4.5 Faktor Pemakanan Faktor persekitaran selepas kelahiran yang mempengaruhi perkembangan kreativiti kanak-kanak ialah pemakanan. Pemakanan kanak-kanak perlu dijaga sejak peringkat awal lagi (peringkat pralahir). Ini penting bagi menjamin perkembangan  jasmani dan mental yang sihat. Makanan yang seimbang dan berzat amat diperlukan bagi membantu pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak dari segi fizikal dan mental, malahan dapat melindungi kanak-kanak daripada sebarang penyakit. Menurut jurnal The Pediatric Clinic of North America yan ditulis oleh Birch Lean Lipps dan Davidson Kirsten Krahnstoever, mereka menyatakan bahawa faktor 

pemakanan ibu bapa boleh mempengaruhi corak pemakanan anak-anak mereka. Sebagai contoh, sebilangan ibu bapa yang gemar memilih makanan ringan dan makanan segera sedangkan kita mengetahui bahawa makanan tersebut boleh merencatkan tumbesaran fizikal dan mental kanak-kanak.

2.4.6 Faktor Kebudayaan dan kepercayaan Masyarakat Kebudayaan dan kepercayaan masyarakat juga mempengaruhi perkembangan kretaiviti kanak-kanak. Perbezaan nilai hidup membentuk falsafah hidup yang berbeza di kalangan masyarakat. Begitu juga dengan perbezaan agama dan kebudayaan akan melahirkan cara hidup serta tingkah laku yang berbeza. Masyarakat yang suka mengamalkan gaya hidup yang sihat akan melahirkan gaya hidup yang positif. Amalan masyarakat yang menekankan soal kerohanian dan kejiwaan sebenarnya turut memberi mpak dalam melahirkan kanak-kanak yang kreatif. Perkara pokoknya di sini ialah bagaimana ketenangan itu amat penting bagi membentuk dan meransang pemikiran kanak-kanak supaya lebih kreatif dalam sesuatu hal. Robert J. Havinghurst adalah ahli psikologi yang memperkenalkan teori perkembangan yang bercorak sosio-budaya dan antropologi. Teori yang diperkenalkan berkaitan dengan faktor kebudayaan dan kepercayaan masyarakat. Beliau menekankan bahawa perkembangan seseorang kanak-kanak amat dipengaruhi alam sekitarnya. Beliau juga menyatakan bahawa perkembangan personaliti seseorang dipengaruhi oleh norma serta budaya masyarakat. Sebagai contoh, budaya membedung bayi yang baru lahir bagi sesetengah kaum Melayu jika dinilai dari sudut saintifik sebenarnya menghalang pergerakan lokomotor kasar bayi tersebut. Apabila bayi dalam keadaan tidak selesa, ianya boleh memberi kesan negatif terhadap perkembangan emosi dan kreativiti bayi tersebut. Berdasarkan faktor-faktor yang disenaraikan di atas, ini menjelaskan kepada kita bahawa dua faktor utama iaitu faktor genetik dan persekitaran sangat memberi kesan kepada perkembangan daya kreativiti kanak-kanak. Dua faktor tersebut memberi kesan kepada perkembangan kreativiti kanak-kanak yang akan hanya dapat dilihat melalui pemerhatian yang dilakukan secara kualitatif.

3 Kreativiti dan Kanak-Kanak Kanak-kanak yang dilahirkan normal kebiasaanya mengikut fitrah semulajadi dalam proses tumbesaran mereka. Oleh kerana itu, sebahagian lakaran yang dihasilkan oleh kanak-kanak, walaupun mungkin sekadar contengan biasa, hasil seni visual itu dianggap satu medium komunikasi luahan pemikiran kanak-kanak.

3.1 Kepentingan Nilai Kreativiti Kepada Kanak-Kanak Terdapat lima sebab utama yang dianggap mampu menjelaskan mengapa nilai kreativiti itu sangat penting kepada kanak-kanak. Secara sedar atau tidak, perkembangan kreativiti kanak-kanak ini sebenarnya turut berkait rapat dengan perkembangan aspek lain seperti perkembangan kognitif, perkembangan fizikal, aspek kreatif, aspek persepsi dan aspek sosial emosi.

3.1.1 Aspek Kognitif  Dengan adanya aktiviti seni visual yang tersusun, atau pun mungkin juga penglibatan aktiviti muzik dan nyanyian, secara tidak langsung dapat melahirka kanak-kanak yang mempunyai keupayaan untukmenyelesaikan masalah serta membuat penilaian dan bijak membuat keputusan. Ini kerana, melalui curahan perasaan kanak-kanak semasa mengikuti aktiviti tersebut, ianya dapat meransang kebebasan murid untuk mercernakan idea mereka khususnya melalui lukisan dan aktiviti nyanyian dan pergerakan. Melalui lukisan misalnya, kanak-kanak dapat berimiginasi dengan diri mereka sendiri, samada melalui pengalaman mereka sendiri atau khayalan mereka yang mungkn tidak pernah difikirkan oleh orang dewasa.

3.1.2 Aspek Fizikal Sekiranya sesuatu aktiviti itu dijalankan di dalam kelas misalnya, guru bolehlah menggunakan peralatan atau bahan yang dapat memberikan satu bentuk lathan berkesan kepada pergerakan fizikal kanak-kanak khususnya yang melibatkan motor  kasar dan motorhalus. Sebagai contoh, penggunaan doh semasa menjalankan aktiviti dapat menggalakkan pergerakan motor halus kanak-kanak semasa aktiviti membentuk

objek menggunakan doh. Aktiviti ini juga dapat menggalakkan daya imaginasi kanakkanak dengan membayangkan objek yang mereka cubabentuk berdasarkan kemahiran.

3.1.3 Aspek Kreatif  Perlaksanaan aktiviti yang bersifat terbuka dapat membantu murid untuk mengembangkan kreativiti mereka. Aktiviti dan projek ini biasanya lebih mementingkan proses sesuatu berbanding dengan hasilannya. Contohnya semasa aktviti membuat kolaj, kanak-kanak membentuk objek dan tumpuan sepenuhnya semasa aktiviti menampal tersebut menekankan bagaimana murid menzahirkan sifat kreatif itu melalui tampalan yang dibuat.

3.1.4 Aspek Persepsi Melalui aktiviti ini, kanak-kanak dapat meningkatkan dan menajamkan penggunaan pancaindera dan deria melalui hasilan seni yang berasaskan objek di persekitaran dan pengalaman mereka. Contohnya semasa aktiviti nyanyian dan gerakan, kreativiti akan terhasil melalui soal jawab pergerakan yang sesuai dengan lirik lagu berdasarkan idea dan pengalaman mereka. Pergerakan fizikal kanak-kanak melalui gerakan nyanyian tadi dapat menggalakkan penggunaan pancaindera yang mereka ada.

3.1.5 Aspek Sosial Emosi  Aktiviti ini membolehkan kanak-kanak berinteraksi, menambah keyakinan diri dan meningkatkan keupayaan sosial mereka. Sebagai contoh semasa aktiviti fizikal, kanakkanak akan menjalankan aktiviti sukan permainan kecil berdasarkan kumpulan masingmasing. Aktiviti ini menggalakkan mereka untuk berkomunikasi dan melahirkan perasaan masing-masing melalui peneguhan dan kepuasan yang diterima hasil kemenangan sesuatu kumpulan melalui permainan yang dijalankan.

3.2 Tahap Perkembangan Kreativiti Mengikut Perkembangan Kreativiti Fisher, perkembangan terbahagi kepada lima peringkat. Peringkat pertama dipanggil peringkat rangsangan. Pada peringkat ini, pemikiran kreatif kanak-kanak dirangsang melalui persoalan seperti apa, mengapa, bagaimana dan sebagainya. Rangsangan bercorak soalan-soalan kritikal ini biasanya berpusatkan daripada guru di sekolah. Peringkat kedua pula dikenali sebagai peringkat penerokaan-rangsangan. Selepas kanak-kanak melalui peringkat pertama di atas dengan menjawab soalansoalan yang dikemukakan, peringkat kedua ini lebih dilihat sebagai usaha kanak-kanak untuk mula meneroka peringkat rangsangan ini. Peringkat keempat pula ialah peringkat perancangan yang mana pengisian peringkat ini menggalakkan pemikiran kreatif dan memetakan semua aktiviti dan merekod. Peringkat ini dimulakan dengan perancangan secara verbal iaitu perancangan yang dibuat melalui perbincangan, pemerhatian, interaksi dan sebagainya. Perancangan seterusnya pula boleh dibuat secara visual iaitu dilakukan melalui penggunaan graf, visual imej lukisan dan sebagainya. Peringkat aktiviti ula dimulakan dengan set pemikiran idea kreatif. Peringkat ini bertujuan untuk melahirkan pemikiran kreatif dengan tindakan susulan yang dibuat oleh kanak-kanak setelah aktiviti direncanakan. Aktiviti ini biasanya dbantu dengan persoalan seperti tindakan yang harus dilakukan ke atas cadangan yang dibuat. Peringkat yang terakhir ialah peringkat kajian semula iaitu bertujuan untuk menilai eberkesanan tindakan yang telah diambil bagi proses penambahbaikan melalui objektif kerja yang dibuat. Kanak-kanak diharapkan dapat memberi pandangan terhadap aktiviti yangdijalankan supaya mereka sendiri dapat membuat kesimpulan atau refleksi daripada aktiviti yang dilaksanakan.

4 Cara Meningkatkan Kreativiti Kanak-kanak 4.1 Penggunaan Bahan dan Peralatan Dewasa ini, penggunaan bahan dan peralatan yang boleh menarik perhatian kanak-kanak telahbanyak dijual di pasaran. Sebagai contoh, peralatan berasaskan warna seperti krayon, berus dan awarna air. Begitu juga penggunaan peralatan media atau gajet seperti gambar, rakaman video dan penggunaan ICT seperti komputer. komputer. Dengan adanya bahan dan peralatan ini, secara tidak langsung dapat menarik tumpuan kanak-kanak untuk menggunakan bahan tersebut. Aktiviti ini tidak sahaja terbatas untuk digunakan di sekolah (melalui guru) tetapi turut boleh diaplikasikan di rumah (oleh ibu bapa kanak-kanak). Penggunaan bahan yang menyeronokkan ini dapat meransang minat dan kemahiran berfikir kanak-kanak untuk meneroka dan untuk menghasilkan sesuatu hasilan yang baru.

4.2 Pengalaman Deria Penggunaan deria yang baik (deria rasa, bau, dengar, lihat dan sentuh) mampu menggalakkan pemerhatian pembelajaran yang lebih aktif. Ada tiga jenis golongan kanak-kanak yang belajar menggunakan aspek pengalaman deria bagi menghasilkan nilai kreativiti masing-masing.

4.2.1 Belajar Secara Visual Secara amnya, kanak-kanak jenis ini biasanya gemar menggunakan deria penglihatan lebih daripada deria yang lain semasa proses pembelajaran. Kanak-kanak  jenis ini cenderung mengunakan maklumat bertulis, gambar, grafik dan pergerakan.

4.2.2 Belajar Secara Auditori Kanak-kanak kumpulan ini lebih tekun untuk belajar memahami sesuatu itu melalui pendengaran. Kanak-kanak jenis ini biasanya lebih gemar untuk mendengar  penjelasan dan mewujudkan interaksi melalui pertanyaan untuk mengukuhkan pembelajaran.

4.2.3 Belajar Secara Kinestetik Kanak-kanak golongan ini biasanya lebih memerlukan aktiviti berbentuk handson memandangkan mereka lebih efektif melalui pergerakan dan sentuhan.

5 Kesimpulan

Nilai kreativiti seseorang itu adalah sangat subjek untuk dinilai. Kerana itu duadua faktor ini (genetik dan persekitaran) amat penting dalam menentukan tahap perkembangan kreativiti kanak-kanak di mana pengaruh baka mempengaruhi aspek dalaman dan luarankanak-kanak sedangkan persekitaran pula mempengaruhi perkembangan individu secara berterusan. Sebagai kesimpulannya, melalui pemerhatian dan bacaan yang telah saya buat, baka dan persekitaran mempunyai pengaruh yang seimbang terhadap pertumbuhan dan perkembangan individu. Ini kerana setiap manusia yang dilahirkan mempunyai kebolehan dan tahap kreativiti masing-masing. Yang perlu dititikberatkan untuk menghasilkan kanak-kanak atau individu yan kreatif ialah dengan usaha mereka sendiri untuk memperkembangkan sehingga setakat mana yang mereka mahu. Dengan ini, jelaslah kedua-dua faktor iaitu antara baka dan persekitaran memainkan peranan utama dalam menentukan keupayaan mental, jasmani atau sosioemosi seseorang individu.

RUJUKAN

SUMBER BUKU  Azizah Lebai Nordin. (2002). Pendidikan Awal Kanak-Kanak Teori dan Amali. Kuala Lumpur: Universiti Malaya.  Abd Majid Mohd Isa, Rahil Mahyuddin. (2000). Psikologi Pendidikan 1: Pertumbuhan dan Perkembangan. Selangor: Longman Malaysia Sdn. Bhd. Dr. Shahizan Hasan, Faridah Mydin, hamizah Hamid, Dizam Abdul Razak. (2005). Panduan Mengurus Moraliti, Komunikasi Interpersonal & Komunikasi. Kuala Lumpur: PTS Publication & Distributors. Murugiah Velayutham. (1996). Psikologi Pendidikan 1: Psikologi Perkembangan. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

SUMBER JURNAL Jay Belsky & Michael Pluess. (2009). The Nature (and Nuture) of Plasticity in Early Human Development, Perspectiveon Psychological Science. Volume 4 (4) 345351 Shahbudin Hisham, Mahani Razali dan Ramlah Jantan. (2003). Siri Pendidikan Perguruan: Psikologi Pendidikan. PTS Publication & Distrbutors Sdn. Bhd.

SUMBER INTERNET http://cat.inist.fr/?aModels=efficheN&cpsidt=14111271 http://education.calumet.perdue.edu/vorkell/EdPsyBook/EdPsy4/edpsy4_environment.ht m http://genome.wellcome.ac.uk/doc_WTD0208893.html http://imannnotapadat.blogspot.com/2009/06/hbae1203-perkembangan-seni-dankanak.html http://impreschoolteacha.blogspot.com/2008/12/faktor-yang-mempengaruhiperkembangan.html http://seab.envmd.rochester.edu/jeab/article/2003/jeab-79-01-0137.pdf  http://www.docstoc.com/docs/38859554/nota-padat-psv--HBAE1203

LAMPIRAN